Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 4. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/35 E. 2022/424 K. 07.06.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/35 Esas
KARAR NO : 2022/424

DAVA : Banka Dışındaki Diğer Kredi Kuruluşlarına İlişkin Düzenlemelerden Kaynaklanan (İtrazın İptali)
DAVA TARİHİ : 19/01/2021
KARAR TARİHİ : 07/06/2022

Mahkememizde görülmekte olan Banka Dışındaki Diğer Kredi Kuruluşlarına İlişkin Düzenlemelerden Kaynaklanan (İtrazın İptali)davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde ve duruşmalarda özetle; 15 Temmuz darbe sürecinden sonra malvarlığı KHK ile Hâzineye devredilen … A.Ş. ile Borçlu … Bankası arasında maaş Ödeme Protokolü İmzalandığını, Her ne kadar 29.12.2015 tarihli Maaş Ödeme protokolü Borçlu kurum tarafından 05.09.2016 tarihinde feshedilmiş olsa bile, 8 aylık dönem için ödenmemiş maaş promosyon bedeli mevcut olduğunu,bu promosyon bakiyesi 2.553,28TL olarak hesaplanarak borçludan istendiğini, … tarih ve … sayılı ödeme mektubu ile bu borcun sulh yolu ile ödenmesi borçlu taraftan istendiği, İhtara rağmen borç ödenmeyince … 7. İcra Müdürlüğü … sayılı dosyada ilamsız icra takibi açıldığını,borçlu taraf borca itiraz ettiği ve borcu olmadığını beyan ederek İcra Dairesi takibin durmasına karar verdiğini, borçlu taraf sulh ile ödeme mektubuna vermiş olduğu cevapta 8 aylık tutar için 5.000TL nin ödendiğini belirtildiğini, … 7. İcra Müdürlüğü … sayılı dosyada açılan ilamsız icra takibine yapılan itirazın kaldırılması ile takibin devamına karar verilmesi, haksız çıkan borçlu taraf aleyhine icra inkar tazminatına hükmedilmesini, dava masrafı ve vekalet ücretinin davalı üzerinde bırakılmasını talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde ve duruşmadaki beyanında özetle; davanın konusu ve talebi itirazın iptali değil, itirazın kaldırılmasına ilişkin olup, talep ve istemi aşar nitelikte dava türünün değiştirilmesinin mümkün olmadığını, bu yönüyle görev itirazları olduğunu ve huzurdaki ihtilafı görmekle görevli Mahkemelerin İstanbul İcra Hukuk Mahkemeleri olduğunu, takip tarihi itibariyle borcun kaynağı, niteliği ve detayları hakkında davacı tarafça müvekkili Banka ile ilgili kayıt, defter ve deliller anlaşılamadığını,bu borcun dayanağı ile ilgili Bankaya bildirim yapılmadığı gibi takip talebi ekinde de herhangi bir belge bulunmadığını,bu nedenle borcun kaynağı ve iddiaları hakkında bir araştırma yapılabilmesi de mümkün olmadığını,bu yönüyle evveliyetle karşı tarafça icra inkar tazminatı talebinde bulunulmuş olması hukuka ve hakkaniyete aykırı olup, -kesinlikle kabul etmemekle birlikte- şartları oluşmayan icra inkar tazminatı talebinin reddi gerektiğini, davacı tarafça da belirtildiği üzere, devredilerek hukuki yapısı değişen firma ile müvekkili banka arasındaki protokol kapsamında banka protokolü tek taraflı olarak, protokolün 6. maddesi uyarınca fesih ettiğini, … A.S ile müvekkilim Banka arasında 29.12.2015 tarihinde akdedilen maaş ödeme protokolü’nün 6. maddesi; “İşbıı protokol süresince, Kuruluş’un isim/unvan ve/veya hukuki statüsünün değişmesi veya bir başka kurum veya kurumlar ile birleşmesi veya devrolması halinde, …Bankanın da uygun görmesi halinde, işbu protokol aynı koşullarla devam ederek işleyiş ve yürürlüğünü sürdürecektir. Ancak işbu protokolde düzenlenen hizmetten yararlanmak isteyen ve hak sahibi olduğunu iddia eden iki veya daha fazla kuruluş/Kuruluşlar veya tüzel kişilik bulunması halinde Banka, protokol konusu hizmeti verip vermeyeceğine ve hizmet ilişkisine hangi kuruluşla/kuruluşlarla devam edeceğine, tek taraflı olarak karar verme hakkına sahiptir.” düzenlemesini haiz olduğunu, … A.S’nin müvekkili Bankadan herhangi bir alacağı olmadığı; bilakis müvekkilinin Bankaya karşı protokol uyarınca belirlenen cezai şartı yerine getirmesi gerektiğini,bu yönüyle -kabul anlamına gelmemekle birlikte- takas defimiz olduğunu ve Bankanın alacaklı durumda olduğunu, açıklanan nedenlerle, haksız, hukuka aykırı ve ispat edilemeyen davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkememizce tarafların bildirdiği deliller toplanmış, icra dosyası, bilirkişi raporu dosyamız arasına alınmıştır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, takibe yapılan itirazın iptali istemine ilişkindir.
