Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/576 Esas
KARAR NO : 2022/554

DAVA : Bankacılık Düzenlemelerden Kaynaklanan Tazminat
DAVA TARİHİ : 13/12/2017
KARAR TARİHİ : 21/09/2022

Mahkememizde görülmekte olan Bankacılık Düzenlemelerden Kaynaklanan Tazminat davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA VE TALEP :
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin davalı … Bankasının … Şubesi … numaralı mevduat hesabı müşterisi olduğunu, davalı alıcı ve gönderici bankalar, iban merkez şube vasıtası ile gerekli kontrolleri yapmaksızın sehven yapılan para transferini onaylayarak 3.kişilere aktarmak sureti ile müvekkilin maddi zarara uğramasına sebebiyet vermiş olduklarından müvekkilinin zararlarının tazmini gerektiğini, müvekkilinin 18.04 2017 tarihinde… Bankası internet bankacılığı kullanarak … numaralı iban hesabından saat 11.16’da 300.000,00-7L EFT emri verildiğini, talep edilen …Tic. Ltd. Şti. namına para göndermek iken müvekkil alacaklısı 3.şahıs tarafından bildirilen … İBAN numarasının teyidi, gerçekleştirilememiş olduğundan EFT emrinde alıcı hanesine de sehven eksik hane bildirilerek bir iban numarası yazıldığını, bu durumda, alıcı adı ve hesap numarası birbiri ile uyuşmamakta olduğundan ve müvekkilin para aktarma iradesinin tam olarak tespiti yapılamadığından iban merkez şubeden teyit alınmadığından paranın gönderici müvekkili hesabına iade edilmesi gerekmekteyken 3.şahsın … Bankası … şubesi hesabına para aktarımı gerçekleştirilerek müvekkilinin zarara uğratıldığını, müvekkili tarafından bedelin sehven aktarıldığının tespit edilmesinin akabinde 20.04 2017 tarihinde … Bankası … Şubesi ile iletişime geçilmiş ve sehven gönderilen bedelin neden iade edilmediği hususu sorulduğundan sistemin otomatik olarak parayı hesaba aldığını ve gönderilen bedelin bir kısmının da harcanmış olduğu bilgisi iletilmiş, tüm taleplere rağmen hesaba bloke konulması işlemi de gerçekleştirilmediğini, bu hususta davalılara … 24. Noterliğinin .. tarih ve … yevmiye numaralı ihtarı keşide edildiğini ancak bir netice alınamadığını, TCMB tarafından iban’m bankalarca uygulanmasına ilişkin esas ve usulleri belirlemek üzere Resmi Gazetenin 10.10.2008 tarih ve 27020 sayısında yayınlanan 2008/6 sayılı “Uluslararası Banka Hesap Numarası hakkında Tebliğ” in 7.maddesinin 2.fıkrası,“Bankalara gelen ve alıcı hesap numarası iban olarak belirtilen para transferlerinde iban’m doğrulanması zorunludur.” Yani bankaların, bir başka bankadan gelen para transferlerinde alıcının iban’ı belirtilmiş ise, bunun sistemleri aracılığıyla doğrulamak zorunda olup transfer yapmak üzere kendilerine ibraz edilen alıcıya ait iban’m yanlış olduğunun, alıcı olarak belirtilen kişi ile uyuşmadığının tespiti halinde işlem yapmayı reddetme hakkına sahip olduğunu, ancak muhatap bankalar tarafından belirtilen iban numarası ile EFT emrinde belirtilen alıcı adı gerekli kontroller yapılarak teyit edilmediğini ve müvekkilinin sehven yaptığı işlem neticesinde zarara uğramasına sebebiyet verildiğini ileri sürerek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile 6100 sayılı HMK 107.maddesine göre belirlenecek ilk aşamada 300.000,00-TL tazminatın zarar tarihinden itibaren işleyecek mevduata uygulanan en yüksek faizi ile birlikte davalılardan alınarak davacıya ödenmesine, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin davalıya tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP :
Davalı …vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacının kendi iradesi ile verdiği talimat gereği diğer davalı tarafından işlem gerçekleştirilmiş olmakla müvekkili Banka ne davacı tarafından verilen talimattan ne de diğer davalı tarafından ne şekilde işlem yapıldığından haberdar olduğunu, dava konusu işlemin müvekkili Banka dışında, davacı … diğer davalı arasında gerçekleşmiş ve işlem bedelinin 3. Kişi hesabına alacak geçtiğini, Borçlar Kanunu ve Bankacılık Mevzuatı gereği müvekkili bankanın müşteri hesabından, müşterinin izni ve onayı olmaksızın kendiliğinden herhangi bir tasarruf yapma, para çekme gibi bir hakkının bulunmadığını, davacının gerçekleştirdiği para yatırma işlemi ile dava konusu paranın, dava dışı havale alacaklısı hesabına girmiş ve tasarrufuna dahil olduğunu, Borçlar Kanunu’nun havaleye ilişkin 557. madde hükmü uyarinca havale lehdarının hesaplarına havale tutarının aktarılmasından sonra havale amirinin talimatına istinaden havalenin iptal edilmesinin mümkün olmadığını, havale tutarının, havale lehdarının hesaplarına aktarılmasından sonra ancak havale lehdarının talimatına istinaden havale tutarının havale amirinin hesaplarına iade edilebileceğini, bu nedenle müvekkili bankanın, davacı havale amirinin talimatına istinaden ve havaleyi yanlış gönderdiğine ilişkin beyanı uyarınca işlem yapması ve havale tutarını havale lehdarından alıp davacıya iade etmesinin BK 557. maddesi uyarınca mümkün olmadığını beyan ederek davanın reddi ile yargılama giderleri ile avukatlık ücretinin karşı tarafa yüklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacının 18/04/2017 tarih ve saat 11:16 da internet bankacılığı ile işlem yaprak 300.000,00 TL için EFT emri verdiğini, davacı tarafca EFT talimatına göndermek istediği üçüncü şahıs olan diğer tacir firmanın adını yazmadığını, yine aynı tacir şirketten aldığı iban numarasını ise teyidini gerçekleştirmeden işlemi yaptığını beyan ettiğini, müvekkili banka tarafından işlemin uluslararası ve ulusal bankacılık işlemlerine ilişkin prosedürene ve tarafına ulaşan EFT talimatı içeriğine göre müşteri emrini yerine getirilmiş olduğunun sabit olduğunu, davacının dava dilekçesinde belirttiği beyanlarında tutarsızlık bulunduğunu, davacı tarafın dava konusu uğradığını iddia ettiği zarara kendisinin neden olduğunu, bilindiği üzere iban’ın amacının, bankalardaki her bir müşteri hesap numarasınının uluslararası ölçekte tanımlamak suretiyle, para transferlerinin hatasız ve hızlı bir şekilde gerçekleşmesini sağladığını, iban ile hesap numaralarının…no.lu standarda göre uygun formatta düzenlendiğinden ve bankalarca özel bir şifreleme algoritması ile doğruluğunun kontrol edilmesinin de zorunlu olduğundan para transferlerindeki söz konusu hataların en aza indirildiğini, bir başka ülkeye ya da bankaya para transfer etmek isteyen bir müşterinin, elindeki ıban’ı gönderici bankaya verdiğinde para alıcı bankaya gitmeden önce alıcı hesabının iban’ını gönderici bankada kontrol edildiğini, iban yanlış ise paranın karşı bankaya gönderilmeyeceğini ve yanlış işlemin engellendiğini, burada belirtilmek istenen geçerli bir iban olup, olmadığının kontrolü olduğunu, dolayısıyla iban numarasının kimin adına kayıtlı olduğuna ilişkin bir kontrol olmadığını, somut olaya bakıldığında da müvekkili bankanın geçerli bir iban’ı söz konusu olduğundan ilgili EFT işlemini gerçekleştirdiğini, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından, iban’ın bankalarca uygulanmasına ilişkin esas ve usulleri belirlemek üzere, Resmi Gazete’nin 10 Ekim 2008 tarih ve 27020 sayısında “Uluslararası Banka Elesap Numarası Hakkında Tebliğ” adı altında bir tebliğ yayımlandığını, Tebliğin 19 Ekim 2005 tarihli, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu nun 3.maddesinde tanımlanan bankaları kapsamakta olduğunu, tebliğin iban’ın bankalarca uygulanmasına ilişkin esas ve usulleri belirlediğini, tebliğin Türkiye İban’ının özelliklerini ve oluşturulma biçimini de açıklamakta olduğunu, ( TBB / IBAN Uygulaması / Ekim 2009 ) “Madde 7- (2) : Bankalara gelen ve alıcı hesap numarası IBAN olarak belirtilen para transferlerinde IBAN’ın doğrulanması zorunludur. Bankalar. bir başka bankadan gelen para transferlerinde alıcının IBAN’ı belirtilmiş ise, bunu sistemleri aracılığıyla doğrulamak zorundadırlar. Alıcının İBAN’ının belirtilmediği durumlarda böyle bir zorunluluk yoktur. Banka içi havalelerde ise (eğer varsa) alıcının IBAN’ı işlem anında zaten tespit edilebilmekte olduğundan, alıcı tarafta tekrar doğrulama işlemi yapmaya gerek kalmamaktadır. ” şeklinde olduğunu, dava konusu EFT işleminde ise davacının iban numarasını bankalar arası sistemde kayıtlı bir numara olarak yazarak talimat verdiğini, müvekkili bankanın iban numarasının doğruluğunu kendi sisteminde kontrol ettiğini ve davacının EFT talimatını gerçekleştirdiğini, müvekkili Banka’nın diğer davalı … Bankasında kayıtlı bir ıban’ın kimin adına kayıtlı olduğunu tespit etmesine imkan tanıyan herhangi bir sistem olmadığı gibi ilgili mevzuat gereği böyle bir yükümlülüğünün de olmadığını, hal böyle iken taraflarınca davacı tarafından yazılan iban numarasının, sistemde kayıtlı olması nedeni ile işlemi gerçekleştirmekten başka seçeneği olmadığını, kanunun davacı ile aralarında olan sözleşmeler ve bankalar arası uygulama sistemi bakımından açık olduğunu, davacının tacir olduğunu, tacir olmanın en önemli sonuçlarından birinin, kanun yapıcı tarafından kendisinden beklenen tarafı olduğu iş ve eylemlerde tacirin basiretli bir iş adamı gibi hareket etmesi olduğunu, davacının müvekkili banka’da kayıtlı hesaplarından işlemler gerçekleştirirken gösterilmesi gereken özenin bizatihi tacir olan davacı tarafından gösterilmemiş olması nedeniyle dava konusu ettiği uğradığını iddia ettiği zararın, davacının kendi kusurundan dolayı gerçekleştiğini beyan ederek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER :
Bankacılık işlem dekontları, banka kayıtları üzerinde yaptırılan bilirkişi incelemesi.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ KABUL VE GEREKÇE:
Davacı tarafından açılan dava, bankacılık işlemlerinden kaynaklanan tazminat davasıdır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacının davalı … internet bankacılığı kullanarak yanlış iban numarasına gönderdiği 300.000 TL’nin davacıya iade olunmayarak 3. bir şahsın davalı … Bankasındaki hesabına aktarılması nedeniyle davacının davalılardan tazminat talep edip edemeyeceği, davalı … Bankasının ve davalı … Bankasının ayrı ayrı husumet itirazlarının yerinde olup olmadığı hususlarındadır.
Davacı tarafından 18.04.2017 tarihinde … Bankası internet bankacılığı kullanarak… numaralı iban hesabından saat 11.16’da 300.000,00-TL EFT havalesi yapıldığı, EFT nin göndericisinin … A.Ş olduğu ancak vergi numarasının yazılı olmadığı sadece … iban numarasının yazılı olduğu, havalenin alıcı hesap/iban numarasının … olduğu, alıcı adının ise … olarak yazıldığı tespit edilmiştir.
Uluslararası Banka Hesap Numarası Hakkında Tebliği (Sayı: …) (10 Ekim 2008 tarih ve 27020 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır’)
MADDE 7 – (1) (Değişik fikra: RG-19/12/2009 — 2009/10 Sayılı Tebliğ/1. md.) Avrupa Ekonomik Alanında yer alan ülkelerdeki hesaba yapılan para transferlerinde alıcıya ait IBAN’ın doğrulanması ve kullanılması zorunludur. Ancak, bankalar ile yurtdışında sınır ötesi ödemeleri gerçekleştiren kuruluşlar arasında kendi nam ve hesaplarına gerçekleştirilen işlemler ile talep edilmesine rağmen müşteri tarafından alıcıya ait IBAN’ın bildirilmeyeceğine ilişkin müşterinin beyanının alındığı işlemlerde bu zorunluluk aranmaz.
(2) Bankalara gelen ve alıcı hesap numarası IBAN olarak belirtilen para transferlerinde IBAN’ın doğrulanması zorunludur.
(3) Bankalarca müşteri hesabından yapılan para transferlerinde göndericiye ait IBAN’ın kullanılması zorunludur.
(4) (Değişik fıkra: RG-19/12/2009 — 2009/10 Sayılı Tebliğ/2. md.) EFT Sistemi aracılığı ile hesaba yapılan para transferlerinde, talep edilmesine rağmen müşteri tarafından alıcıya ait IBAN”ın bildirilmeyeceğine ilişkin müşterinin beyanının alındığı işlemler hariç olmak üzere, alıcıya ait IBAN”ın doğrulanması ve kullanılması zorunludur.
(5) (Ek fıkra: RG-21/12/2012 — 2012/14 Sayılı Tebliğ/2. Md.) Yurt dışındaki bankaların ve diğer finansal kuruluşların bankalarda bulunan hesaplarından yapacakları para transferlerinde IBAN”ın kullanılması zorunlu değildir.
MADDE 8 – (1) Bankalarca, bu Tebliğin 4 üncü maddesinin yedinci fıkrası hükümlerine göre yapılan kontrol sonrasında IBAN’ı yanlış olduğu tespit edilen transfer emirleri iade edilebilir veya reddedilebilir.
Türk Borçlar Kanunu
MADDE 557 – (1) Havale ödeyicisi, çekince belirtmeksizin havaleyi kabul ettiğini havale alıcısına bildirirse ifa ile yükümlü olur ve ona karşı, ancak aralarındaki ilişkiden veya havalenin içeriğinden doğan savunmaları ileri sürebilir; havale eden ile kendi arasındaki ilişkiden doğan savunmaları ileri süremez.
Bilirkişi tarafından, Davacının EFT talimatı verirken iban numarasını doğru yazdığı, alıcı adını ise yazmadığı açıkça ortada iken internetten bankacılığıyla EFT yaparken, havale alıcısı olduğunu iddia ettiği… Ltd. Şti. ismini görmediği halde EFT işlemine devam etmekte ve EFT işleminde alıcı ismi belirtmemekle kusurun doğmasına sebebiyet vermesi nedeniyle hatalı olduğu, diğer yandan havale alıcısının isminin havale işleminde mutlaka yer alması gerektiği, bu yolla iban numarası sahibi ile havale alıcısı isminin eşleştirilmesi gerektiği ancak … bilgi işlem sisteminin alıcı ismi olmayan EFT işlemine engel olmadığı, başka bir deyişle alıcı ismi yazılı olmayan EFT yapılması işlemine devam etmesinin engellenmesi gerektiği, bu yönüyle davalı YKB’nin kusurlu bulunduğu, ayrıca gönderici Banka olarak yükümlüğünde olan davacıya ait Vergi kimlik numarasını kontrol etmesi sırasında alıcı adının olmadığını da fark edeceği dikkate alındığında bu kontrolü yapmaması nedeniyle yükümlülüğünü yerine getirmediğinden TCMB Ödeme Sistemleri İletişim Kurallarına göre de hatalı olduğu, davalı …nin hatalı talimat olsa dahi yasa gereği işlemi doğru yapma yükümlüğü olması nedeni ile Uluslararası Banka Hesap Numarası Hakkında Tebliğin (7-2) Bankalara gelen ve alıcı İBAN numarası ile alıcı adını eşleştirmesi gerektiği, gelen EFT’de alıcı isminin zikredilmemiş olması nedeniyle, gönderici banka olan YKB’den alıcı ismini sormadan, EFT’yi belirtilen IBAN numarasında akatarmakla kusurlu bulunduğu, dolayısıyla davacı … davalıların müterafık kusurlu oldukları, kusur oranlarının davacının %30, davalı … ve davalı … Bankasının ise ayrı ayrı %35 oranında olduğu beyan edilmiş ise de;
Davalı …Ş.’nin, başka bir bankaya ait hesaba ilişkin IBAN’ın alıcı isminin kontrol etmesi, alıcı taraf Banka’nın müşterisi olmadığından doğrulanmanın yapılmasının mümkün olmadığı, Iban doğrulama işlemi, ıban’ın standarda uygun oluşturulup oluşturulmadığının kontrolü anlamına gelip iban ile alıcı isminin karşılaştırılması ile bir ilgisi bulunmadığı, Uluslararası Banka Hesap Numarası Hakkında Tebliğin 8.maddesinin, iban doğrulamasının gerçekleşmediği durumlarda işlemleri durdurma veya engelleme yetkisi verdiği işlemleri durdurma mecburiyeti altında tutmadığı değerlendirilerek kusurlu olmadığı kabul edilmiştir.
Davalı …Ş.’nin, TBK 557.maddesi çerçevesinde havale lehdarının hesaplarına aktarılmasından sonra ancak havale lehdarının talimatına istinaden havale tutarını havale amirinin hesaplarına iade edilebileceği dikkate alınarak kusurlu olmadığı kabul edilmiştir.
Davacının davalı … internet bankacılığı kullanarak yanlış iban numarasına gönderdiği 300.000 TL’nin davacıya iade olunmayarak …’ın davalı … Bankasındaki hesabına aktarılması nedeniyle davalı bankaların kusur ve sorumlulukları bulunmadığından davacının davalılardan tazminat talep edemeyeceği kanısı ile davanın reddine, davacının …’a dava açmakta muhtariyetine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Açıklanan yasal, gerektirici nedenlere göre;
Davanın reddine,
Davacının …’a dava açmakta muhtariyetine,
Harçlar Kanununca alınması gerekli 80,70 TL ilam harcının peşin yatırılan 5.123,25 TL harçtan mahsubu ile fazla yatırılan 5.042,55 TL harcın davacıya iadesine,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T gereğince hesaplanan 29,450,00 TL avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalılara 1/2 oranında (14.725 TL * 2) verilmesine,
Davacı tarafından yapılan masrafların kendi üzerinde bırakılmasına, kullanılmayan bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Dair tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık yasal süresi içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar taraf vekillerinin yüzüne karşı açıkça okunup, usulen anlatıldı. 21/09/2022

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır