Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/82 Esas
KARAR NO : 2021/893

DAVA : Banka Teminat Mektubunun İadesi
DAVA TARİHİ : 03/02/2020
KARAR TARİHİ : 01/12/2021

Mahkememizde görülmekte olan Banka Teminat Mektubunun İadesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA VE TALEP :
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; “Davacı şirketle, davalı İdare arasında … İKN no.lu ihale sonucunda imzalanan … ve … Şube Müdürlükleri Mesuliyet Sahası İçerisinde Bulunan Abonelerin Sayaç Endesklerinin El Bilgisayarı ile Tespiti ve Fatura Dağıtılması, Kaçak ve Usulsüz Su Kullanımının Tespit Edilmesi ve Su Açma-Kapama İşlerinin Yapılması İşi Hizmet Alımı Sözleşmesi gereği davacının, davalı İdare’ye bağlı yerlerde 2015- 2016-2017 tarihleri arasında hizmet verdiğini, hizmet işinin 31.12.2018 tarihinde eksiksiz ve kusursuz tamamlanarak, davalı İdare’ye teslim edildiğini, geçen sürede davalının, davacı aleyhine tanzim ettiği bir tutanak olmadığı gibi yazılı ya da sözlü bir uyarı da bulunmadığını, ihale süreci sonunda söz konusu ihalenin davacının uhdesinde kaldığının kesinleşmesi üzerine davacının 90.000,00 TL ve 190.000,000 TL bedelli teminat mektubunu İdare’ye verdiğini, teminat mektubunun belirli bir süre için ve belli bir iş için verildiğini, işin sonunda İdare’ye ve SGK Başkanlığına borcunun olmaması şartıyla iade edilmek üzere verildiğini, iki mektuptan 90.000,00 TL’lık mektubun iadesinin yapıldığını, davacıya yapılan nakde çevirme baskısı nedeniyle 190.000,00 TL lık mektubun yenisi ile değiştirilmek zorunda kalındığını, mektubun bir kısmını kurtarabilmek için davacının öncelikle değiştirme işlemini yaptığını, ancak …Bankası A.Ş. … Şubesinin 04.10.2019 tarih, 80-B2-2 mektup no.lu 190.000,00 TL bedelli mektubun iadesinin halen yapılamadığını, davacının hizmet işini tamamlayarak davalıya teslim etmesini müteakip, hizmet işinden kaynaklanan bütün SGK primlerini ve vergi ödemelerini süresinde yaptığına ilişkin belgeleri temin ederek İdare’ye tevdi ettiğini, hizmet işine ilişkin bütün iş ve işlemler tamamlandıktan ve gerekli belgeleri (SGK İlişkisiz Belgesi, Vergi Borcu Yoktur Yazısı ve diğer belgeler) davalıya teslim ettikten sonra mektupların iadesini beklediğini, ancak iade edilmediğini, şifahi görüşmelerden sonuç alamayan davacının dilekçe ile başvuruda bulunarak teminat mektuplarının iadesini istediğini, görüşmelerin sonuçsuz kaldığını, davalı tarafından yüklenicinin İş Kanunundan doğan yükümlülüklerden sorumlu olduğu belirtilerek teminat mektubunun iade edilmeyeceğinin bildirildiğini, ihale dosyası ve hizmet alım sözleşmesi uyarınca davacının yükümlülüklerini yerine getirdiğinin açıkça görüldüğünü, hem KİK hem de sözleşmede teminat mektubu iadesinin iki şarta bağlandığını, kesin kabulü yapılan ihalede teminat mektubunun iadesi gerektiğini, dava tarihi itibariyle davacı ile davalı arasında muaccel hale gelmiş herhangi bir borç ilişkisi olmadığını, davacının işten dolayı muaccel hale gelmiş bir borcunun kalmadığını, teminat mektubunun iadesi gerektiğini, davacı ile davalı arasında geçici kabul ile kesin kabulün yapılıp işin sonlandırıldığını, ihale neticesinde herhangi bir risk ortaya çıkmadığının taraflarca kabul edildiğini, sözleşmenin 19.madde düzenlemesi ile Yönetmeliğin 11.maddesi gereğince davacının herhangi bir sorumluluğu kalmadığını, İş Kanunu’nun 112.maddesi kapsamında kıdemlerin üst işverenlerde olduğununu ve alt işverenlere rücu edilemeyeceğinin kabul edildiğini, kanun ve sözleşme kapsamında davacıya açık bir sorumluluğun davacıya yüklenmediğini, teminat mektubunun iade edilmemesinin hukuka aykırı olduğunu, davacı nezdinde çalışan işçilerin halihazırda davalıda çalışmaya devam ettiğini, İş Kanunu ve işyeri devri hükümleri kapsamında hukuki sorumluluğu 2 yıl olan davacının, işçileri asıl işverene devrettiğinin açık olduğunu, ihaleyi başka bir şirketin almasıyla davacının işlerini yeni şirkete devrettiğini, işyeri devri halinde işçilerin kıdem tazminatına hak kazanamayacağını, işçilik alacaklarının ise devralan şirkete devredildiğini, bu durum gerekçe gösterilerek teminat mektubunun iade edilmemesinin hukuka aykırı olduğunu, işin bitiminden 3 yıl geçtiğini, davacının sorumluluğu kalmadığını, emsal kararlarla işyeri devri halinde işçileri devralan işverene hakkın geçtiği durumda teminatın tutulamayacağının kabul edildiğini, davacı tarafından verilen birim fiyat teklifte sadece işçilerin maaşlarına ilişkin teklif verildiğini, kıdeme ilişkin teklifte bulunulmadığını, davalı tarafından davacıya kıdem tazminatı için bir bedel ödenmediğini, davacıya ödenmeyen bir tutarın davacıdan istenmesinin mümkün olmadığını, ihale maliyetinin sadece personel maaşları, SGK primleri, vergi, elbise, teçhizat gibi giderlerden oluştuğunu, teminat mektubunun hizmet ihalesi işi için süreli olarak verildiğini, 10.11.2019 tarihinde davalının baskısı sonucu uzatılan mektubun süresinin 31.12.2020 tarihine kadar süre içermesinin belirtilen süre içerisinde ortaya çıkacak risklerin teminat altına alınması olduğunu, ihalenin bittiğinin ve tarafların edimlerini sorunsuz yerine getirdiğini, ihale döneminden kaynaklı bir risk olmadığını, işin bitiminden sonra yargılaması devam eden ve kesinleşmemiş, sonucunun ne olacağı belli olmayan işçilik davaları için mektubun tutulmasının hatalı olduğunu ileri sürerek teminat mektubunun iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP :
Davalı … vekili 19.06.2020 tarihli cevap ve ikinci cevap dilekçesinde özetle; Hak kaybı oluşmaması bakımından dava dilekçesindeki tüm talepler bakımından zamanaşımı itirazında bulunduklarını, davanın zamanaşımı yönünden reddine karar verilmesini talep ettiklerini, davaya konu teminat mektubunun davacıya ihale edilmiş olan 16.10.2014 tarihinde sözleşmeye bağlanan… İKNo.lu … ve … Şube Müdürlükleri Mesuliyet Sahası İçerisinde Bulunan Abonelerin Sayaç Endesklerinin El Bilgisayarı ile Tespiti ve Fatura Dağıtılması, Kaçak ve Usulsüz Su Kullanımının Tespit Edilmesi ve Su Açma-Kapama İşlerinin Yapılması İşi -2.Kısım Silivri İşi kapsamında İdare’ye teslim edildiğini, Sözleşmenin 11.4 maddesinde kesin teminat ve ek kesin teminatın geri verilmesinin düzenlendiğini, yüklenici firma elemanı … tarafından yükleniciye ve İdare’ye karşı … 17.İş Mahkemesinin … E. sayılı dosyası ile işe iade talepli dava açıldığını, verilen kararın Yargıtay incelemesinden geçerek kesinleştiğini, mahkeme kararında işçinin yüklenici şirkete işe iadesine, işe başlatılmaması durumunda 4 aylık brüt ücretin ve çalıştırılmadığı süre için 4 aylık ücretin ve diğer hakların davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verildiğini, dava dışı işçinin mahkeme kararından kaynaklanan kesinleşmiş alacağı için … 35. İcra Müdürlüğünün … E sayılı dosyası ile İdare ve yüklenici firmaya karşı takibe geçtiğini, aynı karardan kaynaklanan vekalet ücreti alacağını da … 2. İcra Müdürlüğünün… E. sayılı dosyası ile icraya koyduğunu, alacak ilama dayandığından ve kesinleştiğinden bir itiraz söz konusu olamayacağından İdare hesaplarına bir bloke konulmaması düşüncesiyle ödeme yapıldığını, yapılan ödemenin İdare alacağına dönüştüğünü, davacıya karşı ödenen 23.383,24 TL’ nın ödeme tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte tahsili talepli … 18. Asliye Ticaret Mahkemesinin …E. sayılı dosyası ile açılan rücu davasında, davanın kabulüne karar verildiğini, İdare’nin artık mahkeme kararına dayalı bir alacağının söz konusu olduğunu, davacı firmanın teminatına 35.000,00 TL blokenin İdare’nin mahkeme kararına dayalı alacağı olduğunu, yine dava dışı … tarafından İdare aleyhine işçilik alacaklarının tahsili talebiyle … 11. İş Mahkemesinin …E-…K sayılı dosyası ile açılan davada hükmedilen tazminatların davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verildiğini, kararın istinafa götürüldüğünü, kararın İdare aleyhine kesinleşmesi ihtimaline karşılık 85.000,00 TL tutarında davacının teminat mektubuna bloke konulmasının istendiğini, Mali Hizmetler Dairesi Başkanlığınca bloke işleminin gerçekleştirildiğini, dava dışı …n tarafından işçilik alacaklarının tahsili takibi ile davacı ve davalı İdare aleyhine … 17. İş Mahkemesinin … E-… K sayılı dosyada İdare aleyhine karar verildiğini, karara karşı istinaf yoluna başvurulduğunu, davanın İdare aleyhine sonuçlanması ihtimaline karşı teminat mektubuna 10.000,00 TL tutarında bloke konulduğunu, firma çalışanı dava dışı … tarafından 01.03.2000-01.12.2011 yılları arasındaki çalışmaları için kıdem tazminatları ve diğer taleplerle İdare ve çalıştığı yüklenici firmalar aleyhine … 18.İş Mahkemesinin … E. sayılı dosyası ile açılan davaya ilişkin kararın Yargıtay incelemesinden geçerek kesinleştiğini, işçi tarafından … 22. İcra Müdürlüğünün …E sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığını, İdare tarafından 51.172,48 TL.lık ödeme yapıldığını, bu miktarın İdare’nin alacağı haline geldiğini, davacının da aralarında olduğu dava dışı işçinin çalıştığı yüklenici firmalara rücu davası açılacağını, firma çalışanı İsrafil Vurmaz tarafından 2005-2016 yılları arası çalışmaları için kıdem tazminatı ve diğer talepler yönünden İdare ve yüklenici firmalar aleyhine … 13.İş Mahkemesinin … E. sayılı dosyası ile açılan davada verilen hükmün istinaf incelemesinden geçerek kesinleştiğini, ilamın … 4. İcra Müdürlüğünün … E sayılı dosyası ile takibe konu edildiğini, İdare tarafından 9.000,00 TL yüklenici firma Burakcan’ın bloke hesabından, 42.357,55 TL İdare hesabından olmak üzere toplam 50.103,46 TL ödeme yapıldığını, davacının da aralarında olduğu dava dışı işçinin çalıştığı yüklenici firmalara rücu davası açılacağını, firma çalışanlarından … tarafından 2005-2014 yılları arası çalışmaları için kıdem ve diğer taleplere yönelik İdare aleyhine … 7. İş Mahkemesinin … E. sayılı dosyası ile açtığı davanın istinaf incelemesinden geçerek kesinleştiğini, kararın dava dışı işçi tarafından … 2. İcra Müdürlüğünün … E. sayılı dosyası ile icra takibine konu edildiğini, İdare tarafından 106.025,78 TL ödeme yapıldığını, ödeme için davacının da aralarında olduğu dava dışı işçinin çalıştığı yüklenici firmalara rücu davası açılacağını, açılmış bulunan birçok işçilik alacakları davaları nedeniyle bu işçileri çalıştıran firmaların dava konusu taleplerden çalıştırmış oldukları dönemler sebebiyle sorumlu olduklarından İdare açısından devam eden riskler nedeniyle teminatların iade edilemediğini, halen iş mahkemesi davalarının sonuçlanmaması neticesinde davacının teminat mektubunda bulunan blokelerden dolayı teminat mektubunun iade edilemediğini, esasen temerrüt şartlarının da oluşmadığını, bu nedenle temerrüt faizi talep edilemeyeceğini, esasa itirazla birlikte davacı alacaklının fer’i taleplerine de itiraz ettiklerini, sözleşme hükümleri ve yerleşmiş içtihatlara göre işçilik alacaklarının İdare ve yüklenici firmadan müteselsilen ve müştereken davalılardan tahsil kararı verilen durumlarda, asli sorumluluğun işçinin sigorta kayıtlı olarak çalıştığı şirkete ait olduğunu, teminat mektubunun iade koşullarının oluşmadığını, İdare’nin işlemlerinin hukuka uygun olduğunu beyan ederek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER :
Davacı Delilleri: 31.10.2014 tarihli Hizmet İşleri Kabul Tutanağı, 18.10.2017 tarihli Hizmet İşleri Kabul Tutanağı, 04.10.2018 tarihli …’nin ve 02.11.2018 tarihli … ’nin davacının verdiği teminatın 5510 sayılı Kanunun 90.maddesi gereğince iadesinde sakınca bulunmadığı, ancak yazının davacının aklanması anlamına gelmediği, yüklenicinin teminatı almasından sonra ileride bu iş nedeni ile başkaca prim borcu tahakkuk ettiği takdirde kendisini takip ve alacağın yasal yollardan tahsiline gidileceği, bu iş dolayısıyla verilen teminatın başka bir sakınca yoksa iadesi konularını içerir yazışmalar, davacının 27.02.2018 tarihli …Şube Müdürlüğü ile … Şube Müdürlüğüne verdiği hizmet işine ait kesin teminat mektubu, fiyat farkına istinaden yapılan teminat kesintisi tutarı ve iş bitirme belgesi verilmesi talebini içerir dilekçeler, 37 no.lu hakedişin hazırlandığına ilişkin yazışma, … Bankası A.Ş.nin düzenlediği 04.10.2019 tarih ve … no.lu kesin teminat mektubu örneği, 16.10.2014 imza tarihli … İKNo.lu Hizmet Alımına Ait Sözleşme, İdari Şartname.
Davalı Delilleri: Hizmet Alımı Sözleşmesi, hizmet alımında Uygulanacak İdari Şartname, Teknik Şartname, Hizmet İşleri Kabul Tutanağı, İhale konusu işte istihdam edilen işçilere ait işe giriş bildirgeleri, İhale belgeleri, Davacı aleyhine açılan rücu davasına ilişkin … 18. Asliye Ticaret Mahkemesinin… E. sayılı dosyasına ilişkin kısa karar, … 11. İş Mahkemesinin … E-… K sayılı kararı ve ihale dönemleri listesi, … 18. İş Mahkemesinin … E-… K sayılı kararı ve ödemeye ilişkin dekont ile işçinin çalıştığı yüklenici firmalar ve çalışma dönemleri listesi, …17. İş Mahkemesinin … E-… K sayılı kararı, … 13. İş Mahkemesinin …. E sayılı dosyası kararını kaldıran ve BAM 24. HD’nin 2018/3391 E-2018/1742 K sayılı karara ilişkin ödeme dekontu ile işçinin çalıştığı yüklenici firmalar ve çalışma dönemleri listesi, … 7. İş Mahkemesinin … E.-…. K. sayılı kararı, ödeme belgleri, işçinin çalıştığı yüklenici firmalar ve çalışma dönemleri listesi.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ KABUL VE GEREKÇE:
Davacı tarafından açılan dava, banka teminat mektubunun iadesine ilişkindir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, taraflar arasında imzalanan …tarihli ve … İKN no.lu “… ve … Şube Müdürlükleri Mesuliyet Sahası İçerisinde Bulunan Abonelerin Sayaç Endesklerinin El Bilgisayarı ile Tespiti ve Fatura Dağıtılması, Kaçak ve Usulsüz Su Kullanımının Tespit Edilmesi ve Su Açma-Kapama İşlerinin Yapılması İşi Hizmet Alımı Sözleşmesi” gereği davacı şirketin ihale makamı davalı … nezdinde yürüttüğü hizmet alım işinden dolayı davalıya verdiği 190.000,00 TL miktarlı kesin teminat mektubunun iadesi şartlarının oluşup oluşmadığı hususlarındadır.
Sözleşme uzmanı D…, İş mevzuatı uzmanı … ve mali müşavir …’dan oluşan bilirkişi heyeti tarafından sunulan dosya kapsamına uygun, ayrıntılı ve açıklayıcı bilirkişi raporu hükme esas alınmıştır.
