Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 4. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/533 E. 2022/746 K. 23.11.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/533 Esas
KARAR NO : 2022/746

DAVA : İtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan Zarar Nedeniyle)
DAVA TARİHİ : 12/08/2021
KARAR TARİHİ : 23/11/2022

Mahkememizde görülmekte olanİtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan Zarar Nedeniyle) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA VE TALEP :
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin, 3996 Sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun hükümlerine göre Avrupa Otoyolunun işletme hakkının sahibi, davalının ise, işletme hakkı müvekkili şirkette bulunan köprü ve otoyolları kullanmış bulunan gerçek kişi olan tacir olduğunu, işletme hakkı müvekkili şirkette bulunan köprü ve otoyollardan geçişlerin 6001 Sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Hizmetleri Hakkında Kanunun 30/5 maddesi kapsamında ücretlendirilmekte ve aynı düzenleme kapsamında ücret ödemeksizin yapılan geçişlerde; 15 günlük sürede geçiş ücretinin ödemesini yapmayan araç maliklerine, geçiş ücretinin dört katı tutarında ceza uygulaması yapıldığını, (Bununla birlikte geçiş tarihini izleyen 15 günlük sürede geçiş ücretini ödeyenlere 6001 sayılı Kanunun 30/7 maddesi uyarınca ceza uygulaması yapılmadığını, davalının ücret ödemeksizin, işletme hakkı müvekkili şirkette olan otoyoldan ihalli geçişler gerçekleştirdiğini, geçiş ücretleri ve bu ücretlere ait 6001 S.K. m.30/5 hükmünün getirdiği yasal cezanın ödenmemesi üzerine … 1. İcra Müdürlüğünün … E sayılı dosyası üzerinden icra takibine girişildiğini, davalının ise, icra takibine itiraz ederek takibi durdurduğunu, ancak takibe yapılan itirazın haksız olduğunu ileri sürerek, itirazın iptaline, icra takibinin geçiş ücreti ve gecikme cezası olmak üzere toplam 744,25 TL asıl alacağın takip talebinde gösterilen şartlarla devamına, davalı borçlu tarafından icra takibine haksız bir şekilde itiraz edildiğinden icra takibine konu alacağın %20’sinden aşağı olmamak üzere belirlenecek icra inkâr tazminatının davalıdan tahsili ile müvekkiline ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP :
Davalı vekili davaya cevap dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin borcunu tam ve eksiksiz şekilde ifa ettiğini, davacı tarafa karşı herhangi bir borcu bulunmadığını, Müvekkili şirketin araçları ile ilgili geçişlerden doğan ödemelerin davacıya yapılmış olduğunu, bu hususun Bilirkişi Raporu ile sübuta ereceğini, davacı tarafın dava dilekçesinde ihlalli geçiş vakıasına itiraz edilmediğinden bahisle itirazın eksik olma hususunu değerlendirdiğini, ancak bu değerlendirmenin haksız ve hukuka aykırı olup ödeme emrine yapılan itirazlarda bahsi geçen şekilde bir itiraza gerek olmadığını ve ilgili dosyanın incelenmesi akabinde müvekkili şirketin itirazının tam ve eksiksiz olduğu hususunun izahtan vareste olduğunun anlaşılacağını beyan ederek davanın reddine, davacı aleyhine %20’den aşağı olmamak üzere kötü niyet tazminatına, yargılama giderleri ile ücreti vekaletin karşı tarafa tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER :
… 1. İcra Müdürlüğünün … E sayılı dosyasına ait takip talebi, araç ruhsat örneği, ihlalli geçiş dökümü, ihlalli geçiş bildirimi, fotoğraflar.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ KABUL VE GEREKÇE:
Davacı tarafından açılan dava, İİK 67.maddesine dayalı itirazın iptali davasıdır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, ihlalli geçiş nedeniyle geçiş tutarı ve yasadan kaynaklı para cezasına dayalı olarak davacının davalıdan alacağı olup olmadığı, yetki itirazının yerinde olup olmadığı hususlarındadır. Taraflar arasındaki sözleşmenin 8.6 maddesi gereğince yetki itirazı reddedilmiştir.
İlgili … 1. İcra Müdürlüğünün … E sayılı dosyasına ait takip talebinin ve itiraz dilekçesinin incelenmesinde, davacı alacaklı tarafından davalı borçlu aleyhine 12/12/2019 tarihinde, ihlalli geçişlerden kaynaklanan 744,25 TL asıl alacağın tahsili amacı ile ilamsız icra takibi başlatıldığı, davalı borçlunun itiraz dilekçesi ile borcunun bulunmadığını ileri sürdüğü ve takibin durduğu anlaşılmıştır. Davacı alacaklının iş bu davayı açmakta hukuki yararı bulunduğu, itirazın iptali davasının koşullarının oluştuğu anlaşılmıştır.
