Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/267 Esas
KARAR NO : 2022/53 Karar

DAVA : İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 10/05/2018
KARAR TARİHİ : 24/01/2022

… 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nce(Asliye Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla) 01.03.2019 tarihli ve 2018/154 Esas, 2019/109 Karar sayılı kararı ile Yetkisizlik Kararı verilmesi üzerine dosyanın Mahkememize tevzi edilmesi üzerine, Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili … tarafından … … Şubesi’ne ait 15/03/2015’de düzenlenmiş çekin 21/09/2015 tarihinde teslim edildiğini, teslim edilmesine konu teşkil eden ticari bir iş olarak deri alım satımına konu … numaralı 90.000,00-TL bedelli çeki Lehtar …’ya teslim ettiğini, çekin teslim edildiği halde derilerin (27 ton ) teslim edilmediği ticari defter ve ilgili senetler ve faturalardan anlaşılıp bir türlü iade edilmeyeceğine dair 15/12/2015 tarihinde lehtar … tarafından iade edilmeyeceğine dair muvafakatnamenin verildiğini buna istinaden çek iptali ve borç ilişkisinin olmadığına dair … 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nce dava açıldığını, … 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … Esas … Karar nolu dosyasında müvekkili …’nın çek nedeniyle borçlu olmadığının tespitine ve çekin iptaline karar verildiğini ve kararın 19/06/2017 tarihinde kesinleştiğini görüldüğünü, Mahkeme kararına istinaden iptali edilmiş çekin lehdar … tarafından …bank … Şubesi Faktoring şirketine kırdırıldığını, müvekkili aleyhine 90.000,00-TL bedelli iptal edilmiş çek dolayısıyla davalıların sebepsiz olarak zenginleştiğini, bankacılık sicilinin bozulmaması adına müvekkilinin gerçekte rızası olmaksızın ve hiçbir şekilde de karşılıksız ibaresi bulunmayan ve yasal süresi içinde de ibrazı söz konusu olmayan çekin usul ve yasaya aykırı bir şekilde tahsil edildiğini, açıklanan nedenlerle müvekkilinin iptal edilmiş çek dolayısıyla ödemek zorunda kaldığı 90.000,00-TL nin davalı tarafından tahsil edildiği tarihten itibaren işleyecek avans temerrüt faiziyle birlikte sebepsiz zenginleşme hükümleri doğrultusunda davalıdan alınarak müvekkiline ödenmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı …Ş vekili cevap dilekçesinde özetle; Davalı … ile müşterisi …- … arasında faktoring sözleşmesi imzalandığını, bu sözleşmeler çerçevesinde davacı …… Ltd. Şti.den olan faturalı alacak ve bu alacağın ödeme vasıtası çekin kendilerine devredildiğini ve müşterisine finansman sağlandığını, davalı şirketin mevzuata uygun olarak ticari ilişkiden doğan bir alacağı temlik aldığını, davaya konu çekin ciro ve teslim suretiyle davalı şirkete intikal ettiğini, davacının “çek kırdırma” şeklindeki ifadelerini kabul etmediklerini, davalı şirketin kötüniyetli olduğu iddialarının kabul edilemeyeceğini, davacı tarafından yapılan ödemelerin rızaen yapıldığını, davaya konu çekin icra takibine konu edilmediğini, davanın hak düşürücü süre sebebiyle reddedilmesi gerektiğini, davaya konu ödemelerin 31/08/2016 ila 03/01/2017 tarihleri arasında davacı tarafından davalı müvekkil şirkete yapıldığını ve fakat davanın yaklaşık 1,5 – 2 yıl sonra açıldığını, davanın istirdat davası olduğunu, bu davada 1 senelik hak düşürücü süreye tabi olduğunu dolayısı ile hak düşürücü süre yönünden davanın usulden reddini talep ettiklerini, davanın sebepsiz zenginleşme davası olamayacağını, davalı müvekkil şirketin zenginleşmediğini, dolayısıyla husumetten davanın reddini talep ettiklerini, zenginleşen kişinin diğer davalı … – … olduğunu, müvekkil şirketin usulüne uygun olarak diğer davalıya finansman sağladığını, dolayısıyla öncelikle hak düşürücü süre yönünden ve husumet yönünden davanın usulden reddini ve sonra da davanın esastan reddini talep etmiştir.
Davalı …’ya dava dilekçesi ve tensip tutanağı tebliğ edilmiş, ancak davalı tarafça davaya cevap verilmemiştir.
… 1. Asliye Hukuk Mahkemesi(Asliye Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla)’nin 01/03/2019 tarihli …Esas … Karar Sayılı kararı ile; “Süresinde ve usulüne uygun yapılan yetki itirazının kabulü ile, yetki kuralları dikkate alınarak MAHKEMEMİZİN YETKİSİZLİĞİNE, Kararın kesinleştiği tarihten itibaren 2 hafta içerisinde talep edilmesi halinde dosyanın görevli ve yetkili Nöbetçi İstanbul Asliye Ticaret Mahkemesi’ne gönderilmesine” dair karar verilmiştir.
Deliller; İhtarname, Fatura, Faktoring Sözleşmesi, Sözleşme, … 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyasının UYAP kayıtları, Ödeme dekontu, Alacak Bildirim Formu, Cari Hesap Ekstresi, Davacı ve Davalı … ticari defter ve kayıtları, Talimat Bilirkişi Raporu, Bilirkişi Raporları
Mahkememizce … 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … Talimat sayılı dosyasından davacının 2015- 2018 yılı ticari defterlerinin Mali Müşavir Bilirkişi marifeti ile incelenmesine, karar verilerek Talimat Bilirkişi Raporu aldırılmıştır. Mali Müşavir Bilirkişi …’ın hazırlamış olduğu 03.12.2019 havale tarihli Talimat Bilirkişi Raporuna göre özetle; “…… 2.Asliye Hukuk Mahkemenizin …Talimat no.lu dava dosyasına sunulan bilgi ve belgeler ile Davacı … Ticaret Ltd.Şti.’nin 2015-2016-2017-2018 Yıllarına ait Resmi Defterleri ve belgeleri araştırmam ve incelemem neticesinde;
Davacının defterleri; 213 Sayılı V.U.K (Madde; 182, 183, 184, 185,215, 219, 220, 221, 223, 229, 230, 231 ve diğer sair mad.) ile 6102 Sayılı T.T.K. (Madde 64 ve diğer sair maddeler) Hükümlerine göre;
1- Defterlerin Kayıtları Usulüne uygun tutulduğu,
2- Açılış ve kapanış tasdiklerinin zamanında yapıldığı,
3- Defterlerin sahibi lehine geçerli ve delil olma özelliği teşkil ettiği,
4- İlgili çek bilgilerinin detaylı olarak tespit edildiği,
5- Ödemenin gerçekleşmesine rağmen ilgili ödeme belgelerinin muhasebe ve defterlere kaydının yapılmadığı
6-Davalı firmadan 24.08.2015 tarihinde 27,800 kg sığır derisi alındığı ve 149.919,84 TL nin 320.0.03 satıcılar (… açık hesabı)hesabına yevmiye kaydının yapıldığı , mal alımı karşılığında … nolu 75.000,00TL tutarlı ve … numaralı 75.000,00 TL tutarlı 2 adet çek’i sipariş avansı olarak 30.04.2015 tarihinde verdiği tespit edilmiştir.
7-30.04.2015 tarihinde mal alımı için … numaralı çek’in sipariş avansı olarak verildiği ve karşılığında mal alımına ait hiçbir fatura ve yevmiye kaydının (mal alışının) olmadığı tespit edilmiştir, …” hususlarında görüş bildirilmiştir.
Talimat Bilirkişi Raporu taraflara usulüne uygun olarak tebliğ edilmiştir.
Davacı vekili tarafından Talimat Bilirkişi Raporuna karşı beyan dilekçesi sunulmuştur.
Davalı … vekili tarafından Talimat Bilirkişi Raporuna karşı itiraz dilekçesi sunulmuştur.
Mahkememizce Davalı …Ş.’nin ticari defter ve belgeleri üzerinde inceleme günü ihdas edilerek Bilirkişi Raporu aldırılmıştır. Mali Müşavir Bilirkişi …’nun hazırlamış olduğu 22.12.2020 tarihli Bilirkişi Raporuna göre özetle; “… İncelenen davalı şirkete ait 2015-2016-2017 yılı yevmiye ve kebir defterlerine ait beratların yasal sürelerde alındığı, Envanter defterinin açılış tasdikinin yasal süresinde olduğu, bu anlamda sunulan ticari defterlerin usulüne uygun tutulduğu görülmüştür. HMK 222 hükmü de gözetilerek tüm bu hususlarda takdir Sayın Mahkemenize aittir.
Talimat Mahkemesi bilirkişisi Mali Müşavir … tarafından düzenlenen raporda 30.04.2015 tarihinde mal alımı için … numaralı çekin sipariş avansı olarak verildiği, ve karşılığından mal alımına ait hiçbir fatura ve yevmiye kaydının (Mal alımı) olmadığının tespit edildiği, … 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin …E. … K. 13.01.2017 tarihli kararı ile Davacının … Bankası … şubesine ait … çek numaralı ve 90.000,00 TL bedelli ve 15.03.2016 keşide tarihli, keşidecisi … ve lehdarı … olan çek nedeniyle borçlu olmadığının tespitine ve çekin iptaline karar verildiği, Davacının: (2). Davalı …’ya faturaya yansımış bir borcunun olmadığı, 90.000,00 TL tutarlı çek için taahhüt ettiği malın teslimini yapamadığı bu hususta 2. Davalı … tarafından davacı şirkete 15.12.2015 tarihli Muvafakatname-İbraname verildiği, Davalı …Ş. tarafından dava dosyasına sunulu olan 24.05.2015 tarihli … numaralı 149.919,84 TL tutarlı fatura için 30.04.2015 tarihinde … ve … numaralı 75.000,00 TL tutarlı 2 adet çek verildiğinin Talimat Mahkemesi Bilirkişisi tarafından tespit edildiği,
… 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin …E. sayılı dosyası ile alınan Bilirkişi Raporunda belirtildiği üzere, İhtilafa konu … …/… şubesine ait 15.03.2016 keşide tarihli, 90.000,00 TL / futarlı çekin 2. Davalı …’ya sipariş avansı olarak verildiği, ancak 2. Davalı … taahhüt ettiği derileri davacı şirkete teslim etmediği, bu anlamda ihtilafa konu çekin karşılıksız kaldığı ve davacının istirdat talebinin yerinde olduğu,…” hususlarında görüş bildirilmiştir.
Bilirkişi Raporu taraflara usulüne uygun olarak tebliğ edilmiştir.
Davacı vekili tarafından bilirkişi raporuna karşı beyan ve davanın esasına dair beyan dilekçesi sunulmuştur.
Davalı … vekili tarafından bilirkişi raporuna karşı itiraz dilekçesi ve ek rapor talepli dilekçe sunulmuştur.
Mahkememizce Bilirkişi Raporuna itirazların değerlendirilmek suretiyle Ek Rapor alınmak üzere dosyasının Bilirkişiye tevdine karar verilerek Bilirkişi Ek Raporu aldırılmıştır. Mali Müşavir Bilirkişi …’nun hazırlamış olduğu 27.07.2021 havale tarihli Bilirkişi Ek Raporuna göre özetle; “…Davalı şirket vekilinin 05.02.2021 tarihli itiraz dilekçesinde şirketlerince temlik alınan davaya konu 149.919,84 TL’lik faturaya dayalı alacağın davacının defterinde kayıtlı olduğu tespit edilmiştir. Bu anlamda davacı defterlerinde kayıtlı olan bir alacak müvekkil şirket tarafından temlik alınmıştır.
Bu sebeple bilirkişi raporunda 5.8 maddesinde belirtilen “Huzurdaki davada davacının …’ya faturaya yansımış bir borcu yoktur şeklindeki tespiti tamamen hatalıdır”; İtirazına karşın tarafımdan cevaben: düzenlenen 149.919,84 TL fatura için davacı yan defterleri üzerinde talimat bilirkişisi tarafından yapılan tespitlerde ilgili fatura için davacı tarafından … ve … numaralı çeklerle 2 adet 75.000,00 TL olmak üzere toplam 150.000,00 TL ödeme yapıldığı, bu anlamda davalı yan tarafından verilen 90.000,00 TL tutarlı çekin 149.919,84 TL fatura ile ilişkilendirilemeyeceği, davalı yan tarafından ikinci davalı …’ya verilen çekin sipariş avansı olarak verildiği ve karşılığı olan derilerin davacı yana teslim edilmediği görülmekte olup, Kök raporun özünün korunduğu,…” hususlarında görüş bildirilmiştir.
Bilirkişi Ek Raporu taraflara usulüne uygun olarak tebliğ edilmiştir.
Davacı vekili tarafından Bilirkişi Ek Raporuna karşı beyan ve davanın esasına dair beyan dilekçesi sunulmuştur.
Davalı … vekili tarafından Bilirkişi Ek Raporuna karşı itiraz dilekçesi sunulmuştur.
Bilirkişi Raporları hüküm kurmaya uygun bulunmuştur.
GEREKÇE;
Taraflar arasındaki ihtilaf; Taraflar arasında ticari ilişki gereği çekin usulüne göre temlik alınıp alınmadığı, çekin Mahkeme kararı ile iptaline dair kararının kesinleşmesine rağmen çekin tahsil edilmesinden dolayı davalıların sebepsiz zenginleşip zenginleşmediği, çekin tahsilinden dolayı davalıların davacı aleyhine zenginleşip zenginleşmediğini, davanın sebepsiz zenginleşme mi ya da istirdat davası olup olmadığı, dava türüne göre hak düşürücü sürenin geçip geçmediği, çekin tahsilinde davalıların kötüniyetli olup olmadığı, davalıların çekin tahsilinde haklı olup olmadığı hususlarındadır.
Tüm dosya kapsamından; Davacı tarafın davalılardan …’ya 90.000,00-TL miktarlı çek teslim ettiği, çekin teslim edilmesine rağmen çek karşılığı teslim edilmesi gereken malın davacıya teslim edilmediği, davalı …’nın diğer davalı …’ne çeki kırdırdığı iddiasıyla, aslında borçlu olunmadığı halde çek bedelinin ödenmiş olmasından dolayı sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre davalılardan bu ödenen çek bedelinin tahsilini talep ettiği, Davacı şirket ile davalı … arasında 27.09.2015 tarihinde mal alım sözleşmesi düzenlendiği, ilgili sözleşmede 27 ton deri alımı üzerinde anlaşma yapıldığı, buna karşılık 90.000,00-TL tutarlı çek alındığı, kalan kısmın mal teslimi sonucunda 3üncü ay 2016 yılında evrak verileceğinin yazıldığı, … tarafından davacı şirkete 15.12.2015 tarihli muvafakatname – ibraname verildiği, davacının davalı …’ya faturaya yansımış bir borcunun bulunmadığı, 90.000,00-TL tutarlı çek için taahhüt ettiği malın teslimini yapamadığı, davacı şirket tarafından diğer davalı …’ya 26.12.2016 tarihinde ihtarname keşide edildiği, davalı … ile davalı … arasında 24.10.2012 tarihli azami 1.000.000,00-TL limitli bir Faktoring Sözleşmesi imzalandığı, … 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 13.01.2017 tarihli ve … E., … K sayılı kararı ile davacının … Bankası … şubesine ait … çek numaralı ve 90.000,00-TL bedelli ve 15.03.2016 keşide tarihli keşidecisi … … Ltd Şti ve Lehdarı … olan çek nedeniyle borçlu olmadığının tespitine ve iptaline karar verildiği, davacının davalı …’ya faturaya yansımış bir borcunun olmadığı, davalı … Şirketinin davacının fatura borcu sebebiyle davalı …’dan davacıdaki alacağını temlik almak gibi bir durum söz konusu olmadığı, davacı şirket tarafından davalı şirkete 90.000,00-TL’nin ödendiği, Talimat Bilirkişi Raporu aldırılarak davacı şirketin ticari defterlerinin incelendiği, 30.04.2015 tarihinde mal alımı için … numaralı çekin sipariş avansı olarak verildiği ve karşılığında mal alımına ait hiçbir fatura ve yevmiye kaydının (mal alımının) olmadığının tespit edildiği, davalılardan …’nın cevap ve delil dilekçesi sunmadığı, davalılardan Faktoring Şirketinin cevap ve delil dilekçesi sunduğu, Faktoring Şirketinin ticari defterlerinin incelendiği, dava konusu 90.000,00-TL bedelli çek ile ilgili davacı şirket tarafından davalı şirkete 31.08.2016 – 03.01.2017 tarihleri arasında toplam 90.000,00-TL ödendiği, davalı şirketin Faktoring işlemiş ile ilgili diğer davalı …’ya 23.09.2015 tarihli toplam 10.000,00-TL tutarlı fatura düzenlediği, düzenlenen faturanın davalı şirketin ticari defterlerinde yevmiye defterinin … numaralı yevmiye maddesinde kayıt altına alınmış olduğu, davalı … Şirketinin davaya konu çek için diğer davalı …’ya 23.09.2015 tarihinde 80.000,00-TL tutarlı ödeme yaptığı ilgili ödemenin davalı şirketin ticari defterlerinde yevmiye defterinin … nolu yevmiye maddesinde kayıt altına alındığı, dolayısıyla davanın hukuki tavsifinin sebepsiz zenginleşmeye dayandığı, sebepsiz zenginleşmeden dolayı 2 yıl ve 10 yıllık zamanaşımlarının öngörüldüğü, davacının en son ödeme yaptığı tarihin 03.01.2017 tarihi olduğu, davanın 10.05.2018 tarihinde ikame edildiği, dolayısıyla zamanaşımının gerçekleşmemiş olduğu, dolayısıyla davacının talepleri karşısında her iki davalının da müştereken ve müteselsilen sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre sorumlu olduğundan, davacının davasının kabulü ile, 90.000,00-TL’nin davalılardan müştereken ve müteselsilen dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte tahsil edilerek davacıya ödenmesine dair karar verilmiştir.
HÜKÜM: Açıklanan gerekçeye göre;
1-)Davacının davasının KABULÜ ile
90.000,00-TL’nin davalılardan müştereken ve müteselsilen dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte tahsil edilerek davacıya ÖDENMESİNE,
2-)Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hükmolunan kısım üzerinden hesaplanan 6.147,90-TL nispi karar harcından peşin yatırılan 1.536,98-TL harcın mahsubu ile bakiye kalan 4.610,92-TL harcın davalıdan tahsili ile HAZİNEYE İRAD KAYDINA,
3-)Davacı vekili lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hükmolunan kısım üzerinden hesaplanan 12.500,00-TL vekalet ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine,
4-)Davacı tarafından yatırılan 35,90-TL başvuru, 5,20-TL vekalet harcı, 1.536,98-TL peşin harç, 1.200,00-TL bilirkişi ücreti ve 348,40-TL posta giderinden ibaret toplam 3.126,48-TL yargılama giderinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
5-)Taraflarca yatırılan kullanılmayan bakiye gider avansının kararın kesinleşmesi halinde yatıran tarafa iadesine,
Dair davacı vekilinin yokluğunda karşı davalı vekilinin yüzüne karşı, diğer davalının yokluğunda gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık kesin süre içinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi (İstinaf Mahkemesi) nezdinde İstinaf Yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usûlen anlatıldı. 24/01/2022

Katip …
✍e-imzalı

Hakim …
✍e-imzalı