Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/163 Esas
KARAR NO : 2022/225 Karar

DAVA : Menfi Tespit (Ödünç Verme Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 26/03/2019
KARAR TARİHİ : 16/03/2022

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Ödünç Verme Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin nakit sıkıntısı nedeniyle davalı ..Ticaret Ltd. Şti. nden borç para talep ettiğini, bunun üzerine davalı … Ticaret Ltd. Şti.’nin ekonomik açıdan güvenilir bir kişi ya da şirketin imzası (cirosu) olmadan çeki her hangi bir faktöringte kırdıramayacağını, davacı müvekkilinin bu talep karşılığında diğer davalı olan tanıdığı … A.Ş.ye gittiğini ve durumu izah ettiğini, kendilerinden yardımcı olmalarını istediğini, davacının yardım talebini kabul eden davalı … A.Ş. ‘nin davacının keşide ettiği çeki ciro ederek davacıya verdiğini, davacının davalı …A.Ş. tarafından ciro edilen bu çeki alarak davalı …Ticaret Ltd. Şti.’ne direkt olarak verdiğini, çeki bu yolla iktisap eden davalı …Ltd.Şti.’ne çekin faktöringte kırdırılıp paraya çevrilmesinde çekin arkasını ciro etmek zorunda olduğundan bu iş karşılığında komisyon alacağını davacıya beyan ettiğini, tarafların bu şekilde anlaştığını, çeki iktisap eden davalı …Ltd. Şti.’nin aradan epey zaman geçmesine rağmen çeki faktöringe kırdırmadığını ve çek karşılığında davacıya her hangi bir ödeme yapmadığını, bunun üzerinde davacının çeki talep ettiğini, ancak davalı … Ltd Şti’nin çeki iade etmediğini, bankaya ibraz ettiğini ve çekin arkasına karşılıksız kaşesi vurdurulduğunu, çekin daha sonra icraya konulduğunu ve de karşılıksız çek keşide etmek suçundan dava açıldığını, çekin arkasında her ne kadar davalı … A.Ş.nin şeklen ciranta görünse bile bu cironun davalı … Ltd. Şti.nin talebi üzerine şeklen var olan ciro olduğunu, bu ciroda borçlanma iradesi olmadığından ve de taraflar bu çek karşılığında birbirlerine hiç bir şey alıp vermediklerinden davacının bu çekten dolayı hiç bir borcu olmadığını, bu nedenle davalı … Ltd. Şti. tarafından başlatılan … 24.İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasından dolayı borçlu olmadıklarının tespitini talep ettiklerini, ayrıca davalı …Ticaret Ltd. Şti.’nin davacı aleyhinde … 2.İcra Ceza Mahkemesinin … esas sayılı dosyasından karşılıksız çek keşide etmek suçundan dolayı dava açtıklarını davacının hem madden hem de manen mağdur edildiğini, bu çekten dolayı taraflar arasında hiç bir ticari alışveriş ya da para alışverişinin olmadığını, bahsi geçen icra dosyasından dolayı borçlu olmadığının tespitine, icra takibinin iptaline, %20 inkar tazminatının davalıdan tahsiline, avukatlık ücreti-mahkeme giderlerinin davalılar üzerinde kalmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı … Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde özetle; Öncelikle davacı tarafın, icra takibine konu edilen borcu ödememek, icra takibini sürüncemede bırakmak için huzurdaki davayı açtığını, davacının dava dilekçesinde ileri sürdüğü iddialarının tamamına itiraz ettiğini, davacı tarafın dava dilekçesinde kurguladığı şekilde müvekkili şirket ile davacı arasında bir ilişki söz konusu olmadığını, davacı