İtirazın iptali davası yargılama usulü bakımından genel hükümlere tabidir. İspat yükü kanunda özel bir düzenleme bulunmadıkça iddia edilen vakıaya bağlanan hukuki sonuçtan kendi lehine hak çıkaran tarafa aittir. Kanuni bir karineye dayanan taraf sadece karinenin temelini oluşturan vakıaya ilişkin ispat yükü altındadır. Kanunda ön görülen istisnalar dışında karşı taraf kanuni karinenin aksini ispat edebilir. (HMK M.190). İtirazın iptali davasında ispat yükü kural olarak davacı alacaklıdadır. Ancak borçlunun itirazındaki beyana göre ispat yükü yer değiştirebilir. Borçlu itirazın iptali davasına karşı vereceği cevapta ödeme emrine itiraz ederken bildirmiş olduğu itiraz sebepleri ile bağlı değildir, borçlu her türlü borca itirazını ödeme emrine itirazından bağımsız olarak ileri sürebilir. Somut olayda, davalı vekili müvekkili şirketin araçları ile ilgili geçişlerden doğan ödemelerin davacıya yapılmış olduğunu ileri sürdüğünden ispat yükü davalıya ait olup davalı tarafça ödemelerin yapıldığının kanıtlanması gerekir.
Deliller toplandıktan sonra Elektrik Elektronik Mühendisi bilirkişi …’dan rapor aldırılmış, bilirkişi tarafından mahkememize sunulan rapor, dosya kapsamına uygun, ayrıntılı, açıklayıcı ve denetime elverişli olup hükme esas alınmıştır.
1-Yönetmelik ve Kanun Maddeleri;
6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 30. maddesinin 5. fıkrası ile Görevli Şirkete, geçiş ücreti ile geçiş ücretine tahakkuk eden ceza tutarını genel hükümlere göre tahsil etme hak ve yetkisi verilmiştir.
6001 sayılı Kanun’un 30.maddesinin 5. fıkrası, 30431 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak 25.05.2018 tarihinde yürürlüğe giren 16.05.2018 tarihli ve 7144 Sayılı Kanun (“Torba Kanun”)’un 18. maddesi ile değiştirilmiş olup, 19. maddesi ile 6001 sayılı Kanun’a eklenen Geçici Madde 3 ile de söz konusu değişikliğin uygulama usulü belirlenmiştir.
a) 6001 sayılı Kanun’un 30. maddesinin 5. fıkrası, Torba Kanun’un 18. maddesi ile yapılan değişiklikten önce aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir:
“4046, 3465 ve 3996 sayılı kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapan araç sahiplerinden, işletici şirket tarafından “geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yaptığı mesafeye” ait geçiş ücreti ile birlikte, bu ücretin on katı tutarında ceza, genel hükümlere göre tahsil edilir. Ücretin on katı fazlası olarak tahsil edilen ceza tutarının yüzde altmışı, tahsilini izleyen ayın yedinci günü mesai bitimine kadar, işletici şirket tarafından Hazine payı olarak, yıllık kurumlar vergisi yönünden bağlı olduğu vergi dairesine şekli ve içeriği Maliye Bakanlığınca belirlenen bir bildirimle ödenir. İşletici şirket tarafından Hazine payının eksik bildirilmesi veya hiç bildirilmemesi ya da bildirildiği halde süresinde ödenmemesi halinde, Hazine payının ödenmesi gerektiği tarih ile tahsil edildiği tarih arasında geçen süreye 6183 sayılı kanunun 51 inci maddesine göre uygulanacak gecikme zammı ile birlikte ilgili vergi dairesince 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre takip ve tahsil edilir.”
