Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2021/184 Esas
KARAR NO : 2022/445
DAVA : İtirazın İptali (Taşıma Sözleşmesi Kaynaklı)
DAVA TARİHİ : 08/03/2021
KARAR TARİHİ : 14/06/2022
Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Taşıma Sözleşmesi Kaynaklı) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde ve duruşmalarda özetle; dava şartı olan arabuluculuk görüşmelerinde anlaşma sağlanamadığını, davacı şirketin dava dışı sigortalısı … şirketine ait emtiayı taşıma sırasında oluşabilecek rizikolara karşı EMTİA NAKLİYAT SİGORTA POLİÇESİ ile teminat altına aldığını, sigortalı şirketin …’da dava dışı … Şirketinden ithal ettiği endüstriyel brülör türü emtianın alıcısına ulaştırılması amacıyla taşınması işinin, 1 no.lu davalı şirket tarafından üstlenildiğini, taşımanın 2 no.lu davalı şirket adına kayıtlı araçlar tarafından gerçekleştirildiğini, 3 no.lu davalının ise aracın sürücüsü olduğunu, emtianın davalı … yönetimindeki …-… plakalı araçla taşındığını, emtianın tahliyesi sırasında bir kısmının hasarlı olduğunun belirlendiğini, hasara ilişkin hem … Gümrük Müdürlüğü hem de sigortalı şirketçe hasar tutanağı düzenlendiğini, ayrıca CMR evrakı üzerine emtianın hasarlı olarak teslim alındığı kaydının işlendiğini, sigortalının davalı … şirketine ihtarname gönderdiğini, yapılan ekspertiz incelemesi sonucu meydana gelen hasarın 30.746,85 TL olduğunun tespit edildiğini ve bunu karşılayan davacı şirketin sigortalısının yasal halefi olduğunu, davacının akden halef sıfatına da haiz olduğunu, davalılardan …. şirketinin zarardan CMR 17. Md kapsamında sorumlu olduğunu, davalı … şirketinin taşımaya ilişkin navlun faturasını düzenlediğini, emtianın taşınması işini akden üstlendiğini, diğer davalı … şirketinin ise … Gümrük Müdürlüğünce düzenlenen teslim tesellüm tutanağında da belirtildiği üzere TIR karnesi ve Transit Refakat Belgesi uyarınca fiili taşıyıcı olduğunu, bu nedenle bu davalıların CMR Konvansiyonu uyarınca zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğunu, davalıların zarardan ayrıca TTK Md.875 uyarınca da sorumlu olduklarını, 2 no.lu davalı … şirketinin aynı zamanda KTK Md. 85 uyarınca İŞLETEN sıfatıyla sorumlu olduğunu, taşımanın yapıldığı aracın … şirketi adına kayıtlı olduğunu, bu nedenle anılan şirketin fiili işleten olduğunu, araç sürücüsü diğer davalı …’nın ise TBK Md.49 uyarınca sorumlu olduğunu, davalılar aleyhine yapılan icra takibine itiraz edildiğini belirtmiş ve itirazın iptaline ve davalıların en az % 20 icra inkar tazminatına mahkum edilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı … cevap dilekçesinde özetle, yükü devraldığında malın zaten hasarlı olduğunu, yükü teslim eden şahsın malı TIR’a yüklemeden önce düşürdüğünü ve hasara uğrattığını, kamera kayıtlarına bakılmasını istediğini, yükü yüklerken…’nun sahibi …’ün bu yükün bu tıra zaten zor yükleneceğini söylediğini, yükün yüklenmesi sırasında … nedeniyle forkliftten yere düşürüldüğünü, hasar gördüğünü, bu şahsın kendisinin sigortasının olduğunu ve sigortanın bu hasarı gidereceğini söyleyip kırılan ürünün fotoğraflarını çektiğini, aracın geçici şoförlüğünü yaptığını, bu nedenle hasarın kendisine yüklenmesinin mümkün olmadığını, şoförlerin yükleme ve boşaltmadan sorumlu olmadığını, her yükün semere (CMR) sigortasının olduğunu, yükün …’dan alınmadığını, yükün …’daki … deposundan alındığını, yükü …’dan …’ya kimin taşıdığını bilmediğini, bu işlemlerden … şirketinin sorumlu olduğunu, yükleme yapılırken yükleme alanına şoförlerin girmesinin yasak olduğunu, eksper raporunda da belirtildiği üzere brülörlerin üzerine başka bir emtianın konulması ve istiflemenin hatalı yapılması olduğunu, istiflemenin kendisi tarafından değil başka bir şirket tarafından yapıldığını, davanın haksız olduğunu, yüklemenin kendisi tarafından yapıldığına dair bir delil olmadığını, sadece yükü taşımakla sorumlu olduğunu belirterek açılan davanın reddini talep etmiştir.
Davalı … Lojistik şirketi vekili cevap dilekçesinde özetle, davanın reddinin gerektiğini, emtiaların taşınmasında, hasara uğramasında davalının kusurunun veya sorumluluğunun olmadığını, emtianın fiilen davalı şirket tarafından değil diğer davalılar tarafından taşındığını, yükün …’da …’dan diğer davalılarca teslim alındığını, teslim alınırken yere düşürülerek zarar gördüğünü, kamera kayıtlarından durumun anlaşılacağını, … konvansiyonuna göre taşıyıcının sorumlu olduğunu, davalının üzerine düşen sorumlulukları yerine getirdiğini, davalı … şirketi ile … Sigorta A.Ş. arasında … no.lu ciro … Poliçesi gereği … sigortaya yöneltilmesi gerektiğini, hasarın nerede kim tarafından oluşturulduğunun araştırılması gerektiğini, hasarın … yönetimindeki araçta meydana geldiğinin tespiti halinde diğer davalılara rücu haklarını saklı tuttuklarını belirtterek açılan davanın reddini talep etmiştir.
Mahkememizce tarafların bildirmiş olduğu deliller toplanmış, taşımaya ilişkin kayıtlar, bilirkişi raporu dosyamız arasına alınmıştır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, rücuya dayalı takibe yapılan itirazın iptali istemine ilişkindir.
Somut olayda taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacının sigortalısı dava dışı şirketin emtiasının taşınması sırasında davalıların üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirip getirmedikleri, sorumluluklarının bulunup bulunmadığı, davacının rücu talebinde bulunma şartlarının oluşup oluşmadığı ve miktarı hususlarında toplanmaktadır.
Davaya konu … 5 İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı icra dosyası incelendiğinde; davacı alacaklı tarafından davalı borçlular aleyhine 09/06/2020 tarihinde 30.746,85 TL’lik ilamsız takipte bulunulduğu, ödeme emrinin borçlulara tebliğ olduğu, davalı borçluların borca itiraz etmesi üzerine takibin durduğu ve süresi içerisinde itirazın iptali davası açıldığı görülmüştür.
Taraflarca bildirilen delillerin toplanmasının ardından Mahkememizin 18/01/2022 tarihli ara kararı gereğince dosyamız rapor hazırlanmak üzere makine mühendisi, sigorta hukukçusu ve taşıma hukukçusu bilirkişilere tevdi edilmiş, bilirkişi heyeti tarafından ibraz edilen 16/03/2022 tarihli raporda özetle;
“Davacı şirket vekili 26.04.2021 tarihli cevaba cevap dilekçesinde özetle, davalı … şirketinin navlun faturası düzenlemek suretiyle taşımayı üstlendiğini, bu taşıma sonucu emtiada meydana gelen hasardan diğer davalılarla birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğunu, emtianın davalıların sorumluluğu altında taşınırken hasara uğradığını, … Md. 9’a göre emtianın sağlam olarak teslim alınmaması halinde çekince konulması gerekirken konulmamasının malın sağlam teslim alındığına karine oluşturacağını, dolayısıyla emtianın davacının sigortalısına hasarlı olarak teslim edildiğini, Teslim Tesellüm Tutanağı’nda 171 kap emtianın 8 kabının hasarlı olduğunun belirtildiğini, emtianın taşıma sürecinde endüstriyel brülörlerin üzerine başka tür emtianın konulmaası ve istiflemenin hatalı yapılması nedeniyle hasara gördüğünün belirlendiğini, dolayısıyla davalı iddialarının haksız ve mesnetsiz olduğunu, sağlam teslim aldığı emtiayı sağlam teslim etmesi gerektiğini, davalının … poliçesine rücu edilmesi gerektiği şeklindeki ifadesinin hasara ilişkin sorumluluğunu ikrar anlamı taşıdığını, 1 no.lu delillerin kendilerine sunulmadığını, davalının TTK ve CMR uyarınca taşıma işini yaptığından oluşan zarardan diğer davalılarla müştereken ve müteselsilen ve sorumlu olduğunu, davalı sürücünün yüke nezaret yükümlülüğünün olduğunu, hasarın yükleme sırasında meydana gelmesinin davalıların sorumluluğunu ortadan kaldırmayacağını, yükleme sırasında bir uyuşmazlık olması halinde şoförün müdahale etmesi gerektiğini belirtmiştir.
