Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2020/429 Esas
KARAR NO : 2023/106

DAVA : İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 19/08/2020
KARAR TARİHİ : 08/02/2023

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin 19/08/2020 tarihli dava dilekçesinde özetle; müvekkil şirket ile davalı-borçlu şirket ticari alışveriş neticesinde davalı borçlunun müvekkil şirketten satın almış olduğu ürünlere istinaden müvekkil şirket tarafından 5.014,61 TL bedelli, fatura numarası … ve fatura tarihi 20.01.2020 olan e-fatura kesildiğini, davalı 20.01.2020 tarihinde faturalı ürünleri teslim aldıktan sonra süresi içinde teslim aldığı mallara ve faturaya dair herhangi bir itirazda bulunmadığını, 90 gün vadeli olan borcunu vadesi geldiğinde ödemediğini, … 20. Noterliği’nin … yevmiye numaralı 18.06.2020 tarihli ihtarnamenin 2. Bendinde faturaya dayalı borcun ödenmesi davalı tarafa bir kez de noter kanalıyla ihtar edildiğini, tüm girişimlere rağmen davalı tarafından ödenmediğini, ihtarname bedeline istinaden 26.06.2020 tarihinde … 34. İcra Müdürlüğü’nün …E. sayılı dosyasında icra takibi başlatıldığını, davalı tarafından icra takibine yapılan arabuluculuğa başvurulduğunu, 13.08.2020 tarihinde yapılan arabuluculuk toplantısında davalı tarafın anlaşmak istemediğini, itirazın iptaline, takibin devamına, %20’DEN az olmamak üzere icra inkâr tazminatına, yargılama giderleri ile vekâlet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
Davalı vekilinin tarihli cevap dilekçesinde özetle; dava dilekçesi ekinde davacının dayandığı hiçbir delilin tebliğ edilmediğini, faturaya konu edilen malların mücbir sebebi nedeniyle davacıya iade edilmek istendiğini, davacı tarafça ürünler iade alınmadığını, müvekkil şirket ile davacı mutabakat yaptığını iddia etmişse de bu iddianın gerçek dışı olduğunu, davanın reddine, %20’sinden az olmamak üzere kötü niyet tazminatına hükmedilmesini, yargılama masrafları ile vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini, talep etmiştir.
DELİL DEĞERLENDİRİLMESİ: 1 adet CD, 1 adet flash bellek, Bilirkişi raporu, Gelir İdaresi Başkanlığı yazı cevabı, … 34. İcra Dairesi yazı cevabı dosyamız arasında mevcuttur.
16.09.2021 tarihli dosyaya sunulan Bilirkişi Mali Müşavir tarafından rapor ile; incelenen davacı şirkete ait 2020 yılı ticari defter ve belgelerinin elektronik defter genel tebliği usul ve esaslarına göre tutulduğunu, elektronik defterler ile envanter defterinin yasal süresinde onaylandığı ve davacı şirketin 2020 yılı ticari defterlerinin TTK. Hükümlerine göre usulüne uygun yaptırılmış olmasından dolayı davacı şirketin 2020 yılı ticari defterlerinin sahibi lehine delil niteliği taşıdığını, davacı şirketin TTK. Hükümleri uyarınca tuttuğu ve kayıt altına almış olduğu ticari defterlerinde davalı …Şti’ye düzenlediği 20.01.2020 tarihli … seri nolu 5.014,61 TL bedelli fatura ve … 29. Noter aracılığı ile davalı yana gönderdiği 404,14 TL tutarlı ihtarname masrafından kaynaklı olarak icra takip tarihi olan 26.06.2020 tarihi itibariyle toplam 5.418,75 TL alacağının bulunduğunu, davalı şirketin ise TTK. Hükümleri uyarınca tuttuğu ve kayıt altına almış olduğu ticari defterlerinde, 11.06.2020 tarihli … seri numaralı 12.229,38 TL tutarlı faturayı davacı şirket ünvanına düzenlemesinden kaynaklı olarak icra takip tarihi olan 26.06.2020 tarihi itibariyle davacı yandan 7.213,76 TL alacağının bulunduğunu, davacı şirketin tarafına düzenlenen 11.06.2020 tarihli … seri numaralı 12.229,38 TL tutarlı faturayı kabul etmeyerek ihtarname ile işbu faturayı davalı yana iade ettiği, davacı yanın tarafına düzenlenen faturayı ticari defterlerinde kayıt altına almamasından dolayı taraflar arasında cari hesap farklılığının bulunduğunu, bildirmiştir.
