Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/340 Esas
KARAR NO : 2022/842

DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 12/05/2021
KARAR TARİHİ : 20/12/2022

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde ve duruşmalarda özetle; Davalı uhdesinde müvekkili şirket tarafından düzenlenmiş her biri 8.000 TL bedelli toplam 6 adet bono toplamı 48.000 TL bedelli bonolar bulunduğunu, 20.03.2020-20.06.2020-20.07.2020 vadeli bonoların davalı tarafından … 36. İcra müdürlüğünün …esas sayılı dosyası ile icra takibine konu edildiğini, davalı ile ticari ilişkinin sona erdirilmesi sonucu müvekkilinin elindeki ürünlerin davalıya fatura kesilerek iade edildiğini, iade edilen ürünlere davalı tarafından herhangi bir itirazda bulunulmadığını ve ürünlerin teslim alındığını, davalı şirket tarafından müvekkiline teslim edilmesi gereken ve iade edilen ürünlere ilişkin düzenlenen senetlerin 3 tanesinin icra takibine konu edildiğini, bu nedenle müvekkilinin davalı ile görüşme yaptığını, bu görüşme neticesinde, yetkili tarafından güncel (25.03.2021 tarihli) cari hesap ekstresi gönderildiğini ve söz konusu cari hesap ekstresinde belirtilen borç miktarının 11.205,38 TL olarak bildirildiğini ve bu tutarın müvekkilince de kabul edildiği halde davalı tarafından senetlerin iade edilmediğini, davalı şirket tarafından 3 senet ile 26.457,95 TL üzerinden icra takibi başlatıldığını ifade ettiğini, mahkemece makul görülecek teminat karşılığında, … 36. İcra Müdürlüğü … E sayılı dosyasına yatırılacak veya başka yerlerden (Banka, SGK vb kurumlar) tahsil edilecek olan paranın davalıya ödenmemesi için ihtiyati tedbir ve dosyadaki tüm hacizlerin kaldırılması kararı verilmesini, dava konusu icra takibinin teminatsız veya uygun bir teminat ile dava sonuna kadar durdurulmasına, bu taleplerinin mahkemece uygun görülmemesi durumunda, makul teminat karşılığında … 36. icra Müdürlüğünün … E sayılı dosyasına yatırılacak/yatırılan veya başka yerlerden (Banka, SGK vb kurumlar) tahsil olan/olacak paranın davalıya ödenmemesi için lIK m72/3 uyarınca ivedilikle ihtiyati tedbir kararı verilmesini, ileride telafisi mümkün olmayan zararların ortaya çıkması ihtimaline binaen davalı tarafından icra konusu yapılmayan 20.04.2020, 20.05.2020,20,08.2020 vade tarihli 8.000 TL tutarındaki senetler (toplam 24.000 TL) yönünden IIK m72/2 uyarınca, senetlerin icra takibine konu edilmemesini ve takibin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verilmesini, dava süresince takibin durdurulmasına karar verilmesini, akabinde iptaline ve davalının uhdesinde bulunan senetlerin müvekkiline iadesine karar verilmesini, müvekkili aleyhine icra takibi başlatan davalının %20’dan aşağı olmamak üzere tazminata hükmedilmesini, yargılama masrafları ve vekalet ücretinin davalı üzerine bırakılmasını talep ve dava etmiştir.
Davalıya dava dilekçesi ve tensip tutanağı tebliğ edilmiş, davalı tarafça davaya cevap verilmemiştir.
Mahkememizce 20/05/2021 tarihli ara karar gereği, “Davacı tarafın ihtiyati tedbir talebinin reddine” dair karar verilmiştir.
Davacı vekilince 09/06/2021 tarihli beyan dilekçesi ile dava tarihinden sonra icra dosyasına müvekkili tarafından ödeme yapılmış olması nedeni ile menfi tespit davasının istirdat davasına dönüştüğünü bildirdiği görülmüştür.
Mahkememizce tarafların bildirdiği deliller toplanmış, icra dosyasının UYAP kayıtları, bilirkişi raporları dosyamız arasına alınmıştır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava, takibe konu edilmeyen senetler bakımından borçlu olunmadığının tespiti ve takibe konu senetler nedeniyle yapılan ödeme nedeniyle istidat istemine ilişkindir.
Somut olayda davacı taraf, davalı şirketle aralarındaki medikal ürün satım ilişkisinden kaynaklı dava konusu senetleri imzalayarak davalıya teslim ettiklerini, ticari ilişkinin sona ermesi ve satın alınan bir kısım malların iade edilmesi nedeniyle davalıya kısım kısım ödemeler yapılarak yalnızca 11.205,38TL borç kalacak şekilde borcun kapatıldığını, ancak dava konusu senetlerin iade edilmediğini, bir kısmının takibe konu edildiğini ve bu nedenle ödeme yapıldığını, söz konusu senetler ve icra takibi nedeni ile istirdat ve borçlu olunmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiş, davalı tarafa ise yasal süresi içerisinde cevap dilekçesi sunmayarak davacının iddialarını inkar etmiş sayılmıştır.
Buna göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, tarafların alım satım ilişkisi kapsamında üzerlerine düşen yükümlülükleri yerine getirip getirmedikleri, davacının takibe konu 20/03/2020, 20/06/2020, 20/07/2020 tarihli senetler yönünden istirdat talebinin ve takibe konu edilmeyen 20/04/2020, 20/05/2020, 20/08/2020 tarihli senetler yönünden ise borçlu olunmadığının tespiti talebinin yerinde olup olmadığı, senetlerin bedelsiz kalıp kalmadığı hususlarında toplanmaktadır.
Davaya konu … 36.İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı icra dosyasının UYAP kayıtları dosyamız arasına alınıp incelendiğinde; davalı tarafından davacı aleyhine 8.000,00-TL 20.03.2020 vade ve ödeme tarihli senet, 8.000,00-TL 20.06.2020 vade ve ödeme tarihli senet, 8.000,00-TL 20.07.2020 vade ve ödeme tarihli senet, 24,00-TL komisyon, 1.000,50-TL işlemiş faiz, 726,06-işlemiş faiz, 24,00-TL komisyon, 659,39-TL işlemiş faiz, 24,00-TL komisyon olmak üzere toplam 26.457,95-TL olmak üzere takip talebinde bulunduğu görülmüştür.
Mahkememizin 08/02/2022 tarihli ara kararı gereğince davacı tarafın 2019-2020 yılı ticari defterlerinin incelenmek sureti ile rapor düzenlenmesi için … ATM ye talimat yazılarak dosyamız mali müşavir bilirkişiye tevdi edilmiş, bilirkişi tarafından ibraz edilen 15/04/2022 tarihli raporda özetle;
“Sayın Mahkeme 2021/340 E. sayılı Dava Dosyası kapsamında re’sen BİLİRKİŞİ olarak görevlendirmesi üzerine, … 6.Asliye Ticaret Mahkemesinin …T. Dosyasına devdi olunan ve oluşturulan “..Gölge Dosya kapsamındaki Dava Dilekçesi, Duruşma zabıtları ile bazı icra evrakları ile Davalının … Ticari Defter ve Belgeleri üzerinde yaptığımız İnceleme sonucu ile Yürütlükte bulunan …Kanun ve Yasal mevzuat hükümlerine göre hazırladığımız Bilirkişi Raporu aşağıdaki gibidir.
1-)Uyuşmazlık konusu Huzurdaki Davada Taraflar arasındaki zuhur eden TAHSİL-TEDİYE-AKTİF-PASİF-BORÇ-ALACAK-MAHSUP Hesap sonuçları, İşbu Bilirkişi Raporumuzun 1, 2, 3, 4 ve 5 sayfalarında açıklandığı gibidir.
2-)Davacının, …, Davalının ise, … ŞTİ., olduğu,
3-)Davalının Ticari Defter ve Belgeleri İncelemeye tevdi edilmediğinden Bu konuda her hangi bir inceleme yapılamamıştır.
4-)Davacının, …TİCARİ DEFTER/BELGELERİNİN İNCELEMEYE İMKAN VERMEYECEK DERECEDE HATALI, NOKSAN VE KARMAŞIK OLDUĞU, TASDİKİ NOTER VE TİCARET SİCİL MÜDÜRLÜĞÜNCE ZORUNLU OLAN DÖNEM BAŞI AÇILIŞ TASDİKİ YAPILMASINA KARŞIN, TASDİKİ ZORUNLU DÖNEM SONU KAPANIŞ TASDİKİNİN HİÇ YAPILMADIĞI AÇIKTIR.
3-)Davacı İİK m72 uyarınca davacının, davalının icra takibinde belirtmiş olduğum miktarda borçlu olmadığının tespiti ile haksız ve kötü niyetli davalının kötü niyet tazminatına mahkum edilmesi istemiyle, … 4.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …E. sayılı Dosyasında İHTİYATİ TEDBİR İSTEMLİ – MENFİ TESPİT DAVASI açtığı,
*Mahkeme 2021/340 E. sayılı Dosyada, ….20.05.2021 tarihinde verdiği ARA KARAR’da, …Davacının İHTİYATİ TEDBİR TALEBİNİN REDDİNE, İSTİNAF YOLU, açık olmak üzere 20.05.2021 tarihinde Karar verdiği,
*Davacının İcra Dosyalarına yaptığı ödemeler nedeniyle, DAVANIN İSTİRDAT DAVASINA DÖNÜŞTÜĞÜ, 05.10.2021 Tarihli Duruşma Tutanağı ile sabit olduğu,
* Uyuşmazlık Konusu Huzurdaki Davanın 08.02.2022 Tarihli DURUŞMA TUTANAĞI’nda, Celse : 2 de, Davacı vekilinin duruşmaya katıldığı, Davalı/Vekili …duruşmaya katılmadığı,
*G.D. : 5-Davacı tarafın defterlerinin incelenmesinin ardından daval tarafın ticari defterlerinin incelenmesine talep halinde geçilmesine,….Duruşmanın 21/06/2022 günü saat : 10: 00 bırakılmasına karar verildi.08.02.2022 10:05:18 …… şeklinde olduğu,
4-)Taraflar arasındaki Uyuşmazlık konusu olari Huzurdaki Mevcut Davada ;
* Davacının, Davalıya BORÇLU OLMADIĞI,
*Davalsının Uhtesinde bulunan 24.000-TL . değerinde olan 3.Ad BONO/SENET’in Davacıya İADE edilmesi,
*Davalı … LTD.ŞTİ.’nin, Davacı …’ye Toplam: 7.396,05-TL. Borçlu Olduğu” yönünde rapor ibraz edilmiştir.
Davacı tarafın defterlerinin incelendiği anlaşılmakla Mahkememizin 21/06/2022 tarihli ara kararı gereğince dosyamız davalının 2019-2020 yıllarına ait defterleri de incelenmek sureti ile rapor hazırlanmak üzere mali müşavir bilirkişiye tevdi edilmiş, bilirkişi tarafından ibraz edilen 14/11/2022 tarihli raporda özetle;
“1. İstinabe sureti ile alınan raporda davacının, davalıdan 7.396,05 TL alacaklı olduğu rapor edilmiştir.
2.Tarafımdan incelenen davacının davalı için tuttuğu yevmiye defteri muavin kayıtlarında davalı şirketten satın aldığı mal/hizmet bedellerini peşin ödeme olarak kayıt ettiği, davalıya bono verdiğine dair ticari defterlerinde herhangi bir kayıt bulunmadığı ve bu durumun talimat raporunda da yer aldığı,
3.Davalı şirketin incelemeye defter ibraz etmediği,
4.Davacının davalıya ait olduğunu beyan ettiği 25.03.2021 tarihli güncel cari incelendiğinde, davacının, davalıya 11.205,38 TL borçlu olduğu kayıtlıdır.
5.Tarafımdan incelenen güncel cariye ve yukarıdaki açıklamalarım ışında yapılan incelemede, davalının uhdesinde davacıya ait 48.000 TL bedelli karşılıksız çek var iken, yine davacıya 23.718,26 TL havale yapmasının, ticari teamüllere aykırı ve kayıtların fiktif kayıt olabileceği, ancak durumda kesin sonuca varabilmek için davalı şirketin defterlerinin bilirkişi incelemesine sunması gerektiği,
6.Mevcut durumda 25.03.2021 tarihli güncel cari üzerinde yapılan incelemede davacının, davalıya 11.205,38 TL asıl alacak üzerinde borçlu olduğu,
12.794,62 TL asıl alacak üzerinden borçlu olmadığının değerlendirilmesi gerekecektir.
7. Sayın mahkemenin davacının istirdat talebini kabul etmesi durumunda, davacının 33.854,00 TL’ nin tüm feriler üzerinden 18.047,88 TL olarak iadesinin gerektiği, davacının bu rakama 18.05.2021 tarihinden itibaren 3095 sayılı yasa gereği yıllık %16,75 oranından başlayacak değişen oranda faiz işletilmesi gerekecektir.
8. İptali talep edilen 20.04.2020, 20.05.2020,20.08.2020 vadeli her biri 8.000 TL tutarlı bonolar yönünden, bu bonoların kayıtlarının davacı defterlerinde yer almadığından ve davalının da defter ibraz etmediğinden varlıklarının belirlenemediği, iptalleri ile ilgili takdirin mahkemeye ait olduğu” yönünde tespit ve değerlendirmelerde bulunulmuştur.
