Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2023/231 Esas
KARAR NO : 2023/932

DAVA : İtirazın İptali (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 04/04/2023
KARAR TARİHİ : 22/11/2023

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA VE TALEP :
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirket ile davalı şirket arasında …Anlaşması imzalandığını, işbu anlaşma ile müvekkili şirket tarafından davalıya “…” adresinde bulunan işletmede … markası ile “…” açma hakkı verildiğini, ilgili sözleşme ile tarafların yükümlülükleri, hak ve borçlarının belirlendiğini ve sözleşmenin hangi şartlarda sona ereceğinin detaylı olarak açıklandığını, taraflar arasında akdedilen sözleşmeye göre taraflar arasındaki ticari ilişki devam ettiğini, ancak bir süre sonra davalının haklı bir sebep olmaksızın üstlendiği borcu yerine getirmekten imtina ettiğini ve müvekkili şirkete olan borçlarını ödememeye başladığını, sunmuş oldukları cari hesap ekstresinde görüldüğü üzere davalının müvekkili şirkete icra takip tarihi itibariyle 2.315,16 TL borcunun mevcut olduğunu, müvekkili şirketin faturalardan kaynaklanan işbu alacağının tahsili için … 4. İcra Müdürlüğü’nün…Esas sayılı dosyası ile icra takibi başlattığını, davalı borçlu tarafından takibe itiraz edildiğini, taraflar arasında imzalanan Franchise Sözleşmesi’nin 13.maddesinde; sözleşmenin hükümlerinin davalı tarafından yerine getirilmemesi ya da davalının sözleşmenin süresinden önce haklı bir neden olmaksızın sözleşmeyi feshetmesi ya da davalının kusurlu davranışları nedeniyle sözleşmenin sona ermesi halinde davalının 20.000 EUR cezai tazminatı ödemeyi kabul ve taahhüt ettiğini, davalının, müvekkili şirketin izni ve onayı olmaksızın işletmeyi kapattığını, davalının bu hareketi ile taraflar arasında akdedilen franchise sözleşmesinin tüm hükümlerine ve ticari ilişkinin ruhuna aykırı davrandığını, aynı zamanda müvekkili şirketin ticari itibarını da zedelediğini, müvekkili şirketin bu durumu çok sonra haricen öğrendiğini, öğrenir öğrenmez de davalı tarafa … tarihinde … 7. Noterliği’nin … yevmiye no.lu ihtarnamesinin keşide edildiğini ve davalının sözleşmeye uygun olarak işletmeyi açarak faaliyete geçirmesi aksi halde sözleşmenin haklı nedenle feshedilerek cezai şart talep edileceğinin ihtar edildiğini, davalı tarafça işbu ihtarnameye hiçbir surette cevap verilmediği gibi işletmenin tekrar faaliyete geçmediğini, bu sebeple davalı şirketin cezai şart ödemesi gerektiğini, cezai şartın tahsili amacıyla davalı aleyhine … 4. İcra Müdürlüğü’nün …Esas sayılı dosyası ile icra takibi başlattıklarını, davalının icra takibini haksız olarak itiraz ettiğini ileri sürerek itirazların reddine, takiplerin aynı şartlarla devamına, kötü niyetli davalı aleyhine takip konusu alacağın %20’sinden az olmamak üzere icra inkar tazminatına, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP :
Davalı taraf usulüne uygun tebligata rağmen cevap dilekçesi sunmamıştır.
DELİLLER :
… 4. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı uyap dosyası, … 4. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı uyap dosyası, taraflar arasında imzalanan sözleşme, fatura ve ihtarname örnekleri, ticari kayıtlar, bilirkişi raporu.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ KABUL VE GEREKÇE:
Davacı tarafından açılan dava, İİK 67.maddesine dayalı itirazın iptali davasıdır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, taraflar arasındaki franchise anlaşması nedeniyle davacının davalıdan alacağı ve cezai şarta ilişkin alacağı bulunup bulunmadığı hususlarındadır.
