Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/830 Esas
KARAR NO : 2023/451

DAVA : Ticari Şirket (Şirkete Özel Denetçi Tayin Edilmesi)
DAVA TARİHİ : 02/12/2022
KARAR TARİHİ : 25/05/2023

Mahkememizde görülmekte olan Ticari Şirket (Şirkete Özel Denetçi Tayin Edilmesi) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin davalı şirkette %10,44 sermaye oranı ile azınlık hissedarı konumunda olduğunu, müvekkilinin hissedarı olduğu şirkette bazı konuların açıklığa kavuşturulması için … 18. Noterliğinin … tarih, … yevmiye numaralı ihtarnamesiyle 6012 sayılı TTK 437. Md. 2. Fıkrası gereğince düzenlenen bilgi alma ve inceleme hakkı kullanılmış olup bahsi geçen konulara ait bilgi ve belgelerin taraflarına iletilmesini talep ettiklerini açıklanan bu nedenlerle; davanın kabulü ile davalı şirkete 11.07.2013 tarihinde gerçekleştirilen birleşmede … şirketlerinin öz kaynakları üzerinden yapılan işlem sırasında ayrıca iç kaynaklardan gerçekleştirilen sermaye artışının TTK ve diğer mevzuatlara uygunluğu, birleşme öncesinde devir olan şirketin aktif ve pasif durumları, herhangi bir iştirakinin olup olmadığı, iştirake hangi değer üzerinden sahip bulunduğu, 20.10.2015 tarihinde Yönetim Kurulu Kararı ile … A.Ş.’nin devir alınmak suretiyle yapılan birleşme işleminin TTK hükümlerine ve diğer mevzuatlara uygun olup olmadığı, 04.08.2016 tarihinde yabancı ortakların girişine ilişkin sermaye artışına ilişkin belgelerin TTK hükümlerine ve diğer mevzuatlara uygunluğu, 28.12.2016 tarihinde yapılan sermaye artışının TTK hükümlerine ve diğer mevzuatlara uygun olup olmadığı, 07.11.2017 tarihinde yapılan sermaye artışının TTK hükümlerine ve diğer mevzuatlara uygun olup olmadığı, 08.01.2018 tarihinde yönetim Yönetim Kurulu Kararıyla yapılan sermaye artışının TTK hükümlerine ve diğer mevzuatlara uygun olup olmadığı, 22.05.2018 tarihinde yapılan 2017 olağan genel kurulunda şirketin 586.775,00-TL’lik kendi payına sahip olması durumunun TTK ve diğer mevzuata uygunluğu, 31.12.2018 tarihinde gerçekleştirilen birleşme işleminin TTK ve diğer mevzuata uygunluğu, 23.07.2019 tarihinde yapılan genel kurulda şirketin 15.676.032,00-TL’lik kendi payına sahip olması hasebiyle, sahip olunan işbu payların hangi değer üzerinden alınmış olduğu ve TTK ve diğer mevzuata uygun olup olmadığı, 07.01.2020 tarihinde Yönetim Kurulu Kararı ile yapılan sermaye artışının TTK ve diğer mevzuata uygunluğu, 29.03.2021 tarihinde yapılan genel kurul toplantısında şirketin sahibi bulunduğu payların 9.505.025,00-TL’ye düşme nedeni ve TTK ve diğer mevzuata uygunluğu hususlarında 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu 439. maddesi uyarınca özel denetçi atanmasına kararı verilmesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı tarafın 06/09/2022 tarihinde yapılan 2021 yılı faaliyetlerine ilişkin olağan genel kurul toplantısında özel denetçi atanmasına yönelik talebinin pay sahipleri tarafından reddedildiği gerekçesiyle mahkeme tarafından müvekkil şirkete özel denetçi atanmasına karar verilmesi için iş bu davayı ikame ettiklerini, davacı tarafın yıllardır şirket genel kurullarına katılmakta olduğunu, tüm bilançoları onaylamakta ve yönetim kurulu üyelerini ibra etmekte olduğunu, şirketin geçmişine bakıp kooperatif nitelikteki her işlemin özel denetim konusu yapılması