“… ve … Şube Müdürlükleri Mesuliyet Sahası İçerisinde Bulunan Abonelerin Sayaç Endesklerinin El Bilgisayarı ile Tespiti ve Fatura Dağıtılması, Kaçak ve Usulsüz Su Kullanımının Tespit Edilmesi ve Su Açma-Kapama İşlerinin Yapılması İşi -1.Kısım” ve “… ve … Şube Müdürlükleri Mesuliyet Sahası İçerisinde Bulunan Abonelerin Sayaç Endesklerinin El Bilgisayarı ile Tespiti ve Fatura Dağıtılması, Kaçak ve Usulsüz Su Kullanımının Tespit Edilmesi ve Su Açma-Kapama İşlerinin Yapılması İşi -2.Kısım” işi için taraflar arasında 16.10.2014 tarihli Hizmet Alımı Sözleşme’lerinin imzalanmıştır. Hizmet Alımı Sözleşmelerinin, “Sözleşme bedeline dahil olan giderler” başlıklı 7.maddesinde, “işin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuata göre hesaplanacak işçilik ücreti giderleri, yemek, yol ve giyecek giderleri”, “Teminata ilişkin hükümler” başlıklı 11.madde altında “1.Kısım İşin Hizmet Alımı Sözleşmesi” ile “işe ilişkin olarak 90.000,00 TL kesin teminat mektubu verildiği, kesin teminat mektubunun süresinin 07.10.2019 olduğu, fiyat farkı olarak ödenecek bedelin veya iş artışının % 6’sı oranında ek kesin teminat alınacağı”, “2.Kısım İşin Hizmet Alımı Sözleşmesi” ile “işe ilişkin olarak 190.000,00 TL kesin teminat mektubu verildiği, kesin teminat mektubunun süresinin 07.10.2019 olduğu, fiyat farkı olarak ödenecek bedelin veya iş artışının % 6’sı oranında ek kesin teminat alınacağı”, “Kesin teminat ve ek kesin teminatın geri verilmesi” başlıklı 11.4.maddesi altında düzenlenmiştir.
11.4.1.Taahhüdün, sözleşme ve ihale dokümanı hükümlerine uygun olarak yerine getirildiği ve yüklenicinin bu işten dolayı İdareye herhangi bir borcunun olmadığı tespit edildikten sonra SGK’dan alınan ilişiksiz belgesinin İdareye verilmesinin ardından kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların tamamı yükleniciye iade edilecektir.
11.4.2.Yüklenicinin bu iş nedeniyle İdare’ye ve SGK’na olan borçları ile ücret ve ücret sayılan ödemelerden yapılan kanuni kesintilerin hizmetin kabul tarihine kadar ödenmemesi durumunda protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın kesin ve ek kesin teminat paraya çevrilerek borçlarına karşılık mahsup edilir, varsa kalanı yükleniciye iade edilir.
11.4.3.Yukarıdaki hükümlere göre mahsup işlemi yapılmasına gerek bulunmayan hallerde, kesin hesap ve kabul tutanağının onaylanmasından itibaren iki yıl içinde İdare’nin yazılı uyarısına rağmen talep edilmemesi nedeniyle iade edilemeyen kesin teminat mektupları hükümsüz kalır ve düzenleyen bankaya iade edilir. Teminat mektubu dışındaki teminatlar sürenin bitiminde Hazineye gelir kaydedilir.
İdari Şartnamenin 25.3.1. maddesinde “teklif fiyata dahil giderler”in, 40.maddesinde “kesin teminat düzenlenmiştir.
Söz konusu düzenlemelere göre kesin teminat ve ek kesin teminatın yüklenici firmaya geri verilebilmesi için, taahhüdün, sözleşme ve ihale dokümanı hükümlerine uygun olarak yerine getirilmesi, SGK’dan alınan ilişiksiz belgesinin İdareye verilmesi, yüklenicinin sözleşme konusu işten dolayı İdareye herhangi bir borcunun bulunmaması gerekmektedir.
