Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/719 Esas
KARAR NO : 2023/1031

DAVA : İtirazın İptali (Haksız Eylemden Kaynaklanan Zarar Nedeniyle)
DAVA TARİHİ : 20/10/2022
KARAR TARİHİ : 08/12/2023

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Haksız Eylemden Kaynaklanan Zarar Nedeniyle) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili 20.10.2022 tarihli dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin, 3996 sayılı “Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında-Kanun” ve … (eski …) sayılı “3996 Sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanunun Uygulama Usul ve Esaslarına İlişkin” Bakanlar Kurulu Kararı çerçevesinde özel yetkili bir anonim şirket olduğunu, … hakkı sahibi; davalının ise işletme hakkı müvekkili şirkette bulunan otoyolları kullanmış olan şahıs olduğunu, 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Hizmetleri Hakkında Kanun’un “Geçiş Ücretini Ödememe ve Güvenliğin İhlali” başlıklı 30. maddesinin 5. Fıkrası “4046, 3465 ve 3996 sayılı kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapan araç sahiplerinden, işletici şirket tarafından geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yaptığı mesafeye ait geçiş ücreti ile birlikte, bu ücretin dört katı tutarında ceza, genel hükümlere göre tahsil edilir hükmüne haiz olduğunu, işletme hakkının müvekkili şirkette bulunan otoyollardan geçişlerin, mezkür madde gereği ücretlendirilmekte olduğunu, ücret ödemeden yapılan geçişlerde, geçiş ücreti ile birlikte dört katı tutarında ceza tutarı uygulanmakta olduğunu, davalı şirkete ait …, …, …, …, … plakalı araçların, 31.08.2020- 07.03.2022 tarihleri arasında geçiş ücreti ödemeksizin otoyollardan ihlâlli geçiş yaptığını. bedeli ödenmeden yapılan geçiş ücretleri 15 günlük sürede de ödenmediği için davalı hakkında … 32. İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı dosyasıyla takip baştatıldığını ancak davalının ödeme emrine haksız ve kötü niyetli olarak itiraz ettiğini, bunun sonucunda takibin durdurulduğunu beyan ederek davanın kabulü ile davalının … 32. İcra Müdürlüğü’nün… E. Sayılı dosyasına yapmış olduğu tüm itirazların iptalini arz ve talep etmiştir.
Davalı vekili 16.11.2022 tarihli cevap dilekçesinde özetle; Davacı tarafın açmış olduğu usul ve yasaya aykırı iş bu tazminat davasının zaman aşımı ve tüm ilk itirazlarını tekrarla kabul etmediklerini, reddini talep ettiklerini, müvekkilin idare 3645 sayılı yasa ile kurulmuş kamu tüzel kişisi olup ticari faaliyet yürüten bir şirket olmadığını, kamu hizmeti ifa eden bir kamu kurumu olduğunu, müvekkilin … il sınırları içerisinde toplu taşıma hizmetini mülkiyetindeki otobüsler vasıtasıyla ifa ettiğini, müvekkilin idareye ait araçların kamuya tahsisli olması nedeniyle plakalarının siyah renkli olması ve … adına tescilli olduğunu, … İl sınırları çerçevesinde toplu taşıma faaliyeti yürüten faklı statüde otobüslerin de bulunduğunu, İdarelerinin mülkiyetindeki tüm otobüs ve araçlarda OGS ve HGS diye adlandırılan otoyol geçiş sistemi bulunduğunu, idare aracı ücretli geçiş yaptığında sisteme bağlı banka hesabından geçiş ücreti tahsil edildiğini, davacı tarafın tahsil edilmeyen geçiş ücretlerine ilişkin icra takibi ve dava açmadan önce kötü niyetli olarak müvekkil idare ile iletişime geçmediğini beyan ederek davanın reddini arz ve talep etmiştir.