Somut olayda taraflar arasındaki uyuşmazlık, imza edilen maaş ödeme protokolü kapsamında davacının davalı bankadan promosyon bedeli talep edip edemeyeceği ve öyle ise miktarı, davacının davalı bankaya cezai şart ödemekle yükümlü olup olmadığı ve miktarı, davacının davalıdan takip dosyası kapsamında asıl alacak ve ferileri yönünden alacaklı olup olmadığı ve miktarı hususunda toplanmaktadır.
Davalı tarafça mahkememizin görevine ilişkin itirazda bulunulmuş ise de mahkememizin uyuşmazlığın çözümünde görevli ve yetkili olduğu anlaşıldığından görev itirazı yerinde görülmeyerek yargılamaya devam olunmuştur.
Davaya konu … 7 İcra Müdürlüğü’nün …Esas sayılı icra dosyası dosyamız arasına alınıp incelendiğinde; davacı alacaklı tarafından davalı borçlu aleyhine 2.553,28 TL işlemiş maaş promosyon bedeli, 583,89 TL reeskont iskonto faizi olmak üzere toplam 3.137,17 TL’lik ilamsız takipte bulunduğu,ödeme emrinin borçluya 28/06/2020 tarihinde tebliğ olduğu, davalı borçlu vekili 04/08/2020 havale tarihli dilekçesi ile borca itiraz etmesi üzerine takibin durduğu ve süresi içerisinde itirazın iptali davası açıldığı görülmüştür.
Mahkememizin 04/01/2022 tarihli ara kararı gereğince dosyamız rapor hazırlanmak üzere bankacı bilirkişiye tevdi edilmiş, bilirkişi tarafından ibraz edilen 01/02/2022 tarihli raporda özetle;
“Davalı banka ile dava dışı … arasında 29.12.2015 tarihinde maaş ödemeleri sözleşmesi akdedilmiştir. Sözleşmenin Süre ve Geri Ödeme Başlıklı 5. Maddesinde sözleşmenin 24.12.2015 ve 24.12.2017 tarihleri arasında geçerli olduğu düzenlenmiştir. Protokolün ilgili maddesi aşağıda gösterilmiştir.
Yine taraflar arasındaki sözleşmenin “Promosyon Ödemesi ile ilgili Hükümler” başlıklı 3.1. maddesinde de protokol süresince 7.600 TL promosyon ödeneceği kararlaştırılmıştır. Yine ödemenin fatura karşılığında yapılacağı kararlaştırılmıştır. Protokolün ilgili maddesi aşağıda gösterilmiştir.
Bankada yerinde yapılan incelemede dava dışı … firması tarafından yapılan hangi aylarda maaş ödemesi yaptığına ilişkin bilgi talep edilmiş ve davalı banka yetkilisi tarafından verilen bilgi ve banka kayıtları incelediğinde; dava dışı … firması tarafından … ayında başlayarak …ayına kadar toplam 8 ay süreyle maaş ödemesi yapıldığı belirlenmiştir. Maaş ödemelerinin yapıldığı aylar ve kişi sayıları aşağıda gösterilmiştir.
Davalı banka tarafından bu aylarda dava dışı …TİC. A.Ş. firmasına herhangi bir promosyon ödemesi yapılmadığı görülmüştür. Yine sözleşme gereğince de ödemenin fatura karılığı yapılacağı kararlaştırılmış olduğundan fatura sorgulanmış ve banka kayıtlarında … TİC. A.Ş tarafından düzenlenmiş … nolu 01.05.2016 tarihli 7600 TL tutarlı bir adet faturanın tebliğ edildiği görülmüştür. Fatura örneği aşağıda sunulmuştur.
