Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 4. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/157 E. 2022/393 K. 26.05.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/157 Esas
KARAR NO : 2022/393

DAVA : İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 25/02/2021
KARAR TARİHİ : 26/05/2022

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili tarafından Mahkemenize hitaben verilen dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirket ile davalı arasında 25/06/2014 tarihli dağıtım sözleşmesi imzaladıklarını, iş bu sözleşme gereğince müvekkili tarafından üretilen, ithal edilen veya ticareti yapılan gıda maddelerinin perakendecilere dağıtıcı aracılığı ile satılması ve dağıtılması konusunda anlaştıklarını, iş bu sözleşmenin 31/12/2018 tarihinden itibaren haklı sebeple feshedilmesi ile sona erdiğini, davalı şirket tarafından 453.864,01 tutarındaki cari hesap alacağını müvekkili şirkete ödemediğini, müvekkili tarafından cari hesap alacağının tahsili için … 20.İcra Müdürlüğünün … sayılı dosyası ile takip başlattıklarını, icra dosyasına davalının haksız itirazı ile takibin durduğunu, davalının itirazında haksız olduğunu, taraflar arasındaki delil sözleşmesi uyarınca davanın müvekkil şirketin defter ve kayıtlarına göre çözümlenmesi gerektiğini beyan ederek davalı tarafından … 20. İcra Müdürlüğünün…esas sayılı dosyasına yattığı itirazın iptaline, itirazın haksız olması nedeni ile davalı aleyhine %20 den aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesine karar verilerek yargılama gideri ve vekalet ücretinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili Davaya Cevabında :
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin davacı şirkete herhangi bir borcunun bulunmadığını, davacı şirketin bölge müdürlerinin bilgisi dahilinde, davacı şirkette bordrolu çalışan satış yöneticileri ile müvekkili tarafından teyit edilerek karşılıklı imza altına alınan mutabakatlar incelendiğinde müvekkilinin davacıya herhangi bir borcunun bulunmadığı gibi müvekkili şirketin defterleri incelenmesi halinde müvekkilinin davacıdan alacaklı olduğunun görüneceğini, distribütörlük sözleşmesinin güçlü ve hakim tarafı olan üretici tarafından sözleşmenin güçsüz konumunda olan müvekkili aleyhine olacak şekilde, genel işlem koşularına, dürüstlük kurallarına aykırı olarak müvekkilinin durumunu ağırlaştırıcı nitelikte düzenlenen, yalnızca üreticinin defterlerinin inceleneceğine ilişkin sözleşmenin 9.maddesinin yazılmamış sayılacağının izahtan vareste olduğunu, mahkemenin de taktir edeceği üzere ticari defterlerin delil teşkil edebilmesi için usulüne uygun tutulmuş olması ve her iki taraf defterlerinin birbiri ile uyumlu olması gerektiğini, ticari defterlerin delil niteliğini haiz olup olmadığının ancak her iki tarafın ticari defterleri üzerinde yapılacak inceleme neticesinde anlaşılabileceğini, bu kapsamda ticari defterlerin delil teşkil edip etmediği veya hangi tarafın lehine/aleyhine delil teşkil edeceği ile müvekkilinin davacıya borcunun bulunup bulunmadığının ancak her iki tarafın defterlerinin incelenmesi neticesinde anlaşılabileceğini beyan ederek davacının davası ve icra inkar tazminatı talebinin reddine, davacı taraf ile yapılan mutabakatlara rağmen huzurdaki davayı ikame ettiğinden davacı aleyhine kötü niyet tazminatına hükmedilmesine karar verilerek yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacı üzerine bırakılmasını talep etmiştir.
DELİLLER;
İcra dosyası, dağıtım sözleşmesi, ihtarname, bilirkişi incelemesi, taraflarca sunulan mutabakat mektupları ve diğer delilleri, dava dosyasındaki taraf açıklamaları.
GEREKÇE :
Dava, cari hesap ilişkisine dayalı alacak istemine ilişkindir.
Taraflar arasında 25.06.2014 tarihli “Dağıtım Sözleşmesi (Perakende)” sözleşmesi imzalanmıştır. Bu sözleşmenin 1. Maddesi ile taraflar “İşbu Dağıtım Sözleşmesinin konusu, Nestle tarafından üretilen, ithal edilen veya ticareti yapılan ve Ek’te listelenmiş olan gıda maddelerinin (aşağıda kısaca ürünler olarak anılacaktır) (ulusal zincir mağazalar hariç) perakendecilere dağıtıcı aracılığı ile satılması ve/veya dağıtılması…” konusunda anlaşmıştır.
