Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/786
KARAR NO : 2019/1169

DAVA : İTİRAZIN İPTALİ (Bayilik Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 31/08/2018
KARAR TARİHİ : 19/12/2019

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili tarafından Mahkemenize hitaben verilen dava dilekçesinde özetle; Davacı vekili 31.08.2018 harçlandırma tarihli dava dilekçesinde özetle; davacının yurtiçinde … markası altında petrol ürünlerinin satış ve dağıtımını bizzat ve sözleşmeli bayiler vasıtasıyla yapmakta olduğunu, davalı şirket ile 10/03/2017 Tarihli sözleşme, 15/01/2018 tarihli LPG Bayilik Sözleşmesi ve 15/01/2018 tarihli İstasyonlu Bayilik Sözleşmesi imzaladığı ve … adresinde bulunan istasyonun işletilmesi için ticari ilişki kurulduğu ve bu ilişkiden kaynaklı doğmuş ve doğacak tüm borçlarına teminat teşkil etmek üzere davalı şirketin maliki olduğu taşınmaz … İli … İlçesi … mah. 1224 ada, 1 numaralı Parselde kayıtlı bulunan “lokanta, yıkama, yağlama iki katlı ofis, market, LPG ve Akaryakıt İstasyonu” niteliğindeki taşınmaz üzerinde davacı şirket lehine 9. Derecede 4.500.000.TL. bedelle … yevmiye numarası ile … tarihinde ipotek tesis ettirdiği, ancak davalı tarafın hem sözleşmeler ile taahhüt ettiği tonaj alım taahhütlerine aykırı davrandığı hem de haksız ve geçersiz nedenlerle sözleşmeleri süresinden önce feshederek başka bir dağıtım şirketi ile anlaşmaya vardığı ve rakip bir firmanın ürünlerini satmaya başladığı, 17.01.2023 tarihine kadar devam etmesi kararlaştırılan sözleşmeler davalı tarafın … 45. Noterliği … tarih ve … yevmiye nolu fesih ihtarnamesi ile sona erdiği, davalı tarafından ödenmeyen borçlar nedeniyle … 10. İcra Müdürlüğü’nün … E sayılı dosyası ile ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile icra takibi başlatıldığı ve davalı tarafından yapılan itiraz ile takibin durdurulduğu, davalının 05/02/2018 tarihinde … 10. İcra Müdürlüğü’nün … sayılı dosyası ile ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile başlatılan icra takibine itiraz edildiği belirtilerek; itirazın iptaline, … 10. İcra Müdürlüğü’nün … E sayılı dosyası üzerinden devamına, davalı borçlu aleyhine %20 icra inkar tazminatına hükmedilmesine, yargılama harç ve giderleri ile vekâlet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacı Taraf Davasında:
Dava dilekçesini tekrar ederek davanın kabulüne karar verilmesini talep ettiği görülmüştür.
Davalı Davaya Cevabında :
Davalı vekilinin davaya cevap verme süresi geçtikten sonra ibraz ettiği 13/05/2019 tarihli cevap dilekçesinde özetle: Öncelikle dava dilekçesi tebligatının usulsüz olduğunu,dava dilekçesinin tebliği kanun ve yönetmelikte düzenlenen yetkili kişilere yapılmadığından usulsuz olup tebligatı öğrendikleri tarihin 22/04/2019 olduğunu, bu nedenle usulsüz olduğunu belirttikleri tebligatı öğrendikleri tarih olan 22/04/2019 tarihinden itibaren tebliğ tarihi olarak düzeltilmesini talep ettiği, esasa ilişkin beyanlarında ise davaya konu sözleşmenin haklı neden olmaksızın feshedildiği iddiasının gerçeği yansıtmadığını, davacı şirketin dava konusu sözleşmedeki asli edim yükümlülüklerini yerine getirmemesi, haksız rekabet ortamı oluşturması, akaryakıt ikmal yükümlülüğünü yerine getirmemesi, sadakat borcuna aykırı davranması nedeniyle sözleşmenin devamının çekilmez hale gelmesi ve bu durumun müvekkilinin mahvına sebep olacak olmasından dolayı müvekkilinin uğradığı zararın tazmini amacıyla 20/07/2018 tarihinde … 2 .ATM’ nin … esas sayılı dosyası ile dava açtıklarını davanın halen devam ettiğini, davacı şirketin iddia ettiğinin aksine akaryakıt sağlama yükümlülüğünü yerine getirmeyerek müvekkili şirketin zararına sebep olduğunu, akaryakıt ikmalinin sağlanması amacıyla müvekkilinin davacı firmaya 04-05-06-09-11-14-18 Nisan 2018 , 26-28-29 Mayıs 2018 tarihlerinde fax yolu ile akaryakıt ve LPG alım talebini ilettiğini, ancak davacı firmanın bu taleplerini karşılamadığını, ayrıca internet üzerinden çalışan sipariş ekranlarının dağıtıcı firma tarafından kapatılarak müvekkil şirketin motorin temin edemez hale gelmesini sağladığını, davacı şirketin hem akaryakıt sağlama yükümlülüğünü defalarca yerine getirmediği gibi hemde müvekkili tarafından tonaj alım taahhütlerini yerine getirmediği gerekçesiyle cezai şart alacağı ve kar mahrumiyeti alacağı talep ettiğini, davacı tarafın sözleşme ve sadakat borcuna aykırı davranışlarının müvekkili açısından sözleşmeyi sürdürülemez hale getirdiğini, müvekkili ile davacı arasında süre gelen ticari ilişkinin 2017 yılı ekim sonuna kadar son derece başarılı ve uyum içerisinde devam ettiğini, ancak müvekkilinin akaryakıt ürünleri alışlarının peşin ve 30 günlük alım arasındaki fiyat farkının müvekkiline bilgi verilmeden %0,78 den %1,80 e çıkarması ile aksamaya başladığını, müvekkili firmanın Türkiye çapında rekabetin en yoğun olduğu belgelerden birinde bulunan istasyonun ticari hayatını ancak indirimli ve vadeli satışlarla mümkün olduğunu, tüm akaryakıt bayilik sözleşmelerinde olduğu gibi müvekkilinin de karını akaryakıt ve otogaz ürünlerinin alış ve satış fiyatı arasındaki fark oluşturduğunu, ancak müvekkili firmanın 30 gün vadeli akaryakıt alımlarında uygulanan finans maliyetinin dağıtıcı firma tarafından 2.3 katına çıkarılması sonucunda müvekkili firmanın kar etmesinin mümkün olmayacağını, davacı firmanın müvekkili aleyhine ve dava dışı başka bir bayi lehine olacak şekilde haksız rekabet ortamı oluşturduğunu, dağıtıcının eşit durumdaki bayilere akaryakıt tedarik ederken birbirlerinden farklı fiyat belirleyemeyeceğini, objektif iyiniyet kuralları çerçevesinde müvekkilinin sözleşmeye devam etme olanağı kalmadığını, ayrıca davacının alacağın miktar olarak belirlenmeden ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile takibe geçilemeyeceğini, ipoteğin teminat altına alınan alacağa bağlı bir hak olduğunu, takip dayanağı ipoteğin müstenidinin bayilik mukavelesiyle takip yapılamayacağını, bu mukaveleden doğan borcun tahsili gerekip gerekmediğinin yargılamayı gerektirdiğini, alacağın bayilik ilişkisinden doğan teminat ipoteğinden dolayı gelen mahkemelerde dava açıp alacağını miktar olarak belirlemeden ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile borçlu hakkında takip yapılmasının usulsüz olduğunu, müvekkilinin davacı tarafa borcu olmadığı gibi alacağı olduğunu, ipotek bayilik sözleşmesine ilişkin teminat ipoteği ve bir limit ipoteği olduğundan davacı tarafın faize ilişkin iddialarının hukuki dayanaktan yoksun olduğunu beyan ederek davanın reddine, icra takibinde haksız ve kötü niyetli olan davacı hakkında takip konusu alacağın %20 sinden az olmamak üzere tazminata mahkum edilmesine karar verilerek yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı üzerine bırakılmasını talep etmiştir
Toplanan Deliller:
… 10.İcra Dairesinin … sayılı icra dosyası celp edilip incelenmiştir.
Davacı tarafça ibraz edilmiş bulunan Sözleşme ve ihtarnameler incelenmiştir.