İlgili … 4. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı uyap dosyasının incelenmesinde, davacı alacaklı tarafından davalı borçlu aleyhine fatura alacağından kaynaklanan 2.315,16 TL alacağın ve ilgili … 4. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı uyap dosyasının incelenmesinde, davacı alacaklı tarafından davalı borçlu aleyhine franchise sözleşmesi ve ihtarname alacağından kaynaklanan cezai şarta ilişkin 20.000,00 Euro alacağın tahsili amacı ile ilamsız icra takipleri başlatıldığı, davalı borçlunun icra dosyalarına sunduğu itiraz dilekçelerinde özetle, dosya alacaklısına borcunun bulunmadığını ileri sürdüğü, davacı alacaklının iş bu davayı açmakta hukuki yararı bulunduğu, takiplerin yetkili icra dairesinde yapıldığı, geçerli haciz yolu ile ilamsız genel takip bulunduğu, borçlu tarafından yasal süresi içerisinde yapılmış ve takibi durdurmuş geçerli itirazlar olduğu, davanın bir yıllık yasal süresi içerisinde açıldığı, itirazın iptali davasının koşullarının oluştuğu anlaşılmıştır.
İtirazın iptali davası yargılama usulü bakımından genel hükümlere tabidir. İspat yükü kanunda özel bir düzenleme bulunmadıkça iddia edilen vakıaya bağlanan hukuki sonuçtan kendi lehine hak çıkaran tarafa aittir. Kanuni bir karineye dayanan taraf sadece karinenin temelini oluşturan vakıaya ilişkin ispat yükü altındadır. Kanunda ön görülen istisnalar dışında karşı taraf kanuni karinenin aksini ispat edebilir. (HMK M.190). İtirazın iptali davasında ispat yükü kural olarak davacı alacaklıdadır. Ancak borçlunun itirazındaki beyana göre ispat yükü yer değiştirebilir. Borçlu itirazın iptali davasına karşı vereceği cevapta ödeme emrine itiraz ederken bildirmiş olduğu itiraz sebepleri ile bağlı değildir, borçlu her türlü borca itirazını ödeme emrine itirazından bağımsız olarak ileri sürebilir. Somut olayda, davalı borçlu genel ifadelerle takiplere itiraz ettiğinden, özel itiraz nedenlerine dayanmadığından ve cevap dilekçesi de sunmadığından ispat yükü davacı alacaklı üzerindedir. Davacı, faturadan kaynaklanan alacağının ve cezai şarta ilişkin alacağının varlığını ispat ile yükümlüdür.
Deliller toplandıktan sonra ticari defter ve belgeler üzerinde inceleme yapılmak suretiyle Taraflar arasındaki franchise anlaşması nedeniyle davacının davalıdan alacağı ve cezai şarta ilişkin alacağı bulunup bulunmadığı hususlarında rapor düzenlemesi için dosya mali müşavir bilirkişi …’e tevdi edilmiş, bilirkişi tarafından mahkememize sunulan bilirkişi raporu, dosya kapsamına uygun, ayrıntılı, açıklayıcı ve denetime elverişli olup hükme esas alınmıştır.
Davacı ticari defterleri, TTK ve VUK hükümlerine göre usulüne uygun tutulmuştur. Mahkememizin 13.07.2023 tarihli ara kararında; “…taraflara tebligat çıkartılarak belirlenen inceleme gün ve saatinde ticari defter ve belgelerini ibraz etmelerinin istenmesine, aksi takdirde ibrazdan kaçınmış sayılacaklarının ihtar edilmesine…” karar verilmiş ve ara kararın davalı şirkete tebliğ edilmiş olmasına rağmen inceleme günü defter ve belge ibrazında bulunulmadığından davalı defterleri üzerinde inceleme yapılamamıştır.
Davacı şirketin kayıtlarında, davalı şirkete ait …no.lu hesap hareketlerinin incelenmesinde, 31.562,85 TL Borç kaydettiği, karşılığında 31.562,85 TL Alacak kaydı girmek suretiyle, takip tarihi itibariyle, davacı şirketin kendi defterlerinde borç alacak bakiyesinin 0,00 TL olduğu görülmüştür. Davacı şirketin Mali Müşaviri tarafından kaşe ve imza edilen yazıda, 2.315,16 TL tutarlı borç bakiyesinin pandemi döneminde gerekli yazışmaların düzenli yapılamaması nedeniyle 31.12.2020 tarihinde sehven kapanışının yapıldığı belirtilmiştir.