Dosya içeriğinden davacı şirketin dava dışı sigortalısı … şirketine ait emtiayı taşıma sırasında oluşabilecek rizikolara karşı EMTİA NAKLİYAT SİGORTA POLİÇESİ ile teminat altına aldığını, sigortalı şirketin …’da dava dışı … Şirketinden ithal ettiği endüstriyel brülör türü emtianın alıcısına ulaştırılması amacıyla taşınması işinin, 1 no.lu davalı şirket tarafından üstlenildiğini, taşımanın 2 no.lu davalı şirket adına kayıtlı araçlar tarafından gerçekleştirildiğini, 3 no.lu davalının ise aracın sürücüsü olduğunu, emtianın davalı … yönetimindeki …-… plakalı araçla taşındığını, emtianın tahliyesi sırasında bir kısmının hasarlı olduğunun belirlendiğini, hasara ilişkin hem … Gümrük Müdürlüğü hem de sigortalı şirketçe hasar tutanağı düzenlendiğini, ayrıca … evrakı üzerine emtianın hasarlı olarak teslim alındığı kaydının işlendiğini anlaşılmıştır….
Dosyadaki belgelerden ve hasar tutanağından, davacı şirketin sigortalısına ait emtianın davalılar tarafından taşınması sırasında hasara uğradığı anlaşılmaktadır.
• … Taşıma Senetleri, TIR Karnesivoletleri ve Navlun Faturaları İle İlgili Tespitler;
Bilindiği üzere uluslararası karayolu ile taşıma yapan şirketler, taşıdığı yük/yükler için …Hamule Senedi düzenlemek suretiyle emtia-eşyayı gönderenden teslim alır, eşyanın varışında gönderilen alıcısına tesliminde ise belge üzerine imza karşılığı teslim ederler. Keza, uluslararası karayolu taşıyıcıları, taşıdığı eşyalar için TIR Karnesi düzenlemek zorundadır. TIR Karnesi uluslararası kara taşımacılığını sağlayan gümrük transit belgesidir. Eşya TIR Karnesi himayesinde hareket noktasındaki gümrük idaresinden varış noktasındaki gümrük idaresine kadar bir prosedür çerçevesinde taşınır.
Dosyada mübrez muhtelif CMR-Taşıma Senetleri, TIR Karnesi voletleri ile navlun faturaları olduğu görülmekte olup bu belgeler incelendiğinde, davacı taşıyıcının müşterilerine ait taşıdığı emtia-eşyalar için düzenlenmiş belgeler olduğu görülmüştür. Söz konusu belgeler, davalı taşıyıcının yurt dışında meydana gelen taşıma işlemiyle davacı şirketin sigortalısına ait emtiayı hasarlı şekilde teslim ettiğini göstermektedir.
IV- TARAFLARIN SORUMLULUKLARI YÖNÜNDEN TESPİT VE DEĞERLENDİRMELER :
A) Somut Olayda Uygulanacak Hukuk
Huzurdaki davaya konu taşıma Belçika- Türkiye karayolu taşıması olup … hükümlerine tabidir. …’de hüküm bulunmayan hallerde ise TTK m.850 vd maddelerinde düzenlenen Taşıma İşlerine ve karayolu ile eşya taşımalarına ilişkin hükümler uygulanacaktır.
B) TEKNİK YÖNDEN TESPİT ve DEĞERLENDİRMELER
Dosyada bulunan ve … şirketi tarafından düzenlenen 16.12.2019 tarihli TUTANAK başlıklı yazıda, … firmasından ihtal edilen 8 kap malzemenin yurt dışı nakliyesinin … Lojistik şirketince organize edildiği, 06.12.2019 tarihinde tesislerine varış yapan ürünlerin ambalajlarının ezik ve ağır hasarlı olduklarının tespit edildiği, 8 kap malzemenin 4 kabının parçalanmış ve bantlı olarak geldiği, ürünlerin ambalajlarından çıkartılıp kontrol edildiklerinde de 3 adet … kırık olduğunun belirlendiği, ifade edilmiştir.
Gümrük Müsteşarlığı … Gümrük Müdürlüğü tarafından düzenlenen TESLİM TESELLÜM TUTANAĞI’nda 8 kap … Ambalaj Hasarlı teslim alındığı, belirtilmiştir.
Dosyada bulunan 13.12.2019 tarihli SAYIN TUTANAĞI’nda 8 kap brülör emtiasının … şirketinden gönderildiği ve antrepoya alındığı belirtilmiştir.
