Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 4. Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/820 E. 2023/746 K. 11.10.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/820 Esas
KARAR NO : 2023/746

DAVA : Menfi Tespit (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 22/09/2022
KARAR TARİHİ : 11/10/2023

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA VE TALEP :
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı şirketin … numaralı sözleşme ile davalı kurumdan doğalgaz aldığı, davalı kurumun davacı şirkete … seri numaralı fatura ile 72.866-TL kullanım bedeli gönderdiği, bunun üzerine davacı şirket yetkilisi …’un, davalı kuruma …tarih … sayılı başvurusu ile itiraz ettiği, davacı şirket yetkilisinin itirazı üzerine davalı kurumun itirazın reddine karar verdiği, davalı kurumun redde dair açıklamasının yasal herhangi bir açıklaması bulunmadığı, davalı kurum tarafından herhangi bir şekilde müdahale/hasar raporu düzenlenip davacı şirkete tebliğ edilmediği, olay yerinde davacı şirketin bilgisi dahilinde düzenlenen herhangi bir tutanak da olmadığı, yani davalı kurumun davacı şirketten habersiz olarak gelip söz konusu sayacı alıp götürdüğü ve yaptığı inceleme sonucunda sayacın numaratör kapağının açık olduğunu iddia ederek dava konusu yapılan faturayı düzenlendiğini belirttiğini ileri sürerek davacı şirketin davalı kuruma 72.866-TL bedelli fatura nedeniyle borçlu olmadığına, söz konusu borcun dava sürecinde cebri icra veya doğal gazın kesilmesi nedeniyle ödenmesi halinde ödenen bedelin ödeme tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP :
Davalı vekili davaya cevap dilekçesinde özetle; Davacı şirkete kaçak enerji faturası tahakkuk ettirilmesinin sebebinin, sayacın numaratör kapağı açılmak suretiyle sayaca müdahale edilmiş olduğunun anlaşılması olduğunu, davacının tesisatı ile ilgili işlemlerin mevzuata uygun şekilde gerçekleştirildiğini, davacı şirketin sayacının numaratör kapağının açık olup bu durumun mevzuat uyarınca kaçak gaz kullanımı teşkil ettiğini, kaçak gaz kullanımının tespit edilmesi üzerine mevzuata uygun şekilde faturalandırma yapıldığını beyan ederek davanın reddine, yargılama giderleri ile ücreti vekaletin davacıya yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER :
Taraflar arasında imzalanan sözleşme ve sözleşmeye ilişkin İgdaş nezdinde tutulan dosya, faturalar, ticari kayıtlar, bilirkişi raporu.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ KABUL VE GEREKÇE:
Davacı tarafından açılan dava, İİK 72.maddesine dayalı menfi tespit davasıdır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacının davalıya … seri numaralı ve 72.866,00 TL bedelli fatura nedeniyle borçlu olup olmadığı hususundadır.
Deliller toplandıktan sonra mali müşavir … ve doğalgaz tesisatı konularında uzman makine mühendisi …’den mahkememizce tespit edilen uyuşmazlık konusunda rapor düzenlenmesi istenmiş, bilirkişi raporu, dosya kapsamına uygun, ayrıntılı, açıklayıcı ve denetime elverişli olup hükme esas alınmıştır.
Davaya konu edilen faturanın davalı tarafından davacı tarafa düzenlendiği, 28.07.2022 tarihli, … numaralı, 72.866,00 TL tutarlı faturanın açıklama kısmına müşteri, okuma ve tüketim bilgilerinin yazıldığı, ödeme bilgileri kısmına miktar ve birim fiyatı bilgilerinin belirtildiği, 72.866,00 TL toplam fatura tutarının, 45.827,34 TL tutarının kaçak gaz ceza bedeli, 27.038,66 TL tutarının KDV dahil tüketim bedeli olduğu, faturanın teslim eden ile teslime alan kısımlarının olmadığı, imza karşılığından teslim edilmediği ve teslim alınmadığı, İş bu faturanın davacı tarafın ticari defter ve kayıtlarına işlenmediği, davacı tarafın iş bu faturaya itiraz ettiğine dair belge sunulmadığı anlaşılmıştır.
