Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2018/850 Esas
KARAR NO : 2019/550

DAVA : Kayıp Çek Yapraklarının İptali ile Banka Hesabı Kapatılması
DAVA TARİHİ : 20/09/2018
KARAR TARİHİ : 17/06/2019

Mahkememizde görülmekte olan Kayıp Çek Yapraklarının İptali ile Banka Hesabı Kapatılması
davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA VE TALEP :
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirket ile davalı bankanın … şubesi arasında akdedilen kredi sözleşmesine tevfikan müvekkili şirket, davalı bankanın … Şubesi nezdindeki … numaralı hesaptan, 5941 sayılı Çek Kanunu’nun yürürlüğe girmesinden önce müvekkili şirkete verilen TL çeklerden boş çek yaprakları ile … numaralı hesaptan verilen Usd çeklerden boş çek yaprakları ve … numaralı hesaptan verilen Euro çeklerden boş çek yapraklarının müvekkili şirket tarafından kayıp edildiğini ve 20.12.2009 tarihinde yürürlüğe giren 5941 sayılı Yasa’nın yürürlükte olduğu 20.12.2009 tarihinden itibaren muhatap bankaya ibraz edilmediğini, anılan çek yapraklarının boş olduğunu, imzasız olduğu için muhatap bankaya ibraz edilmediği gibi muhatap bankanın anılan çek yapraklarını tanzim eden davalı banka, çek yaprakları kendisine ibraz edilmediği / iade edilmediği için 5941 sayılı Yasa’nın 3/3. maddesi gereğince güvence bedelinden sorumlu olduğundan bahisle gayri nakdi riskinin bulunduğunu beyan edip müvekkil şirketin talebine rağmen bu çek yapraklarını iptal etmediğini ve müvekkili şirketin risk hesabında tutarak müvekkil şirketin bu çek yaprakları karşılığı güvence bedeli kadar teminatını karşılaması istediğini, 5941 sayılı Çek Kanun’unun geçici 3. maddesinin 3. fıkrasında aynen ” (3) Muhatap banka, ibraz eden düzenleyici dışındaki hamile, süresinde ibraz edilen her çek yaprağı için; a) Karşılığının hiç bulunmaması hâlinde, 1) Çek bedeli bin Türk Lirası veya üzerinde ise bin Türk Lirası, 2) Çek bedeli bin Türk Lirasının altında ise çek bedelini, b) Karşılığının kısmen bulunması hâlinde, 1) Çek bedeli bin Türk Lirası veya altında ise, çek bedelini aşmamak koşuluyla, kısmî karşılığı bin Türk Lirasına tamamlayacak bir miktarı, 2) Çek bedeli bin Türk Lirasının üzerinde ise, çek bedelini aşmamak koşuluyla, kısmî karşılığa ilave olarak bin Türk Lirasını ödemekle yükümlüdür. Bu husus, hesap sahibi ile muhatap banka arasında çek defterinin teslimi sırasında yapılmış olan dönülemeyecek bir gayri nakdî kredi sözleşmesi hükmündedir. Bu fıkradaki miktar, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayımlanan fiyat endekslerindeki yıllık değişmeler göz önünde tutularak Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından her yıl Ocak ayında belirlenir ve Resmî Gazete’de yayımlanır. ” denildiğini, davalı banka bu hükme dayanarak, yukarıda numaraları belirtilen hesaplardan müvekkili şirkete verdiği çek yapraklarının kendisine iade edilmediğinden / ibraz olunmadığından bahisle güvence bedeli kadar riskinin karşılığının müvekkil şirket tarafından garanti edilmesini istemekte ve anılan çek yapraklarını iptal etmeyip müvekkil şirketin riskinden düşmediğini, Halbuki 5941 sayılı Çek Kanun’unun geçici 3. maddesinin 4. fıkrasında aynen ” ( 4 ) Bankaların müşterilerine verdikleri eski çek defterleriyle ilgili olarak, muhatap bankanın 3 üncü maddenin üçüncü fıkrasına göre ödemekle yükümlü olduğu tutara ilişkin sorumluluğu 30/06/2018 tarihinde sona erer. ” denildiğini, dolayısı ile 30.06.2018 tarihi itibarı ile davalı bankanın, anılan çek yaprakları ile ilgili olarak 5941 sayılı Yasa’nın 3/3. fıkrasında belirtilen ödemekle yükümlü olduğu tutara ilişkin sorumluluğunun 30.06.2018 tarihinde sona erdiğini, bu nedenlerle davalı bankanın … Şubesi nezdindeki … numaralı TL hesabından, … sayılı Çek Kanun’unun yürürlüğe girmesinden önce müvekkili şirkete verilen TL çeklerden BOŞ çek yaprakları ile 9084123 numaralı USD hesabından verilen USD çeklerden BOŞ çek yaprakları ve 9084124 numaralı EURO cinsi hesaptan verilen EURO çeklerden BOŞ çek yapraklarının müvekkili şirket tarafından kayıp edilmiş ve 5941 sayılı Çek Kanun’unun yürürlüğe girdiği 20.12.2009 tarihinden itibaren muhatap bankaya ibraz edilmemiş / iade edilmemiş olduğunu, muhatap bankanın 5941 sayılı Yasanın 3/3. maddesi gereğince ödemekle yükümlü olduğu tutar yönünden sorumluluğunun, 5941 sayılı Yasa’nın geçici 3. maddesinin 4. fıkrası gereğince 30.06.2018 tarihi itibarı ile sona ermiş olmakla TL, USD ve EURO cinsi çek yapraklarının iptaline, anılan çek yaprakları sebebiyle taraflar arasında 5941 sayılı Yasa’nın 3/3. maddesi hükmü ile kurulan gayri nakdi kredi sözleşmesi, muhatap bankanın bu hususa yönelik sorumluluğunun 30.06.2018 tarihi itibarı ile sona ermesi sebebiyle hükmünü yitirdiğinden müvekkil şirketin anılan çek yaprakları sebebi ile teminat gösterme yükümlülüğü ortadan kalkmış olmakla anılan çek yaprakları sebebiyle müvekkili şirketin gayri nakdi kredi riski bulunmaması sebebiyle dayanak banka hesaplarının kapatılmasına karar verilmesini, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davalı bankaya yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP :
Davalı vekili davaya cevap dilekçesinde özetle; Dava dilekçesinde açıkça ikrar edildiği üzere davacı tarafın 3167 Sayılı Çek Yasasının yürürlükte olduğu dönemde müvekkili Banka’dan çek defterleri aldığını, davacının müvekkili banka nezdinde 27 adet boş çek yaprağı bulunmakta olup bu çeklerden 25 adedi Türk Lirası cinsinden iken 2 adedinin Euro cinsinden çek yaprağı olduğunu, davacı tarafın boş çek yapraklarının iptalini talep etmekte olup bu talebini 5941 Sayılı Çek Kanunu’nun geçici 3. Maddesine dayandırdığını, bununla birlikte davacı tarafın yasal düzenlemeyi hatalı yorumladığını, zira söz konusu yasal düzenlemede belirtilen hususun çek yapraklarının hükümsüz hale gelmesine ilişkin olmadığını, yasal düzenlemenin bankanın çek yaprağı ödeme sorumluluğunun ortadan kalkmasına ilişkin olduğunu, bu ayrımın son derece kritik olup davanın özünü doğrudan etkilediğini, davacı tarafından 3167 sayılı Çek Kanununun yürürlükte olduğu dönemde almış olduğu çekler bakımından yapılacak değerlendirmenin 5941 Sayılı yasa hükümlerine bağlı olacağını nitekim 5941 sayılı yasa hükümleri gereğince davacı iddialarının asılsız olduğunun görülebildiğini, 5941 Sayılı Çek Yasası Geçici madde 3.3.”Bu Konunun bu maddenin yayımı tarihinden önce yürürlükte bulunan hükümleri ile mülga 3167 sayılı Kanun hükümleri gereğince düzenlenmiş olan eski çeklerin hukukî geçerliliği devam eder.” şeklinde olduğunu, Bu yasa maddesi içerisinde açıkça 3167 sayılı yasa hükümleri gereğince düzenlenmiş olan çeklerin hukuki geçerliliğinin devam edeceğinin belirtildiğini, 3167 sayılı yasa hükümlerinin yürürlükte olduğu dönemde dava dışı şirket tarafından teslim alınan, dava konusu çeklerin hukuki geçerliliğinin devam edeceğinin açık yasa hükmünün bir gereği olduğunu, dolayısıyla davacı tarafından ileri sürülen söz konusu çeklerin hukuki değerini kaybettiğine ve çeklerin iptali gerektiğine yönelik iddianın gerçek dışı olduğunu, davacının iddialarına dayanak yapmakta olduğu yasa maddesinin ise 5941 Sayılı Çek Yasası’nın geçici 3.4. Maddesi olduğunu, Geçici Madde 3.4″ Bankaların müşterilerine verdikleri eski çek defterleriyle ilgili olarak, muhatap bankanın 3 üncü maddenin üçüncü fıkrasına göre ödemekle yükümlü olduğu tutara ilişkin sorumluluğu 30/6/2018 tarihinde sona erer.” şeklinde olduğunu, Açık yasa hükmünden anlaşılabileceği üzere 30.06.2018 tarihinde sona eren husus bankanın çek yaprağı sorumluluk bedelini ödeme yükümlülüğü olduğunu, ancak bu durumun çekin geçerliliğini etkilemediğini, müvekkili banka’nın çek yaprağı sorumluluk bedelini ödeme yükümlülüğünün sona ermiş olmasının, çekin geçersizliği anlamına gelmemekte olup davacının boş çek yapraklarının ibraz edilmesi halinde işleme alınmasının yasal bir zorunluluk olacağının her türlü izahtan vareste olduğunu, zira söz konusu çeklerin hukuken geçerli çekler olduğunu ve hukuken geçerli olan bir çekin işleme alınmasının yasal bir zorunluluk olduğunu, davacının çek hesaplarının kapatılmasına ilişkin talebinin ancak ve ancak boş çek yapraklarının tamamının müvekkili bankaya iade edilmesi durumunda gerçekleştirilebileceğini, davacı taraf çek yapraklarının kayıp olduğunu iddia etmekte ise buna yönelik açacağı tespit davasının muhatabının müvekkili banka olmadığını, Zira, çeklerin kaybedilmesi yahut elden çıkmasının tamamen davacının sorumluluğunda olduğunu beyan ederek davanın reddi ile yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacı tarafa tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER :
Taraflar arasındaki mail yazışmaları, bankacı bilirkişi tarafından düzenlenen rapor.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ KABUL VE GEREKÇE:
Davacı tarafından açılan dava, Kayıp Çek Yapraklarının İptali ile Banka Hesabı Kapatılmasına ilişkindir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, davalı bankanın eski çek defterleri ile ilgili olarak 5941 Sayılı Çek Kanununun 3/3 maddesindeki ödemekle yükümlü olduğu tutar yönünden sorumluluğunun 5941 Sayılı yasanın geçici 3/4 maddesi ile 30/06/2018 tarihinde sona ermiş olması nedeniyle çek yapraklarının iptalinin ve banka hesaplarının kapatılmasının gerekip gerekmediği hususlarındadır.
Mahkememizce tespit edilen uyuşmazlık konularında rapor düzenlemesi için bankacı …’a tevdi edilmiş, bilirkişi tarafından mahkememize sunulan raporda davacının çek iptal talebinin yerinde olmadığı beyan edilmiş olup Bilirkişi Raporu, dosya kapsamına uygun, ayrıntılı, açıklayıcı ve hüküm kurmaya elverişlidir.
5941 ÇEK YASASI GEÇİCİ MADDE 3 – (Ek: 31/1/2012-6273/6 md.)
(3) Bu Kanunun bu maddenin yayımı tarihinden önce yürürlükte bulunan hükümleri ile mülga 3167 sayılı Kanun hükümleri gereğince düzenlenmiş olan eski çeklerin hukukî geçerliliği devam eder.
(4) Bankaların müşterilerine verdikleri eski çek defterleriyle ilgili olarak, muhatap bankanın 3 üncü maddenin üçüncü fıkrasına göre ödemekle yükümlü olduğu tutara ilişkin sorumluluğu 30/06/2018 tarihinde sona erer.
Yasadan da anlaşılacağı üzere bankanın çek sorumluluk bedeli ile ilgili ödemekle yükümlü olduğu tutara ilişkin sorumluluğunun 30/06/2018 tarihinde sona ereceği ancak mülga 3167 sayılı Kanun hükümleri gereğince düzenlenmiş olan eski çeklerin hukukî geçerliliğinin devam edeceği düzenlenmiştir. Kaybedilen boş çek yaprağı kıymetli evrak hükmünde değildir. Çek iptali, TTK’nunda tarif edilen unusurları taşıyan “kambiyo senedi vasfını taşıyan” belge için geçerlidir. Bu nedenle bu çek yaprakları için çek iptal davası açılması mümkün değildir. Keşidecinin ileride ele geçirenlerce doldurulup hak iddia edilmesi halinde menfi tespit davası açma hakkı vardır. Türk Ticaret Kanunu’nun mülga edilen 711. Maddesi uyarınca, keşideci çekin kendisinin veya üçüncü bir kimsenin elinden rızası olmaksızın çıkmış olduğu iddialarında ise muhatabı çeki ödemekten men edebiliyor ve ödemeden men talimatı diğer hukuki tedbirlerden ayrı ve kendine özgü tedbir çeşidi olarak düzenlenmiş ise de 18.02.2009 tarihinde kabul edilen ve 28.02.2009 tarihli ve 27155 Sayılı Resmî Gazete (Mükerrer)’de yayınlanarak yürürlüğe giren 5838 Sayılı Yasa’nın 32. maddesinin 19. fıkrasıyla Türk Ticaret Yasası’nın 711. maddesinin 3. fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır. Ayrıca dava, çek iptali istemine ilişkin olup, TTK’nın 651. maddesi uyarınca çek iptali davasını ancak hamilin açabileceği, keşidecinin açamayacağı dikkate alınarak davacının davasının (çek iptali talebinin ve buna bağlı olarak banka hesabının kapatılması talebinin) reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Açıklanan yasal gerektirici nedenlere göre;
Davanın reddine,
Harçlar Kanununca alınması gerekli 44,40 TL ilam harcından peşin yatırılan 35,90 TL harcın mahsubu ile bakiye 8,50 TL harcın davacıdan alınarak hazineye gelir kaydedilmesine,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T gereğince 2.725,00 TL avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Dair tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık yasal süresi içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar taraf vekillerinin yüzüne karşı açıkça okunup, usulen anlatıldı.17/06/2019

Katip

Hakim