DELİLLER: Bilirkişi Raporu, … 32. İcra Dairesi’nin …Esas sayılı dosyası, …Birliği yazı cevabı, Türkiye Vakıflar Bankası yazı cevabı, davacı vekili tarafından sunulan CD görüntüleri, taraf beyanları ve tüm dosya kapsamı.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ:
14.11.2023 tarihli bilirkişi raporunda özetle; “Takibe konu davacı talebi; davalı şirkete ait …, .., …, …, … plakalı araçların, … otoyolunun bir parçası olan … gişelerinden 31.08.2020- 07.03.2022 tarih aralığındaki ücreti ödenmeyen ihlalli geçişleri sebebiyle, geçiş ücreti (282,10 TL.) * ceza geçiş ücreti (1.088,00 TL.) – 1.370,10 TL. toplam 48 adet geçiş bedelinin tahsiline yöneliktir. Talep edilen asıl alacak bedeli, geçiş tarihleri itibariyle araç sınıfı gözetilerek davacı … işletme tarifesine uygundur. Davalı tarafça … kayıtlı OGS ürün bildirimi yapılmış, … Genel Müdürlüğü’nün … tarihli yazı içeriğinde belirtilen plakalara ait HGS/OGS ürünü bulunmadığı belirtilmiştir. İhlalli geçiş bildirim numaralarından davacı tarafça davalı şirket araç HGS/OGS ürünlerinin sorgulanmış oldukları anlaşılmaktadır. İhlalli geçişlere esas gişelerdeki HGS/OGS tahsilatı hususunda davacı tarafa herhangi bir kanuni yükümtlülük, yasal düzenleme ve protokol ile sorumluluk yüklenmemiştir. HGS/OGS protokolleri araç sahibi ile banka veya PTT arasında yapılmaktadır ayrıca davalı şirketçe ihllalli geçişleri takip eden 15 gün içerisinde geçiş bedelleri cezasız ödenebilecekken ödenmemiştir. Mobil uygulamalar, E-devlet sorgulamaları ve davacı şirket web sitesinden geçiş tarih dönemlerinde davalı tarafça ihlalli geçiş sorgulama takipleri yapılabilirdi. Davacı şirketin takip tarihine kadar işlemiş faiz talebi bulunmamaktadır. Yukarıda “Değerlendirmeler” bölümünde yapılan tespitler de gözetilerek, Takibe konu 48 adet geçiş için; EK-İ Geçiş ücreti (282,10 TL.) * ceza geçiş ücreti (1.088,00 TL.) – 1.370,10 TL Toplam takip tutarı hesap edilmiştir. Türkiye Noterler Birliği’nin 08.11.2022 tarihli yazı içeriği ve eklerinden sadece … plakalı aracın ihlalli geçiş tarihleri itibariyle davalı şirket adına tescilli olduğu anlaşılmakla, Sadece 346M9787 plakalı araç tarafından gerçekleştirilen takibe konu 43 adet geçiş için; Takibin, — geçiş ücreti (272,00 TL.) * ceza geçiş ücreti (1.088,00 TL) – 1.360,00 TL. toplam tutar üzerinden (EK-2) davalı … adına devam edebileceği, Hukuki değerlendirme sayın Mahkemenize ait olmak üzere, görüş ve kanaatimi belirtir raporum, Sayın Mahkemeniz takdirlerine saygı ile arz olunur.” sonuç ve kanaatine varılmıştır.
GEREKÇE: Dava, ihlalli geçiş ceza ücretinin tahsili için yapılan takibe itirazın iptali istemine ilişkindir.
… 32.İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyasının incelenmesinde; davacı tarafından davalı aleyhine 1.370,10 TL geçiş ücreti para cezası, KDV ve işlemiş faiz üzerinden takip başlattığı, davalının hiçbir borcu olmadığından bahisle ödeme emrine süresinde itiraz ettiği, eldeki itirazın iptali davasının yasal bir yıllık süre içerisinde açıldığı anlaşılmıştır.
6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Hizmetleri Hakkında Kanunun 30/5. maddesinde; “…(5) 4046, 3465 ve 3996 sayılı kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapan araç sahiplerinden, işletici şirket tarafından geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yaptığı mesafeye ait geçiş ücreti ile birlikte, bu ücretin on katı tutarında ceza genel hükümlere göre tahsil edilir…” hükmü düzenlenmişken 25/05/2018 tarih ve 30431 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 16/5/2018 tarih ve 7144 sayılı Kanunun 18. maddesi ile birinci ve beşinci fıkralarında yer alan “on” ibareleri “dört” şeklinde değiştirilmiştir. Aynı Kanunun 19. maddesi ile 6001 sayılı Kanuna geçici 3. madde ilave edilmiştir.
6001 sayılı Kanuna eklenen Geçici 3. madde de ise; “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce otoyollar ile erişme kontrolünün uygulandığı karayolları için belirlenen geçiş ücretlerini ödemeden yapılmış olan geçişlerde araç sahiplerine bu Kanunun 30. maddesinin beşinci fıkrası uyarınca tahakkuk ettirilen ancak bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla tahsilatı yapılmamış olan para cezaları hakkında bu Kanunun 30. maddesinde yer alan oranlar uygulanır.” düzenlemesi yapılmıştır.
Kanunun 30. maddesinin, 27/03/2015 tarihli ve 6639 sayılı Kanunun 33. maddesi ile değişiklik yapılan (7) numaralı fıkrasında, geçiş ücreti ödenmeden geçiş yapılması hâlinde ödemesiz geçiş tarihini izleyen on beş gün içinde geçiş ücretini usulüne uygun olarak ödeyenlere bu maddenin (1) numaralı ve (5) numaralı fıkralarında belirtilen cezaların uygulanmayacağı öngörülmektedir.
