Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2015/519 Esas
KARAR NO : 2019/965

DAVA : Alacak (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 20/05/2015
KARAR TARİHİ : 16/10/2019

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA VE TALEP :
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin likit petrol gazı dağıtım firması olduğunu, davalı şirketin 01.07.2007 tarihli Otogaz LPG İstasyonu Bayilik sözleşmesi gereğince, …’da müvekkili şirketin yetkili oto gaz bayiliğini yürüttüğünü, müvekkili ile, davalı bayii arasında akdedilen sözleşmenin 11. maddesi gereği, sözleşmenin 01.07.2012 tarihine kadar yürürlükte olacağı konusunda karşılıklı mutabakata varıldığını, davalı şirketin vermiş olduğu satış taahhütnamesi gereği aylık asgari 8 ton LPG gazı alacağını taahhüt ettiğini, bu miktarda alım yapmaması halinde satış taahhütnamesinin 2. madde gereği müvekkili şirkete vermiş olduğu teminatın 5 katını tazminat olarak ödemeyi taahhüt ettiğini, bayilik sözleşmesi gereği davalı şirketin 50.000 TL teminat verdiğini, davalının sözleşme süresince taahhüt etmiş olduğu miktardan sadece 126,33 ton LPG aldığını, yeterince gaz alımı yapmadığından … 40. Noterliği vasıtasıyla … tarih … yevmiye sayılı ihtarı ile taahhüdüne uygun miktarda LPG alması hususunda uyarı gönderildiğini ve ihtarnamenin davalı şirkete 24.12.2009 tarihinde tebliğ edildiğini, müvekkili tarafından … 40. Noterliği … tarih ve … sayılı ihtarı ile teminatın 5 katı olan tazminatın 10 gün içerisinde ödenmesi, aksi takdirde teminata konu ipoteğin paraya çevrilip müvekkili şirket lehine irat olarak kaydedileceğinin ihtar edildiğini, her ne kadar hesap kat ihtarında talep edilen miktarı sehven 200.000,00 TL olarak belirtilmiş ise de doğrusunun 250.000,00 TL olduğunu, ihtarnamenin davalı şirkete gönderildiğini ancak davalının adres bırakmadan ayrılmış olduğunu ileri sürerek fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakları saklı kalmak kaydı ile, müvekkilinin 250.000,00 TL cezai şart alacağından ilk aşamada 50.000 TL tutarındaki cezai şart alacağının temerrüdünün oluştuğu 27.03.2012 tarihinden itibaren M.B. avans faiz oranı ile birlikte davalıdan tahsiline, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP :
Davalıya yapılan usulüne uygun tebligata rağmen davalı tarafça cevap dilekçesi sunulmamıştır.
DELİLLER :
Satış taahhütnamesi, ihtarname, Otogaz Lpg Bayi Sözleşmesi, Satış Taahhütnamesi, ihtarnameler, bilirkişi raporu.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ KABUL VE GEREKÇE:
Davacı tarafından açılan dava, bayilik sözleşmesinden kaynaklanan alacak davasıdır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, sözleşme gereği davalının davacıdan almayı taahhüt ettiği Lpg miktarına göre eksik alımı olup olmadığı, eksik alımı var ise cezai şart ödeme yükümlülüğü bulunup bulunmadığı, yükümlülüğü var ise cezai şart miktarının ne kadar olduğu hususlarındadır.
Taraflar arasında 01.07.2007 tarihinde 5 yıl süreli, 01.07.2012 tarihine kadar geçerli “Otogaz LPG Bayii Sözleşmesi” akdedildiği, sözleşmenin 9.maddesi Ceza-i Şartlar başlığını taşımakta olup bu maddeye göre bayinin sözleşme konusu dışına çıktığı takdirde Habaş’ın sözleşmeyi fesih ile tüm teminatları nakde çevirebileceği gibi ayrıca cezai şart ve tazminat talebi ile birlikte ariyet olarak verdiği malzemeleri geri alma hakkına sahip olacağı ve iş bu anlaşmanın 01.07.2007 tarihinde tanzim ve imza edilmiş olup 5 yıl süre ile 01.07.2012 tarihine kadar geçerli olduğu, taraflar arasındaki tonaj taahhüdünün taraflar arasındaki satış taahhütnamesinde düzenlendiği, davalı şirketin sözleşme süresi boyunca aylık 8 ton LPG’yi almadığı takdirde bayiinin …’a vermiş olduğu teminat tutarının beş katı kadar tazminat ödemeyi kabul ve taahhüt ettiği anlaşılmıştır.
… 40. Noterliğinin … tarih, … sayılı ihtarnamesi ile, davacı şirketin davalı şirketten sözleşme süresi boyunca taahhüdüne uygun miktarda LPG almaya başlamasını talep ve ihtar ettiği, … 40. Noterliğinin … tarih … sayılı ihtarnamesi ile davacı şirketin davalı şirketin eksik LPG alımı nedeniyle vermeyi kabul ettiği 200.000,00 TL’ yi on gün içerisinde ödemesini talep ve ihtar ettiği anlaşılmıştır.
… Asliye Hukuk Mahkemesi 2016/340 E, 2017/380 K sayılı 18/10/2017 tarihli kararı ile … Ticaret sicil memurluğunun … sicil numarasında kayıtlı iken TTK nın geçici 7. maddesi uyarınca sicilden terkin edilmiş olan … Ticaret Limited Şirketi’nin ticaret sicil kaydının … 4. Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı dosyasının yürütülüp sonuçlandırılması ve bununla ilgili hukuki sürecin tamamlanması işlemleri ile sınırlı olmak kaydıyla ihyasına, yeniden … Ticaret Siciline tesciline karar verildiği anlaşılmıştır.
Davalı şirketin ihyasının ardından tarafların ticari defter ve belgeleri de incelenmek sureti ile sözleşme uzmanı Doç. Dr. … ve mali müşavir …’dan tarafların iddia ve savunmaları, sundukları deliller, ticari defter ve kayıtları ayrıca taraflar arasındaki sözleşme incelenerek davalının, davacıdan almayı taahhüt ettiği LPG miktarına göre eksik alım olup olmadığı, eksik alım var ise cezai şart ödeme yükümlülüğü bulunup bulunmadığı, cezai şarta hak kazanılması halinde davalının cezai şartı ödemesinin mahvına sebep olup olmayacağı hususlarında rapor düzenlenmesi istenilmiş, bilirkişiler tarafından mahkememize sunulan raporda özetle; Davacı şirketin ticari defterleri incelendiğinde taraflar arasında gaz alışverişinden kaynaklanan cari hesap bakiyesinin olmadığı ve davacının davalıya satmış olduğu LPG tonajları ile ilgili davalı tarafın 10.05.2010 tarihinden sonra davacıdan herhangi bir mal satın almadığı, davalı şirketin ticari ilişkiden kaynaklanan borcunun bulunmadığı, her yılsonunda bir önceki yıla dair ceza koşulunun istenebilmesi, takip eden yılda henüz ifaya başlanmadan önce çekince (ihtirazi kayıt) bildirmesi veya ihtar çekilmesi şartına bağlı olup davacının bu tür bir çekince bildirmemesi sebebiyle cezai şartı talep şartlarının oluşmadığı beyan edilmiştir. Bilirkişi Raporu, dosya kapsamına uygun, ayrıntılı, açıklayıcı ve hüküm kurmaya elverişlidir.
TBK 179/2.fıkrasına göre, iki halde alacaklı, ceza koşulunu isteyemez: Alacaklı, ceza koşulunu isteme hakkından açıkça vazgeçmişse artık bu yönde bir talepte bulunamaz. Diğer yandan alacaklı, çekince koymadan ifayı kabul etmiş veya sözleşmeden doğan edimlerini ifa etmeye devam etmişse bu takdirde de ceza koşulunu isteyemez. Bu halde bayinin asgari alım taahhüdüne uymamasına rağmen, sözleşme ilişkisi devam ederken bu aykırılığa ilişkin cezai şart talebinde bulunmayan ve takip eden yıllarda herhangi bir ihtirazı kayıt koymadan bayilik ilişkisini sürdüren şirket iş bu maddeden kaynaklanan cezai şart alacağını (son yıl haricinde) talep hakkını kaybetmiş olacaktır. Bununla beraber TBK’nun 179/2.fıkrasında öngörülen ifaya ekli cezai şart hükmü, emredici nitelikte değildir ve taraflar bu sebeple sözleşme serbestisi ilkesi gereğince aralarında farklı bir düzenleme yapabilirler ancak sözleşmenin feshi halinde cezai şart ödeneceğinin kararlaştırılmış olduğu hallerde, ceza koşulunun istenmeyeceği yönünde bayide haklı bir güven oluşmuşsa, haklı güven ve dürüstlük ilkesi gereği cezai şart talep edilemez.
Somut olayda, davacı taraf davalıya gönderdiği … 40. Noterliğinin … tarih, … sayılı ihtarnamesi ile satış taahhüdünü yerine getirmediğini, bu durumun sözleşmeye aykırılık oluşturduğunu belirterek sözleşme ve ek protokollerden kaynaklanan sair talep, dava ve şikâyet haklarının saklı kalması kaydı ile sözleşme süresi boyunca taahhüde uygun miktarda davacıdan LPG almaya başlamasını davalıya ihtar etmiştir. Davalı tarafından ihtarnameye uygun LPG alınmadığı halde davacı taraf sözleşmeyi feshetmemiş ancak davalının 10.05.2010 tarihinden itibaren LPG alımını kesmesi ile birlikte ancak 09.02.2012 tarihli ihtarnamesi ile sözleşmesi fesih ederek eksik mal/ürün alımından dolayı davalıdan cezai şart talep etmektedir. Beş yıl süreli bir akaryakıt bayilik sözleşmesinin eki taahhütnamede bayinin yıllık asgari ürün alımı taahhüdü bulunmasına rağmen yıllar itibariyle bu taahhüde uyulmamış ise tedarikçi ( sağlayıcı ) firmanın, TBK 179/2.fıkrası uyarınca hem ifayı hem de ceza koşulunu talep edebilmesi için takip eden yılda henüz bayiye mal vermeden önce ceza koşulu ile ilgili “çekince” (ihtirazi kayıt) bildirmesi ya da bu konuda bayiye noterden bir ihtarname göndermesi gerekmekte ise de, davacının 09.02.2012 tarihine kadar davalından cezai şarta ilişkin bir talebi olmamıştır. 16.12.2009 tarihli ihtarname bir uyarı olarak kabul edilebilirse de ihtirazi kayıt olarak değerlendirilemeyeceğinden her yıl sonunda bir önceki yıla dair ceza koşulunun istenebilmesi, takip eden yılda henüz ifaya başlanmadan önce çekince (ihtirazi kayıt) bildirmesi veya ihtar çekilmesi şartına bağlı olup davacının bu tür bir çekince bildirmemesi nedeni ile cezai şartı talep şartlarının oluşmadığı kabul edilerek davanın reddine karar vermek gerkmiştir.
HÜKÜM: Açıklanan yasal gerektirici nedenlere göre;
Davanın reddine,
Harçlar Kanununca alınması gerekli 44,40 TL ilam harcının peşin yatırılan 853,88 TL harçtan mahsubu ile fazla yatırılmış olan 809,48 TL harcın davacıya iadesine,
Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına, kullanılmayan bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Dair tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık yasal süresi içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar davacı vekilinin yüzüne karşı açıkça okunup, usulen anlatıldı. 16/10/2019

Katip …

Hakim …