Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2021/656 Esas
KARAR NO : 2022/42

DAVA : Ticari Şirket (Bilgi Alma Ve İnceleme Hakkı İhlali)
DAVA TARİHİ : 09/10/2021
KARAR TARİHİ : 20/01/2022

Mahkememizde görülmekte olan Ticari Şirket (Bilgi Alma Ve İnceleme Hakkı İhlali) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: Müvekkilinin davalı şirketin %31 hissedarı olduğunu, müvekkilinin davalı şirketin unvanında yer alan … markasının yaratıcısı ve kurucusu olduğunu, müvekkilinin bu markayı 2013 yılında henüz şahıs şirketi iken kurduğunu ve senelerce bu marka altında ticari faaliyet gösterdiğini, daha sonra müvekkilinin şahsi teşebbüs olarak devam eden bu girişiminin daha profesyonel bir şekilde büyütülmesi için finans sağlayacağı taahhüdünde bulunan dava dışı … ile 14/08/2017 tarihinde davalı şirketi kurarak %70 lik pay oranı ile şirketin hakim hissedarı olduğunu, şirketin kuruluşundan sonra üretimin büyütülmesi maksadıyla …’de fabrika kurduklarını ancak …’nun şirketin işleyişi ile ilgili hiçbir sorumluluğu olmamasına ve tek işinin şirkete finans sağlamak olmasına rağmen taahhüt ettiği şekilde şirkete finans desteği sağlamaması nedeni ile … Şirketinin 2018 yılının sonlarında ekonomik bir zorluk içine girdiğini, müvekkilinin içinde bulunduğu kötü ekonomik durumdan istifade etme maksadıyla hareket ettiğini sonradan anladığı dava dışı … AŞ’nin davalı şirketin tüm borçlarını ödeyeceğini taahhüt etmesi üzerine 17/12/2018 tarihli pay alım sözleşmesi ile paylarının %39 unu bedelsiz olarak devrettiğini, bu şirketin …’nun da %20 payını alarak %59 payla şirketin hakim ortağı olduğunu, … Şirketi’nin yeni yönetim kurulu da … Şirketi’nin yönetim kurulu üyeleri olan …ve … ile müvekkil … olmak üzere teşekkül ettiğini . Ayrıca taraflar arasındaki pay alım sözleşmesinde müvekkilin şirkette ortak olduğu sürece yönetim kurulu üyesi ve genel müdür olacağı kararlaştırılmış olmasına rağmen, Ancak hem … Şirketi’nin hâkim ortağı olan … Şirketi’nin hem de … Şirketi’nin yönetim kurulu üyeleri olan dava dışı … ve…; müvekkilini davet etmeden yaptıkları 06.04.2020 tarihli … Şirketi yönetim kurulu toplantısında müvekkilini genel müdürlük görevinden azlettiklerini ve müvekkilini şirketten tümüyle dışlamaya çalıştıklarını, Müvekkilinin … Şirketi’nin kurucu ortağı ve Yönetim Kurulu üyesi olmasına rağmen ve ortada hiçbir sebep yokken genel müdürlükten azledildiğini, yerine yeni bir genel müdür atandığını, kurumsal e-posta adreslerine el konulduğunu, şirket merkezinin anahtar kilitleri değiştirilerek şirkete dahi sokulmadığını. Hatta bu davranışlar o kadar ileri götürerek …ve … tarafından müvekkile umuma açık alanlarda ağza alınmayacak hakaretler edilerek baskılar yapıldığını, müvekkilinin halen yönetim kurulu üyesi olmasına rağmen hiçbir toplantıya davet edilmediğini ve şirketin hiçbir işleyişine dahil edilmediğini, müvekkili ile hiçbir bilgi ve belge paylaşılmadığını, ayrıca müvekkilinin dava dışı şirketin ortaklığından önce aldığı, … deki fabrikayı kapatarak tüm ekipmanları satıp şirketi boş bir adrese taşıyarak, ayrıca müvekkilinin yarattığı … markası, tek sahibi … Şirketi olarak 19/10/2020 tarihinde kurulan … AŞ ye devrettiğini, … markasının ürün gamını tamamen değiştirerek … Şirketinin asıl işi olan kuruyemiş ürünlerinin satışına … şirketi üzerinden devam etmeye başladığını ve bu yeni şirket üzerinden …, … gibi marketlere ürün vererek …şirketinin haksız kazanç sağlaması ve davalı şirketin zarar etmesini sağladığını beyan ederek müvekkilinin TTK 392 uyarınca sahip olduğu inceleme hakkının kullanılması için bir mali müşavir bilirkişiye yetki verilerek müvekkilinin şirket defter ve kayıtlarını incelemesine yetki ve izin verilmesini ve bilgi alma hakkı kapsamında Davalı şirketin sahibi olduğu … ve türevi markalar …Şirketine ne şekilde ve ne kadar bedel karşılığında devredilmiştir? Buna ilişkin yönetim kurulu kararı alınmış mıdır? Davalı şirketin … ve … gibi perakende marketlerle yaptığı sözleşmelerin akıbeti ne olmuştur? …’de bulunan fabrikanın kira sözleşmesinin ve oradaki ekipmanların akıbeti ne olmuştur ve şirket adresi ne sebeple değiştirilmiştir? Şirketin hali hazırda çalışanı veya herhangi bir ticari faaliyeti mevcut mudur? sorularının davalı şirket yetkililerine sorulması adına TTK 437/5 uyarınca taleplerinin kesin olarak kabulüne karar verilerek yargılama gideri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili davaya Cevabında
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle: Davacı tarafın dilekçesinde belirtiği hususların hiçbirini kabul etmediklerini, davacının bilgi alma talebi karşısında müvekkili firmanın davacıya istemiş olduğu evrak ve belgeleri incelettiğini, davacının zaten yerine getirilmiş olan talepleri karşısında tekrar mahkeme yoluyla ve müvekkilinin ticari hayatını zedeleyecek ithamlarda bulunarak talepte bulunmasının kötü niyetli olduğunu, bilgi alma hakkının genel kurul toplantısında yada toplantı dışında yönetim kurulu başkanına hitaben sunularak talep edilmesi gerekirken davacının bu yönde bir girişiminin dahi bulunmadığını, TTK m.392/1 ve 2 kapsamında yönetim kurulu üyesinin kural olarak kurul dışında bilgi alma hakkı bulunmadığı gibi kurul dışında defterleri ve belgeleri incelemek hakkı da olmadığını, ayrıca davacının 12/11/2020 tarihinde gerçekleştirilen genel kurul toplantısında bilgi alma hakkını kullandığını ve talebi doğrultusunda kendisine cevap verildiğini, davacı tarafça çekilen ihtarın yönetim kurulu başkanına yapıldığını, içeriği de bir çok açıdan gerçeği yansıtmadığını, müvekkili şirketin hem davacı ile hem de dava dışı 3. Kişilerce devam etmekte olan davaları mevcut olduğunu, bu kapsamda şirket menfaatleri doğrultusunda 3. Kişilerce inceleme yapılmaması gerektiğini, davacının kötü niyetli ve tamamen müvekkili firmayı karalamaya yönelik ithamlarını kanundan kaynaklı haklarını saklı tutmak kaydıyla kabul etmediklerini beyan ederek davanın reddine, davacının bili alma ve inceleme talebinin kabulü halinde dahi, bunun serbest Muhasebeci, mali müşavir atanması suretiyle kullandırılmasına yönelik talebinin reddine karar verilerek yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacı üzerine bırakılmasını talep etmiştir.
DELİLLER;
Ticaret sicil kayıtları, dosyada mevcut ihtarname, pay alım sözleşmesi, taraf açıklamaları.
GEREKÇE;
Dava, Anonim Şirket yönetim kurulu üyesinin bilgi alma ve inceleme hakkının kullanılması istemine ilişkindir.
Davacı vekili; davacının davalı şirketin % 31 yapına sahip hissedarı ve yönetim kurulu üyesi olduğunu, bilgi alma ve inceleme hakkının engellendiğini TTK md. 392 ve 437/5 maddeleri uyarınca şirket defter ve kayıtların incelenmesine izin verilerek bilgi alma hakkının kullanılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili; davacının, bilgi alma hakkının genel kurul toplantısında yada toplantı dışında yönetim kurulu başkanına hitaben sunularak talep edilmesi gerekirken davacının bu yönde bir girişiminin dahi bulunmadığını, ayrıca bilgi alma hakkı talebinin şirkete ait defter ve kayıtların davacıya gösterilerek yerine getirildiği, yönetim kurulu üyesi olan davacının pay sahiplerinin bilgi alma hakkını düzenleyen TTK md. 437 ye dayalı olarak talep bulunmayacağını, TTK mad. 392 gereği yönetim kurulu üyeliğinden kaynaklı bilgi alma hakkının kullanılabileceğini, davanın reddine karar verilmesini aksi halde davalının ticari sırlarının saklanması ve 3. Kişilerce öğrenilmemesi, ele geçirilmemesi için bilgi alma hakkının her hangi bir uzman görevlendirilmeden kullandırılmasına karar verilmesi gerektiğini açıklamıştır.
