Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 4. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/699 E. 2022/780 K. 30.11.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/699 Esas
KARAR NO : 2022/780

DAVA : Alacak (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 28/10/2021
KARAR TARİHİ : 30/11/2022

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin 28/10/2021 tarihli dava dilekçesinde özetle; Davalı şirket tarafından, sözleşmenin 36.1.2 maddesinde yer alan “kiralanan araçların tamamı yüklenici firma adına kayıtlı ve tescilli olacaktır.” hükmü davalı şirket tarafından yerine getirilmediğini belirtilen tarihlerde müvekkil şirkete hiçbir araç teslim edilmediğini, mevcut durum şirket yetkililerince tutanak altına alındığını, davalı şirket, sözleşme ile belirtilen tarihte araçları müvekkil şirkete teslim etmediğini kamusal faaliyetin yerine getirilmesinin önüne geçildiğini kamu hizmetin aksamasına sebep olduğunu, davalı şirket, yeterli sayıda araç tedarikinin Covid-19 salgını sebebiyle gerçekleştirilemediğini, ve bunun zaruri haller kapsamında değerlendirilmesini, sözleşmede değişiklik yapılması gerektiğini beyan etmiş olsa da Müvekkil şirket tarafından bu durumun zaruri haller kapsamında değerlendirilerek anlaşması mümkün olmadığını, zira davacının değişiklik teklifi sözleşme değişikliğinin şartları belirtilerek çerçevesi çizilmiş olan kanunun emredici hukuk kuralına aykırılık oluşturduğunu, davalı şirket, … tarih, … sayılı dilekçesi ile ilk elden araç teslimini yerine getiremeyeceğini, eski dönem yüklenicisi ile imzalanan kira sözleşmesi doğrultusunda kiralık araçları idareye teslim edebileceğini beyan ettiği, kamu ihale kanunu madde 46/2’de, ihale dokümanında belirtilen şartlara aykırı sözleşme düzenlenemeyeceğini belirtildiği, dolayısıyla müvekkil şirketin sözleşmede değişiklik yapıldığını, ihale teknik şartnamesi ve sözleşme tasarısında belirtilen şartlara aykırı şekilde hizmetin görülmesi aşamasında ilk elden değil de kiralık araç teslim alması gerektiğini, hem kendi menfaatinin zarar görmesi hem de diğer isteklilerin hak kaybının meydana gelmesi açısından mümkün olmadığı gibi kanun bu hususu açıkça yasaklandığını, davalı şirket, 4735 kamu ihale sözleşmeleri kanunu madde-16 çerçevesinde sözleşmenin devredilmesi talebinde bulunduğunu, sözleşmenin devrinin gerçekleşebilmesi için, sözleşmenin devrinin gerektiren zorunlu bir halin bulunması ve ihale yetkilisin yazılı izninin bulunması gerektiğini, kamu ihale mevzuatında, sözleşmenin devrini gerektiren zorunlu hallerin neler olduğuna ilişkin bir açıklama yer almadığına, 4735 sayılı kanunda açıkça düzenlenen ve sözleşmenin feshini gerektiren hallerden kaynaklanmaması kaydıyla, yüklenicinin basiretli bir tacir gibi davranmış olsa dahi öngöremeyeceğini ve sözleşmenin devamına engel olan durum veya olayların varlığının aranması gerektiğini, bu kapsamda sözleşmeye taraf olan idarece her somut olayda zorunlu halin sorumluluk idarede olmak üzere belirtilen kıstaslar çerçevesinde, sübjektif olaya münhasıran değerlendirilmesi gerektiğini, işbu dava ile talep edilen cezai şart, asıl borcun süresi içerisinde gereği gibi ifa edilmemesi sebebi ile muaccel hale gelerek bağımsız borç niteliğini kazanmış bulunduğuna, sayın mahkeme tarafından fazlaya ilişkin dava ve talep hakkımız saklı kalmak kaydı ile şimdilik 50.000,00 TL tutarında ki sözleşmenin feshine kadar oluşan ceza tutarının davalı şirketin temerrüde düştüğü tarih olan 18/03/2021 tarihinden itibaren ticari temerrüd faizi ile birlikte tahsiline kadar verilmesi gerektiğini, bu nedenle davanın kabulü ile müvekkili … A.