Sözleşmenin 9. Maddesinde dağıtıcı (davalı) ile davacı … arasında doğabilecek ihtilaflarda Nestle’ nin defter ve kayıtlarının esas alınacağı kararlaştırılmıştır.
Davalı … ile davacı … arasında “Dağıtım Sözleşmesi’nin (Perakende)” sözleşmesi ile başlayan ticari ilişki 31.12.2018 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere sözleşmenin 17. Maddesi uyarınca davacı tarafça … 47. Noterliğinin… tarih, … yevmiye numaralı fesih ihbarnamesi ile haklı sebeple feshedilerek sona ermiştir.
Davacı vekili, sözleşme uyarınca davalı şirketten 453.864,01 TL cari hesaptan kaynaklı alacağı bulunduğunu iddia etmiştir. Davalı vekili, karşılıklı imza altına alınan mutabakatlar ve davalının defter ve kayıtları uyarınca davalının davacıya her hangi bir borcu bulunmadığını, delil sözleşmesinin davalının durumunu ağırlaştırdığını, dürüstlük kuralına aykırı olduğunu ve 9. Maddenin yazılmamış sayılması gerektiğini savunmuştur.
Taraflar arasında imzalanan dağıtım sözleşmesinde yer alan delil sözleşmesi hükmünün geçerli olup olmadığı ve cari hesap ilişki uyarınca davacının davalıdan alacağı bulunup bulunmadığı uyuşmazlık konusudur.
Dağıtım Sözleşmesinin 9. maddesinde davacı şirketin defterler ve kayıtlarının esas alınacağı kararlaştırılmıştır. Taraflar arasındaki bu kesin delil sözleşmesi nedeniyle davacı kayıtlarının esas alınması zorunludur. Delil sözleşmesi davalının borcu bulunmadığı savunmasını usulüne uygun kanıtlama hakkına engel teşkil etmez. Bu bağlamda, delil sözleşmesinin dürüstlük kuralına aykırı genel işlem koşulu olduğuna ilişkin savunma kabul görmemiştir.
Mahkememizce yapılan bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen kök raporda;
Distribütörlük sözleşmesinin sadece üreticinin defterlerinin incelenmesi yönündeki maddesinin GEÇERLİ olacağı ve sadece DAVACI taraf resmi defter ve belgeleri üzerinde incelemenin yapılması gerektiği kanaatinde olması halinde; Davacı firma resmi defterleri üzerinde yapılan tespitle 14/03/2019 tarihi itibariyle davacının davalıdan 453.864,01 TL cari hesap alacaklarının bulunduğu ve davacının … 20. İcra Müdürlüğü …E. sayılı dosyasında başlattığı icra takibinde haklı olacağı, davacının davalıdan TTK 8.md ve 9.md ile 3095 sayılı kanunun 2.md gereği faiz isteme hakkının bulunduğu, davacının talebinin reeskont avans faizi olduğu, T.C. Merkez Bankasınca açıklanan ilgili dönem oranları dikkate alınarak davacının temerrüt tarihi ile dava tarihi arasında geçen süre için hesaplanacak 123.948,40 TL faiz tutarı ile birlikte dava tarihi itibariyle davalıdan toplam cari hesap bakiye alacağının (453.864,01 TL + 123.948,40 TL=) 577.812,41 TL olacağı,
Distribütörlük sözleşmesinin sadece üreticinin defterlerinin incelenmesi yönündeki maddesinin GEÇERSİZ olacağı ve DAVALI ile DAVACI taraf resmi defter ve belgeleri üzerinde incelemenin yapılması gerektiği kanaatinde olması halinde ise; Davalı firmaca 5/2/2019 tarih, … nolu, 514.532,52 TL tutarlı, “Muhtelif Dönemlere İlişkin Aktivite, İskonto vs. Bedelleri” açıklamalı olarak düzenlenen Satış Faturasının içeriğinin dayanağının ispata muhtaç olduğu,