Davacı tarafın dosya muhteviyatına sunduğu 2022 yılı cari hesap ekstresinde, davalı taraf ile cari hesap ilişkisinin 20.01.2022 tarihli 2.434,79 TL tutarlı kayıt işlemi ile başladığı, 13.12.2022 tarihinde davacı tarafın davalı tarafa 31.822,41 TL borçlu olduğu görülmüştür.
1.Davalı … kurumunun davacı … Limited Şirketi ile 12.12.2017 tarihinde sözleşme yaptığı, bu tarihten sonra davacı firmanın gaz kullanmaya başladığı ve gelen gaz tüketim faturalarını düzenli olarak ödediği tespiti yapılmıştır.
12.12.2017 Tarihli Doğalgaz Abonelik Sözleşmesi’ ne göre davacı Restaurant İşletmeciliği’ nin Abone Grubu’ nun Üretim Amaçlı Ticari ve Kullanım Şekli’ nin Üretim+kombi+ocak olduğu tespit edilmiştir.
2.Davalı kurum yetkilisi tarafından 06.03.2022 tarihinde düzenlenen ‘‘ Gaz Kesme – Açma/Sayaç Kaldırma – Takma – Değiştirme Aboneye Bildirim’’ formunda; dava konusu … seri numaralı sayacın söküldüğü yerine … seri numaralı sayacın takıldığı ayrıca sökülen sayacın müdahaleli olduğu ibaresi yazılmıştır.
Aynı Tutanakta Sayaç Tipi-No: …, Sayaç Numarası: …, ve Sayaç Göstergesi:36.671 olarak imza altına alınmıştır.
3…. tutanağa istinaden davacının kaçak tüketim yaptığını iddia ederek 22.913,67 TL tüketim bedeli + KDV ve 27.038,13 TL kaçak kullanım bedeli (%200) toplamından oluşan 28.07.2022 tarih ve … numaralı 16.08.2022 son ödeme tarihli 72.866,00 TL bedelli fatura düzenlemiştir.
Davacı Restoran İşletmesinin 2018 – 2023 yılları arasında kullanmış olduğu gaz tüketimleri incelendiğinde Aralık 2017-Şubat 2022 dönemleri arasında tüketim değerlerinde bariz bir azalmanın olduğu görülmektedir. Şöyle ki; Davacı işletmenin 2018 yılında tüketmiş olduğu doğalgaz miktarı ortalama aylık 1.545 m³ iken bu değer 2019 yılında 721 m³’ e, 2020 yılında 355 m³’e ve 2021 yılında 276 m³’ e düşmüştür. 12.12.2017 tarihinden itibaren söz konusu adreste kullanılmakta olduğu dosya incelemesinde anlaşılan … marka … tipi … seri numaralı doğalgaz sayacının 06.03.2022 tarihinde davalı kurumca sökülerek yerine … seri numaralı sayacın takıldığı, … seri numaralı sayacında davalı kurumca … tarihinde sökülerek yerine … seri numaralı sayacın tesisata takıldığı belirlenmiştir.
… tarihleri arasında … seri numaralı sayaç ile davacı işletme tarafından kullanılan doğalgaz tüketiminin aylık ortalama 921 m³ olduğu, davacı işletme tarafından … tarihinden itibaren … seri numaralı sayaç ile kullanılan doğalgaz sayacının ise altı aylık tüketim verileri baz alındığında aylık ortalama tüketiminin 1.500 m³olduğu belirlenmiştir.
Dosya incelemesinde Restoran İşletmesinin doğalgazı hem pişirme hem de ısıtma amaçlı kullandığı 12.12.2017 tarihli abonelik sözleşmesinden anlaşılmaktadır.
İlgili Yönetmelik maddeleri:
Kaçak veya Usulsüz Doğal Gaz Kullanımı Durumunda Uygulanacak Usul ve Esaslar
Madde 1 — Kaçak veya usulsüz doğal gaz kullanıldığı belirlenen kullanım yerinde, dağıtım şirketinin en az iki yetkilisi ile kaçak veya usulsüz doğal gaz kullananın (kullanıcı) veya yetkili temsilcisinin imzalayacağı bir tutanakla durum tespit edilir ve tutanağın bir sureti kullanıcıya bırakılır.
Ancak kullanıcının tutanağın düzenlenmesi sırasında kullanım yerinde bulunmaması veya tutanağı imzalamaktan imtina etmesi durumunda, düzenlenen tutanak kullanım yerine bırakılır. Tutanakta kaçak veya usulsüz doğal gaz kullanım şekli ve tespit edilen diğer hususlar açıkça belirtilir.
Dağıtım şirketinin tespitlerini somut bilgi ve belgelere dayandırması ve tüketici haklarını ihlal etmemesi esastır.
Madde 2 — Kaçak olarak doğal gaz kullanma süresi; kontrol, mühürleme, sayaç açmakapama, sayaç değiştirme, sayaç sökme-takma, pil değiştirme, doğal gaz kullanım sözleşmesi imzalanması, varsa daha önce kaçak doğal gaz kullanıldığına ilişkin tutanak ve hatlara bağlantı yapılması işlemlerinden en son yapılanın işlem tarihi ile kaçak tespitinin yapıldığı tarihe kadar olan süredir. Bu süre bir yılı aşamaz.
Madde 3 — Kaçak olarak kullanılan doğal gaz tüketim miktarı, Doğal Gaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinin 42 nci maddesi (a) ve (b) bentleri hükümlerine göre hesaplanır.
Madde 4 — Kaçak olarak kullanılan doğal gaz tüketim bedeli; kaçak doğal gaz kullanım miktarı ve faturalandırmanın yapıldığı tarihteki cari perakende satış fiyatı esas alınarak hesaplanır. Dağıtım şirketi, müşterilerle yapacağı anlaşma ve sözleşmelerde kaçak doğal gaz kullanım miktarının % 200’üne kadar, tekerrürü halinde ise % 300’üne kadar “kaçak doğal gaz kullanım bedeli” uygulanabileceğine ilişkin hükümlere yer verebilir.
Sayacın ölçüm yapmaması veya yanlış ölçüm yapması
Madde 42- Sayacın, müşterinin kusuru dışında herhangi bir nedenle ölçüm yapmadığı veya yanlış ölçüm yaptığı tespit edilirse, doğal gaz tüketim miktarı aşağıdaki şekilde belirlenir:
a)Mal üretim amaçlı doğal gaz kullanan müşteriler için; tüketim miktarının hesaplanmasında, öncelikle sözleşmelerinde bulunan sayacın ölçüm yapmadığı veya yanlış ölçüm yaptığı döneme denk gelen aylık kullanım miktarları esas alınır. Aylık kullanım miktarının sözleşmelerde belirtilmediği durumlarda ise sayacın test ve kontrol sonucunda belirlenen ölçüm toleransı dışındaki sapma yüzdesi esas alınarak sayacın doğru ölçüm yaptığı en son çeyrek döneme ilişkin tüketim değerleri ve üretim kapasitesindeki değişimler dikkate alınır.
b)Diğer müşteriler için ise; son iki yılın aynı çeyrek dönemlerine rastlayan doğal gaz kullanım miktarlarının ortalaması esas alınır. Bu ortalama, benzer tüketim eğilimine sahip diğer müşteriler emsal alınmak suretiyle hesaplanan aynı dönemdeki tüketimlerin ortalaması ile kıyaslanır. Müşterinin tüketim ortalamasının; emsal alınan müşterilerin ortalamasından fazla olması halinde, emsal alınan müşterilerin tüketim ortalaması, az olması halinde ise, müşterinin kendi tüketim ortalaması esas alınarak sayacın ölçüm yapmadığı veya yanlış ölçüm yaptığı dönem tüketimleri hesaplanır ve tahakkuk ettirilir. Müşteriye ilişkin geçmiş yıla ait veri olmaması durumunda, hesaplamalar, benzer tüketim eğilimine sahip diğer müşterilere ilişkin veriler dikkate alınarak yapılır.