Ş.’nin tarafı olduğu Hizmet Aracı Kiralama İşi Hizmet Alımı Sözleşmesinin 16.1.2 maddesinin (h) bendinin ihlali sebebiyle feshedilmesi sonucu şimdilik 50.000,00 TL ceza tutarının temerrüt tarihi olan 18/03/2021 tarihinden itibaren ticari temerrüt faizi ile birlikte davalı …Tic. Ltd. Şti.’nden alınarak müvekkiline verilmesini, yargılama giderlerinin ve vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı tarafından dosyaya cevap dilekçesi sunulmadığı anlaşılmıştır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ: Bilirkişi raporu, İto kayıtları, Arabuluculuk son tutanak sureti, Hizmet aracı kiralama işi hizmet alımı sözleşmesi sureti, Hizmet aracı kiralama işi teknik şartnamesi sureti, ihtarname sureti, Yargıtay 13. Hukuk Dairesinin karar suretleri dosya arasında delil olarak mevcuttur.
Dosyaya sunulan bilirkişi raporu ile; kamu ihale sözleşmesi, kamu ihale kanununda yazılı usul ve şartlarla mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin istekliler arasından seçilecek birisi üzerinde bırakıldığını gösteren ve ihale yetkilisinin onayını müteakip sözleşmesinin imzalanması ile tamamlanan işlemler olduğunu, istekliler mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesine teklif veren tedarikçi, hizmet sunucunu veya yapım müteahhididir, somut ihtilaf incelendiği vakit taraflar arasında kamu ihale sözleşmesi akdedildiği görüldüğünü ihaleyi alan yüklenici sözleşme ile taahhüt ettiği yükümlülüğü yerine getirmediği tespit edildiğini, davacı da bu nedenle sözleşmeyi feshederek cezai şart ile faizi talep ettiğini, somut olayda en geç 26.02.2021 tarihinde teslim edilmesi gereken araçların teslim edilmemesi sonucunda anılan sözleşme hükmü ve kanun maddesi dikkate alındığında, cezai şart talep etme koşullarının oluştuğu kanaatine varıldığını, sözleme uyarınca davalının teslim etmesi gereken araçları, talep ve ihtarlara rağmen teslim etmediği ve temerrüde düştüğünü, taraflar arasındaki sözleşme dikkate alındığında, cezai şart talep edebilmenin koşullarının oluştuğu ve sözleşmenin feshi itibariyle bu tutara ticari temerrüt faizi işletebileceği sonuç ve kanaatine varıldığı görülmüştür.
GEREKÇE: Davanın, taraflar arasında imzalanan sözleşmenin ihlali kapsamında cezai şart kapsamında alacağın tahsili amacıyla açıldığı anlaşılmaktadır.
Dava konusu uyuşmazlıkta, taraflar arasında kamu ihale sözleşmesi akdedildiği görülmektedir. İhaleyi alan yüklenici sözleşme ile taahhüt ettiği yükümlülüğü yerine getirmediği tespit edilmiştir. Davacı da bu nedenle sözleşmeyi feshederek cezai şart ile faizi talep etmektedir.
Dava konusu uyuşmazlık kapsamında hazırlanan bilirkişi raporunda, cezai Şart, TBK madde 179′ da düzenlendiği, cezai şartın, tarafların sözleşmenin hiç ifa edilmemesi ya da eksik veya gereği gibi ifa edilmemesi halinde ödenecek bir miktar para yahut ayni bir edimin ifasını ceza olarak belirledikleri koşul olduğu, Kamu İhale Kanunu m. 20 ile fesih halinde cezai şartın belirlendiği, taraflar sözleşme ile cezai şartı ayrıca düzenlendiği, buna göre; “Yüklenicinin işi süresinde bitirmemesi durumunda, en