Franchise Veren …A.Ş. ile Franchise Alan …Şti. (Yeni Unvanı: … Şti.) arasında 16.05.2017 tarihli … Franchise Sözleşmesi imzalanmıştır.
Davacı vekili tarafından dava dosyasına sunulan faturaların incelenmesinde, davacı şirket tarafından, davalı şirket adına düzenlenen “…” ve “Operasyon Komisyon (…) Bedeli Gelirleri” açıklamalı iki adet toplam 2.315,16 TL tutarlı faturaya ilişkin olduğu anlaşılmıştır.
İhtar Eden …A.Ş. vekili tarafından, Muhatap … Ltd. Şti. adına gönderilen … 7.Noterliğinin … tarih, … yevmiye no.lu ihtarnamesinin incelenmesinde; ” 1.Müvekkil keşideci ile imzalamış bulunduğunuz 16.05.2017 tarihli … Franchise Anlaşması gereğince “…” adresinde bulunan işletmede … markası ile ticari faaliyet yürüttüğünüz malumunuzdur. 2.Ancak müvekkilin izni ve onayı olmaksızın yukarıda adresi belirtilen işletmeyi kapattığınız haricen tespit edilmiştir. 3.Müvekkilin izni ve onayı olmaksızın işletmenin kapatılması …Franchise Anlaşmasının açık bir ihlali olduğu gibi franchise sözleşmesine konu edilen markanın ticari itibarını zedelemektedir. Bu sebeple doğan hukuki ve mali sorumluluk tarafınıza aittir. Sayın Muhatap; İşbu ihtarnamenin tarafınıza tebliği ile birlikte derhal …Franchise Anlaşmasına uygun olarak işletmeyi açarak faaliyete geçmenizi, aksi halde sözleşmenin haklı nedenle feshedilerek, başta cezai şart olmak üzere sözleşmenin feshine neden olmanız nedeniyle doğacak zarar ziyanın tarafınızdan talep edileceğini ihtar ederiz.” şeklinde olduğu, ihtarnamenin 28.05.2018 tarihinde tebliğ edilmiş olduğu anlaşılmıştır.
… 4. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı icra takibine konu edilen alacağın, davacı şirket tarafından, davalı şirket adına düzenlenen “…” ve “Operasyon Komisyon (Royalty) Bedeli Gelirleri” açıklamalı iki adet toplam 2.315,16 TL tutarlı faturaya ilişkin olduğu, faturaların taraflar arasında imzalanan Franchise Sözleşmesi doğrultusunda düzenlenmiş olduğu anlaşılmış, işbu fatura bedellerinin davalı şirket tarafından ödemesinin yapıldığına ilişkin dosya kapsamında herhangi bir belge bulunmamakla birlikte davacı şirketin Mali Müşavirince düzenlenen yazıda, alacaklı gözüktükleri 2.315,16 TL tutarın, pandemi nedeniyle gerekli yazışmaların yapılamaması nedeniyle 31.12.2020 tarihinde sehven kapama işleminin yapıldığı belirtildiğinden davacı şirketin iki adet fatura bedelini talep edebileceği kabul edilmiştir.