15.03.2022 tarihli dosyaya sunulan Bilirkişi Heyeti tarafından rapor ile; davacının davalıya calve marka ketçap ve mayonez satımı konusunda 5.014,61 TL tutarında … numaralı faturayı düzenlediğini, davacı ile davalı arasında cari hesap ilişkisinin bulunduğu ve 5.014,61 TL değerindeki fatura bedelinin tarafların cari hesaplarında yer aldığını, davalı tarafından … numaralı ve 12.229,38 TL tutarlı faturayı düzenleyerek covid-19 pandemisinde eğlence mekanlarının kapalı olması nedeniyle ürünleri davacıya iade etmek üzere 11/06/2020 tarihinde ihtar ettiğini, öncesinde 04/07/2020 tarihinde davacı ile davalı arasında 06/07/2020 tarihinde mutabakat muhtırası imzalandığını, davalının davacının 5.015,61 TL alacağı olduğunu kabul ettiğini, mücbir sebebin varlığının kabul edilmesi halinde dahi cari hesap mutabakatı yapılmasının borcun da edilememesi arasındaki illiyet bağını keser nitelikte olduğunu, davalı tarafından iade edilmek üzere sevk irsaliyesi düzenlenen ürünlerin davacının … 34. İcra Dairesinin …esas sayılı dosyasına dayanak olarak sunduğu faturaya konu ürünlerle farklılık gösterdiğini, bildirmiştir.
26.07.2022 tarihli dosyaya sunulan Bilirkişi tarafından ek rapor ile; davacı şirketin 2020 yılı ticari defterlerinin sahibi lehine delil niteliği taşıdığını, davalı şirketin 2020 yılı ticari defterlerinin sahibi lehine delil niteliği taşıdığını, davacı şirketin ticari defterlerinde davalıdan 26.06.2020 tarihi itibariyle 5.418,75 TL alacağının bulunduğunu, davalı şirketin ticari defterlerinden davacıdan 26.06.2020 tarihi itibariyle 7.213,76 TL alacağının bulunduğunu, davacının davalıya calve marka ketçap ve mayonez satımı konusunda 5.014,61 TL tutarında … numaralı faturayı düzenlediği ve davacı ile davalı arasında cari hesap ilişkisinin bulunduğu 5.014,61 TL değerindeki fatura bedelinin tarafların cari hesaplarında yer aldığını, davacı ile davalı arasında 06/07/2020 tarihinde mutabakat muhtırası imzalandığını, davalının davacının 5.015,61 TL alacağı olduğunu kabul ettiği mücbir sebebin varlığının kabul edilmesi halinde dahi cari hesap mutabakatı yapılmasının borcun ifa edilememesi arasındaki illiyet bağını keser nitelikte olduğunu, davalı tarafından iade edilmek üzere sevk irsaliyesi düzenlenen ürünlerin davacının … 34. İcra Dairesinin …esas sayılı dosyasına dayanak olarak sunduğu faturaya konu ürünler farklılık gösterdiğini, bildirmiştir.
GEREKÇE: Dava, satım sözleşmesi kapsamında hazırlanan faturaların ödenmemesinden kaynaklı açılan itirazın iptali davasıdır.
Huzurdaki davada taraflar arasında satım sözleşmesi kapsamında bir borç ilişkisi bulunduğu iddia edilmiş, sözleşme kapsamında davacı yanca faturaların hazırlandığı ve davalı yana tebliğ edildiği ve münferiden bu ilişkiden kaynaklı bakiye alacağına dayandığı anlaşılmaktadır.
Bir davada çekişmeli olguların kimin tarafından ispat edilmesi gerektiği konusuna, ispat yükü denir. Her iki taraf da ispat yükünün kime düştüğünü gözetmeden delil göstermişler ise bu halde hâkimin ispat yükünün hangi tarafa düştüğünü araştırmasına gerek yoktur. Çünkü hâkim, ilk önce tarafların gösterdikleri delilleri incelemekle yükümlüdür. İki tarafın (veya bir tarafın) gösterdiği deliller ile davaya ilişkin bütün çekişmeli olgular aydınlanmış ise yine ispat yükünün hangi tarafa düştüğünü araştırmakta bir yarar yoktur. Buna karşılık, gösterilen delillerin hâkime dava hakkında tam bir kanaat vermemesi halinde, ispat yükünün hangi tarafa düştüğünün tespit edilmesinde yarar vardır.