Ayrıca bu fatura sonrasında davalı banka tarafından bir ödeme yapılmadığı gibi faturanın da iade edilmediği veya itiraz edilmediği görülmüştür.
15 Temmuz 2016 tarihinde meydan gelen hain darbe girişimi sonrasında dava dışı …TİC. A.Ş’nin OHAL KHK kapsamında kapatılmasına karar verildiği anlaşılmaktadır. Bu karar sonrasında taraflar arasında sözleşme kapsamında maaş ödemesi yapılmadığı görülmüştür.
Yine davalı banka tarafından … tarihinde … 50.Noterliği’nce düzenlenen … yevmiye numaralı ihtarname ile fesih edildiği belirtilmiştir. Her ne kadar mahkemenizce dava dışı firma ile mevcut maaş ödemesi sözleşmesinin fesih edildiğine ilişkin bildirimin gönderilmesi talepli müzekkerenize davalı banka tarafından fesih bildirimine rastlanmadığı belirtilmiş ise de yerinde inceleme de davacı idarenin 26.02.2018 tarihli yazısına verilen cevapta da belirttikleri üzere … 50.Noterliği’nce düzenlenen … tarih ve … yevmiye numaralı ihtarname ile fesih edildiği belirtilmiştir. Davalı bankadan fesih bildirimi örneği istenmiş ise de örnek tarafımıza iletilmemiştir.
Davalı idare tarafından … tarih ve… sayılı yazı ile davalı bankadan ödenmeyen promosyon bedelinin talep edildiği davalı bankanın da fesih gerekçesiyle herhangi bir ödeme yapılmayacağı belirtilmiştir.
Taraflar arasındaki sözleşmeye göre 24.12.2015 ve 24.12.2017 tarihleri arasında asgari 25 personele maaş ödemesinin davalı banka aracılığıyla yapılacağı kararlaştırılmıştır. Bunun karışığında da 7.600 TL promosyon ödeneceği taahhüt altına alınmıştır. Taraflar arasındaki bu sözleşme hükümlerine göre promosyon ödemesinin fatura karışığında yapılacağı kararlaştırıldığı ve davalı bankaya faturanın ibraz edilmiş olmasına rağmen ödeme yapılmadığı anlaşılmaktadır. Fiili ödeme ayına göre de davalı banka aracılığıyla 8 aylık maaş ödemesi yapıldığı sonrasında da ödemenin durdurduğu görülmektedir. Bu durumda 8 ay süreyle sözleşmenin devam ettiğinden ve banka tarafından bu süreyle sözleşmeden istifade edildiğinden sözleşme ile ödenmesi kararlaştırılan promosyon bedelinin bu süreyle orantılı kısmı olan 7600/24*8=2.533,33 TL ‘nin davalı banka tarafından ödenmesi gerektiği sonuç ve kanaatine varılmaktadır.
Dolayısıyla 8 aylık kıstalyem usulü yapılan hesaplamaya göre davalı bankanın 7.600.00/24×8= 2.533.28 TL olarak tespit edilmektedir.
29.06.2018 19.50 01.07.2018 19.50
11.10.2019 18.25 01.01.2019 19.50
21.12.2019 12.75 01.01.2020 13.75
19.12.2020 15.75 01.01.2021 16.75
Yukarıda tespit edilen 2.533.28 TL lık alacağa 22.07.2020 takip tarihine kadar avans faizi oranından yapılan hesaplamaya göre davacının davalıdan takip tarihi itibarı ile,
