Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 4. Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/167 E. 2023/797 K. 25.10.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/167 Esas
KARAR NO : 2023/797

DAVA : İtirazın İptali (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 10/03/2022
KARAR TARİHİ : 25/10/2023

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili 10.03.2022 tarihli dava dilekçesinde özetle; davalıya ait … plakalı araç ile muhtelif tarihlerde ücret ödenmeksizin ihlalli geçişler yaptıklarını, geçiş ücretinin tahsili amacıyla borçlu hakkında … 25. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası ile ilamsız takibe girildiğini, ancak itiraz üzerine takibin durduğunu, …’nun işletmesi 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-devret çerçevesinde yaptırılması hakkında kanun doğrultusunda davacı tarafından yürütüldüğünü, davalıya ait … plakalı araç ile 04.11.2016 – 03.03.2017 tarihleri arasında ücret ödenmeksizin 178 adet ihlalli geçiş yaptığını, davalı borçlunun … İcra Müdürlüklerinin yetkili olmadığı yönündeki yetki itirazı usulüne uygun yapılmamış olmakla beraber yerinde de olmadığını, davalının borca yönelik iddialarının asılsız olduğunu, davalının icra takibine konu faize yönelik itirazlarının da mesnetsiz olduğunu, davalının mesleği gereği ücretli otoyolu kullanmakta olduğunu, aracın ticari amaçla kullanıldığını, açıklanan bu nedenlerle; öncelikle usule uygun yapılmayan ve haksız yetki itirazının reddini, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla davanın kabulü ile … 25. İcra Müdürlüğü’nün …Esas sayılı dosyası kapsamında 4.273,15 TL geçiş ücreti ve 8.021,80 TL gecikme cezası olmak üzere toplam 12.294,95 LT asıl alacak, 1.042,98 TL işlemiş faiz, 187,74 TL KDV olmak üzere toplam 13.525,66 TL üzerinden itirazın iptali ile takibin “7144 sayılı Kanun’un 18. Maddesi ile 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğü’nün Hizmetleri Hakkında Kanun’un 30. Maddesinin 5. Fıkrasındaki geçiş ücretine uygulanan on katı tutarın dört katına indirilmesi ile avans faiz oranlarında yapılan değişiklikler uyarınca faizin değişen oranlarda kademeli olarak hesaplanması gerektiği göz önünde bulundurularak devamını, hüküm kurulan işlemiş faize 3065 sayılı KDV kanunu gereğince %188 KDV uygulanmasına davalı tarafından İİK m.67/2 maddesi uyarınca takip konusu alacağın %20’sinden az olmamak üzere icra inkar tazminatına mahkum edilmesini, yargılama gideri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalıya dava dilekçesi ve duruşmaya davet tutanağının usulüne uygun olarak tebliğ edildiği, cevap dilekçesi sunmadığı ve duruşmalara katılmadığı görüldü.
DELİLLER: Bilirkişi Raporu, Karayolları Genel Müdürlüğü, PTT yazı cevabi yazıları, Noterler Birliği yazı cevabı, … 25. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası, taraf beyanları ve tüm dosya kapsamı.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ:
04.08.2023 tarihli bilirkişi raporunda özetle; “Rapor Ek-1 çizelge son sütun içeriğinde ihlalli geçişlere esas aracın her bir gişe geçişi esnasındaki HGS bakiye tutarına yer verilmiş olup, geçişlerin tamamında araca ait HGS ürün bakiye: gişe geçiş bedellerini karşılamak için yeterli olmadığı tespit edilmiştir. Yukarıda “Değerlendirmeler” bölümünde yapılan tespitler doğrultusunda, 178 adet ihlalli geçiş için, Takibin, 4.273,15 TL. (geçiş bedeli) * 8.021,80 TL. (talebe bağlı 4 kat ceza bedeli, davacı tarafça birçok geçiş için 4 kat ceza bedeli yansıtılmadığı anlaşılmaktadır.) —12.294,95 TL. (Asıl Alacak) * 1.042,98 TL. (işlemiş faiz) * 187,74 TL (Faiz KDV si) — 13.525,67 TL. tutar üzerinden davalı …adına devam edebileceği, Davacı vekilince kök raporum sonrasında sunulan listelerde geçiş 4.273,15 TL. * ceza bedel 8.738,20 TL. toplamı 13.011,35 TL. olarak (hesap ettiğim gibi) görünmesine rağmen, talep edilmeyen 4 kat ceza bedelleri nedeniyle davacı tarafın 8.021,80 TL. 4 kat ceza bedel talebi olduğu anlaşılmaktadır. 4 kat ceza bedelindeki düşük talep, işlemiş faizin de düşük talep edilmesine sebebiyet vermiştir. Talebe bağlı kalınmıştır.” şeklinde sonuç ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
GEREKÇE: Dava, ihlalli geçiş ceza ücretinin tahsili için yapılan takibe itirazın iptali istemine ilişkindir.