Delillerin davayı etkileyecek çekişmeli hususlarda gösterileceği ve ispat faaliyetinin çekişmeli vakıalar için söz konusu olduğu hususu göz önünde bulundurulmalıdır ( 6100 sayılı HMK m.187/1). TMK 6. maddesinde; “Kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça, taraflardan her biri, hakkını dayandırdığı olguların varlığını ispatla yükümlüdür.” denilmiştir. HMK’nun “İspat yükü” başlıklı 190. maddesinde ise bu düzenlemeye paralel bir düzenleme getirilmiştir. Anılan maddede “İspat yükü, kanunda özel bir düzenleme bulunmadıkça, iddia edilen vakıaya bağlanan hukuki sonuçtan kendi lehine hak çıkaran tarafa aittir.” denilmiştir.
İspat yükü ilk önce kural olarak davacıya düşer; yani davacı davasını dayandırdığı olguları ispat etmelidir. Kendisine ispat yükünün düştüğü taraf, uyuşmazlık konusu olguyu ispat edemezse davayı kaybeder. O taraf davacı ise davası reddedilir, davalı ise mahkûm edilir. Kendisine ispat yükü düşmeyen taraf, karşı (kendisine ispat yükü düşen) tarafın iddiasını (olguyu) ispat etmesini bekleyebilir. Kendisine ispat yükü düşen taraf iddiasını ispat edemezse, diğer (kendisine ispat yükü düşmeyen) tarafın onun iddiasının aksini (hilafını) ispat etmesine gerek yoktur; o olgu ispat edilmemiş (yani dava bakımından yok) sayılır.
Somut olayda davalı yan yapmış olduğu savunmada sözleşme kapsamında malları almadığını değil, davacı yandan alınan malların covid-19 kapsamında küresel salgın nedeniyle zorlayıcı durumdan kaynaklı malları iade etmek istediğini ancak davacı yanca malların iade alınmadı savunmasında bulunmuş ve takibe itiraz etmiştir. Bu durumda ispat yükü davalı yanda olduğu görülmekle, ticari ilişki karşılığı alınan malların bedelinin ödenip ödenmediği, bedelin ticari kayıtlara nasıl işlendiği, davalının iddia ettiği gibi zorlayıcı durumun olup olmadığı ve davacının alacaklı olup olmadığı hususunda tarafların ticari defter ve kayıtlarının bilirkişi marifetiyle incelenmesine karar verilmiştir.
HMK’nun 222/3 maddesi; “İkinci fıkrada belirtilen şartlara uygun olarak tutulan ticari defter kayıtlarının sahibi ve halefleri lehine delil olarak kabul edilebilmesi için, diğer tarafın aynı şartlara uygun olarak tutulmuş ticari defterlerindeki kayıtların bunlara aykırı olmaması veya diğer tarafın ticari defterlerini ibraz etmemesi yahut defter kayıtlarının aksinin senet veya diğer kesin delillerle ispatlanmamış olması gerekir.” hükmünü içermektedir. Bununla beraber Yargıtay Hukuk Genel Kurulu E. 2017/425 K. 2021/440 sayılı kararında; “Yasada delil vasfı taşıdığı takdirde aksinin yazılı veya kesin delillerle ispatının gerektiği düzenlendiğinden, ticari defterlerin kesin delil olduğu anlaşılmaktadır.” şeklinde belirtildiği üzere HMK’nun 222’deki şartları oluştuğunda ticari defterlerin ispat gücü bakımından sahibi lehine kesin delil niteliği taşıdığı kabul edilecektir.
Dava dosyamıza sunulan bilirkişi kök ve ek raporlarında; taraflar arasında 04.06.2020 tarihli bir cari hesap mutabakatı hazırlandığı, bu kapsamda ise taraflar karşılıklı olarak alacaklı ve borçlu oldukları miktarı belirlendiği ve kabul edildiği, sunulan bu mutabakatta, davacının davalıdan 5.015,61 TL alacaklı olduğunun belirtildiği ve formda davalı kaşe imzası olduğu, bu tarihten sonra artık borcun miktarı konusunda taraf iradeleri uyuştuğu, zira pandemi dolayısıyla eğlence mekanlarının kapalı kaldığı süreye ilişkin olarak kesilen iade faturasının davacı tarafından kabul edilmemesi, mücbir sebebi meydana getiren COVID-19 pandemisi meydana geldikten sonra ve halen etkilerini devam ettirdiği halde davalı tarafından mutabakat imzalandığı, bu hususun artık mücbir sebebin varlığının kabul edilmesi halinde dahi borcun ifa edilememesi arasındaki illiyet bağını keser nitelikte olduğu, davalı tarafından düzenlenen iade faturasına konu ürünler ile huzurdaki davaya ve dolayısıyla … 34. İcra Dairesinin …Esas sayılı dosyasına dayanak faturaya konu ürünler birbirlerinden farklı olduğu, davalı tarafından hazırlanan 11/06/2020 tarihli iade sevk irsaliyesine konu ürünler ‘knorr patates püresi, knorr pane harcı, knorr terb. tavuk çorba, carte d’or keşkül, carte d’or kazandibi, knorr alaca çorba’ iken; davacı tarafından icra takibine dayanak edilen faturaya konu ürünler ‘calve ketçap ve calve mayonez’ olarak görüldüğü, davacı ile davalı arasında cari hesap ilişkisinin bulunduğu ve 5.014,61 TL değerindeki fatura bedelinin tarafların cari hesaplarında yer aldığını, davalı tarafından … numaralı ve 12.229,38 TL tutarlı faturayı düzenleyerek covid-19 pandemisinde eğlence mekanlarının kapalı olması nedeniyle ürünleri davacıya iade etmek üzere 11/06/2020 tarihinde ihtar ettiğini, öncesinde 04/07/2020 tarihinde davacı ile davalı arasında 06/07/2020 tarihinde mutabakat muhtırası imzalandığını, davalının davacının 5.015,61 TL alacağı olduğunu kabul ettiğini, mücbir sebebin varlığının kabul edilmesi halinde dahi cari hesap mutabakatı yapılmasının borcun da edilememesi arasındaki illiyet bağını keser nitelikte olduğunu, davalı tarafından iade edilmek üzere sevk irsaliyesi düzenlenen ürünlerin davacının … 34. İcra Dairesinin … esas sayılı dosyasına dayanak olarak sunduğu faturaya konu ürünlerle farklılık gösterdiği, belirtilmekle, davanın kabulüne yapılan itirazın iptali gerekmiştir.
Davalının icra takibine haksız yere itirazda bulunması ve alacağın fatura alacağından kaynaklı olması sebebiyle likit olması nedeni ile toplam alacağın % 20 oranında icra inkar tazminatının (İİK md.67/2) davalıdan tahsilde tekerrür olmamak üzere alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
HÜKÜM: Açıklanan yasal gerektirici nedenlerine göre;
1-Davanın tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla KABULÜNE,
Davalının … 34.İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasında yapmış olduğu itirazın iptali ile takibin kaldığı yerden devamına,
2-İİK mad. 67/2 uyarınca alacak likit ve itiraz haksız olduğundan 5.539,78 TL alacağın %20’si olan 1.107,96 TL icra inkâr tazminatının tahsilde tekerrür olmamak üzere davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
3-Alınması gereken 378,42 TL nispi karar harcından peşin yatırılan toplam 66,91 TL harcın mahsubu ile bakiye kalan 311,51 TL harcın ve arabuluculuk ücreti olan 680,00 TL’nin davalıdan alınarak HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
4-Davacı vekili lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince hükmolunan kısım üzerinden hesaplanan 5.539,78 TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan 54,40 TL başvuru harcı, 66,91 TL nispi harç, 7,80 TL vekalet harcı ve 2.971,40 TL posta-davetiye-bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 3.100,51 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine,
6-Taraflarca yatırılan, kullanılmayan bakiye gider avansının kararın kesinleşmesi halinde yatıran tarafa iadesine
Dair, davacı vekili ile davalı vekilinin yüzüne karşı, miktar itibariyle kesin olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulünce anlatıldı.08/02/2023

Katip …
(e-imza)

Hakim …
(e-imza)