3.682.02 TL alacaklı olduğu tespit edilmektedir.
Cezai şart alacağı yönünden değerlendirme için taraflar arasında sözleşme hükümlerinin incelenmesi gerekmektedir. Tarafla arasındaki sözleşmenin 3.2. maddesinde “Kuruluş’un belirtilenden daha az sayıda Personel’e maaş ödemesi yapması durumunda, Kuruluş, ödenen promosyon tutarının, eksilen personel sayısı ve Protokol’ün kalan süresi ile orantılı kısmını Banka’nın yapacağı ilk yazılı talep üzerine nakden ve def’aten talep tarihinden ödeme tarihi arasında geçecek günlere ait işleyecek kanuni faizi ile beraber iade etmeyi kabul ve beyan ve taahhüt eder. Promosyon tutarı henüz ödenmemişse de Protokol’ün kalan süresi ile orantılı kısmı için Banka’nın ödeme yükümlülüğü sona erecektir. Kuruluş, bünyesindeki Personel sayısının artması halinde, yeni katılan Personel’in Maaş ödemeleri hizmeti de işbu Protokol hükümleri kapsamında olacaktır.” şeklinde düzenleme yapıldığı ayrıca 5 maddesinde “ Kuruluş, Protokol süresi içinde Protokol’ün uygulamasını fiilen durdurduğu, vazgeçtiği ya da Protokol’ü süresinden önce feshettiği takdirde, işbu Protokol’ün madde 3.1’de belirtilen Bankaca Kuruluş’a ödenen tutarı ödeme yapılan tarihten itibaren işbu Protokol’ün sona erdirilme tarihine kadar geçecek günlere ait işleyecek kanuni faiz ile beraber cezai şart olarak söz konusu durumun meydana geldiği günü takip eden günden itibaren 3 işgünü içinde Banka’ya ödemeyi, bunun ödenmesinde temerrüde düşülmesi halinde Banka’da cari en yüksek kredi faizinin %50 fazlası oranında temerrüt faizi ve bunun gider vergisi ile birlikte nakden ve def’aten ödemeyi kabul ve taahhüt eder” şeklinde düzenleme yapıldığı görülmektedir.
Bu düzenlemelere göre davalı bankanın kararlaştırılan sürede kararlaştırılan kişi sayısından daha az sayıda maaş ödemesi yapılması halinde ödenen promosyon bedelinin kalan süresiyle orantılı kısmının iade talep etmek hakkı olduğu ayrıca promosyon bedeli ile promosyon bedelinin ödeme tarihinden geri iadesine kadar geçecek dönemde işleyecek faiz tutarı kadar da cezai şart talep etme hakkı olduğu anlaşılmaktadır. Bu düzenlemeler gereğince davalı bankanın gerek cezai şart gerek ise promosyon iadesinde bulunabilmesi için öncelikle promosyon ödemesi yapması gerekmektedir. Dava konusu olayda ise davalı banka tarafından herhangi bir ödeme yapılmadığından cezai şart alacağı doğmadığı sonuç ve kanaatine varılmakla takdir ve değerlendirmesi Sayın Mahkemenize aittir.
Bununla birlikte sayın mahkemenizce sözleşme ile ödenmesi kararlaştırılan promosyon bedelinin bu süreyle orantılı kısmı olan 7600/24*8=2.533,33 TL ‘nin davalı banka tarafından ödenmesi gerektiği ve bununda bir promosyon ödemesi olacağı kabul edilirse 2016/7 aydan sonra herhangi bir maaş ödemesi yapılmadığından sözleşmeye göre ödenen tutarın işleyecek faizi ile birlikte cezai şart olarak ödeneceği kararlaştırıldığından bu tutar kadar da bankanın cezai şart alacağı doğacağı sonuç varılmakla takdir ve değerlendirmesi Sayın Mahkemenize aittir.