…Ltd. Şti. tarafından düzenlenen NAKLİYAT EMTİA SİGORTA POLİÇESİ EKSPERTİZ RAPORU’nda poliçe numarasının … olduğu, düzenleme tarihinin 09.12.2019 olduğu, göndericinin … şirketi, sigortalının … A.Ş. olduğu, nakliyeci şirketin … Lojistik ve … Uluslar arası Nak şirketi olduğu, hasar detayında hasar tarihinin 16.12.2019 olduğu, ihbar tarihinin 18.12.2019 olduğu, ekspertizi yapılam malzemenin 3 adet endüstriyel brülör olduğu, yükleme yerinin … olduğu, 06.12.2019 olduğu, hasar tutarının 30.746,85 TL olduğu, yapılan ekspertiz incelemesinde sigortalı … şirketinin Belçika’dan ithal ettiği 24 adet brülör emtiasının nakliyeci … şirketinin sorumluluğunda ve … şirketine ait … / … plakalı araca 06.12.2019 tarihinde yüklendiği, tahliyesi sırasında ambalajlarının ezildiği ve 3 adedinin hasarlı olduğunun tespit edildiği, teslim tesellüm tutanağında da 8 kap ürünün hasarlı teslim alındığının belirtildiği, brülör emtiasının özel yapım ahşap kafes içine konulduğu ve üzerinin karton koli ile sarılarak üst üste istiflendiği, emtianın … şirketine ait TIRdan indirilirken hasarlı olduğunun fark edildiği ve bu hasara ilişkin tutanak düzenlendiği, gümrükten sigortalı şirket adresine … plakalı araçla sevk edildiği, ürünlerin ambalajlarının yırtık olduğu, emtiada kırılma ezilme hasarlarının olduğunun tespit edildiği, toplam 3 adet Valupak brülörün hasarlı olduğu, toplam hasarın 35.940,72 TL olduğu, 3 adet brülörün 1.840 x 3 = 5.520,00 Euro olduğu, 1 Euro = 6,5110 TL olduğu, sigortalı şirketten onarım teklifinin talep edildiği ancak onarım yapılamayacağının yazıldığı, ürünlerin sıfır kullanılmamış ürün olarak satıldığının belirtildiği, perte çıkarılmalarının gerektiği, sovtaj değerinin 4.500,00 TL olduğu, gerçek hasar miktarının 30.746,85 TL olduğu, hasar nedeni başlıklı bölümde, emtianın araca parsiyel olarak yüklendiği, hasar nedeninin nakliye sırasında brülörlerin üzerine başka emtianın konulması ve istif hatası yapılması olduğu belirtilmiştir.
Anılan ekspertiz raporu ekinde bulunan fotoğrafların incelenmesinden, sigortalı emtianın 3 adedinin ezik ve yırtık ambalajlı olduğu, orijinal ambalajlarının üzerine başka yük konulmasıyla altta kalan sigortalı emtianın ezilerek hasara uğradığı, dolayısıyla hasarın nedeninin yükleme hatası olduğu, bu hasarın oluşmasında davalı şirketin % 100 oranında tamamen kusurlu olduğu tespit edilmiştir.
C) Davacının rücu hakkının varlığı yönünden;
Davacı Sigorta Şirketi, … A.Ş. nin Karayolu ile yurt dışında ve yurt içinde yapacağı malzeme ürünleri taşımasını Abonman Sigorta Sözleşmesi kapsamında düzenlenen Nakliyat Abonman Sigorta Poliçesi ile sigorta güvencesine almıştır.
Davacı Sigorta Şirketi tarafından düzenlenmiş olan sigorta sözleşmesinde sigorta teminatı; Emtia Nakliyat Sigortası Genel Şartına göre verilmiştir.
Emtia Nakliyat Sigortası Genel Şartları 1. maddesi “Sigortalı malların fırtınadan, geminin batmasından veya karaya vurmak veyahut kaya veya sığlığa bindirmek gibi haller neticesinde tamamen veya kısmen harap olmasından, oturmadan, çatışmadan, sabit, seyyar veya sabih bir cisme (buz dahil) çarpmasından, malın denize atılmasından, yangından, infilaktan, kaptan ve gemi adamlannın barataryasından yükleme, aktarma veya boşaltma ameliyeleri esnasında bir veya birden çok dengin düşmesinden ve genel olarak deniz kaza ve tehlikelerinden gelebilecek her türlü zıya veya hasarlar, bu poliçe ile tesbit olunan şartlar dahilinde, sigortacı’ya ait olacaktır.”
Uyuşmazlık konusu hasar, taşınan emtianın taşıma sırasında yükleme ve istifleme neticesinde meydana gelmiş olup, poliçede sayılmış olan sigorta teminatından istisna edilen haller arasında bulunmadığından Davacıya ait sigorta sözleşmesi teminatındadır.
Sigorta sözleşmesi gereğince de, sigortalısının zararını karşılayan sigortacının bu zararı halefiyet hükümleri gereğince zarar sorumlularına rücu etme hakkı bulunmaktadır.