Yönetim kurulu üyelerinin bilgi alma ve inceleme hakkının TTK’nın 392. maddesinde;
(1) Her yönetim kurulu üyesi şirketin tüm iş ve işlemleri hakkında bilgi isteyebilir, soru sorabilir, inceleme yapabilir. Bir üyenin istediği, herhangi bir defter, defter kaydı, sözleşme, yazışma veya belgenin yönetim kuruluna getirtilmesi, kurulca veya üyeler tarafından incelenmesi ve tartışılması ya da herhangi bir konu ile ilgili yöneticiden veya çalışandan bilgi alınması reddedilemez. Reddedilmişse dördüncü fıkra hükmü uygulanır.
(2) Yönetim kurulu toplantılarında, yönetim kurulunun bütün üyeleri gibi, şirket yönetimiyle görevlendirilen kişiler ve komiteler de bilgi vermekle yükümlüdür. Bir üyenin bu konudaki istemi de reddedilemez; soruları cevapsız bırakılamaz.
(3) Her yönetim kurulu üyesi, yönetim kurulu toplantıları dışında, yönetim kurulu başkanının izniyle, şirket yönetimiyle görevlendirilen kişilerden, işlerin gidişi ve belirli münferit işler hakkında bilgi alabilir ve görevinin yerine getirilebilmesi için gerekliyse, yönetim kurulu başkanından, şirket defterlerinin ve dosyalarının incelemesine sunulmasını isteyebilir.
(4) Başkan bir üyenin, üçüncü fıkrada öngörülen bilgi alma, soru sorma ve inceleme yapma istemini reddederse, konu iki gün içinde yönetim kuruluna getirilir. Kurulun toplanmaması veya bu istemi reddetmesi hâlinde üye, şirketin merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesine başvurabilir. Mahkeme istemi dosya üzerinden inceleyip karara bağlayabilir, mahkemenin kararı kesindir.
(5) Yönetim kurulu başkanı, kurulun izni olmaksızın, yönetim kurulu toplantıları dışında bilgi alamaz, şirket defter ve dosyalarını inceleyemez. Yönetim kurulu başkanının bu isteminin reddedilmesi hâlinde başkan, dördüncü fıkraya göre mahkemeye başvurabilir.
(6) Yönetim kurulu üyesinin bu maddeden doğan hakları kısıtlanamaz, kaldırılamaz. Esas sözleşme ve yönetim kurulu, üyelerin bilgi alma ve inceleme haklarını genişletebilir.
(7) Her yönetim kurulu üyesi başkandan, yönetim kurulunu toplantıya çağırmasını yazılı olarak isteyebilir.
Düzenlemesine yer verilmiştir.
TTK md. 392 de YK üyelerinin bilgi alma ve inceleme hakkı toplantıda ve toplantı dışında olmak üzere iki şekilde düzenlenmiştir. YK üyesinin ortaklık defter ve kayıtlarını istediği zaman inceleme hakkı olup, bu kayıtları inceleme ve bilgi alma talebi reddedilemez. Anılan maddeye göre YK toplantılarında üyenin bilgi alma ve inceleme hakkı her hangi bir sınırlamaya tabi tutulmamışken, toplantı dışında ise sınırlı olarak 3 ve 4. fıkrada düzenlenen prosedüre bağlanmıştır.
Davacı YK üyesi olmakla talebi TTK md. 392 kapsamında değerlendirilmiştir.
Davacı keşide ettiği … 59. Noterliği … tarihli, … yevmiye numaralı ihtarname ile bilgi alama ve inceleme talebinde bulunmuştur. Bu talep aynı zamanda YK başkanına yapılmış bir talep olarak kabul edilmiştir. Davalı bu talebin yasal düzenlemeye uygun eksiksiz bir şekilde yerine getirildiğine dair her hangi bir belge sunmamıştır.
Bilgi alınacak işlerin kapsamı TTK Md. 392/3 de işlerin gidişi ve belirli münferit işler olarak belirlenmiştir. Ayrıca 392/6 gereği yönetim kurulu üyesinin bu maddeden doğan haklarının kısıtlanamayacağı kaldırılamayacağı düzenlenmiştir.