Dosya kapsamında yer alan takip konusu 20/03/2020, 20/07/2020 ve 20/06/2020 tarihli bono suretleri incelendiğinde, keşidecinin davacı …, lehdarın davalı … Ltd. Şti., miktarlarının 8.000,00 TL, ihdas nedeninin “…” şeklinde yazılı olduğu, keşideci durumundaki davacının imzasının bulunduğu ve davacının keşideci imzasına itirazının olmadığı anlaşılmıştır. Takip konusu edilmeyen senet suretleri taraflarca dosya kapsamına sunulamamış, davacı tarafça takip konusu yapılmayan senetlerin 20/04/2020, 20/05/2020 ve 20/08/2020 olduğu, senet miktarlarının ve keşideci, lehtar bilgilerinin aynı olduğu beyan edilmiştir.
HMK’nın 222.maddesine göre ticari defterlerin, ticari davalarda delil olarak kabul edilebilmesi için kanuna göre eksiksiz ve usulüne uygun olarak tutulmuş, açılış ve kapanış onayları yaptırılmış ve defter kayıtlarının birbirini doğrulamış olması şart olup, açılış veya kapanış onayları bulunmayan ve içerdiği kayıtlar birbirini doğrulamayan ticari defter kayıtlar, sahibi aleyhine delil olarak kabul edilecektir.
Mali raporlarda yapılan tespitler çerçevesinde, davacı tarafın ticari defter ve kayıtlarının usulüne uygun olarak tutulmadığı, davacının kendi kayıtlarında davalı şirketten satın aldığı mal/hizmet bedellerini peşin ödeme olarak kayıt ettiği, davalıya bono verdiğine dair ticari defterlerinde herhangi bir kayıt bulunmadığının tespit edildiği anlaşılmıştır.
Kural olarak menfi tespit davasında ispat yükü davalı alacaklıya düşmekte ise de kambiyo senetlerinin sebepten mücerret olması nedeniyle kambiyo senedinin bedelsizliğini ileri süren davacı borçlu bu iddiasını ispatla mükelleftir. Somut olayda, dava konusu bonolardaki keşideci imzasının inkar edilmediği nazara alındığında bonoya karşı ileri sürülen senedin bedelsiz (karşılıksız) olduğu yönündeki iddiaların davacı tarafça yazılı delille ispatlanması gerekmektedir.
Yukarıda yapılan açıklamalar ışığında dosya kapsamında yer alan tüm bilgi ve belgeler birlikte değerlendirildiğinde; davacı tarafça, satın alınan malların karşılığı olarak düzenlenen bonoların, malın bir kısmının iade edilmesi, iade edilmeyen malların karşılığının ise ödenmiş olması nedeni ile 11.205,38 TL miktarı hariç bedelsiz kalmasına rağmen takibe konu edildiğini belirterek bono nedeni ile borçlu bulunmadığının tespitinin, takibe konu edilen bono bedellerinin ödenmiş olması nedeniyle ödenen miktarın istidatının talep ve dava edildiği, bilirkişi raporunda belirtildiği üzere dava konusu bonoların davacının usulüne uygun tutulmamış ticari defter ve belgelerinde kayıtlı olmadığının tespit edildiği, kıymetli evrak vasfı taşıyan senedin sebepten mücerret olduğu ve kayıtsız şartsız borç ikrarı içerdiği, bonoya karşı iddiasını ispatla mükellef olan davacı tarafça bedelsizlik iddiasının yazılı delillerle ispatlanamadığı anlaşıldığından davacının menfi tespit ve istirdat talepleri yönünden davanın reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Açıklanan gerekçeye göre;
1-Davacının menfi tespit ve istirdat talepleri yönünden davanın reddine,
2-Karar tarihine göre alınması gereken 80,70 TL harçtan peşin alınan 628,37 TL harcın mahsubu ile bakiye 547,67 TL harcın karar kesinleştiğinde talep halinde davacıya iadesine,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4-Davacı tarafından yatırılan ve artan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
Dair verilen karar davacı vekilinin yüzüne karşı, davalı tarafın yokluğunda gerekçeli kararın tebliğden itibaren 2 hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliyesi ( İstinaf Mahkemesi ) nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usülen anlatıldı. 20/12/2022

Katip …
✍e-imzalı

Hakim …
✍e-imzalı