D) Davacının Aktif Husumet Ehliyeti Yönünden Değerlendirme;
1.Davacı … Sigorta A.Ş., ibraname ve temlikname kapsamında 16.01.2020 tarihinde 30.746,85.- TL. ödemeyi dava dışı sigortalısı Sistem firması hesabına yapmıştır.
Sigortalı tarafından … no.lu abonman poliçesi kapsamında araç başına 300.000,00 Euro bedeline kadar olan taşınan yükler sigorta güvencesine alınmıştır. Bedellere %10 bedel artış farkı ve navlun da eklenmiş durumdadır.
Sigorta Eksperliği firması tarafından düzenlenen Ekspertiz raporlarında emtianın hasarlı olduğu belirlenmiş, emtianın davalı taşımacı tarafından taşınırken hasarlandığı tespit edilmiştir. Ayrıca, taşımanın parsiyel taşıma olduğu ve taşıyıcı tarafından emtia üzerine başkaca emtiaların konulması sebebiyle meydana geldiği belirtilmiştir.
Sigortalıya ait ve toplam yük içinde yer alan 3 adet brülör emtiasında HASAR tespiti fotoğraflar üzerinden yapılmış olmakla; bunun için masraf bedeli dahil ve sovtaj tenzili yapılarak;
1.840,00.- Euro x 3 = 5.520,00.- Euro
5.520,00.- Euro x 6,5110.- TL. = 35.940,72.- TL. zarar tespit edilmiştir.
Sovtaj bedeli olarak belirlenen 4.500,00.- TL. nın mahsubu akabinde belirlenen 30.746,85.- TL. zarar tutarı davacı tarafından sigortalısına ödenmiştir.
2.Davacı, TTK m.1472 düzenlenen halefiyet ilkesi ile ibra ve temlik belgesine dayanarak tazminat talebinde bulunmaktadır.
T.B.K. 184. maddesi kapsamında inceleme yaptığımızda; kanun maddesi “Alacağın devri yazılı şekilde yapılmadıkça geçerli olmaz.” hükmünü amirdir. Bu madde ile yasa koyucu alacağın devrinin yazılı şekilde yapılacağını düzenlemiştir. Alacağın devri bir tasarruf işlemidir. Fakat yeni borç doğuran bir işlem değildir. Alacağı devreden sözleşmenin yapılması ile birlikte başka bir işleme gerek kalmadan, alacağı talep hakkı, yeni alacaklıya geçer. Alacağın devri borçlunun rızasına bağlı değildir. Ancak yeni alacaklının alacağın devredildiğini borçluya bildirmesi gerekir. Alacağın devri ile birlikte alacak hakkı, eski alacaklının mal varlığından çıkar ve yeni alacaklının mal varlığına geçer. Bununla beraber alacağın devri sözleşmesi sebebe bağlı olarak ta yapılabilir. Bu durumda inançlı devirden söz edilir. Teminat amacıyla veya tahsil amacıyla yapılan devirleri örnek verebiliriz. ( Prof. S.S. Tekinay ) İnançlı devirde de alacağı devralan kimse borçluya karşı eski alacaklının yerini alır.
Dosya kapsamında alacağın devir – temlik edildiğine ilişkin yazılı bir sözleşme bulunmaktadır.
E) Taşıyıcının Sorumluluğu Yönünden Değerlendirme;
1. CMR Konvansiyonu’nda öngörülen sorumluluk sistemine göre, taşıyıcı eşyanın kendisi tarafından teslim alındığı tarih ile gönderilene teslim ettiği tarih arasında uğramış olduğu hasar ve ziyadan sorumludur (CMR. m. 17/1). Bu sorumluluktan kurtulmak isteyen taşıyıcı zararın kendisine talimat vermeye yetkili kişinin kusurundan, bu kişi tarafından verilen talimattan, eşyadaki ayıptan ya da kaçınamayacağı ve sonuçlarını önleyemeyeceği bir olaydan doğduğunu ispatlamakla yükümlüdür (CMR. m. 17/2, 18).
Taşıyıcının sorumluluğuna gelince; CMR Konvansiyonu md. 17/1 göre ; “Taşımacı yükü teslim aldığı andan, teslim edinceye kadar, bunların kısmen veya tamamen kaybından ve doğacak hasardan sorumludur.”