… 4. İcra Müdürlüğü’nün… Esas sayılı icra takibine konu edilen alacak , taraflar arasında düzenlenen Franchise Sözleşmesi ve davacı şirket tarafından, davalı şirkete gönderilen ihtarnameden kaynaklanan 20.000,00 EUR bedelli cezai şart alacağına ilişkindir. Taraflar arasında imzalanan sözleşmenin 13.Cezai Şart maddesinde; “İşbu anlaşmanın ve eklerinin hükümlerinin Franchise alan tarafından yerine getirilmemesi ya da Franchise Alanın sözleşmenin süresinden önce haklı bir neden olmadan sözleşmeyi feshetmesi ya da Franchise Alanın kusurlu davranışları nedeniyle Franchise Verenin sözleşmeyi feshetmek zorunda kalması halinde; Franchise Verenin tüm dava ve talep hakları saklı kalmak üzere, Franchise Alan, 20.000 EUR cezai tazminatı nakden ödemeyi kabul ve taahhüt eder.” şeklinde kararlaştırılmıştır. Davacı şirket tarafından, davalı şirkete gönderilen … 7.Noterliğinin …tarih, … yevmiye no.lu ihtarnamesinin incelenmesinde; davalı şirketin sözleşmeye aykırılıklarının giderilmesi, aksi halde sözleşmenin haklı nedenle feshedileceği, başta cezai şart olmak üzere sözleşmenin feshine neden olmaları nedeniyle doğacak zarar ziyanın talep edileceği ihtar ve ihtarname tebliğ edilmiş, davacı şirketin cezai şart bedelini talep edebileceği kabul edilmiştir.
Takip sonrası faiz yönünden, … 4. İcra Müdürlüğü’nün …Esas sayılı dosyası yönünden, tarafların tacir olması, işin ticari iş olması, temerrüt faiz oranının önceden kararlaştırılmamış olması münasebetiyle, takip sonrasında hükmolunacak davacı alacağı için 3095 s.k m.2/2 kapsamında ticari faiz talebinin yerinde olduğu, … 4. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası yönünden, tarafların tacir olması, işin ticari iş olması, temerrüt faiz oranının önceden kararlaştırılmamış olması münasebetiyle takip tarihinden sonrasında yabancı para (EURO) ana para alacağı için 3095 s.k m.4/a maddesi kapsamındaki “…Sözleşmede daha yüksek akdi veya gecikme faizi kararlaştırılmadığı hallerde, yabancı para borcunun faizinde Devlet bankalarının o yabancı para ile açılmış bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranı uygulanır. (3095 Sayılı Kanun m. 4/a)…” faizi isteyebileceği tespit edilmiştir.
Davacının faturadan kaynaklanan alacağını ve cezai şarta ilişkin alacağını kanıtlamış olması karşısında davalı tarafından … 4. İcra Müdürlüğünün …E sayılı ve … 4. İcra Müdürlüğünün … E sayılı icra dosyalarına yöneltilen itirazların iptaline ve takiplerin devamına, her bir icra dosyasında geçerli bir ilamsız genel icra takibinin varlığı, borçlunun yedi günlük süre içerisinde ödeme emrine itiraz etmiş olması, bir yıl içinde açılmış bir itirazın iptali davası bulunması, davacı alacaklının tazminat istemini dava dilekçesinde açıkça talep etmiş olması ve takip konusu alacağın miktarının belli (likit) olması dikkate alınarak borçlunun itirazının haksız olması nedeniyle asıl alacağın % 20 si oranında icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Açıklanan yasal, gerektirici nedenlere göre;
Davanın kabulü ile, davalı tarafından … 4. İcra Müdürlüğünün … E sayılı ve … 4. İcra Müdürlüğünün … E sayılı icra dosyalarına yöneltilen itirazların iptaline ve takiplerin devamına, her bir icra dosyasında asıl alacağın % 20 si oranında icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Harçlar Kanununca alınması gerekli 28.684,40 TL ilam harcından peşin yatırılan 6.151,86 TL harcın mahsubu ile bakiye 22.532,54 TL harcın davalıdan alınarak hazineye gelir kaydedilmesine,
6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-13,14. Maddeleri ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği 26.maddesi gereğince Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanan 1.560,00 TL arabuluculuk ücretinin davalıdan alınarak hazineye gelir kaydedilmesine,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T gereğince hesaplanan 64.788,12 TL avukatlık ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Davacı tarafından yapılan 179,90 TL başvuru harcı, 6.151,86 TL peşin harç, 2.500,00 TL bilirkişi ücreti, 313,75 TL tebligat ve posta giderlerinden oluşan toplam 9.145,51 TL yargığlama giderlerinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, kullanılmayan bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Dair tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık yasal süresi içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar davacı vekilinin yüzüne karşı açıkça okunup, usulen anlatıldı. 22/11/2023

Katip
¸e-imzalıdır

Hakim
¸e-imzalıdır