tarafın sırf icra takibindeki ödemeyi yapmamak için açmış olduğu davanın reddini talep ettiklerini, davacı tarafın, huzurdaki davaya konu çeki imzalayıp, keşide ettiğini ve lehdara verdiğini, lehdar tarafından da söz konusu çekin iyi niyetli üçüncü kişi olan müvekkili şirkete ciro edilerek verildiğini, çeki kendisinin imzalayıp keşide eden davacı tarafın, yetkili hamil olan müvekkili şirkete karşı dava açmasının açıkça kötü niyetli bir davranış olduğunu, kıymetli evraklardan olan çeklerde mücerretlik ilkesi (soyutluk) ilkesinin geçerli olduğunu, buna göre kıymetli evrakta mücerretlik ilkesi gereği, senette yer alan hak ile bu hakkın oluşumuna neden olan temel borç ilişkisi arasındaki bağın ortadan kalktığını, çekin temel borç ilişkisinden soyutlandığını, bağımsız ibr varlık kazandığını, çek keşide edenin, çek keşide etmekle borçlanmasının doğal sonucu olan temel borç ilişkisindeki def’ileri ileri sürememe hali yani soyutluk ilkesinin, yalnızca kıymetli evrakta mevcut olduğunu, bu anlamda çek keşide ederek lehdara veren davacı tarafın, yetkili hamil olan müvekkili şirkete açmış olduğu davanın reddedilmesi gerektiğini, bu anlamda davacı tarafın huzurdaki davayı açarak borçlu olmadığını, dolayısıyla kendisine borç verilmek için çekin alındığını ve borç da verilmediği yönündeki iddiasının yerinde olmadığını, bu nedenlerle davanın reddine, haksız ve kötüniyetli davacı aleyhine %20’den aşağı olmamak üzere kötüniyet tazminatına hükmedilmesine, yargılama gideri ve ücreti vekaletin karşı tarafa yüklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı …Tic. Ltd. Şti.’ne usulüne uygun olarak dava dilekçesi ve tensip tutanağının TK 35’e göre 10.05.2019 tarihinde tebliğ edilmiş olduğu, ancak süresinde herhangi bir cevap dilekçesi sunmadığı anlaşılmıştır.
Deliller; Bireysel Müşteri sözleşmesi, Vergi Levhası, İmza Beyannamesi, Taraf ticari defter ve kayıtları, … 24. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosya, … 2 icra ceza mahkemesinin … Esas sayılı dosyasının UYAP kayıtları, Bilirkişi İncelemesi … 24. İcra Dairesi’nin … E. Sayılı icra dosyasının incelenmesinden; … Ltd. Şti ‘nin, borçlular … ve … A.Ş aleyhine 03.09.2018 tarihinde 28.400,00-TL çek alacağı, 174,48-TL işlemiş faiz, 2.840,00-TL karşılıksız çek tazminatı alacağı ve 85,20-TL komisyon alacağı olmak üzere toplamda 31.499,69-TL üzerinden Örnek 10. Ödeme emri düzenlendiği, borçlu …’e ödeme emrinin 06.09.2018 tarihinde tebliğ edildiği, borçlu … A.Ş’ye tebliğ edildiği, icra takibine borçlularca itiraz edilmediği anlaşılmıştır.
Mahkememizce tarafların ticari defter ve belgeleri üzerinde inceleme günü ihdas edilerek Bilirkişi Raporu aldırılmıştır. Mali Müşavir Bilirkişi …’nun hazırlamış olduğu 20.02.2020 tarihli Bilirkişi Raporuna göre özetle; “…Davacı yan Mali Müşavir olması hasebiyle … sıra nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği kayıtlarını elektronik ,yortamda Serbest Meslek Kazanç defteri beyan sistemi üzerinde tutmakta olduğu, Serbest Meslek Kazanç defterlerinin hareket kabiliyeti olarak sadece gelir ve giderlerin kaydedilebilen defter olması nedeniyle davacının düzenlediği dava konusu çekin davacı ticari defterlerinde kayıt altına alınma olasılığı olmadığı, İncelenen 1. davalı şirkete ait 2018 yılı ticari defterlerinin açılış ve kapanış tasdiklerini süresinde yapıldığı bu anlamda defterlerin usulüne uygun tasdik edildiği, davalı şirket kayıtlarının usulüne uygun tutulmadığı, HMK 222 hükmü de gözetilerek tüm bu hususlarda Takdir Sayın Mahkemenize ait olduğu,