CMR Konvansiyonu 17/2 ye göre ise, taşıyıcı kendi kusurundan kaynaklanmayan bir sebepten ileri geldiğini ispat edemedikçe eşyaya gelen hasarı tazmin borcu altındadır. Bir başka değişle taşıyıcının kusurlu olduğu karine olarak kabul edilir. Sorumluluktan kurtulabilmesi için taşıyıcının kusurlu olmadığını ispat etmesi zorunludur. Taşıyıcının sorumluluğuna ilişkin bu düzenlemeye karşılık taşıyıcı CMR Konvansiyonu 17/2 uyarınca eğer kayıp, hasar veya gecikme;
İstek sahibinin ihmalinden,
İstek sahibinin verdiği talimattan,
Yüke has bir kusurdan,
Taşımacının önlenmesine olanak bulunmayan durumlardan ileri gelmiş ise taşımacı sorumlu tutulamaz.
Yine CMR m.17/4-b) hiç ambalajlamama ve ambalaj kusuru, c) aktarma-yükleme-boşaltma-istifleme, d) kırılma gibi eşyanın özel niteliği, gibi bir takım hususları da taşıyıcının sorumluluktan kurtulması özel sebepleri olarak saymıştır.
Somut olayda emtianın taşımanın hangi safhasında emtianın hasarlandığı konusunda dosya kapsamında bir delil bulunmamaktadır. Emtianın taşıma sırasında teslime kadar geçen süre içiresinde taşımanın parsiyel taşıma olması ve davacıya sigortalı emtianın üzerine taşıyıcı tarafından yük yerleştirilmesi sebebiyle hasarlandığı anlaşılmaktadır.
Davalı taşıyıcı, yolculuk başlangıcında her hangi bir ihtirazi kayıt veya itiraz olmaksızın taşımayı yönetmiştir. Zarar, taşıma sürecinde meydana gelmiş ve CMR m.3 gereği davalı … Lojistik akdi taşıyıcı, diğer davalı … fiili taşıyıcı konumundadır. Diğer davalı … ise araç sürücüsü olarak haksız fiil hükümleri kapsamında zarardan sorumlu olacaktır.
2. Somut olayda emtianın taşıma sırasında teslime kadar geçen süre içiresinde hasarlandığı anlaşılmaktadır.
Taşıyıcı eşyanın kendisi tarafından teslim alındığı tarih ile gönderilene teslim ettiği tarih arasında uğramış olduğu hasar ve ziyadan sorumlu olduğundan (CMR. m. 17/1); davalının bu sorumluluktan kurtulabilmesi için mallarda meydana gelen hasarın, kendisine talimat vermeye yetkili kişinin kusurundan, bu kişi tarafından verilen talimattan, eşyadaki ayıptan ya da kaçınamayacağı ve sonuçlarını önleyemeyeceği bir olaydan doğduğunu ispatlaması gerekirken (CMR. m. 17/2, 18) bu yönlerde herhangi bir delil sunmayan, yükleme sırasında nezaret ve kontrol yükümlülüğü basiretli bir tacir olarak yerine getirmeyen, parsiyel yük taşımasına rağmen taşıdığı emtiaların üzerine yük yükleyerek zarar sebebiyet veren davalının oluşan hasardan dolayı %100 kusurlu olması gerektiği kanaatine varılmaktadır.
3. Alıcı, taşıyıcı ile beraber durumlarını kontrol etmeden, veya zarar, ziyan ve hasarın açıkça görüldüğü hallerde teslim anında, veya açıkça görülmediği hallerde teslimden 7 gün için (Pazar ve Resmi tatiller hariç) durumu nakliyeciye bildirmeden malları teslim alırsa, malları sevk mektubuna uygun bir şekilde aldığına delil teşkil edecektir. Bildirim yazılı olarak yapılacaktır. Zamanında ikazda bulunulmadığı takdirde, mallara hasarın nakliyeci tarafından verildiğini ispatlama sorumluluğu ihracatçı/ithalatçıya geçecektir.
Dava konusu olayda, kara taşıma neticesi mal alıcısına teslim edilmiş ve teslim sırasında alıcı ve taşıyıcının elemanı sürücü nezaretinde tespit yapılmıştır. Dolayısı ile hasarın taşıma sırasında meydana geldiği ispatlanmıştır.
4. Tazminat miktarının belirlenmesini düzenleyen CMR m. 23 hükmüne göre: “1. Bu Sözleşmenin hükümleri gereğince bir taşıyıcı, yükün kısmen veya tamamen kaybından dolayı tazminat ödemekle sorumlu tutulduğundan, bu tazminat yükün taşınmak üzere kabul edildiği yer ve zamandaki kıymetine göre hesaplanır.
2. Malın kıymeti, ticaret borsası fiyatına göre saptanır. Eğer böyle bir fiyat yoksa, geçerli piyasa fiyatlarına göre bir tesbit yapılır. Eğer ne ticaret borsası fiyatı ne de geçerli piyasa fiyatı mevcutsa tesbit, aynı cins ve kalitedeki malların normal kıymetine göre yapılır.