SONUÇ;
Yukarıda yapılan inceleme ve değerlendirmeler neticesinde,
Sayın Mahkemenin ara kararı uyarınca davalı banka kayıtları üzerinde gerçekleşen yerinde incelemede, oluş şekli ve gerekçeleri yukarıda açıklandığı üzere; takdir ve değerlendirmesi Yüce Mahkemenize ait olmak üzere,
8 ay süreyle sözleşmenin devam ettiğinden ve banka tarafından bu süreyle sözleşmeden istifade edildiğinden sözleşme ile ödenmesi kararlaştırılan promosyon bedelinin bu süreyle orantılı kısmı olan 7600/24*8=2.533,33 TL promosyon bedelini ödemesi gerektiği
Davacı alacağına ilişkin, davalının … 7 .İcra Müdürlüğü …E sayılı takip dosyasına yapmış olduğu itiraz nedeniyle davacının davalıdan sayın mahkemenizce de kabul edilmesi halinde 22.07.2020 takip tarihi itibarı ile tahsilde tekerrür olmamak kaydı ile 2.553.28 TL asıl alacak 583.39TL işlemiş faiz, olmak üzere toplam 3.137.17 TL alacaklı olduğu,
2.553.28 TL asıl alacağa takip tarihinden itibaren yıllık % 13,75 ve değişen oranlarda avans faizi davalıdan istenebileceği, Cezai şart alacağı için ise, a.promosyon bedelinin ödenmesi gerektiği ancak herhangi bir ödeme yapılmadığı kanaatinde olunması halinde herhangi bir cezai şart alacağından bahsedilemeyeceği, b.buna karşın ödenmesi kararlaştırılan promosyon bedelinin bu süreyle orantılı kısmı olan 7600/24*8=2.533,33 TL ‘nin davalı banka tarafından ödenmesi gerektiği ve bununda bir promosyon ödemesi olacağı kabul edilirse, 2016/7 aydan sonra herhangi bir maaş ödemesi yapılmadığından sözleşmeye göre ödenen tutarın işleyecek faizi ile birlikte cezai şart olarak ödeneceği kararlaştırıldığından davalı bankanın 2533,33 TL cezai şart alacağından bahsedilebileceği” yönünde görüş ve tespitlerde bulunulmuştur.
Bilirkişi raporu davacı vekiline ve davalı vekiline HMK 281 madde meşruatlı davetiye ile tebliğ edildiği görülmüştür.
Bu kapsamda yapılan yargılama, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamının birlikte değerlendirilmesi neticesinde; davalı banka ile Hazineye devredilen dava dışı … arasında 29/1272015 tarihinde maaş ödemeleri sözleşmesi akdedildiği, sözleşmeye göre 24/12/2015 ve 24/12/2017 tarihleri arasında asgari 25 personele maaş ödemesinin davalı banka aracılığıyla yapılacağının kararlaştırıldığı, bunun karışığında 7.600 TL promosyon ödeneceğinin taahhüt altına alındığı, ilgili sözleşme hükümlerine göre promosyon ödemesinin fatura karışığında yapılacağının kararlaştırıldığı ve davalı bankaya faturanın ibraz edilmiş olmasına rağmen ödeme yapılmadığının ve fiili ödeme ayına göre de davalı banka aracılığıyla 8 aylık maaş ödemesi yapıldığının, sonrasında da ödemenin durdurulduğunun tespit edildiği, bu durumda 8 ay süreyle sözleşme devam ettiğinden ve banka tarafından bu sürede sözleşmeden istifade edildiğinden sözleşme ile ödenmesi kararlaştırılan promosyon bedelinin bu süreyle orantılı kısmı olan 7600/24*8=2.533,33 TL‘nin davalı banka tarafından ödenmesi gerektiği, ancak ilgili sözleşme hükümleri çerçevesinde davalı banka tarafından herhangi bir promosyon ödemesi yapılmaması nedeniyle cezai şart alacağının doğmadığı kanaatine varılmakla hükme esas alınan bilirkişi raporunda yapılan hesaplamalar doğrultusunda davanın kabulü ile davalının … 7 İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı icra dosyasına yapmış olduğu itirazın iptali ile takibin aynı şartlarla kaldığı yerden devamına, asıl alacak miktarı likit olduğundan alacağın % 20 oranında icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:Açıklanan gerekçeye göre;
1-Davanın kabulü ile davalının … 7 İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı icra dosyasına yapmış olduğu itirazın iptali ile takibin aynı şartlarla kaldığı yerden devamına,
2-Asıl alacağın % 20 oranında icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
3-Karar tarihine göre alınması gereken 214,30 TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydedilmesine,
4-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-13,14. Maddeleri ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği 26.maddesi gereğince Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanan 1.320,00-TL arabuluculuk ücretinin davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
5-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi hükümleri gereğince hesaplanan 3.137,17 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan toplam 1.146,35‬ TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-Davacı tarafından yatırılan ve artan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
Dair verilen karar davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzüne karşı miktar itibari ile kesin olarak verilen karar açıkça okunup, usülen anlatıldı. 07/06/2022

Katip
(e-imza)

Hakim
(e-imza)

MASRAF BEYANI
1.100,00 TL Bilirkişi Ücreti
46,35 TL tebligat ve müzekkere gideri
TOPLAM : ‭1.146,35‬ TL