6001 sayılı Kanunun 30/7 maddesinin Anayasa aykırılığı iddiası ile açılan davada, Anayasa Mahkemesi 18.01.2018 tarih,… E. …Karar sayılı kararında; “… İşletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından geçiş ücreti ödenmeden geçiş yapılması hâlinde yaptırım uygulanmasına sebebiyet veren eylem ücret ödemeden geçiş yapılması anında tamamlanmış olacaktır. Bu durumda, kuralda belirtilen ödemesiz geçiş tarihinden itibaren on beş gün içinde geçiş ücretinin ödenmesi hâlinde cezanın uygulanmayacağına ilişkin düzenleme oluşan neticeyi ortadan kaldırılmakta olup ihlalli geçiş eylemini gerçekleştirenler lehine getirilmiş bir düzenlemedir…. kuralda, cezasızlık hâlinin kapsamı, eylemin sonucu olarak öngörülen yaptırımın hangi hâlde uygulanmayacağı, ödemenin hangi süre içinde yapılması gerektiği açık, anlaşılır, uygulanabilir ve nesnel olarak belirlenmiştir. Geçiş ücretinin ödenmesi şekil ve yöntemlerinin tümünün önceden öngörülmesi ve kanun koyucu tarafından tek tek belirlenerek kanun metninde ifade edilmesi oldukça güçtür. Geçiş ücretinin tahsili yöntemlerinin zaman içinde değişip gelişebileceği ve otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından geçiş ücretlerinin tahsili yöntemlerinin benzerlik arz ettiği hususları dikkate alındığında kuralda belirlilik ilkesine aykırılık bulunmamaktadır…” yönünde karar vermiştir. Bu durumda davalının ihlali sebebiyle davacının, davalıya ayrıca bir bildirim yapmasına gerek bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Geçiş esnasında ödeme olmadığında veya HGS veya OGS sisteminden provizyon alınamadığı takdirde gişe çıkışlarındaki bariyerler açılmadığından, davalı ücret ödemeden geçiş yaptığını bilmektedir. OGS ve HGS kartlarından para çekilmemesi halinde davalı geçiş ücretini ödemek zorundadır. (İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 17.Hukuk Dairesinin 20/10/2022 Tarih, 2019/1749 Esas ve 2022/1207 Karar sayılı kararı ve yerleşik uygulamaları)
Davacı şirket tarafından geçiş ücretlerinin ve ceza bedellerinin tahsili noktasında uygulanması gereken yasal düzenleme, yasanın 30. maddesinin 5, 6 ve 7. fıkralarıdır. Zira 3. fıkrada düzenlenen tebliğ hükmünün, maddenin birinci fıkrasında belirtilen idari para cezaları ile geçiş ücretleri ve ikinci fıkrasında yer alan idari para cezaları yönünden geçerli olduğu açıkça düzenlenmiş olup, idari para cezalarının ise Genel Müdürlükçe yetkilendirilen personel veya trafik polisi, trafik polisinin görev alanı dışında kalan yerlerde jandarma personeli tarafından verileceği belirtilmiştir.
Davacı şirket tarafından tahsil edilen geçiş ücretleri ve cezalar ise bu kapsamda olmadığından, yasal düzenleme ile tebliğ zorunluluğunun olmadığı ve geçiş tarihinden itibaren 15 günlük süre içerisinde ödenmesi gerektiği açıktır. Ancak bu hükmün uygulanabilmesi için ihlalli geçişin, geçiş anında muhataba bildirilmesi gerekmektedir.