3. Tazminat, noksan olan brüt ağırlığın beher kilogramı için 25 frangı geçemez. Frank bir gramın 10/31`i ağırlığında safiyeti binde 900 olan altın franktır”.
CMR m. 25 hükmüne göre ise : “ 1. Hasar durumunda taşımacı, yüküm madde 23 paragraf 1,2 ve 4 gereğince belirlenen değerine göre hesaplanmış kıymetten düşme karşılığı bedeli öder.
2. Ancak tazminat şu miktarı aşamaz. Eğer gönderilen yükün bir kısmı hasara uğramışsa eksilen kısmı için ödenmesi gereken miktar.”
CMR 23. Maddenin açık hükmü nedeniyle, hasara uğrayan emtianın taşıyıcıya teslim edildiği tarihte Türkiye’deki satış bedelinin esas alınması gerekir. Dosya kapsamında emtianın brüt kilogram ağırlığı tespit edilmiştir.
Gümrük Müdürlüğü Sayım Tutanağına göre 8 kap emtia taşındığı, ekspertiz raporuna göre 4 adet brülörün emtianın hasarlı olduğu, toplam hasarlı emtia ağırlığı 1.671,18 kg. dır.
1.671,18 kg. / 8 = 208,8975 kg.
208,8975 kg. x 4 = 834,59 kg. olarak belirlenmiştir.
Davacının TTK m.1472 gereği sigortalıya ödeme tutarı ile sınırlı halefiyete hak kazandığı ve sorumlulara karşı kusurları oranında rücuen tazmin talep edebileceği değerlendirilmektedir.
Tazminat Miktarı ve Sınırlı Sorumluluk Hesabı; Taşıyıcı CMR m.23/3 gereği bürüt kg başına 8,33 SDR ile sınırlı sorumlu olduğu gözetildiğinde davalının sorumlu olacağı tazminat tavanı 8,33 SDR x 834,59 kg. = 6.960,46 SDR hesaplanmaktadır. Davacının sigortacı olduğu ve ödemesi tarihinde sınırlı sorumluluk testini yapmasının gerektiği değerlendirildiğinde; 1 SDR= 8.1177.- TL. kuru gözetildiğinde; davacının CMR m.23/3 gözetilerek rücu edebileceği tazminat azami 56.502,92 TL. olarak hesaplanmaktadır. Davacı, 30.746,85.- TL. zarar bedeli ödemiştir. Bu nedenle davacının ödediği tazminat sorumluluk alanı içerisinde kalmaktadır.
7. Davacı, dava konusu alacağını TL. para birimi üzerinden talep etmiştir. Her ne kadar CMR m. 27 de uygulanacak faiz oranı %5 olarak belirtilmiş ise de Yargıtay kararları kapsamında yabancı para üzerinden talepler de %5 faiz oranı uygulanmakta, TL. cinsinden taleplerde ise ulusal hukukta geçerli olan faiz oranları tatbik edilmektedir.
CMR Konvansiyonu’nda taşıyıcının taşıma sürecinde gerçekleşen hasar/zarardan sorumluluğuna ilişkin temerrüdünün CMR md. 27‘de düzenlendiği, bu anlamda taşıyıcının temerrüdünün CMR Konvansiyonu hükümleri çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiği hususunu Sayın Mahkemenize arz etmek isteriz. CMR madde 27/1’e göre; Dava dosyasına sunulan bilgi ve belgelerden davacı sigorta şirketinin CMR 27/1’e göre davalı tarafa ödeme ihtarı göndermediği anlaşılmaktadır. Davalının icra takip tarihinden itibaren faiz talep hakkı olacağı kanaatine varılmıştır.
SONUÇ:
Hukuki ve nihai karar tamamen Sayın Mahkemenize ait olmak üzere; iddia, savunma, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamı üzerinde yapmış olduğumuz inceleme sonucunda, yukarıda arz ve izah edilen hususlar doğrultusunda, dava konusu somut olayda heyetimiz,
1) Davacının poliçe teminatı kapsamında bulunan zararı sigortalısına ödediği ve T.T.K. 1472. Maddesi gereği aktif husumet ehliyetine sahip bulunduğu,
2) CMR taşıma senedi ve sair sevk evrakına göre davalı … nin akdi taşıyıcı, davalı YYN nin fiili taşıyıcı sıfatıyla üstlenilen taşımada taşıyıcı sıfatını haiz olduğu ve davalı taşıyıcılara husumet yöneltilebileceği;
3) Davalının somut olayda %100 oranında kusurlu olacağının kanaat olunduğu,
4) Davacı tarafça tazmin edilen gerçek zararın CMR m.23/3 gereği hesaplanan sınırlı sorumluluk miktarının üzerinde olduğu gözetilerek kusur oranına göre 30.746,85.-TL. tazminat aslını dava konusu edebileceği,
5) Davalı sürücünün haksız fiil hükümleri kapsamında zarardan sorumlu olacağı,
6) Davacının, icra takip tarihi itibariyle faiz talep edebileceği” yönünde görüş ve tespitlerde bulunulmuştur.