Hizmet İşleri Kabul Tutanaklarının incelenmesinde, “… ve … Şube Müdürlükleri Mesuliyet Sahası İçerisinde Bulunan Abonelerin Sayaç Endekslerinin El Bilgisayarı ile Tespiti ve Fatura Dağıtılması, Kaçak ve Usulsüz Su Kullanımının Tespit Edilmesi ve Su Açma-Kapama İşlerinin Yapılması İşi -1.Kısım” Hizmet Alımı Sözleşmesine konu işin 18.10.2017 tarihinde, “… ve … Şube Müdürlükleri Mesuliyet Sahası İçerisinde Bulunan Abonelerin Sayaç Endekslerinin El Bilgisayarı ile Tespiti ve Fatura Dağıtılması, Kaçak ve Usulsüz Su Kullanımının Tespit Edilmesi ve Su Açma-Kapama İşlerinin Yapılması İşi -2.Kısım” Hizmet Alımı Sözleşmesine konu işin ise 31.10.2014 tarihinde davacı İdare tarafından kabulünün yapıldığı, Hizmet Alımı Sözleşmelerine konu işin davalı tarafından kabulünün yapıldığı konusunda taraflar arasında bir uyuşmazlık bulunmadığı anlaşıldığından kesin teminat ve ek kesin teminatın yükleniciye iadesi için gereken koşullardan “Taahhüdün, sözleşme ve ihale dokümanı hükümlerine uygun olarak yerine getirilmesi” koşulunun gerçekleştiği kabul edilmiştir.
04.10.2018 tarihli … ’nin ve 02.11.2018 tarihli …’nin, “davacının verdiği teminatın 5510 sayılı Kanunun 90.maddesi gereğince iadesinde sakınca bulunmadığı, ancak yazının davacının aklanması anlamına gelmediği, yüklenicinin teminatı almasından sonra ileride bu iş nedeni ile başkaca prim borcu tahakkuk ettiği takdirde kendisini takip ve alacağın yasal yollardan tahsiline gidileceği, bu iş dolayısıyla verilen teminatın başka bir sakınca yoksa iade edilebileceğine ilişkin yazışmaları bağlamında kesin teminat ve ek kesin teminatın yükleniciye iadesi için gereken koşullardan “SGK’dan alınan ilişiksiz belgesinin İdareye verilmesi” koşulunun da gerçekleştiği kabul edilmiştir.
Hizmet İşleri Hakkediş raporlarının incelenmesinde, “… ve … Şube Müdürlükleri Mesuliyet Sahası İçerisinde Bulunan Abonelerin Sayaç Endekslerinin El Bilgisayarı ile Tespiti ve Fatura Dağıtılması, Kaçak ve Usulsüz Su Kullanımının Tespit Edilmesi ve Su Açma-Kapama İşlerinin Yapılması İşi -1.Kısım” Hizmet Alımı Sözleşmesine konu işe ilişkin (37) No.lu Kesin Hakkediş Raporunda Sözleşme fiyatının 1.326.182,70 TL olduğu, 292.425,50 TL fiyat farkı ile toplam bedelin 1.618.607,90 TL olduğu, yüklenici davacı firmaya yapılan hakkediş ödemeleri ve kesintiler KDV+SDP+ Fiyat Farkı Teminat) sonrası yükleniciye ödenecek tutarın 88,64 TL olduğu, “… ve … Şube Müdürlükleri Mesuliyet Sahası İçerisinde Bulunan Abonelerin Sayaç Endekslerinin El Bilgisayarı ile Tespiti ve Fatura Dağıtılması, Kaçak ve Usulsüz Su Kullanımının Tespit Edilmesi ve Su Açma-Kapama İşlerinin Yapılması İşi -2.Kısım” Hizmet Alımı Sözleşmesine konu işe ilişkin (37) No.lu Kesin Hakkediş Raporunda Sözleşme fiyatının 3.007.290,11 TL olduğu, 653.055,21 TL fiyat farkı ile toplam bedelin 3.657.553,15 TL olduğu, yüklenici davacı firmaya yapılan hakkediş ödemeleri ve kesintiler KDV+SDP+ Fiyat Farkı Teminat) sonrası yükleniciye ödenecek tutarın 253,99 TL olarak kayıtlı olduğu, davacı yüklenicinin, davalı İdare’ye Hizmet Alım Sözleşmelerinden kaynaklanan herhangi bir borcu bulunmadığı, raporlara göre “1.Kısım” iş yönünden 88,64 TL, “2.Kısım” iş yönünden 253,99 TL alacaklı olduğu anlaşılmaktadır.