az on gün süreli yazılı ihtar yapılarak her takvim günü için sözleşme bedelinin %0,01 tutarında ceza kesilecektir.” şeklinde düzenlendiği, somut olayda en geç 26.02.2021 tarihinde teslim edilmesi gereken araçların teslim edilmemesi sonucunda anılan sözleşme hükmü ve kanun maddesi dikkate alındığında, cezai şart talep etme koşullarının oluştuğu kanaatine varıldığı, belirtilmiştir. Bu kapsamda davalı yanca herhangi bir savunmanın da yapılmadığı anlaşılmaktadır. Bu nedenle davaya konu işte araçlar teslim edilmemekle davacının talebinin yerinde olduğu kanaatine varılmıştır.
Her ne kadar davacı yan ceza-i şarta hak kazanmış ise de sözleşmede belirlenen cezai şartın tenkisinin gerekip gerekmediğinin değerlendirilmesi gerekmektedir. Cezai şartın tenkisinde temel kriterleri belirleyen emsal nitelikteki Yargıtay 13. HD’nin 2014/47491 E- 2016/1407 K sayılı, 25.01.2016 tarihli kararında tespit edilen ilkeler ışığında; “TBK.nun 182/son maddesi gereğince, hakim fahiş gördüğü cezaları tenkis ile mükelleftir. Şu halde mahkemece, belirlenen cezai şart miktarının fahiş olup olmadığının re’sen incelenmesi, cezai şartta tenkis gerekip gerekmediğinin mahkemece tartışılması gerekirken,”, davacı simsarın emeği, temel ilişkinin kuruluş şekli, davalının ekonomik durumu, alacaklının asıl borcun ifa edilmesi halinde elde edeceği yarar ile cezai şartın ödenmesinin sağlayacağı yarar arasındaki makul ve adil ölçü dikkate alınmalı, hak, adalet ve nesafet kurallarına uygun bir cezai şart tayin edilmelidir (İstanbul BAM 13. Hukuk Dairesi, T:09/03/2022, E: 2021/1103, K: 2022/347). Ancak taraflar arasında imzalanan sözleşmenin içeriği ve niteliği kapsamında belirlenen cezai şartın makul olduğu ve bu miktarın kabulünün davalının mahvına sebebiyet vermeyeceği görülmekle, cezai şart talebinden herhangi bir indirim yapılmayarak, davalı yanın temerrüde düşürüldüğü de görülmekle davanın kabulü yönünde aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM; Açıklanan yasal gerektici nedenlere göre;
1-Davanın KABULÜNE,
Sözleşmenin gereği gibi ifa edilmemesinden kaynaklı 50.000,00 TL ceza-i şart bedelinin temerrüt tarihi olan 18/03/2021 tarihinden itibaren işleyecek ticari temerrüt faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Alınması gereken 3.415,50 TL nispi karar harcından peşin yatırılan toplam 853,88 TL harcın mahsubu ile bakiye kalan 2.561,62 TL harcın ve arabuluculuk ücreti olan 1.320,00 TL’nin davalıdan alınarak HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
3-Davacı vekili lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince hükmolunan kısım üzerinden hesaplanan 9.200,00 TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan toplam 2.961,18 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine,
5-Taraflarca yatırılan, kullanılmayan bakiye gider avansının kararın kesinleşmesi halinde yatıran tarafa iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı verilen karara karşı, gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık yasal süre içerisinde mahkememize veya başka bir yer Asliye Ticaret Mahkemesine verilecek istinaf dilekçesi ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 30/11/2022

Katip
(e-imza)

Hakim
(e-imza)

Peşin Harç : 853,88 TL
Başvuru Harcı : 59,30 TL
Vekalet Harcı : 8,50 TL
Bilirkişi Ücreti: 2.000 TL
Posta Giderleri: 39,50 TL
Toplam : 2.961,18 TL