Bilirkişi raporu davacı vekiline ve davalılara HMK 281 ve 186 madde meşruatlı davetiye ile tebliğ edilmiştir.
Huzurdaki davaya konu taşıma … karayolu taşıması olup CMR hükümlerine tabidir. CMR’de hüküm bulunmayan hallerde ise TTK m.850 vd maddelerinde düzenlenen Taşıma İşlerine ve karayolu ile eşya taşımalarına ilişkin hükümler uygulanacaktır.
Bu kapsamda bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, bilirkişi raporunun dosya kapsamına uygun, denetime ve hüküm kurmaya elverişli şekilde düzenlendiği anlaşılmakla mahkememizce yeterli görülüp itibar edilebilir bulunmuştur. Buna göre somut olayda davalı … akdi taşıyıcı, davalı … fiili taşıyıcı, diğer davalı … ise araç sürücüsü konumunda olduğu, taşıyıcının yolculuk başlangıcında herhangi bir ihtirazi kayıt ya da itiraz olmaksızın taşımayı yönettiği, taşımanın hangi safhasında emtianın hasarlandığı netleştirilememekte ise de emtianın taşıma sırasında teslime kadar geçen süre içerisinde taşımanın parsiyel taşıma olması ve davacıya sigortalı emtianın üzerine taşıyıcı tarafından yük yerleştirilmesi sebebiyle hasarlanması suretiyle zararın gerçekleştiğinin tespit edildiği, dolayısıyla bu hasarın oluşmasında akdi ve fiili taşıyıcıların CMR m.17 kapsamında, araç sürücüsünün ise haksız fiil hükümleri doğrultusunda sorumluluğunun doğduğu, davacının poliçe teminatı kapsamında bulunan zararı sigortalısına ödediği ve TTK’nın 1472. Maddesi gereği aktif husumet ehliyetine sahip bulunduğu, davacı tarafça tazmin edilen gerçek zararın CMR m.23/3 gereği hesaplanan sınırlı sorumluluk miktarının üzerinde olduğu gözetilerek kusur oranına göre 30.746,85.-TL. tazminat aslını dava konusu edebileceği anlaşıldığından hükme esas alınan bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kabulü ile davalıların … 5 İcra Müdürlüğü’nün …esas sayılı icra dosyasına yapmış olduğu itirazın iptali ile takibin aynı şartlarla devamına, hasar miktarı belirlenebilir olduğundan asıl alacağın % 20 oranında icra inkar tazminatının davalılardan ( Tek olarak ) tahsilde tekerrür olmamak üzere alınarak davacıya verilmesine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:Açıklanan gerekçeye göre;
1-Davanın kabulü ile davalıların …5 İcra Müdürlüğü’nün …esas sayılı icra dosyasına yapmış olduğu itirazın iptali ile takibin aynı şartlarla devamına,
2-Asıl alacağın % 20 oranında icra inkar tazminatının davalılardan ( Tek olarak ) tahsilde tekerrür olmamak üzere alınarak davacıya verilmesine,
3-Karar tarihine göre alınması gereken 2.100,31 TL harçtan peşin alınan 371,35 TL harcın mahsubu ile bakiye 1.728,96 TL harcın davalılardan tahsili ile hazineye gelir kaydedilmesine,
4-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-13,14. Maddeleri ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği 26.maddesi gereğince Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanan 1.320,00-TL arabuluculuk ücretinin davalılardan alınarak hazineye gelir kaydına,
5-Davacı duruşmalarda kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi hükümleri gereğince hesaplanan 5.100,00 TL vekalet ücretinin davalılardan tahsili ile davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan toplam: 3.591,50 TL yargılama giderinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
7-Davacı tarafından yatırılan ve artan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
8-Davalılar tarafından yatırılan ve artan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde davalılara iadesine,
Dair verilen karar davacı vekilinin yüzüne karşı, davalıların yokluğunda gerekçeli kararın tebliğden itibaren 2 hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliyesi ( İstinaf Mahkemesi ) nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usülen anlatıldı. 14/06/2022
Katip
(e-imza)
Hakim
(e-imza)