Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/1222 Esas
KARAR NO : 2021/645 Karar

DAVA : Menfi Tespit (Alım Satım)
DAVA TARİHİ : 30/12/2018
KARAR TARİHİ : 06/10/2021

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Alım Satım) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili ile davalının pazarlama ve satış sorumlusu … arasında 14.05.2018 tarihli sözleşme imzalandığı, sözleşmenin metninde; müvekkilinin talep ettiği malların birim fiyatları, müvekkilinin verdiği ödeme ve çeklerin dökümlerinin yazılı olduğu, müvekkilinin 14.05.2018 günü 500,00-TL nakit ödediğini, 20.09.2018-10.12.2018 31.01.2019-15.03.3019 tarihli toplam 90.000,00 TL çeklerin verildiğinin yazılı olduğunu, teslim alındığı hususunda …’in imzası olan ve üstünde çek fotokopileri dökümleri bulunan 2 adet belgede 20.09.2018 İstanbul keşide yer ve tarihli …bank … Şubesi … seri nolu 10.000,00 TL bedelli keşidecisi … Ltd.Şti olan çek 15.03.2019 … keşide yer ve tarihli …bank … Şubesi … seri nolu 20.000,00-TL bedelli keşidecisi …olan çek,
10.12.2018 … keşide yer ve tarihli … Şubesi … seri nolu 30.000,00-TL bedelli keşidecisi … Ltd. Şti olan çek, 31.01.2019 … keşide yer ve tarihli … Bankası … Şubesi … seri nolu 30.000 TL bedelli keşidecisi … olan çek, olmak üzere 4 adet ( toplam 90.000, TL bedelli) çekin teslim edildiğinin anlaşıldığı, davalı tarafın teslim aldığı bu çeklerden 15.03.2019 tarihli ve 31.01.2019 tarihli toplam 50.000,00-TL bedelli çeklerin ödenme zamanının uzun olmasından yakın tarihli başka çeklerle değiştirilmesini istediğini, davalı tarafın elindeki 15.03.2019 tarihli 20.000-TL bedelli çeki müvekkiline teslim ettiğini, müvekkilinden 30.11.2018 İstanbul keşide yer ve tarihli … Bankası … Şubesi … seri nolu 25.000-TL bedelli keşidecisi müvekkil olan çeki, 31.12.2018 … keşide yer ve tarihli … Bankası … Şubesi … seri nolu 25.000-TL bedelli keşidecisi müvekkili olan çeki aldığınıi Değiştirilmesini istediğini, 31.01.2019 tarihli 30.000,0- TL bedelli … nolu çeki iade etmediğini, Bu şekilde davalıya 500,00-TL nakit ödeme yanında önceden verilen çeklerden 90.000,00-TL’lik çekle ödeme, değiştirilmesini istediği çeklerin yerine 50.000,00-TL çekle ödeme yapıldığını, davalının bu çeklerden 15.03.2019 İstanbul keşide yer ve tarihli …bank … Şubesi … seri nolu 20.000,00-TL bedelli keşidecisi … olan çeki iade ettiğini, bu şekilde davalıya verilmiş ödeme tutarının 120.500,00-TL olduğunu,
Müvekkilinin 3üncü şahsın siparişi için davalıdan mal almak istediğini, davalıyla yapılan sözleşme uyarınca davalıya sipariş edilen malların zamanında ve tam olarak tesliminin yapılmadığını, davalının 18.06.2018 tarihli ve … sıra nolu faturası ile 27.462,10-TL lik mal teslimi yaptığını, yapılan bu kısmi teslimden sonra geriye kalan malların davalı tarafça zamanında gönderilmemesi, sipariş alınan işin üçüncü şahıs tarafından iptal olunduğu, müvekkilinin malları almak istemediğini, çeklerin iadesini ya da bedellerinin ödenmesini istemişse de bugüne kadar netice alınamadığını, davalıya verilen çeklerin 3üncü şahıs elinde olduğunun şifahi olduğunun öğrenildiği, müvekkilinin 1 adet çeki ödenemediği için karşılıksız işlemin tabi tutulduğu, müvekkilinin bedelsiz kalan çeklerden dolayı ödeme yapmak zorunda bırakıldığını, bu itibarla çeklerin ya da bir kısın çekin davalı elinde bulunması halinde çeklerin ya da davalı elindeki çeklerin müvekkiline iadesini, davalı elinde olmayan ödenmemiş ya da günü gelmemiş çeklerin ve tahsilatı yapılmış ya da dava sürecinde tahsil edilecek çeklerden dolayı toplam bedel alacağın ödenme zamanından itibaren avans faizi ile davalıdan tahsili için bu davanın açıldığını, dolayısıyla dava dilekçesinin içeriğinde belirtilen çeklerin bedelsiz olduğunun ve müvekkilinin davalıya borçlu olmadığının tespitine, davalının elinde bulunan çeklerin müvekkiline iadesine, çeklerin davalı elinde bulunmuyor olduğu davalı ya da 3üncü şahıs tarafından tahsil edilmiş ya da edilecek olması halinde çek bedelleri toplamının keşide tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmesini, davalının edimini ifa etmemesinden dolayı müvekkilinin çeklerle ilgili cayma hakkı kapsamının ibraz süresi öncesinde de kabulü ile ilgili bankaya müzekkere ile bildirilmesini, ödeme yasağı konulmasını, yargılama harç ve gideri ile yasal vekalet ücretinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı tarafa usulüne uygun dava dilekçesi tebliğ edilmiş, ancak davalı tarafından davaya cevap dilekçesi sunulmamıştır.