samimiyetinden uzak olup tamamen kötü niyetli olduğunu, özel denetçi atanmasının talep edilebilmesi için dava şartı niteliğinde olan bilgi alma hakkının kanuna uygun şekilde kullanılmadığını, genel kurul toplantısında bir gün önce noterden keşide edildiğini, şirkete dahi ulaşmadığını, şirketin inceleme değerlendirme yapma hakkına dahi sahip olmadığını, yalnızca huzurdaki davayı açabilmek için göstermelik bir içerik ve göstermelik bir usulle keşide edilen ihtarname ile bilgi alma hakkının usulüne uygun şekilde kullanıldığının asla kabul edilemez olduğunu, davacı tarafın son derece soyut bir takım ithamlarda bulunduğunu, özel denetçi talebinde bulunabilmek için denetim ile açıklığa kavuşturulması istenen olayların pay sahipliği haklarının kullanılabilmesi bakımından gerekli olmasının şart olduğunu, genel kurul tutanaklarından da açıkça görüleceği üzere davacı tarafın bilanço/gelir tablolarının ve bir önceki faaliyet yılına ilişkin iş ve işlemlerinden dolayı ibra edilmelerinin görüşüldüğü 07/11/2017 tarihli 22/05/2018 tarihli ve 23/07/2019 tarihli genel kurul toplantılarına katılmış olduğunu, söz konusu görüşmeler esnasında olumlu oy kullanıldığını, dolayısıyla pay sahibinin bilgisi ve rızası olan konularda özel denetçi atanması talebi hakkın kötüye kullanılmasının tipik bir örneğini oluşturduğunu, davacı tarafın mahkemece uygun görülecek miktarda teminat göstermesi gerektiğini, açıklanan bu nedenlerle; davacı tarafın ileri sürülmüş özel denetçi talebinin, bilgi alma hakkının usulüne uygun şekilde kullanılmamış olması nedeniyle davanın usulden reddine, mahkemece esasa ilişkin inceleme yapılması halinde ise huzurdaki dayanaksız, hukuka aykırı ve hakkın kötüye kullanılmasının tipik bir örneği niteliğindeki davanın esastan reddine karar verilmesini, vekalet ücreti ve yargılama giderinin karşı tarafa yükletilmesini talep etmiştir.
DELİLLER:
Sicil kayıtları, davalı şirket kayıtları, genel kurul tutanakları ve yönetim kurulu kararları, taraflarca sunulan deliller, taraf vekillerinin açıklamaları ve tüm dosya kapsamı.
GEREKÇE:
Dava, TTK md. 438 vd. uyarınca özel denetim isteme hakkına ilişkindir.
Davacı … 18. Noterliğinin … tarih, … yevmiye numaralı ihtarnamesiyle bilgi alma ve inceleme hakkı kapsamında bilgi almak istediği konulara ilişkin sorularını davalı şirkete iletmiştir. Davalı şirket … 31. Noterliği … tarih, … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile özetle istenilen bilgilerin sicil gazetelerinde ilan edilen kamuya açık ve aleni bilgiler olduğu, geçmiş on yıla varan ayrıntılı bilgi ve belge talebinde bulunulmasının hakkın kötüye kullanımı olduğundan bahisle bilgi alma ve inceleme talebi reddedilmiştir.
Türk Ticaret Kanunu (TTK) md. 439 uyarınca genel kurulun özel denetim istemini reddetmesi hâlinde, sermayenin en az onda birini, halka açık anonim şirketlerde yirmide birini oluşturan pay sahipleri veya paylarının itibarî değeri toplamı en az birmilyon Türk Lirası olan pay sahipleri üç ay içinde şirket merkezinin bulunduğu yer asliye ticaret mahkemesinden özel denetçi atamasını isteyebilir. Dilekçe sahiplerinin, kurucuların veya şirket organlarının, kanunu veya esas sözleşmeyi ihlal ederek, şirketi veya pay sahiplerini zarara uğrattıklarını, ikna edici bir şekilde ortaya koymaları hâlinde özel denetçi atanır.
Özel denetim talebinin kabul edilebilmesi için kurucuların veya organların kanunu veya esas sözleşmeyi ihlal ettiğini ve bu ihlal yüzünden şirketin veya pay sahiplerinin zarara uğradıklarının ikna edici bir şekilde ortaya konulması gerekmektedir. Zarar ile borçlar hukuku anlamında malvarlığı eksilmesi kastedilmiştir. Bu iki husus soyut iddialar yerine ikna edici olgularla somut, inandırıcı bir biçimde ortaya konulmalıdır. Mahkeme, mesleki bilgi ve deneyimine göre “ikna edici olma” unsurunun gerçekleşip gerçekleşmediğine karar verecektir. (TTK md. 439, 440 gerekçesi)
Özel denetim kurumuyla yönetim kurulu üyeleri ve denetçilerin iş ve işlemlerinin mevzuat ve şirket esas sözleşmesine uygunluğu, usulsüz işlemlerin ortaya çıkarılması, finansal tabloların, bilançonun gerçeklik ve doğruluk ilkesine uygun olarak düzenlenip düzenlenmediği, esas sermaye arttırımı, azaltımı, tasfiye gibi işlemlerin kanun ve esas sözleşmeye uygun yapılıp yapılmadığının belirlenmesi amaçlanır.
Özel denetim talebinde bulunabilmek için öncelikle genel kurulda bilgi alma ve inceleme hakkı kullanılmalıdır. Davalı şirketin 06/09/2022 tarihinde yapılan 2021 yılı faaliyetlerine ilişkin olağan genel kurul toplantısında davacı bilgi alma ve inceleme hakkını soru sormak suretiyle usulüne uygun bir şekilde kullandıktan sonra özel denetçi atanmasını talep etmiştir. Böylelikle dava ön şartı yerine getirilmiştir. TTK md. 438 gerekçesinde özel denetim isteme hakkının şartlarından birinin de gereklilik olduğu açıklanmıştır. Pay sahibinin kanun ve esas sözleşmeden doğan haklarını kullanmak için edinmek istediği bilgi gerekli ise gereklilik koşulunun sağlanmış olduğu kabul edilmelidir. Bilgi alma ve inceleme hakkı ile özel denetim isteme hakkının kullanılması ve gereklilik şartı için genel kurulda olumsuz oy kullanma şartı bulunmamaktadır. Diğer bir ifade ile pay sahibinin olumlu oy kullanması bu haklarını kullanmasına engel değildir.
Davacını pay sahipliğinden sonra gerçekleştirilen 22.05.2018 tarihinde yapılan 2017 olağan genel kurulunda şirketin 586.775,00-TL’lik kendi payına sahip olması, 31.12.2018 tarihinde gerçekleştirilen birleşme işlemi, 23.07.2019 tarihinde yapılan genel kurulda şirketin 15.676.032,00-TL’lik kendi payına sahip olması işlemlerinin mevzuata aykırılığı halinde davacının bu işlemlerden zarar görmesi muhtemeldir. Yönetim kurulunun şirketin paylarını mevzuata uygun şekilde iktisap edip etmediği, iktisap etmiş ise bunun sebebi ve amacı, bedeli ve ödeme şartları, rüçhan haklarının etkilenip etkilenmediği ve birleşme işleminin davacının zararına olup olmadığı, 29.03.2021 tarihinde yapılan genel kurul toplantısında şirketin sahibi bulunduğu payların 9.505.025,00-TL’ye düşme nedeni ile yönetici ve denetçilerin sorumluluğu hakkında davacı ancak yapılacak denetimle bilgi sahibi olabilecektir. Anılan bu işlemlerde yapılan açıklamalar ve sunulan belgelerin incelenmesinden davacının zarara uğradığını ikna edici bir şekilde ortaya koyduğu kabul edilerek belirtilen talepler yönünden davanın kabulüne karar verilmiştir.
Davacının özel denetim talebi kabul edilmeyen taleplerinin bir kısmının ortaklığından önce olması, bir kısmının celp edilen sicil kayıtları ve genel kurul toplantılarından bilgi sahibi olunabilecek genel talepler olması ile bu talepler yönünden davacının zarara uğradığını ikna edici bir şekilde ortaya koyamadığı kanaati ile davanın kısmen reddine hükmedilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklanan nedenlerle;
1.a) Davalı şirkete özel denetçi atanması isteminin kısmen KABULÜNE, TTK’nun 440/2. maddesi gereğince;
– 22.05.2018 tarihinde yapılan 2017 olağan genel kurulunda şirketin 586.775,00-TL’lik kendi payına sahip olması durumunun mevzuata uygunluğu,
– 31.12.2018 tarihinde gerçekleştirilen birleşme işleminin mevzuata uygunluğu,
– 23.07.2019 tarihinde yapılan genel kurulda şirketin 15.676.032,00-TL’lik kendi payına sahip olması hasebiyle, sahip olunan işbu payların hangi değer üzerinden alınmış olduğu ve mevzuata uygunluğu,
– 29.03.2021 tarihinde yapılan genel kurul toplantısında şirketin sahibi bulunduğu payların 9.505.025,00-TL’ye düşme nedeni ve mevzuata uygunluğu,
konuları ile sınırlı olmak üzere bu konularda davalı şirketin kayıtlarının incelenmesi için özel denetçi atanmasına, fazlaya ilişkin istemin reddine,
b-Özel denetçi olarak bilirkişi listesinde yer alan ticari şirketler ve muhasebe alanında uzman …’ ın seçilmesine, özel denetçiye yapacağı işin mahiyeti, emek ve mesaisi nazara alınarak 25.000,00 TL ücret ve 3.000,00 TL masraf takdirine, özel denetçi gideri ile ücreti toplamı 28.000,00 TL’nin TTK.nun 444/1. fıkrası gereğince davalı şirket tarafından mahkeme veznesine gider avansı olarak yatırılmasına,
c-Özel denetçinin özel denetimi görevini tebliğ tarihinden itibaren 1 aylık süre içinde ve şirket işleri gereksiz yere aksatılmaksızın TTK’nun 441/1,2,3,4,5. fıkralarında belirlenen koşullar, yetki ve sorumluluk ile yerine getirmesine,
d-Özel denetçinin, incelemenin sonucu hakkında, şirketin sırlarını da koruyarak, mahkemeye ayrıntılı bir rapor sunmasına,
e-TTK’nun 442/1. fıkrası gereğince mahkememize sunulan raporun UYAP’a TARANMAKSIZIN ve davacıya tebliğ edilmeden ÖNCE DAVALI ŞİRKETE TEBLİĞ EDİLMESİNE,
f-Davalı şirketin TTK.nun 442/2. fıkrası kapsamında talepte bulunması halinde dosya üzerinden bu talep ve raporun davacıya tebliği hakkında karar verilmesine,
2-Alınması gereken 179,90-TL harçtan, peşin alınan 80,70-TL harcın mahsubu ile kalan 99,20-TL HARCIN DAVALIDAN ALINARAK HAZİNEYE İRAT KAYDINA,
3-Davacı vekili lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince hükmolunan 9.200,00 TL maktu vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
4-Davalı vekili lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince hükmolunan 9.200,00-TL nisbi vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalı tarafa verilmesine,
5-Davacı tarafından yatırılan 80,70-TL peşin, 80,70-TL başvuru, 11,50-TL vekalet harcı ve 37,25-TL posta giderinden ibaret toplam 210,15-TL yargılama giderinin kabul ve redoranları dikkate alınarak 105,075-TL’sinin davalıdan tahsili ile davacı tarafa bakiyesinin davacı taraf üzerinde bırakılmasına;
7-Taraflarca yatırılan kullanılmayan bakiye gider avansının kararın kesinleşmesi halinde yatıran tarafa iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı verilen karar TTK’nın 440/2 maddesi uyarınca KESİN olmak üzere oy birliğiyle karar verildi. 25/05/2023

Başkan
¸e-imzalıdır

Üye
¸e-imzalıdır

Üye
¸e-imzalıdır

Katip
¸e-imzalıdır