Hizmet Alım Sözleşmeleri ve İdari Şartname gereğince kesin teminat mektubunun iadesi için davacının, davalı İdare’ye hiçbir borcunun bulunmadığının tespiti gerekmektedir. Ancak uyuşmazlık, yüklenici davacı firma tarafından işin görülmesinde istihdam edilen bir kısım personel tarafından hem İdare, hem davacı hem de bir kısım alt işverenler aleyhine açılan kıdem ve ihbar tazminatı ile diğer işçilik hak ve alacaklarının tahsiline yönelik açılan davalar nedeniyle davalı İdare tarafından yapılan ödemeler yönünden davacının sorumlu olup olmadığı, davacının bu ödemeler nedeniyle İdare’ye borcu bulunup bulunmadığı noktasındadır.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 2/6-son maddesinde, “Bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren ile iş aldığı işveren arasında kurulan ilişkiye asıl işveren-alt işveren ilişkisi denir. Bu ilişkide asıl işveren, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak bu Kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumludur. Asıl işverenin işçilerinin alt işveren tarafından işe alınarak çalıştırılmaya devam ettirilmesi suretiyle hakları kısıtlanamaz veya daha önce o işyerinde çalıştırılan kimse ile alt işveren ilişkisi kurulamaz. Aksi halde ve genel olarak asıl işveren alt işveren ilişkisinin muvazaalı işleme dayandığı kabul edilerek alt işverenin işçileri başlangıçtan itibaren asıl işverenin işçisi sayılarak işlem görürler. İşletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işler dışında asıl iş bölünerek alt işverenlere verilemez.” hükmü düzenlenmiştir.
Dosyaya sunulan işe giriş bildirgelerine göre davacı yüklenici bünyesinde ihale konusu işte istihdam edildiği anlaşılan … (01.02.2006-31.12.2016), … (10.06.2003-01.04.2016), …, … (10.06.2005-30.09.2014) tarafından açılan kıdem tazminatı ve diğer işçilik hak ve alacaklarına ilişkin davalar sonucu kesinleşen İş Mahkemesi/BAM Kararlarında, …’nin asıl işveren, davacı şirketin dava dışı diğer bir kısım şirketler gibi alt işveren durumunda olduğu, asıl işveren ile son işverenin işçinin tüm hizmet döneminden, son alt işveren dışındaki alt işverenlerin işçiyi çalıştırdıkları kendi dönemleri ve dönem ücretleri ile sınırlı olmak üzere sorumluluğuna gidildiği, ödeme belge ve dekontlarından davalı İdare tarafından kesinleşen kararlar gereğince ödemeler yapıldığı, davacı yüklenicinin kesinleşen Mahkeme Kararları gereği hüküm altına alınan kıdem tazminatı ve diğer işçilik hak ve alacakları yönünden sorumlu olduğu anlaşılmaktadır.
Hizmet Alımı Sözleşmelerinin 11.4.1. maddesi ve İdari Şartnamenin 40.maddesindeki düzenleme doğrultusunda, davacı yüklenicinin ihale kapsamında istihdam ettiği bir kısım işçiler tarafından İş Mahkemesi nezdinden kıdem tazminatı/ihbar tazminatı ile diğer işçilik hak ve alacakları için dava açtıkları, bir kısım kesinleşen Mahkeme ve BAM Kararları gereğince davalı İdare tarafından ödemeler yapıldığı, davacının, davalı İdare’ye bu ödemeler kapsamında borçlu olduğu, kesin teminat mektubunun iadesi için gereken “Yüklenicinin sözleşme konusu işten dolayı İdareye herhangi bir borcunun bulunmaması ” koşulunun gerçekleşmediği, davalı İdare’nin iade koşulları oluşmayan dava konusu kesin teminat mektubunu iade etme yükümlülüğü bulunmadığı anlaşılmış, davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Açıklanan yasal gerektirici nedenlere göre;
Davanın reddine,
Harçlar Kanununca alınması gerekli 59,30 TL ilam harcının peşin yatırılan 3.244,73 TL harçtan mahsubu ile fazla yatırılmış olan 3.185,43 TL harcın davacıya iadesine,
6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-13,14. Maddeleri ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği 26.maddesi gereğince Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanan 1.320,00 TL arabuluculuk ücretinin davacıdan alınarak hazineye gelir kaydedilmesine,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T gereğince hesaplanan 21.750,00 TL avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
Davacı tarafından yapılan masrafların kendi üzerinde bırakılmasına, kullanılmayan bakiye gider avanslarının kararkesinleştiğinde yatıran taraflara iadesine,
Dair tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık yasal süresi içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar taraf vekillerinin yüzüne karşı açıkça okunup, usulen anlatıldı. 01/12/2021

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır