Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/276 Esas
KARAR NO : 2020/316

DAVA : Ticari Şirket (Şirkete Özel Denetçi Tayin Edilmesi)
DAVA TARİHİ : 15/06/2020
KARAR TARİHİ : 10/09/2020

Mahkememizde görülmekte olan Ticari Şirket (Şirkete Özel Denetçi Tayin Edilmesi) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin mahkememize verdiği dava dilekçesinde özetle; müvekkilleri davacıların davalı şirketin ortağı olduklarını, müvekkillerinin 04/03/2020 tarihinde yapılan Olağanüstü Genel Kurul Toplantısına katılarak alınan kararlara karşı muhalefet şerhi koyarak olumsuz oy kullandıklarını, iş bu olağanüstü genel kurul kararlarının kanuna şirket esas sözleşmesine yönetmeliğin emredici hükümlerine ve iyi niyet kurallarına aykırı olduğundan huzurdaki davayı ikame ettiklerini, müvekkiller tarafından yazıl dilekçe ile divan heyetine başvurarak gündemin 4.maddesinden önce gelmek üzere ve yönetim kurulu tarafından alınan karar doğrultusunda, … A.Ş sermayesini temsil eden nama yazılı paylardan … paylarının tamamının 114.208.269,67 TL bedelle satın alınması ve bunların karşılığında şirketin mal varlığının esaslı bir kısmının bedeli olarak elden çıkarılması kararına dayanarak olarak devir bedeli olarak elden çıkarılan … San. Ve Tic. A.Ş. Sermayesini temsil eden paylardan %89,20 sinin değerinin hesaplanması yöntemi, şirket değerlemesi yapılmışsa bu değerleme raporu ve veya değerleme yöntemiyle ilgili tüm rapor ve mali uzman görüşleri, ayrıca elden çıkarılarak … adına devredilen tüm taşınmazların değerleme yöntemi ve uzman rapor ve görüşleri başta olmak üzere 02.12.2019 tarihli “Pay ve Taşınmaz devirlerine ilişkin çerçeve sözleşmesine ilişkin giderlerin ayrıntılı bir biçimde incelenmesi detaylı analizi için TTK m.438 uyarınca özel denetçi tayini hususunun görüşülmesi taleplerinin oylamaya sunulduğun ancak oy çokluğu ile görüşme talebinin reddedildiğini, taleplerinin gündeme alınmaması ve reddedilmesinin kanuna ve esas sözleşmesine, yönetmeliğin emredici hükümlerine ve iyi niyet kurallarına aykırı olduğunu, ayrıca müvekkillerinin genel kurul toplantı gündeminin 3. Maddesinde pay ve taşınmaz devirlerine ilişkin çerçeve sözleşmesine ilişkin görüşmeye de olumsuz oy kullanarak muhalefet ettiklerini, sermaye şirketleri arasında yer alan anonim şirketlerde karar alma organları genellikle çoğunluk pay sahiplerinin menfaatleri doğrultusunda karar aldıkları için kanun koyucu bu durumu dengelemek için pay sahiplerine bir takım haklar tanındığını, özel denetçi isteme hakkı da tanınan bu haklardan olduğunu, kanunun aradığı şirket organlarının kanunu ve esas sözleşmeyi ihlal ederek şirketi zarara uğratmış olduklarını ikna edici bir şekilde ortaya koyma şartını karşılamak açısından yeterli olduğunu düşündüklerini, şirketin yönetim kurulu üyesi olmayan azınlık hak sahibi müvekkillerinin ve diğer ortakları, söz konusu hisse devrilerinin şirkete ne kadar mali yük getirmiş olduğunu öğrenme sorgulama ve araştırma imkanlarından yoksun bırakıldığını beyan ederek TTK 438,439 ve devamı maddeleri gereğince, kanundaki özel denetçi atanmasını gerektiren şartların tespitini, geriye dönük 2 yılın denetlenmesi için davalı şirkete özel denetçi tayin edilmesini, davalı şirket ile ilgili mali tablolara yönelik ve özellikle 04/03/2020 tarihli Olağanüstü Genel Kurul Toplantı gündeminin 3.maddesinde yer alan , oylamaya sunulan ve kabul edilen şirketin pay devirlerine ilişkin 02/12/2019 tarihli pay ve taşınmaz devirlerine ilişkin çerçeve sözleşmesine ilişkin yapılan işlemlerin yapılan tasarrufların ve karşılığı ödeme şekillerinin ve değerleme usullerinin ayrıntılı bir biçimde incelenmesi ve bunların detaylı analizi hususlarında kanuna, esas sözleşmeye ve dürüstlük kurallarına aykırı işlemlerin tespitini içeren özel denetim raporunun alınmasını, kayıt dışı gelirler ve şirketin uğradığı zarar miktarı ile sorumluların tespit edilmesini, davalı şirketin defter ve kayıtlarının özel denetçi nezaretinde tutulmasını, şirket yönetimine kayyum atanmasına, alınacak özel denetçi raporunun tarafları tebliğini talep ederek davanın kabulüne karar verilerek yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davlı tarafa yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili Davasında :
Davalı vekili mahkememize verdiği cevap dilekçesinde özetle; dava dilekçesinde dava konusu olaya ilişkin maddi gerçekler saptırıldığı gibi davacıların talebinin usul ve yasaya aykırı olduğunu, davacıların müvekkili şirkete gönderdikleri ihtarname içeriğine göre bilgi alma hakkını kullandığını, şirket merkezinde inceleme yapılması taleplerinin ise yasaya uygun bulunmadığından yerine getirilmediğini, davacı hissedarlara şirketin bütün kayıt ve mali işlemlerine ilişkin raporların verilerek şirket kayıtları incelemelerine açık bulunduğunu, ihtarnameye müvekkili şirketin cevabi ihtarname ile cevap verildiğini ve TTK 337.Maddesinde düzenlenen bilgi alma ve inceleme hakkı hükmü kapsamında davacılar tarafından şirket kayıtlarının incelenerek talep ettikleri tüm evrak ve kayıtların kendilerine sunulduğunu ve örneklerinin kendilerine verildiğini, müvekkili şirketin bütün mali işlemlerinin yeminli mali müşavir gözetimi altında yapıldığını, davacıların dava dilekçesinde özel denetçi tayin edilmesi için ileri sürdükleri hukuki gerekçelerin yerinde olmayıp haksız ve kötü niyetli olduklarından davanın reddi gerektiğini, şirket mal varlığının esaslı bir kısmının elden çıkarılmasının söz konusu olmadığını, hisse devir işlemlerinin mevcut ortaklar ve davacıların da hissedarı olduğu şirketler arasında yapıldığını, davacıların dosyaya ibraz ettikleri, özel amaçlı inceleme raporunun gerçeklikten uzak ve delil niteliği taşımayan bir rapor olduğunu, davacıların kayyum atanması taleplerinin tamamen kötü niyetli olduklarını beyan ederek öncelikle davanın zaman aşımı nedeniyle reddine ve davanın reddine karar verilerek yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı üzerine bırakılmasını talep etmiştir.
Taraflarca ibraz edilen deliller incelenmiştir.
GEREKÇE :
Dava, TTK’nın 439. maddesi uyarınca, anonim şirkete özel denetçi atanması istemine ilişkindir.
Bilgi alma ve inceleme hakkı başlıklı TTK madde 437/2 maddesi uyarınca;
“Pay sahibi genel kurulda, yönetim kurulundan, şirketin işleri; denetçilerden denetimin yapılma şekli ve sonuçları hakkında bilgi isteyebilir. Bilgi verme yükümü, 200 üncü madde çerçevesinde şirketin bağlı şirketlerini de kapsar. Verilecek bilgiler, hesap verme ve dürüstlük ilkeleri bakımından özenli ve gerçeğe uygun olmalıdır. Pay sahiplerinden herhangi birine bu sıfatı dolayısıyla genel kurul dışında bir konuda bilgi verilmişse, diğer bir pay sahibinin istemde bulunması üzerine, aynı bilgi, gündemle ilgili olmasa da aynı kapsam ve ayrıntıda verilir. Bu hâlde yönetim kurulu bu maddenin üçüncü fıkrasına dayanamaz.”
TTK 437/2 bendinin ilk cümlesinden pay sahibinin bilgi alma ve inceleme hakkını genel kurulda kullanması gerektiği anlaşılmaktadır.
TTK’nın 438. maddesi uyarınca,
”Her pay sahibi, pay sahipliği haklarını kullanılabilmesi için gerekli olduğu taktirde bilgi alma veya inceleme hakkı daha önce kullanılmışsa, belirli olayların özel bir denetimle açıklığa kavuşturulmasını, gündemde yer almasa bile genel kuruldan isteyebilir. ”
TTK 438.maddesine göre mahkemeden özel denetçi tayininin istenmesi ön koşulu bilgi almaya veya inceleme hakkının daha önceden belirli olaylarla ilgili olarak istenmesinin ön koşul olarak yer aldığı görülmektedir.
TTK madde 438 gerekçesinin ilgili kısmında;
“Talebin kötüye kullanılması ve şirkete zarar vermesi tehlikesinin azaltılması amacıyla, paysahibinin bu öneriyi yapabilmesi bir önşarta ve bazı maddî şartların varlığına bağlanmıştır. Maddî şartlar bir anlamda gereklilik şartlarıdır. Önşart, özel denetim istenen konuda, bilgi alma veya inceleme hakkının kullanılmış olmasıdır. Bu şartın gerçekleştiği genel kurul tutanağıyla ispatlanır (m. 422).”
Madde gerekçesine göre ön şartın gerçekleştiği genel kurul tutanağı ile ispatlanır.
Somut olayda;
Davacı, … 32. Noterliği’nin … tarihli, … yevmiye numaralı ihtarname ile yönetim kurulundan bilgi alma ve inceleme hakkı çerçevesinde talepte bulunmuştur.
Davalı şirket ve yönetim kurulu … 7. Noterliği’ nin … tarihli … yevmiye numaralı cevabi ihtarnamesinde TTK madde 437 uyarınca finansal tablolar, yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporları, denetleme raporları, şirketin hisse devirlerini gösterir pay defteri, 18.12.2019 tarihinden itibaren şirket merkezinde inceleme yapılabilmesi için hazır bulundurulacağı davacı tarafa bildirilmiştir.
Davacı 04/03/2020 tarihinde yapılan Olağanüstü Genel Kurul Toplantısına katılarak alınan kararlara karşı muhalefet şerhi koyarak olumsuz oy kullanmıştır.
Davacının, Yavuz Mermerci adına devredilen tüm taşınmazların değerleme yöntemi ve uzman rapor ve görüşleri başta olmak üzere 02.12.2019 tarihli “Pay ve Taşınmaz devirlerine ilişkin çerçeve sözleşmesine ilişkin giderlerin ayrıntılı bir biçimde incelenmesi detaylı analizi için TTK m.438 uyarınca özel denetçi tayini hususunun görüşülmesi…” şeklindeki talebi reddedilmiştir.
Genel kurul tutanağının ilk sayfasının son paragrafında davacılar söz alarak “Bu karara karşı muhalefet ediyoruz TTK md. 438′ de aranan ön koşul … 32. Noterliği’nin … tarihli, … yevmiye numaralı ihtarname ile yerine getirilmiştir. Dolayısı ile Özel Denetçi ve Özel Denetim gündeme alınmalıdır.” ifadeleri yer almaktadır. Bu ifadede bilgi alma ve inceleme isteminin genel kurulda ileri sürülmediğini, noter ihtarnamesi ile bu hakkın kullanıldığını göstermektedir.
Bu açıklamalar kapsamında; TTK md. 437/2 de bilgi alma ve inceleme hakkının genel kurulda kullanılması gerektiğine ilişkin düzenleme, TTK md. 438 gerekçesinde bu hakkın kullanıldığının genel kurul tutanağıyla ispatlanabileceğine yer verilmesi, genel kurul tutanağında bu hakkının genel kurulda kullanıldığına ilişkin bir ifadenin yer almaması, aksine davacılar tarafından bu hakkın daha önce noter yolu ile kullanıldığının ikrar edilmiş olması, 04/03/2020 tarihinde yapılan Olağanüstü Genel Kurul Toplantı tutanağında bilgi alma ve inceleme hakkı talebinde bulunulmadan doğrudan Özel Denetçi atanması talebinde bulunulması nedeni ile dava ön şartı olan “genel kurulda bilgi alma ve inceleme hakkının kullanılmış olması şartı” yerine getirilmemiştir. Davacılar genel kurul toplantısından önce ihtarname yolu ile bilgi alma ve inceleme talebinde bulunmuş ise de bu talep yasanın aradığı şartlara uygun bir talep olmadığından, denetçi atanmasının talep edilebilmesi için TTK 438.maddesinde ki ön şart usulüne uygun gerçekleşmediğinden davanın dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmiştir.
TTK 440. maddesi uyarınca, “Mahkeme, şirketi ve istem sahiplerini dinledikten sonra karar verir. Mahkeme istemi yerinde görürse, istem çerçevesinde inceleme konusunu belirleyerek bir veya birden fazla bağımsız uzman görevlendirir. Mahkemenin kararı kesindir.”
Kanun maddesinde “mahkeme istemi yerinde görürse…” ifadesinden kabul kararlarının kesin olduğu, red kararlarının ise kesin olmadığı sonucu çıkarılmakla verilen karara karşı istinaf yasa yolu açık tutulmuştur.
HÜKÜM; Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-TTK 437/2 ve davamı maddeleri gereğince bilgi alma ve inceleme hakkının genel kurul vasıtasıyla genel kuruldan kullanılmaması nedeniyle davanın ön şart eksikliği nedeniyle dava şartı yokluğundan usulden reddine,
2-)Karar ve ilam harcını peşin alınan Harç karşıladığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
3-)Davalı vekili lehine 3.400.TL. vekalet ücretinin davacılardan tahsili ile davalı tarafa verilmesine,
4-)Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
5-)Davalı tarafından yapılan 7,80 TL vekalet harcı masrafın davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-)Taraflarca yatırılan ve artan gider avansının karar kesinleştiğinde bakiye kısmının yatıran tarafa iadesine,
Dair, tarafların yüzüne karşı verilen karara karşı, gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık yasal süre içerisinde mahkememize veya başka bir yer Asliye Ticaret Mahkemesine verilecek istinaf dilekçesi ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.10/09/2020

Başkan …
(e-imza)

Üye …
(e-imza)

Üye …
(e-imza)

Katip …
(e-imza)