İTO sicil kayıtlarına göre davacı davalı şirketin yönetim kurulu üyesidir. Davacı TTK madde 392 gereği işlerin gidişi ve belirli münferit işler hakkında her zaman bilgi talebinde bulunabilir, şirket defterlerinin ve dosyalarının incelemesine sunulmasını isteyebilir. Davacının bilgi alma ve inceleme talebi davalı şirket YK başkanı ve YK tarafından yerine getirilmemiştir. Davacının TTK madde 392/6 gereği bu hakları kısıtlanamaz, kaldırılamaz olması ve davacının görevini kontrol ve özen yükümüne uygun bir şekilde yerine getirebilmesi için bilgi alma ve inceleme hakkının kabulüne hükmedilmiştir. Davacının YK üyesi olması ve inceleyeceği defter ve belgeler ile bilgi talep edilen hususlar gözetildiğinde üçüncü bir kişi tarafından bu şekilde kapsamlı inceleme yapılması halinde şirketin ticari sırlarının saklanması ve üçüncü kişilerce öğrenilmesine sebep olacağından incelemenin uzman aracılığıyla yapılması talebinin reddine karar verilmiştir.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklandığı üzere ;
1-) Davanın kısmen kabulü ile, davalı şirketin; yönetim kurulu karar defteri, pay defteri, genel kurul karar defteri, ticari defterleri, finansal tabloları, nakit, kambiyo ve kredi akışları, alacak ve borç ilişkileri, denetim raporları, ham madde ve stok durumu, satış ve karlılık oranları, tedarikçi ve müşterilerle yapılan sözleşmelerin ve inceleme esnasında istenilen şirketle ilgi belgelerin davalı şirket merkezinde davacının incelemesine tevdi edilmesi ve davacını cevaplanması istediği;
Davalı şirketin sahibi olduğu … ve türevi markalar …Şirketine ne şekilde ve ne kadar bedel karşılığında devredilmiştir? Buna ilişkin yönetim kurulu kararı alınmış mıdır?
Davalı şirketin … ve … gibi perakende marketlerle yaptığı sözleşmelerin akıbeti ne olmuştur?
…’de bulunan fabrikanın kira sözleşmesinin ve oradaki ekipmanların akıbeti ne olmuştur ve şirket adresi ne sebeple değiştirilmiştir?
Şirketin hali hazırda çalışanı veya herhangi bir ticari faaliyeti mevcut mudur?
Sorularına cevap verilmesi suretiyle bilgi alma ve inceleme hakkının TTK.NIN 392. MADDESİ GEREĞİNCE KULLANDIRILMASINA,
2-) İnceleme için davalı şirket tarafından uygun bir yer teminine,
3-) Davacı tarafından kararın kendisine ya da vekiline tebliğinden itibaren iki hafta içinde incelemeye başlama gününün belirlenerek davalı şirkete tebliğine, (bu tebliğ işlemi ile incelemeye başlama günü arasında davalının gerekli hazırlıkları yapması bakımından en az (3) iş günü bulunması gereğinin gözetilmesine),
4-) İncelemenin belirlenecek günden başlayarak en çok bir birini izleyen (5) iş günü içinde mesai saatleri içinde yapılıp sonuçlandırılmasına,
5-) Davacının incelemenin uzman aracılığıyla yapılmasına ilişkin talebinin reddine,
6-)Davacı tarafça yatırılan 59,30 TL peşin harcın 80,70 TL karar ve ilam harcından mahsubu ile bakiye 21,40 TL harcın davalıdan alınarak HAZİNE ADINA İRAD KAYDINA,
7-)Davacı vekili lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince hesaplanan 5.100 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
8-)Davacı tarafından yatırılan 59,30 TL başvuru 8,40 TL vekalet harcı, 17,10 TL posta gideri olmak üzere toplam 84,90 TL nin davalıdan tahsili ile davacı tarafa verilmesine, bakiye kısmın davacı taraf üzerinde bırakılmasına;
9-)Taraflarca yatırılan kullanılmayan bakiye gider avansının kararın kesinleşmesi halinde kendilerine iadesine
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı TTK md. 392/4 uayrınca kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi.. 20/01/2022

Başkan
(e-imza)
Üye
(e-imza)
Üye
(e-imza)
Katip
(e-imza)