b) Torba Kanun’un 18. maddesi ile yapılan değişiklikten sonra ise 6001 sayılı Kanun’un 30. maddesinin 5. fıkrası aşağıdaki şekilde mevcut halini almıştır:
“4046, 3465 ve 3996 sayılı kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapan araç sahiplerinden, işletici şirket tarafından geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yaptığı mesafeye ait geçiş ücreti ile birlikte, bu ücretin dört katı tutarında ceza, genel hükümlere göre tahsil edilir”
c)6001 sayılı Kanun’a Torba Kanun’un 19. maddesi ile eklenen “Geçici Madde 3” ise aşağıdaki gibidir:
“Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce otoyollar ile erişme kontrolünün uygulandığı karayolları için belirlenen geçiş ücretlerini ödemeden yapılmış olan geçişlerde araç sahiplerine bu Kanunun 30 uncu maddesinin beşinci fıkrası uyarınca tahakkuk ettirilen ancak bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla tahsilatı yapılmamış olan para cezaları hakkında bu Kanunun 30 uncu maddesinde yer alan oranlar uygulanır”
Kısaca 7144 sayılı Torba Kanun ile, Torba Kanun’un yürürlük tarihi olan 25.05.2018 tarihi itibari ile ve sadece tahsil edilmemiş ceza tutarları hakkında uygulanmak üzere, geçiş ücretinin geçiş tarihinden itibaren 15 (onbeş) gün içerisinde ödenmemesi halinde tahakkuk eden geçiş ücretinin 10 katı tutarındaki ceza; 4 katı olarak değiştirilmiş ve hazine payı uygulaması ortadan kaldırılmıştır.
Bu doğrultuda, Torba Kanun’un 19. Maddesi ile 6001 Sayılı Kanun’a eklenen geçici maddede yer alan “tahsilatı yapılmamış olan para cezaları hakkında” ibaresi nedeniyle; işbu dava konusu ihlalli geçişe ait geçiş ücreti ve ceza tutarının Torba Kanun’un yürürlük tarihi itibari ile henüz tahsil edilmemiş olduğu anlaşıldığından, icra takibine konu alacak üzerinde revizyon yapılmış takip tarihi itibariyle geçiş ücretinin 10 katı olan ceza tutarı 4 katına indirilmesi gerekmektedir.
2- Takibe Konu İhlalli Geçiş Bildirimleri;
…- …- … – … plakalı araçların 10.12.2018 – 07.08.2019 tarihler arasında ücret ödenmeksizin yapılan otoyol geçişleri için sunulan liste geçiş kayıtlarında geçiş bedeli + ceza geçiş bedeli toplamı Torba Kanun’un 19. Maddesi ile 6001 Sayılı Kanun’a eklenen geçici madde gözetilerek 4 kat ceza bedeli üzerinden geçiş + ceza bedeli toplam 744,25 TL. olarak talep edildiği anlaşılmaktadır. Geçişlere ilişkin fotoğraflar yer almaktadır.
Araçta hem OGS hem de HGS geçiş sistemi bulunmasına rağmen, OGS/HGS hesabı bulunan bankadan veya PTT den olumlu cevap gelmemesi (Bakiye yetersizliğine bağlı provizyon alınamaması) halinde gişede bulunan görevliye nakit veya kredi kartı ile ödeme yapılabilmektedir.
Değerlendirmeler;
… Gişelerinde fotoğrafta görüleceği üzere, bariyer ve gişe görevlisi konumlandırılmış olduğu, ödemenin alınamadığı hususunda araç sürücüsü bilgilendirilmeden İhlalli Geçiş Bildirim Formu Araç Sürücüsüne Tebliğ Edilemeden bariyer açılamayacağı,
Bu tespitler doğrultusunda; Bariyer bulunan gişe geçişleri esnasında davalı şirket araçlarına ait banka ve PTT hesaplarından ödemelerin alınamadığı hususunda araç sürücülerine davacı şirketçe gerekli ihlal bildirimlerinin yapılmış olduğuna kanaat getirilmiştir.
Bariyersiz sistem ile HGS/OGS hesapları üzerinden tahsilat yapılan gişelerde, geçişler esnasında HGS/OGS cihaz ve etiketlerinin takılı ve hesaplarda yeter bakiye bulunması gerekeceği, davalı tarafça bu hususta (yeter bakiye üzerinden ödemenin yapıldığı) belge sunulmamıştır.
HGS-OGS bakiye bilgilerinin hesabın açıldığı … A.Ş. veya ilgili bankanın internet sitesinden görülebildiği, Araç sürücüsü veya davalı tarafça internet ortamı ve mobil uygulamalar ile İhlalli Geçiş Sorgulamaları yapılabilmekte, ihlal tarihinden 15 gün içerisinde ödeme yapılabilmektedir. İhlalli geçişi takip eden 15 gün içerisinde davalı tarafça sunulmuş ödeme yapıldığına ilişkin belge de görülememiştir.
Davalı vekilinin cevap beyanlarında, ihlal yapıldığı iddia edilen tarihlerde araçlarının ihlalli geçiş bildiriminde yer alan gişelerde olmadıklarına ilişkin bir itirazı bulunmamaktadır.