… 25.İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyasının incelenmesinde; davacı tarafından davalı aleyhine 25.381,15 TL geçiş ücreti para cezası, 399,63 TL KDV ve 2.220,24 TL işlemiş faiz üzerinden takip başlattığı, davalının hiçbir borcu olmadığından bahisle ödeme emrine süresinde itiraz ettiği, eldeki itirazın iptali davasının yasal bir yıllık süre içerisinde açıldığı anlaşılmıştır.
6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Hizmetleri Hakkında Kanunun 30/5. maddesinde; “…(5) 4046, 3465 ve 3996 sayılı kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapan araç sahiplerinden, işletici şirket tarafından geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yaptığı mesafeye ait geçiş ücreti ile birlikte, bu ücretin on katı tutarında ceza genel hükümlere göre tahsil edilir…” hükmü düzenlenmişken 25/05/2018 tarih ve 30431 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 16/5/2018 tarih ve 7144 sayılı Kanunun 18. maddesi ile birinci ve beşinci fıkralarında yer alan “on” ibareleri “dört” şeklinde değiştirilmiştir. Aynı Kanunun 19. maddesi ile 6001 sayılı Kanuna geçici 3. madde ilave edilmiştir.
6001 sayılı Kanuna eklenen Geçici 3. madde de ise; “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce otoyollar ile erişme kontrolünün uygulandığı karayolları için belirlenen geçiş ücretlerini ödemeden yapılmış olan geçişlerde araç sahiplerine bu Kanunun 30. maddesinin beşinci fıkrası uyarınca tahakkuk ettirilen ancak bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla tahsilatı yapılmamış olan para cezaları hakkında bu Kanunun 30. maddesinde yer alan oranlar uygulanır.” düzenlemesi yapılmıştır.
Kanunun 30. maddesinin, 27/03/2015 tarihli ve 6639 sayılı Kanunun 33. maddesi ile değişiklik yapılan (7) numaralı fıkrasında, geçiş ücreti ödenmeden geçiş yapılması hâlinde ödemesiz geçiş tarihini izleyen on beş gün içinde geçiş ücretini usulüne uygun olarak ödeyenlere bu maddenin (1) numaralı ve (5) numaralı fıkralarında belirtilen cezaların uygulanmayacağı öngörülmektedir.