Tarafların iddialarının değerlendirilmesi, icra Takip talebine yapılan itirazların değerlendirilmesi için Mali müşavir Bilirkişi vasıtası ile tarafların ticari defter kayıt ve belgeleri ile icra dosyası üzerinde inceleme yapılmış, Bilirkişi vasıtası ile düzenlenen 15/07/2019 Tarihli rapor ile özetle ”… Davacının, … markası petrol ürünlerinin satış ve dağıtımını sözleşmeli bayiler vasıtasıyla yapmakta olduğu, bu bağlamda davalı şirket ile 10.03.2017, 15.01.2018 tarihli LPG Bayilik Sözleşmesi ve 15.01.2018 tarihli İstasyonlu Bayilik Sözleşmesi imzaladığı, 17.01.2023 tarihine kadar devam etmesi kararlaştırılan sözleşmelerin davalı tarafın … 45. Noterliği … tarih ve … yevmiye nolu fesih ihtarnamesi ile sona erdiği, Davalı tarafından ödenmeyen borçlar nedeniyle … 10. İcra Müdürlüğü’nün … E sayılı dosyası ile ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile icra takibi başlatıldığı, davalı tarafından yapılan itiraz ile takibin durdurulduğu, davalının 05.02.2018 tarihinde … 10. İcra Müdürlüğü’nün … E sayılı dosyası ile ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile başlatılan icra takibine itiraz edildiği, Davacı şirketin e-defter mükellefi olduğu ve takip tarihi olan 13.07.2018 tarihinde davalı şirketten 2.313.188,96.-TL alacağı olduğu, Davacı tarafından düzenlenen tüm faturaların e-arşiv faturası ve “temel senaryo” şeklinde düzenlendiği, bahse konu faturalara davalının sistem üzerinden itiraz hakkının mümkün olmadığı, sistem üzerinden yapılamayan itiraz sebebiyle iade faturası düzenlenmediği ya da noter kanalı ile itiraz edilmediği görülmektedir. Taraflar arasındaki sözleşmenin 5.1 maddesi gereği yapılacak olan “Ödememe, eksik veya geç ödeme hallerinde ŞİRKET işbu sözleşmeyi feshedip etmemekte serbesttir. Her üç halde de ŞİRKET alacakları için aylık %5 gecikme faizi tahakkuk ettirmeye” hükmü gereği, yapılan hesaplama sonucu 271.218,16.-TL.TL. talep edebileceği ancak; taleple bağlılık ilkesi gereği bu tutarın 189.852,71.-TL olabileceği, ”yönünde görüş bildirdiği görülmüştür. Davalı taraf yeni bir bilirkişi vasıtası ile inceleme yapılması talebinde bulunmuş ise de dosyanın toplanan deliller çerçevesinde karar vermeye elverişli olduğu göz önünde bulundurularak davalı tarafın talebi mahkememizce yerinde görülmemiştir.
… 2.Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas sayılı dosyası celp edilip incelenmiş; Davamızın davalısı şirket tarafından davamızın davacısına karşı açılmış bulunan Haksız rekabetten kaynaklanan zararların tespiti ve tahsili davası olduğu görülmüş olmakla ilgili davanın sonucunun davamızın sonucunu etkilemeyeceği göz önünde bulundurularak ilgili dava ile davamızın birleştirilmesi veya sonucunun beklenilmesine karar verilmemiştir.
Delillerin Değerlendirilmesi:
Tüm dosya kapsamı dikkate alınarak; Davacı tarafın; davalı şirket ile 10/03/2017 Tarihli sözleşme, 15/01/2018 tarihli LPG Bayilik Sözleşmesi ve 15/01/2018 tarihli İstasyonlu Bayilik Sözleşmesi imzaladığı, bu ticari ilişkiden kaynaklı doğmuş ve doğacak tüm borçlarına teminat teşkil etmek üzere davalı şirketin maliki olduğu … İli, … İlçesi, … Mah. 1224 ada, 1 numaralı Parselde kayıtlı bulunan taşınmaz üzerinde davacı şirket lehine 9.Derecede 4.500.000.TL. bedelle 1124 yevmiye numarası ile 28/03/2013 tarihinde ipotek tesis ettirdiği, davalı tarafın hem sözleşmeler ile taahhüt ettiği tonaj alım taahhütlerine aykırı davrandığı, hem de haksız ve geçersiz nedenlerle sözleşmeleri süresinden önce feshederek başka bir dağıtım şirketi ile anlaşmaya vardığı ve rakip bir firmanın ürünlerini satmaya başladığı, sözleşmelerin davalı tarafın … 45. Noterliği … tarih ve … yevmiye nolu fesih ihtarnamesi ile sona erdiği, davalı tarafından ödenmeyen borçlar nedeniyle … 10. İcra Müdürlüğü’nün … E sayılı dosyası ile ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile icra takibi başlatıldığı ve davalı tarafından yapılan itiraz ile takibin durdurulduğu iddiasına dayanan davanın yasal dayanağının İ.İ.K.’ nun 67.md ifadesini bulan İtirazın iptali davası olduğu görülmüştür. Davalı taraf, icra takip talebine, ipoteğin ana para ipoteği değil, limit ipoteği olduğu, kayıtsız şartsız bir para borcunu ihtiva etmediğini, davacı tarafın öncelikle genel mahkemede dava açıp alacağını belirlemesinin gerektiğini beyan etmiştir. Yargılama aşamasında süresi içinde cevap dilekçesi vermediği ancak tüm aşamalarda davacı şirketin akaryakıt sağlama yükümlülüğünü yerine getirmediği gibi cezai şart alacağı ve kar mahrumiyeti alacağı talep ettiğini, davacı tarafın sözleşme ve sadakat borcuna aykırı davranışlarının müvekkili açısından sözleşmeyi sürdürülemez hale getirdiğini bu nedenle sözleşmenin fesih edildiğini, ayrıca davacının alacağın miktar olarak belirlenmeden ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile takibe geçilemeyeceğini, takip dayanağı ipoteğin müstenidinin bayilik mukavelesiyle takip yapılamayacağını, alacağın bayilik ilişkisinden doğan teminat ipoteğinden dolayı genel mahkemelerde dava açıp alacağını miktar olarak belirlemeden ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile borçlu hakkında takip yapılmasının usulsüz olduğunu, davalı tarafın, davacı tarafa borcu olmadığı gibi alacağı olduğunu belirterek davanın reddini talep etmiştir.
Taraflar arasında ki ticari ilişki, taraflar arasında düzenlenen 10/03/2017 Tarihli sözleşme, 15/01/2018 tarihli LPG Bayilik Sözleşmesi ve 15/01/2018 tarihli İstasyonlu Bayilik Sözleşmesine dayanmaktadır. Davalı tarafın sözleşmelerden doğmuş ve doğacak tüm borçlarına teminat teşkil etmek üzere davalı şirketin maliki olduğu taşınmaz üzerinde davacı şirket lehine 9. Derecede 4.500.000.TL. bedelle … yevmiye numarası ile 28/03/2013 tarihinde ipotek tesis edilmiştir. Dava, ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla başlatılan ilamsız takibe vaki itirazın iptali istemine ilişkindir.
Taşınmaz rehninin bir çeşidi olan ipotek, Medeni Kanun’un 881- 897. maddeleri arasında düzenlenmiştir. 4721 Sayılı Kanunun 851.md.sinin incelenmesi gerekir.4721 Sayılı Kanunun 851.md./1 si aynen ” MADDE 851.- Taşınmaz rehni, miktarı Türk parası ile gösterilen belli bir alacak için kurulabilir. Alacağın miktarının belli olmaması halinde, alacaklının bütün istemlerini karşılayacak şekilde taşınmazın güvence altına alacağı üst sınır taraflarca belirtilir. ”şeklindedir. Kanun maddesinden açıkça anlaşılacağı üzere ipotek, güvence altına alınması düşünülen alacağın miktarının belirli olup olmamasına göre iki şekilde kurulabilir. Buna göre, ipotekle güvence altına alınması düşünülen alacağın miktarı belirli ise anapara ipoteği, belirli değilse üst sınır ipoteği kurulur. Davamızın konusunu oluşturan alacak miktarı sözleşme kurulduğu aşamada belli değildir. Taraflarca üst sınır olarak 4.500.000.TL.olarak belirlenmiş bu bedel üzerinden ipotek kurulmuştur. Davacı tarafın icra takip talebine konu alacağı cari hesap alacağıdır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın çözümünde; düzenlenen sözleşmenin incelenmesi gerekecektir. Sözleşmenin 5.maddesi aynen “BAYİ, işbu sözleşme uyarınca satın aldığı petrol ürünlerinin bedellerini ŞİRKET tarafından belirlenecek fiyatlar üzerinden, ŞİRKET’in belirlediği şekilde sözleşme, fatura, kıymetli evrak veya kambiyo evrakında gösterilen vadelerinde ödeyecektir. Ödememe, eksik veya geç ödeme hallerinde ŞİRKET işbu sözleşmeyi feshedip etmemekte serbesttir. Her üç halde de ŞİRKET alacakları için aylık %5 gecikme faizi tahakkuk ettirmeye, her türlü takipte bulunmaya ve verilmiş olan teminatları paraya çevirmeye yetkilidir.” şeklindedir. Sözleşmenin 20.md.si ise “iş bu anlaşmadan mütevellit ticari münasebet sebebi ile bayinin …’deki borç ve alacağının miktarı …’in defter ve kayıtlarına göre taayyün edecektir. Bu bakımdan …’in defter ve kayıtlarının kati delil teşkil ettiğini bayi şimdiden kabul etmiştir.” şeklinde taraflar arasında anlaşma mevcuttur. Dosya kapsamına toplanan deliller ve düzenlenen Bilirkişi raporu doğrultusunda yapılan inceleme neticesinde belirlendiği üzere; Davacının, … markası petrol ürünlerinin satış ve dağıtımının davalı şirket vasıtası ile bayi sıfatı ile yapılması amacı ile 10.03.2017, 15.01.2018 tarihli LPG Bayilik Sözleşmesi ve 15.01.2018 tarihli İstasyonlu Bayilik Sözleşmesi imzaladığı, Davacı tarafın 2017 ve 2018 yıllarında e- defter mükellefi olduğu, Davacı şirket tarafından yevmiye ve kebir defterlerine ait beratların (süresi içerisinde) Maliye Bakanlığı’ndan alınmış olduğu, davacı tarafın cari hesap alacağının faturalara dayandığı, e- fatura olarak düzenlenen faturaların davalı tarafa gönderildiği, dava konusu alacağın dayandığı faturalara Davalı şirketin noter vasıtası ile itiraz etmediği, iade faturası düzenlemediği, 6102 Sayılı Kanunun 21.md.si uyarınca faturayı alan davalı tarafın, aldığı tarihten itibaren sekiz gün içinde, faturanın içeriği hakkında bir itirazda bulunmamakla faturanın içeriğini kabul etmiş sayılmış olduğu, Taraflar arasında düzenlenen sözleşmenin 20.md.sine göre incelenen davacı tarafın ticari defterleri ile Davacı tarafın 13/07/2018 takip tarihi itibari ile davalı şirketten 2.313.188,96.TL. alacaklı olduğu hususu sabit bulunmuştur. Taraflar arasında düzenlenen sözleşmenin 5.1. maddesine göre davacı tarafın %5 üzerinden gecikme faizi isteyebileceği anlaşılmakla Bilirkişi vasıtası ile yapılan hesaplama ile sabit bulunduğu üzere davacının 271.218,16.-TL. vade farkı talebinde bulunabileceği, icra takip talebinde 189.852,71.TL. vade farkı talep ettiği sabit bulunmakla davacı tarafın davasının Kabulü yönünde hüküm tesis edilmiş, davalı tarafın icra dosyasına yapmış olduğu itirazın haksız ve davacı tarafın alacağını geç almasına sebep olacak nitelikte bulunduğu anlaşılmakla davalı taraftan icra inkar tazminatının alınarak davacı tarafa verilmesi yönünde aşağıda ki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM; Yukarıda açıklanan gerekçeye göre;
1-)Davacı tarafın davasının KABULÜ ile, davalı tarafın … 10.İcra Dairesinin … sayılı icra dosyasına yapmış olduğu İTİRAZIN İPTALİNE,
2-)Davacı tarafın icra inkar tazminat talebinin kabulü ile (2.503.041,67.TL) nin %20’si oranında tazminatın davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine,
3-)Alınması gereken 170.982,78.TL. nispi karar harcından peşin yatırılan 30.230,49.TL.harcın mahsubu ile bakiye 140.752,29.-TL harcın davalıdan alınarak HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
4-)Davacı vekili lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince hükmolunan kısım üzerinden hesaplanan 87.745,63.TL. nisbi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine,
5-)Davacı tarafından yapılan toplam 31.176,59.TL. yargılama giderinin davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine,
6-)Taraflarca yatırılan, kullanılmayan bakiye gider avansının kararın kesinleşmesi halinde yatıran tarafa iadesine,
6100 Sayılı HMK.’ nın 345./1Maddesi uyarınca ilgililere kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde mahkememize vereceği bir dilekçe ile İSTİNAF YOLU açık olmak üzere taraf vekillerinin yüzüne karşı oy birliğiyle verilen karar alenen okunup usulen tefhim kılındı.19/12/2019

Başkan …

Üye …

Üye …

Katip …

Peşin Harç : 30.230,49,- TL
Başvuru Harcı : 35,90 .- TL
Vekalet Harcı : 5,20 .- TL
Bilirkişi Ücreti: 800,00.-TL
Posta Giderleri: 105,00.- TL
Toplam : 31.176,59.- TL