Sayacın ölçüm yapmaması veya yanlış ölçüm yapmasından dolayı oluşan ölçüm farkları, ilgili dönem perakende satış fiyatları esas alınarak hesaplanır ve dağıtım şirketi tarafından 51 inci madde hükümlerine göre işlem yapılır.
Fatura Bedelleri Yönünden Değerlendirme neticesinde; Davacı kurumun düzenlemiş olduğu davaya konu 1 adet faturanın o dönemki birim fiyatlara uygun olduğu tespit edilmiştir.
Dava konusu olayda 12.12.2017 tarihinden beri doğalgaz kullanmakta olan davacı Restoran İşletmesinin … marka … tipi … seri numaralı doğalgaz sayacı 06.03.2022 tarihinde davalı kurumca sökülmüş ve test işlemleri için …’ a gönderilmiştir. … tarafından düzenlenen raporda sayacın numaratör kapağının açık olduğu yönünde görüş belirtilmiş olup dava dosyasındaki resimler de bu durumu desteklemektedir.
Kaçak kullanımına gerekçe olan sayaç numaratör kapağının yerinden çıkarılması, mührü ile oynanması ve boyanması gözle fark edilebilecek durumlardır. Bu durumlar davalı kurumca tespit edilmiştir. Kaçak veya Usulsüz Doğal Gaz Kullanımı Durumunda Uygulanacak Usul ve Esaslar yönetmeliğinin Madde 1 bölümünde kaçak kullanımın tespiti halinde yapılacaklar açıkça belirtilmiştir.
Yıllara göre sitenin kullanmış olduğu gaz miktarları incelendiğinde; 2022 yılı ve sonrası tüketimleri yeni sayaçlarla, 2021 ve daha önceki yıllarda ki tüketimler ise dava konusu müdahale edilip kaçak kullanım yapıldığı iddia edilen eski sayaçla ölçülmüştür.
Tüketim miktarlarının değişkenliği meteorolojik verilerle direk alakalı olabilir veya restoran içindeki pişirme yoğunluğundan da bu sarfiyat değerleri değişmektedir.
2022 yılı ve sonrası tüketimleri genel itibariyle daha önceki yıllarda ki (2018 ve 2019 yılları) tüketimlere yakın değerler olarak ölçülmüştür.
2020 ve 2021 yılları tüketimleri ise bu değerlerden oldukça düşük olarak ölçülmüştür. Bu durum kaçak kullanım durumunu destekler niteliktedir.
Davalı kurumun kaçak kullanıma istinaden düzenlemiş olduğu 22.913,67 TL tüketim bedeli + KDV ve 45.827,34 TL kaçak kullanım bedeli (%200) toplamından oluşan toplam 72.866,00 TL bedelli faturayı dönemsel kıyaslara göre düzenlediği ve bu hesaplamanın o dönemki birim fiyatlarla örtüştüğü anlaşılmış, covid nedeniyle kullanım yapılmayan 2020 ve 2021 yıllarının hesaba katıldığı bilirkişi raporuna itiraz olarak ileri sürülmüş ise de, dava dilekçesinde ileri sürülmeyen bu husus iddianın genişletilmesi kapsamında kabul edilerek değerlendirmeye alınmamış, ispat yükü üzerinde olan davalı tarafça davacının davalıya … seri numaralı ve 72.866,00 TL bedelli fatura nedeniyle borçlu olduğu kanıtlandığından davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Açıklanan yasal, gerektirici nedenlere göre;
Davanın reddine,
Harçlar Kanununca alınması gerekli 269,85 TL ilam harcının peşin yatırılan 1.244,37 TL harçtan mahsubu ile fazla yatırılmış olan 974,52 TL harcın davacıya iade edilmesine,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T gereğince hesaplanan 17.900,00 TL avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
Davacı tarafından yapılan masrafların kendi üzerinde bırakılmasına, kullanılmayan bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Dair tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık yasal süresi içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar taraf vekillerinin yüzüne karşı açıkça okunup, usulen anlatıldı.11/10/2023

Katip
¸e-imzalıdır

Hakim
¸e-imzalıdır