2. Davalı yan vekili 13.02.2020 tarihinde Mahkeme duruşma salonunda yapılan defter incelemesine katılmayıp tarafıma defter belge sunmamıştır. Davacı vekili Sayın Mahkemenize hitaben sunmuş olduğu dilekçe ile Müvekkiline ait Ticari defterlerin … 5. Asliye Ticaret Mahkemesi… E. Sayılı dosyasına ibraz edildiğini bu nedenle inceleme gününde sunamayacaklarını beyanla yerinde inceleme talep etmiştir. Davacı vekili …’a … numaralı telefonundan defalarca ulaşmaya çalışmama rağmen bir sonuç alınamamış ve 2. Davalıya ait ticari defterler üzerinde inceleme gerçekleşmediği,
Bütün bu anlatımların doğrultusunda Mali bilirkişi olarak Huzurdaki davadaki davalılardan 1. Sırada anılan Davalı … A.Ş. ye ait 2018 yılına ait Ticari defterleri üzerinde yapılan incelemede dava konusu çek ile ilgili herhangi bir muhasebe kaydına rastlanılmadığı, 1. sırada davalı olarak anılan …Ticaret A.Ş. Ticari defterleri üzerinde tarafımdan yapıları incelemede 2. Sırada davalı olarak anılan – …Tic. Ltd. Şti. arasında faturaya dayalı herhangi bir ticari ilişkisinin olmadığı, bir kambiyo senedi ciro edildiği zaman ciranta ile ciro edilen kişi arasında kural olarak bir temel ilişki (asıl borç ilişkisi) bulunmaktadır. Bu iki davalı arasında temel bir ilişkinin olmadığı görülmekte olup 30.000,00 TL tutarlı çekin karşılıksız kaldığı yönünde kanaate varıldığı, bu anlamda davacı yanın menfi tespit talebinin yerinde olduğu,…” hususlarında görüş bildirilmiştir.
Bilirkişi Raporu taraflara usulüne uygun olarak tebliğ edilmiştir.
Davalı … Ltd. Şti. vekilince Bilirkişi Raporuna dair beyan ve itiraz sunulmuştur.
Mahkememizce; Davalı …Ltd. Şti’nin ticari defter ve belgeleri üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmasına, incelemenin davalı … Ltd. Şti’nin ticari defter ve belgelerinin bulunduğu yerde yapılmasına, karar verilerek Bilirkişi Ek Raporu aldırılmıştır. Mali Müşavir Bilirkişi …’nun hazırlamış olduğu 09.02.2021 tarihli Bilirkişi Ek Raporuna göre özetle;
“…Davacı yan Mali Müşavir olması hasebiyle 486 sıra nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği kayıtlarını elektronik ortamda Serbest Meslek Kazanç defteri beyan sistemi üzerinde tutmakta olduğu, Serbest Meslek Kazanç defterlerinin hareket kabiliyeti olarak sadece gelir ve giderlerin kaydedilebilen defter olması nedeniyle davacının düzenlediği dava konusu çekin davacının tabi olduğu Serbest Meslek defterlerinde kayıt altına alınamayacağı, İncelenen 1. davalı şirkete ait 2018 yılı ticari defterlerinin açılış ve kapanış tasdiklerini süresinde yapıldığı bu anlamda defterlerin usulüne uygun tasdik edildiği, davalı şirket kayıtlarının üsülüne uygun tutulmadığı, HMK 222 hükmü de gözetilerek tüm bu hususlarda Takdir Sayın Mahkemenize ait olduğu, Ek inceleme yapılması amacıyla ilgili olarak; İkinci davalı şirket …Tic. Ltd.Şti. ‘nin Mali Müşaviri olan … şahsın 0532 243 26 38 numaralı cep telefonu ile davalı şirketin defterlerinin incelenmesi hususunda yapmış olduğum görüşmede ilgili şirketin 2018 yılına ait ticari defterlerinin … ilinde Vergi Denetim kurulunda vergi incelemesinde olduğunu, incelemenin yaklaşık Temmuz âyına kadar sürebileceğini beyan ettiği, Aynı Mali Müşavir, 2018 yılında 2. Davalı …Tic. Ltd. Ştiimin Mali Müşavirliğini Davacı yan olan Mali Müşavir …’in yaptığını beyan ettiğini, bu hususun Davalı şirketin Vergi Dairesi olarak görünen … Vergi Dairesi Müdürlüğünden sorulmasının Sayınrı Mahkemenizin takdiri içinde kaldığı, Bütün bu anlatımların doğrultusunda Mali bilirkişi olarak Huzurdaki davadaki davalılardan 1. Sırada anılan Davalı … Ticaret A.Ş. ye ait 2018 yılına ait Ticari defterleri üzerinde yapılan incelemede dava konusu çek ile ilgili herhangi bir muhasebe kaydına rastlanılmadığı gibi 1. sıradaki davalı olarak anılan …Ticaret A.Ş. ticari defterleri üzerinde yapılan incelemede 2. Sırada davalı olarak anılan …Tic. Ltd. Şti. arasında faturaya dayalı herhangi bir ticari ilişkinin olmadığı, Davalı …Tic. Ltd. Şti’nin Ticari defterlerinin … Vergi Denetim Kurulunda Vergi incelemesinde olduğu beyan edilerek sunulmadığı, dolayısı ile defterlerde ikinci ve birinci Davalı arasında Ticari ilişkinin mevcut olup olmadığının tespit edilemediği, İhtilafa konu 11.08.2018 keşide tarihli … seri numaralı …Bankası … şubesine’ne ait 30.000,00 TL tutarlı çek ile ilgili davacının menfi tespit talebinin yerinde olup olmadığı hususunun, ikinci davalı konumunda olan… Tic. Ltd. Şti’nin birinci Davalı konumundaki …Ticaret A.Ş. ile aralarında ticari bir ilişkinin olup olmadığı tespit edildikten sonra nihai bir karara varılacağı,…” hususlarında görüş bildirilmiştir.
Bilirkişi Ek Raporu taraflara usulüne uygun olarak tebliğ edilmiştir.
Davalı … Ltd. Şti. vekilince Bilirkişi Raporuna dair beyan ve itirazlarını sunulmuştur.
Mahkememizce … Asliye Hukuk Mahkemesi’ne talimat yazılarak davalının … Vergi Dairesindeki ticari defterlerinin incelenmesine, incelemenin Mali Müşavir vasıtasıyla yapılmasına karar verilerek Talimat Bilirkişi Raporu aldırılmıştır. Mali Müşavir Bilirkişi …’nın hazırlamış olduğu 26.10.2021 tarihli Talimat Bilirkişi Raporuna göre özetle; “…Davalı … Ltd. Şti’nin ticari defterleri üzerinde yapılan incelemede;
-Davacı İle Davalı … Ltd Şti arasında herhangi bir ticari ilişki bulunmadığı,
-Davalı …. A.Ş. ile Diğer davalı … Ltd şti arasında herhangi bir ticari ilişki bulunmadığı,
-Dava konusu çekin Davalı … Ltd. Şti’nin ticari defterlerinde yer almadığı…” hususlarında görüş bildirilmiştir.
Talimat Bilirkişi Raporu taraflara usulüne uygun olarak tebliğ edilmiştir.
Davacı vekilince Talimat Bilirkişi Raporuna dair beyan dilekçesi sunulmuştur.
Bilirkişi Raporları ve Talimat Bilirkişi Raporu hüküm kurmaya uygun bulunmuştur.
GEREKÇE;
Taraflar arasındaki ihtilaf; İcra takibinden dolayı davacının, davalılara borçlu olup olmadığı, icra takibine konu olan çekten dolayı davacının borçlu olup olmadığı, icra takibinden dolayı icra takibi alacaklısının kötüniyetli olup olmadığı hususlarındadır.
Tüm dosya kapsamından; Davacı tarafın … 24. İcra Dairesi’nin… E sayılı icra dosyasında borçlu konumda olduğu, söz konusu icra dosyasının alacaklısının … Ltd. Şti olduğu, borçluların davacı … ve davalı … A.Ş olduğu, icra takibinin sebebinin… Şubesine ait 11.08.2018 tarihli … seri numaralı 30.000,00-TL tutarlı çek olduğu, davacı vekilince ikame edilen iş bu davanın davacısının … 24. İcra Dairesi’nin …E sayılı icra dosyasından davalılara borçlu olmadığının tespiti ve iptali talepli olduğu, davacı tarafın Mali Müşavir olduğu, … sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği kayıtlarını elektronik ortamda Serbest Meslek Kazanç defteri beyan sistemi üzerinde tutmakta olduğu, Serbest Meslek Kazanç defterlerinin hareket kabiliyeti olarak sadece gelir ve giderlerin kaydedilebilen defter olması nedeniyle davacının düzenlediği dava konusu çekin davacı ticari defterlerinde kayıt altına alma ihtimali olmadığı, davalı … AŞ’nin 2018 yılı ticari defterlerinin incelendiği, dava konusu 11.08.2018 keşide tarihli düzenleyicisinin … olan çek ile herhangi bir muhasebe kaydına rastlanılmadığı, davalıların, dava konusu çek ile ilgili herhangi bir fatura ilişkisine ait muhasebe kaydının bulunmadığı, bu çerçevede taraflar arasında herhangi bir ticari ilişkinin bulunmadığı, bir kambiyo senedinin ciro edildiği zaman ciranta ile ciro edilen kişi arasında kural olarak bir temel ilişki – asıl borç ilişkisi bulunmakta olduğu, bu iki davalı arasında temel bir ilişkinin olmadığı, davalı … Ltd Şti’nin 2018 yılı ticari defterlerinin incelemeye tabi tutulduğu, davalı … Ltd Şti’nin davacı … ve diğer davalı …AŞ ile herhangi bir ticari ilişkinin bulunmadığı, davalı … Ltd Şti’nin ticari defterlerinde dava konusu çeke dair herhangi bir kayda rastlanmadığı, dolayısıyla taraflar arasında davaya konu çek ile ilgili olarak bir ticari ilişki bulunmadığından davacının davasının kabulü ile, … 24. İcra Dairesi’nin … E sayılı icra dosyasında davacının borçlu olmadığının tespitine, davacı yönünden icra takibinin iptaline, davalıların kötüniyetleri ispat edilemediğinden kötüniyet tazminat talebinin reddine dair karar verilmiştir.
HÜKÜM: Açıklanan gerekçeye göre;
1-)Davacının davasının KABULÜ ile
… 24. İcra Dairesi’nin … E sayılı icra dosyasında davacının BORÇLU OLMADIĞININ TESPİTİNE, davacı yönünden icra takibinin İPTALİNE,
Kötüniyet Tazminat talebinin REDDİNE,
2-)Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hükmolunan kısım üzerinden hesaplanan 2.049,30-TL nispi karar harcından peşin yatırılan 512,33-TL harcın mahsubu ile bakiye kalan 1.536,97-TL harcın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile HAZİNEYE İRAD KAYDINA,
3-)Davacı vekili lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hükmolunan kısım üzerinden hesaplanan 5.100,00-TL vekalet ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine,
4-)Davacı tarafından yatırılan 44,40-TL başvuru, 6,40-TL vekalet harcı, 512,33-TL peşin harç, 1.400,00-TL bilirkişi ücreti ve 332,80-TL posta giderinden ibaret toplam 2.295,93-TL yargılama giderinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
5-)6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-13,14. Maddeleri ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği 26.maddesi gereğince Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanan 1.320,00-TL arabuluculuk ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak hazineye gelir kaydına,
6-)Taraflarca yatırılan kullanılmayan bakiye gider avansının kararın kesinleşmesi halinde yatıran tarafa iadesine,
Dair davacı vekilinin yüzüne karşı davalı Akçalı vekilinin yokluğunda diğer davalının yokluğunda gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık kesin süre içinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi (İstinaf Mahkemesi) nezdinde İstinaf Yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usûlen anlatıldı. 16/03/2022

Katip …
✍e-imzalı

Hakim …
✍e-imzalı