6001 sayılı Kanunun 30/7 maddesinin Anayasa aykırılığı iddiası ile açılan davada, Anayasa Mahkemesi 18.01.2018 tarih, 2017/166 E. 2018/8 Karar sayılı kararında; “… İşletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından geçiş ücreti ödenmeden geçiş yapılması hâlinde yaptırım uygulanmasına sebebiyet veren eylem ücret ödemeden geçiş yapılması anında tamamlanmış olacaktır. Bu durumda, kuralda belirtilen ödemesiz geçiş tarihinden itibaren on beş gün içinde geçiş ücretinin ödenmesi hâlinde cezanın uygulanmayacağına ilişkin düzenleme oluşan neticeyi ortadan kaldırılmakta olup ihlalli geçiş eylemini gerçekleştirenler lehine getirilmiş bir düzenlemedir…. kuralda, cezasızlık hâlinin kapsamı, eylemin sonucu olarak öngörülen yaptırımın hangi hâlde uygulanmayacağı, ödemenin hangi süre içinde yapılması gerektiği açık, anlaşılır, uygulanabilir ve nesnel olarak belirlenmiştir. Geçiş ücretinin ödenmesi şekil ve yöntemlerinin tümünün önceden öngörülmesi ve kanun koyucu tarafından tek tek belirlenerek kanun metninde ifade edilmesi oldukça güçtür. Geçiş ücretinin tahsili yöntemlerinin zaman içinde değişip gelişebileceği ve otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından geçiş ücretlerinin tahsili yöntemlerinin benzerlik arz ettiği hususları dikkate alındığında kuralda belirlilik ilkesine aykırılık bulunmamaktadır…” yönünde karar vermiştir. Bu durumda davalının ihlali sebebiyle davacının, davalıya ayrıca bir bildirim yapmasına gerek bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Geçiş esnasında ödeme olmadığında veya HGS veya OGS sisteminden provizyon alınamadığı takdirde gişe çıkışlarındaki bariyerler açılmadığından, davalı ücret ödemeden geçiş yaptığını bilmektedir. OGS ve HGS kartlarından para çekilmemesi halinde davalı geçiş ücretini ödemek zorundadır. (İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 17.Hukuk Dairesinin 20/10/2022 Tarih, 2019/1749 Esas ve 2022/1207 Karar sayılı kararı ve yerleşik uygulamaları)
Davacı şirket tarafından geçiş ücretlerinin ve ceza bedellerinin tahsili noktasında uygulanması gereken yasal düzenleme, yasanın 30. maddesinin 5, 6 ve 7. fıkralarıdır. Zira 3. fıkrada düzenlenen tebliğ hükmünün, maddenin birinci fıkrasında belirtilen idari para cezaları ile geçiş ücretleri ve ikinci fıkrasında yer alan idari para cezaları yönünden geçerli olduğu açıkça düzenlenmiş olup, idari para cezalarının ise Genel Müdürlükçe yetkilendirilen personel veya trafik polisi, trafik polisinin görev alanı dışında kalan yerlerde jandarma personeli tarafından verileceği belirtilmiştir.
Davacı şirket tarafından tahsil edilen geçiş ücretleri ve cezalar ise bu kapsamda olmadığından, yasal düzenleme ile tebliğ zorunluluğunun olmadığı ve geçiş tarihinden itibaren 15 günlük süre içerisinde ödenmesi gerektiği açıktır. Ancak bu hükmün uygulanabilmesi için ihlalli geçişin, geçiş anında muhataba bildirilmesi gerekmektedir.
Davacı tarafından ihlalli geçiş esnasında bu bildirimlerin basılarak davalıya ait araç sürücülerine teslim edildiğinin ispatlanması gerekmektedir. OGS cihazı/ HGS etiketi bulunduğu sabit olan davalı araçlarının, gişelerden geçiş yaptığı esnada geçiş ücretlerinin bakiye olmaması yada başka bir nedenle tahsil edilemediğinin, nakit/kart ile ödeme yapılmadığının ve ödeme yapmaksızın geçiş yapılması sebebiyle 15 gün içerisinde cezasız ödeme yapma imkanına sahip olduklarının, davalı tarafça bilindiği ancak ödeme yapılmadığı yönündeki davacı iddiası ile geçiş ücretleri ve cezaların muaccel olduğu tarihin bu şekilde belirlenmesi mümkündür. Yine geçiş anında tahsilat yapılmamış ise bu durumun bankadan mı yoksa davacının kullandığı HGS/OGS sisteminden mi kaynaklandığı, bakiyenin belli bir limit altına düşmesi halinde otomatik yükleme yapılıp yapılmadığı, geçiş anında bakiye yetersiz kalırsa sonradan yapılan yükleme ile geçişten itibaren 15 gün içerisinde tahsilat yapılıp yapılmadığı/tahsilatın mümkün olup olmadığı, sonradan yükleme yapılmış ise geçiş bedellerinin tahsil edilememesinin sebebinin ne olduğunun da belirlenmesi gerekmektedir. (İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 45.Hukuk Dairesinin 14/09/2022 Tarih, 2022/1025 Esas ve 2022/915 Karar sayılı kararı ve yerleşik uygulamaları)
Uyuşmazlık kapsamında ve hükme esas alınan 04/08/2023 tarihli bilirkişi raporunda; geçişlerin tamamında araca ait HGS ürün bakiye: gişe geçiş bedellerini karşılamak için yeterli olmadığı tespit edilmiştir. Yukarıda “Değerlendirmeler” bölümünde yapılan tespitler doğrultusunda, 178 adet ihlalli geçiş için, Takibin, 4.273,15 TL. (geçiş bedeli) * 8.021,80 TL. (talebe bağlı 4 kat ceza bedeli, davacı tarafça birçok geçiş için 4 kat ceza bedeli yansıtılmadığı anlaşılmaktadır.) —12.294,95 TL. (Asıl Alacak) * 1.042,98 TL. (işlemiş faiz) * 187,74 TL (Faiz KDV si) — 13.525,67 TL. tutar üzerinden davalı … adına devam edebileceği, Davacı vekilince kök raporum sonrasında sunulan listelerde geçiş 4.273,15 TL. * ceza bedel 8.738,20 TL. toplamı 13.011,35 TL. olarak (hesap ettiğim gibi) görünmesine rağmen, talep edilmeyen 4 kat ceza bedelleri nedeniyle davacı tarafın 8.021,80 TL. 4 kat ceza bedel talebi olduğu anlaşılmaktadır. 4 kat ceza bedelindeki düşük talep, işlemiş faizin de düşük talep edilmesine sebebiyet verdiğinin belirtildiği, rapora itiraz edilmediği, raporun usul ve yasaya uygun Mahkememiz denetimine elverişli olduğu anlaşılmakla hükme esas alınmıştır.
Davalının icra takibine haksız yere itirazda bulunmaları ve alacağın likit olması nedeni ile toplam alacağın % 20 oranında icra inkar tazminatının (İİK md.67/2) davalıdan tahsilde tekerrür olmamak üzere alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
HÜKÜM: Açıklanan yasal gerektici nedenlere göre;
1-Davanın tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla KABULÜNE,
Davalının … 25.İcra Müdürlüğünün… Esas sayılı dosyasında yapmış olduğu itirazın iptali ile takibin 4.273,15 TL asıl alacak, 8.021,80 TL ceza bedeli, 1.042,98 TL işlemiş faiz ve 187,74 TL KDV olmak üzere toplam 13.525,67 TL üzerinden kaldığı yerden devamına,
2-İİK mad. 67/2 uyarınca alacak likit ve itiraz haksız olduğundan 13.525,67 TL alacağın %20’si olan 2.705,13 TL icra inkâr tazminatının tahsilde tekerrür olmamak üzere davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
3-Alınması gereken 923,94 TL nispi karar harcından peşin yatırılan toplam 90,98 TL harcın mahsubu ile bakiye kalan 832,96 TL harcın davalıdan alınarak HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
4-Davacı vekili lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince hükmolunan kısım üzerinden hesaplanan 13.525,67 TL nisbi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine,
5-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-13 ve 14. Maddeleri ile Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği 26.maddesi gereğince Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanan 1.560,00 TL arabuluculuk ücretinin davalıdan tahsili ile HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
6-Davacı tarafından yapılan 90,98 TL peşin harç, 80,70 TL başvuru harcı, 11,50 TL vekalet harcı,1.500,00 TL bilirkişi ücreti ve 136,00 TL posta gideri olmak üzere toplam 1.819,18 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine,
7-Taraflarca yatırılan, kullanılmayarak artan gider avansının kararın kesinleşmesi halinde yatıran tarafa iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı davalının yokluğunda, miktar itibariyle kesin olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulünce anlatıldı.25/10/2023

Katip
¸e-imzalıdır

Hakim
¸e-imzalıdır