Mutabakat mektuplarına yönelik itirazlar gözetilerek seçenekli hesap yapılmasına ilişkin ara karar sonrası alınan ek raporda;
Delil sözleşmesinin geçerli olduğu kabulü halinde;
Delil sözleşmesi gereği davacı resmi defterleri esas alınması gerekeceği,
Davacı firma resmi defterleri üzerinde yapılan tespitle 14/03/2019 tarihi itibariyle davacının davalıdan 453.864,01 TL cari hesap alacaklarının bulunduğu ve davacının …20. İcra Müdürlüğü …E. sayılı dosyasında başlattığı icra takibinde haklı olacağı, davacının davalıdan TTK 8.md ve 9.md ile 3095 sayılı kanunun 2.md gereği faiz isteme hakkının bulunduğu, davacının talebinin reeskont avans faizi olduğu, T.C. Merkez Bankasınca açıklanan ilgili dönem oranları dikkate alınarak davacının temerrüt tarihi ile dava tarihi arasında geçen süre için hesaplanacak 123.948,40 TL faiz tutarı ile birlikte dava tarihi itibariyle davalıdan toplam cari hesap bakiye alacağının (453.864,01 TL + 123.948,40 TL=) 577.812,41 TL olacağı,
Delil sözleşmesinin geçerli olmadığı kabulü halinde;
Delil sözleşmesi geçerli olmadığı durumda davalı ve davacı resmi defterleri esas alınması gerekeceği,
Davalı vekilince dilekçe ekinde sunulu ve davalı firmaca 5/2/2019 tarih, … nolu, 514.532,52 TL tutarlı, “Muhtelif Dönemlere İlişkin Aktivite, İskonto vs. Bedelleri” açıklamalı Satış Faturasının davalı firmaca resmi defterlerine kaydedildiği, davacı firma resmi defterler incelemesinde söz konusu faturanın davacı firma resmi defterlerine kayıt edilmediği,
Davalı vekilince 15.4.2021 tarihli dilekçe ekinde sunulan mutabakatlarda kesilmesi gerekli PRİM fatura tutarlarının tespiti amaçlı hazırlanmış mutabakat yazıları olduğu, mutabakat tablolarında yer verilen ve son mutabakat dönemi olduğu anlaşılan Haziran 2018 dönemi için hazırlanan ve dava dışı … ‘inde imzasının yer aldığı mutabakat yazısında devirle gelenlerde dahil olmak üzere henüz faturaya dönüşmemiş prim tutarının 549.159,90 TL olarak hesaplandığı,
Davalı firmaca 5/2/2019 tarih, … nolu, 514.532,52 TL tutarlı, “Muhtelif Dönemlere İlişkin Aktivite, İskonto vs. Bedelleri” açıklamalı Satış Faturası tutarının söz konusu tutarı karşıladığı,
Hususlarının birlikte gözetilmesi ile davacı firmanın talebi olan 453.864,01 TL cari hesap alacak tutarının davalı firmaca 5/2/2019 tarih, … nolu, 514.532,52 TL tutarlı, “Muhtelif Dönemlere İlişkin Aktivite, İskonto vs. Bedelleri” açıklamalı Satış Faturasının geçerli olacağı ve bu talebi karşılar olduğu Sayın Mahkemece kabul görmesi halinde davacının asıl alacak talebinin ve asıl alacak tutarı için işlemiş faiz talebinin (İşlemiş faiz hesabı vade başı –16/2/2019 tarihi– itibariyle asıl alacak tutarının karşılanmış olacağı kabulü ile) de karşılanmış olacağı,
Tespitlerine yer verilmiştir.