Davacı tarafından ihlalli geçiş esnasında bu bildirimlerin basılarak davalıya ait araç sürücülerine teslim edildiğinin ispatlanması gerekmektedir. OGS cihazı/ HGS etiketi bulunduğu sabit olan davalı araçlarının, gişelerden geçiş yaptığı esnada geçiş ücretlerinin bakiye olmaması yada başka bir nedenle tahsil edilemediğinin, nakit/kart ile ödeme yapılmadığının ve ödeme yapmaksızın geçiş yapılması sebebiyle 15 gün içerisinde cezasız ödeme yapma imkanına sahip olduklarının, davalı tarafça bilindiği ancak ödeme yapılmadığı yönündeki davacı iddiası ile geçiş ücretleri ve cezaların muaccel olduğu tarihin bu şekilde belirlenmesi mümkündür. Yine geçiş anında tahsilat yapılmamış ise bu durumun bankadan mı yoksa davacının kullandığı HGS/OGS sisteminden mi kaynaklandığı, bakiyenin belli bir limit altına düşmesi halinde otomatik yükleme yapılıp yapılmadığı, geçiş anında bakiye yetersiz kalırsa sonradan yapılan yükleme ile geçişten itibaren 15 gün içerisinde tahsilat yapılıp yapılmadığı/tahsilatın mümkün olup olmadığı, sonradan yükleme yapılmış ise geçiş bedellerinin tahsil edilememesinin sebebinin ne olduğunun da belirlenmesi gerekmektedir. (İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 45.Hukuk Dairesinin 14/09/2022 Tarih, 2022/1025 Esas ve 2022/915 Karar sayılı kararı ve yerleşik uygulamaları)
Uyuşmazlık kapsamında ve hükme esas alınan 14.11.2023 tarihli bilirkişi raporunda; “Davalı tarafça Vakıfbank kayıtlı OGS ürün bildirimi yapılmış, … Genel Müdürlüğü’nün … tarihli yazı içeriğinde belirtilen plakalara ait HGS/OGS ürünü bulunmadığı belirtilmiştir. İhlalli geçiş bildirim numaralarından davacı tarafça davalı şirket araç HGS/OGS ürünlerinin sorgulanmış oldukları anlaşılmaktadır. İhlalli geçişlere esas gişelerdeki HGS/OGS tahsilatı hususunda davacı tarafa herhangi bir kanuni yükümtlülük, yasal düzenleme ve protokol ile sorumluluk yüklenmemiştir. HGS/OGS protokolleri araç sahibi ile banka veya PTT arasında yapılmaktadır ayrıca davalı şirketçe ihllalli geçişleri takip eden 15 gün içerisinde geçiş bedelleri cezasız ödenebilecekken ödenmemiştir. Mobil uygulamalar, E-devlet sorgulamaları ve davacı şirket web sitesinden geçiş tarih dönemlerinde davalı tarafça ihlalli geçiş sorgulama takipleri yapılabilirdi. Davacı şirketin takip tarihine kadar işlemiş faiz talebi bulunmamaktadır. Yukarıda “Değerlendirmeler” bölümünde yapılan tespitler de gözetilerek, Takibe konu 48 adet geçiş için; EK-İ Geçiş ücreti (282,10 TL.) * ceza geçiş ücreti (1.088,00 TL.) – 1.370,10 TL Toplam takip tutarı hesap edilmiştir. Türkiye Noterler Birliği’nin … tarihli yazı içeriği ve eklerinden sadece … plakalı aracın ihlalli geçiş tarihleri itibariyle davalı şirket adına tescilli olduğu anlaşılmakla, Sadece … plakalı araç tarafından gerçekleştirilen takibe konu 43 adet geçiş için; Takibin, — geçiş ücreti (272,00 TL.) * ceza geçiş ücreti (1.088,00 TL) – 1.360,00 TL. toplam tutar üzerinden (EK-2) davalı …adına devam edebileceği,” rapora itiraz edilmediği, raporun usul ve yasaya uygun Mahkememiz denetimine elverişli olduğu anlaşılmakla hükme esas alınmıştır.
Davalının icra takibine haksız yere itirazda bulunmaları ve alacağın likit olması nedeni ile toplam alacağın % 20 oranında icra inkar tazminatının (İİK md.67/2) davalıdan tahsilde tekerrür olmamak üzere alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
HÜKÜM; Açıklanan yasal gerektici nedenlere göre;
1-Davanın tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla KABULÜNE,
Davalının … 32.İcra Müdürlüğünün… Esas sayılı dosyasında yapmış olduğu itirazın iptali ile takibin kaldığı yerden devamına,
2-İİK mad. 67/2 uyarınca alacak likit ve itiraz haksız olduğundan 1.370,10 TL alacağın %20’si olan 274,02 TL icra inkâr tazminatının tahsilde tekerrür olmamak üzere davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
3-Alınması gereken 269,85 TL peşin harçtan peşin yatırılan 80,70 TL harcın mahsubu ile 189,15 TL harcın davalıdan tahsili ile Hazineye İrad Kaydına,
4-Davacı vekili lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince hesaplanan 1.370,10 TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine,
5-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-13 ve 14. Maddeleri ile Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği 26.maddesi gereğince Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanan 1.560,00 TL arabuluculuk ücretinin davalıdan tahsili ile HAZİNEYE irad kaydına,
6-Davacı tarafından yapılan 80,70 TL peşin harç, 80,70 TL başvuru harcı, 11,50 TL vekalet harcı, 1.250,00 TL bilirkişi ücreti ve 202,25 TL posta masrafı olmak üzere toplam 1.625,15 TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
7-Davalı tarafından yapılan yargılama giderinin davalı taraf üzerinde bırakılmasına,
8-Kullanılmaya ve artan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilgili tarafa iadesine,
Sair, davacı vekili ile davalı vekilinin yüzüne karşı, miktar itibariyle KESİN olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulünce anlatıldı.08/12/2023

Katip
¸e-imzalıdır

Hakim
¸e-imzalıdır