6- İhlalli Geçiş Listesi çizelge halinde detaylandırılmıştır.
7- Faiz; Davacı şirketin takip tarihine kadar işlemiş faiz talebi bulunmamaktadır.
8- Takibe konu ihlalli geçişleri yapan araçların sahiplik durumu;
.. İlçe Emniyet Müdürlüğünün 20.08.2021 tarihli yazı içeriğinden, …- …- … – … plakalı araçların ihlalli geçiş tarihler itibariyle davalı …Tic. A.Ş. adına tescilli oldukları belirtilmiştir.
Davacı şirketçe, ihlalli geçiş tarihleri itibariyle davalıya ait …- …- … – … plakalı araçların 10.12.2018 – 07.08.2019 tarihler arasında … gişelerinden ihlalli geçişleri nedeniyle davalı şirket adına itiraza konu takip başlatılmıştır. …- …- … – … plakalı araçların ihlalli geçiş tarihler itibariyle davalı …Tic. A.Ş. adına tescilli oldukları anlaşılmıştır.
… çıkış gişelerinin bariyerli olduğu, İhlalli Geçiş Bildirim Formu araç sürücüsüne tebliğ edilemeden bariyer açılmayacağı dikkate alınarak olay günü itibariyle araç sürücüsüne ihlalli geçiş bildiriminin yapılmış olduğu kabul edilmiştir. Diğer gişelerde bariyersiz sistem ile HGS/OGS hesapları üzerinden tahsilatların yapılmakta olduğu, geçişler esnasında HGS/OGS cihaz ve etiketlerinin takılı ve hesaplarda yeter bakiye bulunması gerekeceği, davalı tarafça bu hususta (yeter bakiye üzerinden ödemenin yapıldığı) belge sunulmadığı, HGS-OGS bakiye bilgilerinin hesabın açıldığı … A.Ş. veya ilgili bankanın internet sitesinden görülebildiği, araç sürücüsü veya davalı tarafça internet ortamı ve mobil uygulamalar ile ihlalli geçiş sorgulamaları yapılabilmekte, ihlal tarihinden 15 gün içerisinde ödeme yapılabilmekte olup ihlalli geçişi takip eden 15 gün içerisinde davalı tarafça sunulmuş ödeme yapıldığına ilişkin belge de sunulmadığı dikkate alınarak takibin, 148,85 TL. (geçiş bedeli), 595,40 TL. (ceza bedeli) = 744,25 TL. toplam tutar üzerinden devamı gerektiğinden davanın kabulü ile, davalı tarafından … 1. İcra Müdürlüğünün … E sayılı icra dosyasına yöneltilen itirazın iptaline ve takibin devamına, geçerli bir ilamsız genel icra takibinin varlığı, borçlunun yedi günlük süre içerisinde ödeme emrine itiraz etmiş olması, bir yıl içinde açılmış bir itirazın iptali davası bulunması, davacı alacaklının tazminat istemini dava dilekçesinde açıkça talep etmiş olması ve takip konusu alacağın miktarının belli (likit) olması dikkate alınarak borçluların itirazının haksız olması nedeniyle asıl alacağın % 20 si oranında icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Açıklanan yasal, gerektirici nedenlere göre;
Davanın kabulü ile, davalı tarafından … 1. İcra Müdürlüğünün … E sayılı icra dosyasına yöneltilen itirazın iptaline ve takibin devamına, asıl alacağın % 20 si oranında icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Harçlar Kanununca alınması gerekli 80,70 TL ilam harcından peşin yatırılan 59,30 TL harcın mahsubu ile bakiye 21,40 TL harcın davalıdan alınarak hazineye gelir kaydedilmesine,
6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-13,14 ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği 26.maddeleri gereğince Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanan 1.320,00 TL arabuluculuk ücretinin davalıdan alınarak hazineye gelir kaydedilmesine,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T gereğince hesaplanan 744,25 TL avukatlık ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Davacı tarafından yatırılan 59,30 TL başvuru harcı, 59,30 TL peşin harç, 800,00 TL bilirkişi ücreti, 70,00 TL tebligat ve müzekkere giderlerinden oluşan toplam 988,60 TL yargılama giderlerinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, kullanılmayan bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde davacıya iade edilmesine,
Dair kesin olmak üzere verilen karar davacı vekilininyüzüne karşı açıkça okunup, usulen anlatıldı. 23/11/2022

Katip
¸e-imzalıdır

Hakim
¸e-imzalıdır