Taraflar arasındaki dağıtım sözleşmesinin 9. maddesinde davacının defterlerinin kesin delil olacağı yönünde münhasır delil sözleşmesi varsa da, bu durum davalının defterlerinde yer alan bir kaydın doğruluğunu başka delillerle ispatlama hakkını ortadan kaldırmaz. Bu nedenle davalı tarafın sunmuş olduğu mutabakat mektupları gözetilerek bilirkişiden ek rapor alınmıştır. Raporda mutabakat mektupları yönünden yapılan incelemede;
“Davacı vekilince 21.12.2021 tarihli dilekçe ekinde sunulan mutabakat mektuplarının davalı tarafından imzalı olduğu, davacının mutabakat talebine karşılık davalının kendi cari hesap bakiyesini mutabakat mektubu üzerine yazarak yanıtladığı, sunulan mutabakat mektuplarında taraflarca yer verilen ve kendilerine ait bakiyelerin her iki tarafın ayrı ayrı kendi resmi defterleri ile kendilerine ait bakiyenin uyumlu olduğu ancak mutabakat dönemlerinin hiçbirinde birebir cari hesap bakiyelerin tutarların karşılıklı uyumlaşmadığı, mutabakatın sağlanamadığı ve aralarında yukarıda yer verilen tabloda fark sütununda listelenen tutar farklarının oluştuğu, söz konusu mutabakat yazılarının bu hali ile taraflar arasındaki husumeti açığa kavuşturamayacağı,
Davalı vekilince 15.4.2021 tarihli dilekçe ekinde sunulan mutabakatların davalı tarafından ve tabloda “mutabakatı imzalayan” sütununda isimlerine yer verilen dava dışı şahıslarca da imzalanmış olduğu, karşılıklı imzalanan iş bu yazıların taraflar arasında fatura düzenlenmeden önce (Mutabakat belgeleri üzerinde mutabakat tarihlerine yer verilmemiş olmakla birlikte yazı içerisinde geçen dönem ifadelerinden kanaatimizce) kesilmesi gerekli prim fatura tutarlarının tespiti amaçlı hazırlanmış mutabakat yazıları olduğu, tabloda yer verilen ve son mutabakat dönemi olduğu anlaşılan Haziran 2018 dönemi için hazırlanan ve dava dışı Kerem Çelik ‘inde imzasının yer aldığı mutabakat yazısında devirle gelenlerde dahil olmak üzere henüz faturaya dönüşmemiş prim tutarının 549.159,90 TL olarak hesaplandığı,” tespitlerine yer verilmiştir.
Somut uyuşmazlıkta her iki tarafın defterleri de usulüne uygun bir şekilde tutulmuştur. Ancak tarafların defter kayıtları ile mutabakat mektupları birbiriyle uyuşmamaktadır. Bilirkişi raporunda yapılan tespitler karşısında sunulan mutabakat mektupları ile de uyuşmazlığı sonuçlandırmak mümkün değildir. Davacı delil sözleşmesi uyarınca sunmuş olduğu defter ve kayıtları ile 577.812,41 TL alacağı bulunduğunu ispatlamıştır. Davalı borcu bulunmadığı savunmasını ve delil sözleşmesine göre davacı defter ve kayıtlarının aksini ispatlar yazılı kesin bir delil sunamamıştır. Bu nedenle delil sözleşmesine göre davacı defter ve kayıtlarına üstünlük tanınarak davacının davalıdan 453.864,01 TL cari hesap alacağı ve 123.948,40 TL faiz tutarı ile birlikte dava tarihi itibariyle davalıdan toplam 577.812,41 TL alacağı olduğu kabul edilerek davanın kabulüne, … 20. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı icra takibine vaki itirazın iptaline, takibin takip talebinde yazılı şartlarla kaldığı yerden devamına, İİK md. 67/2 uyarınca alacak likit ve itiraz haksız olduğundan alacağın % 20 oranında icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçeye göre;
1-) Davanın kabulü ile, … 20. İcra Müdürlüğü’nün …Esas sayılı icra takibine vaki itirazın iptaline, takibin takip talebinde yazılı şartlarla kaldığı yerden devamına,
2-) İİK md. 67/2 uyarınca alacak likit ve itiraz haksız olduğundan alacağın % 20 oranında icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
3-)Alınması gereken 39.458,05.TL. nispi karar harcından peşin yatırılan 6.976,36 TL harcın mahsubu ile bakiye kalan 32.481,69 -TL harcın davalıdan alınarak HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
4-)Arabuluculuk ücreti olan 1.320,00 TL nin davalıdan alınarak HAZİNEYE İRAD KAYDINA,
5-)Davacı vekili lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince hükmolunan kısım üzerinden hesaplanan 45.931,61 TL nisbi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine,
6-)Davacı tarafından yapılan toplam 8.971,26 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine,
7-)Taraflarca yatırılan, kullanılmayan bakiye gider avansının kararın kesinleşmesi halinde yatıran tarafa iadesine
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı verilen karara karşı, gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık yasal süre içerisinde mahkememize veya başka bir yer Asliye Ticaret Mahkemesine verilecek istinaf dilekçesi ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 26/05/2022

Başkan
(e-imza)
Üye
(e-imza)
Üye
(e-imza)
Katip
(e-imza)

MASRAF DÖKÜMÜ
Peşin Harç : 6.976,36,- TL
Başvuru Harcı : 59,30 .- TL
Vekalet Harcı : 8,50 .- TL
Bilirkişi Ücreti: 1.800,00.-TL
Posta Giderleri: 127,26.- TL
Toplam : 8.971,26.- TL