Deliller; Sözleşme, çek suretleri, fatura, …bank, …, … banka kayıtları, üçüncü şahsın sipariş ve iptaline dair belgeler, Ticari Defter ve Kayıtlar, Bilirkişi Raporları
Mahkememizce 27.03.2019 tarihli celsesinde davalı tarafın tanık dinletme talebinin kabul edilmesi üzerine 26.06.2019 tarihli celsede davalı tarafın tanıkları dinlenmiştir.
Mahkememizin 26/06/2019 tarihli celsesinde verilen 1 nolu ara karar gereğince; … Asliye Ticaret Mahkemesine talimat yazılarak Mali Müşavir Bilirkişi vasıtası ile davalının 2018 yılı ticari defterlerinin incelenmesine karar verilmiş ve Talimat Bilirkişi Raporu aldırılmıştır. Mali Müşavir Bilirkişi …’ün hazırlamış olduğu Bilirkişi Raporuna göre özetle; “…Davalı Firma defter ve kayıtları ve dayanağı belgelere göre davacıdan bir alacağı veya davalıya herhangi bir borcu yoktur.
Yine davalı firma Defter kayıtlarında, Davacıya ait cari hesap hareketlerinde dava dosyası delil listesinde sunulan sözleşme ve ilişiği çek fotokopilerinde görülen 3. Kişilere ait çeklere rastlanmamıştır.
Davalının ticari defterleri sahibi lehine delil niteliğine haiz değildir. Aleyhine delil olabileceği, …” hususlarında görüş bildirilmiştir.
Talimat Bilirkişi Raporu taraflara usulüne uygun olarak tebliğ edilmiştir.
Mahkememizin 05/02/2020 tarihli celsesinde verilen 1 nolu ara karar gereğince; Davacının ticari defter ve belgeleri üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiş ve inceleme günü tayin edilerek Bilirkişi Raporu aldırılmıştır. Mali Müşavir Bilirkişi …’nun hazırlamış olduğu Bilirkişi Raporuna göre özetle;
“… İncelenen davacıya ait 2018 yılı ticari defterlerinin açılış tasdikleri ile kapanış tasdiklerinin yasal süresinde olduğu, davacı yanın 2018 yılı ticari defterlerinin TTK hükümlerine göre usulüne uygun tutulmuş olduğu,
Davalı şirkete ait 2018 yılı ticari defterlerinin Talimat Mahkemesi bilirkişi tarafından incelendiği raporun netice ve kanaat kısmında, davalının ticari defterlerinin sahibi lehine delil niteliğine haiz değildir yazmakta olduğu,
Birinci Olasılık ; Davalı yan tarafından davacı yana düzenlenen 22.11.2018 tarihli 1893 numaralı 14.240,06 TL tutarlı fatura içeriklerinin davalı yanca fiilen teslim edildiği anlamına gelemeyeceğinin benimsenmesi halinde, Muhasebesel gözleme göre davacı yanın incelenen kendi ticari defterlerine göre davalı yandan 52.766,02 alacaklı olduğu,
İkinci olasılık ; Davalı yan tarafından davacı yana düzenlenen 22.11.2018 tarihli 1893 numaralı 14.240,06 TL tutarlı fatura içeriklerinin davalı yanca fiilen teslim edildiği anlamına geleceğinin benimsenmesi halinde, Muhasebesel gözleme göre davalı yanın incelenen kendi ticari defterlerine göre, davacı yana 38.525,96 borçlu olduğu,
Bilirkişi olarak görüşümün Birinci Olasılık üzerinde değerlendirildiği, davacının davalıya vermiş olduğu ve karşılığı bulunmayan … Bankası … şubesine ait 25.000,00 TL tutarlı çekin icra müdürlüğünden tahsil amaçlı … A.Ş. tarafından icra takibine konu edildiği, bu anlamda davalının düzenlediği 14.240,06 TL tutarlı faturanın faktoring yapmak amaçlı düzenlendiği, davacının menfi tespit talebinin yerinde olduğu,…” hususlarında görüş bildirilmiştir.
Bilirkişi Raporu taraflara usulüne uygun olarak tebliğ edilmiştir.
Mahkememizin 20.01.2021 tarihli ara karar ile bilirkişiden ek rapor alınmasına karar verilmiş ve Bilirkişi Ek Raporu aldırılmıştır. Mali Müşavir Bilirkişi …’nun hazırlamış olduğu 12.02.2021 tarihli Bilirkişi Ek Raporuna göre özetle;
“…İncelenen davacıya ait 2018 yılı ticari defterlerinin açılış tasdikleri ile kapanış tasdiklerinin yasal süresinde olduğu, davacı yanın 2018 yılı ticari defterlerinin TTK hükümlerine göre usulüne uygun tutulmuş ve kendi lehine delil olma vasfına haiz olduğu,
Davalı şirkete ait 2018 yılı ticari defterlerinin Tlalimat Mahkemesi bilirkişi tarafından incelendiği raporun netice ve kanaat kısmında, davalının ticari defterlerinin sahibi lehine delil niteliğine haiz değildir yağmakta olduğu,
Davalı yan tarafından düzenlenen 14.240,06 TL| tutarlı faturanın faktoring yapmak amaçlı düzenlendiği,
Davacı yanın, davalı yana vermiş olduğu çeklerden 52.766,02 TL tutarı karşılıksız kaldığı ve davacının menfi tespit talebinin bu miktar üzerinden yerinde olduğu, …” hususlarında görüş bildirilmiştir.
Bilirkişi Ek Raporu taraflara usulüne uygun olarak tebliğ edilmiştir.
Davalı vekilince Bilirkişi Ek Raporuna itiraz edilmiştir.
Davacı vekilince Bilirkişi Ek Raporuna ve davanın esasına dair beyan dilekçesi sunmuştur
Mahkememizin 21/04/2021 tarihli celsenin 2 nolu ara karar gereği dosyaya yeni giren bilgi ve belgeler de değerlendirilmek suretiyle bilirkişiden ikinci ek rapor alınmasına karar verilmiş ve Bilirkişi 2. Ek Raporu aldırılmıştır. Mali Müşavir Bilirkişi …’nun hazırlamış olduğu 27.07.2021 havale tarihli Bilirkişi 2. Ek Raporuna göre özetle;
“…İncelenen davacıya ait 2018 yılı ticari defterlerinin açılış tasdikleri ile kapanış tasdiklerinin yasal süresinde olduğu, davacı yanın 2018 yılı ticari defterlerinin TTK hükümlerine göre usulüne uygun tutulmuş ve kendi lehine delil olma vasfına haiz olduğu,
Davalı şirkete ait 2018 yılı ticari defterlerinin Talimat Mahkemesi bilirkişi tarafından incelendiği raporun netice ve kanaat kısmında, davalının ticari defterlerinin sahibi lehine delil niteliğine haiz değildir yazmakta olduğu,
Davalı yan tarafından düzenlenen 14.240,06 TL tutarlı faturanın faktoring yapmak amaçlı düzenlendiği, (Faktoring, firmaların mal ve hizmet satışlarından doğan yurt içi ve yurt dışı vadeli alacaklarının faktöring şirketi tarafından temlik alınarak garanti, alacak ve tahsilat yöntemi, finansman hizmetlerinin bir arada sunulduğu komple finansman yöntemidir)
Sayın Avukat müvekkilinin ticari defterleri üzerinde tarafımdan yapılan incelemede davalı van tarafından düzenlenen ve davacı müvekkilinin 2010 yılı ticari defterlerine kayıt altına aldığı 20.06.2018 tarihli faturanın 27.462,10 TL tutarlı olmadığının, 37.233,98 TL tutarlı olduğunun farkına varacağı,
Bu durumda davacının ödediği toplam 90.000,00 TL tutarlı çek toplamından davalının düzenlediği 37.233,98 TL tutarlı faturanın tenzili sonucunda; 90.000,00 TL – 37.233,98 TL – 52.766,02 TL tutarındaki alacağı yönünden menfi tespit talebinin yerinde olduğu,
Davacı yanın, davalı yana vermiş olduğu çeklerden 52.766,02 TL tutarı karşılıksız kaldığı ve davacının menfi tespit talebinin bu miktar üzerinden yerinde olduğu, 12.03.2021 tarihli ek raporun sonucunun değişmediği,
Davacı yan 52.766,02 TL tutarlı alacağına 3095 sayılı yasaya istinaden avans faizi talep edebileceği, …” hususlarında görüş bildirilmiştir.
Bilirkişi 2. Ek Raporu taraflara usulüne uygun olarak tebliğ edilmiştir.
Bilirkişi Raporları ve Ek Raporları hüküm kurmaya uygun bulunmuştur.
GEREKÇE;
Taraflar arasındaki ihtilaf; Taraflar arasındaki ticaretten dolayı davacının borçlu olup olmadığı, davalıya verilmiş çeklerin bedelsiz kalıp kalmadığının tespiti, çeklerin davacıya iade edilip edilmemesi ya da tahsil olunmuşsa çek bedellerinin davacıya iade edilip edilmemesi hususlarında toplanmıştır.
Tüm dosya kapsamından; Taraflar arasına ticari ilişki olduğu, taraflar arasındaki bu ticari ilişkiden dolayı davacı tarafından davalı tarafa verilen 70.000,00-TL tutarlı çeklerden dolayı davacının davalıya borçlu olup olmadığının tespiti için davanın ikame edilmiş olduğu, taraflar arasında 14.05.2018 tarihli sözleşme düzenlendiği, sözleşmenin ödeme başlıklı maddesinde 90.000,00-TL için 20.09.2018 / 15.03.2019 ve 10.12.2018 / 31.01.2019 tarihlerinin yazmakta olduğu, peşinat kısmında 500,00-TL – 14.05.2018 tarihinin yazmakta olduğu, aynı sözleşmenin not kısmında gününde ödenmeyen taksitler için %12 gecikme edeli ödenir denmekte olduğu, davacı tarafından davalı tarafa
20.09.2018 vade tarihli – 10.000,00-TL tutarlı çek
30.11.2018 vade tarihli – 25.000,00-TL tutarlı çek
10.12.2018 vade tarihli – 30.000,00-TL tutarlı çek
31.12.2018 vade tarihli – 25.000,00-TL tutarlı çek
31.01.2019 vade tarihli – 30.000,00-TL tutarlı çek olmak üzere 120.000,00-TL tutarında çekler ile ödeme yapıldığı,
Davalı tarafın davacı tarafa sözleşme gereği teslim edilen mal tutarı olarak fatura keşide edildiği bu faturanın 18.06.2018 tarihli ve 1847-48 numaralı 37.233,98-TL’lik fatura olduğu,
120.000,00-TL’lik çek bedelinden 30.000,00-TL tutarının davalı tarafından ödendiği, Dolayısıyla davacı tarafın davalı tarafa vermiş olduğu çeklerin 52.766,02-TL tutarının karşılıksız kaldığı, incelenen davacı tarafa ait 2018 yılı ticari defterlerinin davacı lehine delil olma vasfına haiz olduğu, davalı şirkete ait 2018 yılı ticari defterlerinin sahibi lehine delil vasfına haiz olmadığı, dolayısıyla tespit edilen hususlar doğrultusunda menfi tespit talebinin kabulü ile davacı vekilinin talebinin 52.766,02-TL üzerinden kabulü ile 52.766,02-TL’nin dava tarihi olan 30.12.2018 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, fazlaya dair taleplerin reddine dair karar verilmiştir.
HÜKÜM: Açıklanan gerekçeye göre;
1-)Davacının menfi tespit talebinin KABULÜ ile
52.766,02-TL’nin dava tarihi olan 30.12.2018 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya ÖDENMESİNE,
FAZLAYA DAİR TALEPLERİN REDDİNE,
2-)Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hükmolunan kısım üzerinden hesaplanan 3.604,45-TL nispi karar harcından peşin yatırılan 1.195,43-TL harcın mahsubu ile bakiye kalan 2.409,02 -TL harcın davalıdan tahsili ile HAZİNEYE İRAD KAYDINA,
3-)Davacı vekili lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hükmolunan kısım üzerinden hesaplanan 7.473,03-TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
4-)Davacı tarafından yatırılan 35,90-TL başvuru, 5,20-TL vekalet harcı, 1.195,43-TL peşin harç, 1.200,00-TL bilirkişi ücreti ve 346,00-TL posta giderinden ibaret toplam 2.782,53-TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
5-)Taraflarca yatırılan kullanılmayan bakiye gider avansının kararın kesinleşmesi halinde yatıran tarafa iadesine,
Dair davacı vekilinin yüzüne karşı davalı vekilinin yokluğunda gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık kesin süre içinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi (İstinaf Mahkemesi) nezdinde İstinaf Yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usûlen anlatıldı. 06/10/2021

Katip
¸e-imzalıdır

Hakim
¸e-imzalıdır