Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2017/570
KARAR NO : 2018/1251

DAVA : Sözleşmeden Kaynaklanan Zarar Tazmini (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 17/08/2015
KARAR TARİHİ : 22/11/2018

Mahkememizde görülmekte olan davanın yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin mahkememize verdiği dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin …’in … bölgesinde tarıma açılacak bölgelere sulama tesisi ekipmanı tedariki işini üstlenerek bu projede kullanılacak cam fiber polyester boru ve yan ürünlerinin alımı hususunda davalı ile 02/09/2014 tarihli satış sözleşmesi imzaladıklarını, müvekkilinin sözleşme ve kendisine bildirilen sevkiyat programına uygun şekilde ödemeyi yaptığını, ancak davalının nakliyeyi ucuza getirmek için küçük ve uğraklı gemileri tercih etmesi nedeniyle malların varım limanına bu gemilerle teslim edilmesinin mümkün olamadığını, hava koşullarının ağırlaşması sebebiyle malların yüklü olduğu gemilerin malları varım limanına teslim edemeyeceklerini bildirilmesine rağmen davalının eylemsiz kalması kalıp, müvekkilini oyalamaktan başka birşey yapmadığını, bu nedenle müvekkilinin kendi imkanlarıyla malları vagonlarla …’ na nakliyesini sağladığını, bu durumdan kusurlu davranışları nedeniyle davalının sorumlu olduğunu müvekkilinin bu nedenle ödemek zorunda kaldığı ceza ile ek nakliye giderlerinin davalıdan tahsili için iş bu davayı açtıklarını ve müvekkili tarafından ödenen toplamda 199.904,61 USD nin ihtarnamenin tebliğ tarihi olan 05/08/2015 gününden itibaren kamu bankalarınca USD mevduata uygulanan en yüksek faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacı Vekili Davasında :
Dava Dilekçesini tekrar ederek davanın kabulüne karar verilmesini talep ettiği görülmüştür.
Davalı vekili Davasında :
Davalı vekili mahkememize verdiği cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin sözleşmeden doğan yükümlülüklerini gereği gibi yerine getirdiğini, sözleşme konusu ürünlerin öngörülenden farklı tarihlerde yüklenmesi ve … Kanal Geçişinin kapanması neticesi varış limanına ulaşamasının davacının satış bedelini sözleşmeye aykırı olarak geç ödemesinden kaynaklandığını, sözleşmeye aykırı davranışları nedeniyle zarara sebep olanın davacının kendisi olduğunu ve kendi kusurundan menfaat elde etmeye çalıştığını, davacı tarafın ödemeleri geç yapması nedeniyle daha önce belirlenen gemi ile malların naklinin mümkün olmadığını, daha sonra müvekkilinin bütün iyi niyetiyle iki gemi bularak malların nakliyesini sağlamaya çalıştığını, ancak … Kanal geçişinin kapanmasından müvekkilinin sorumlu tutulamayacağını belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Toplanan Deliller :
Taraflarca ibraz edilen deliller incelenmiştir. Taraflar arasında düzenlenmiş bulunan 02/09/2014 Tarihli satış sözleşmesi, Proforma fatura ; Tarafça gönderilen ihtarnameler incelenmiştir.
Mahkememizce tarafların iddialarının değerlendirilmesi için iki kişiden oluşan bilirkişi heyetine dosyamız tevdi edilmiş; düzenlenen 26/02/2018 Tarihli rapor ile özetle ” Davacı ile davalı arasında … Limanı şartlarında 2.192.207,37 USD bedelle satışı yapılan malın varma limanına kadar taşınmasının davalı tarafından üstlenildiği, Taraflar arası satış sözleşmesi gereği davacının davalı yana olan ödeme yükümlülüğünün tamamlandığı, avans ödemesinde gecikmenin da tartışılmaksızın ticari kayıtlara alındığının tespit edildiği, Buna karşın davacının varma limanına kadar taşıma için ödediği malın toplam CİF bedeline ek 199,904,61 USD ödemek durumunda kaldığı, Davacının bu Ödemesini davalıya yansıtmakta haklı olduğu, Davalının mal bedeline ilişkin geç ödeme ve bunun gecikmeye ve dolay siy la zarara yol açtığı İddialarının işbu dava dosyasında sabit olmadığı, Davacının … ll.Noterliğİ … tarihli … yevmiye numaralı noter İhtarı ile davalıdan talep ettiği zarar ve işbu daa dosyası konusu alacağın aynı olduğu,” yönünde tespitte bulunulduğu görülmüştür.
Delillerin Değerlendirilmesi:
Tüm dosya kapsamı dikkate alınarak; Davacı taraf özetle; Davacının …’in Ahal bölgesinde tarıma açılacak bölgelere sulama tesisi ekipmanı tedariki işini üstlenerek bu projede kullanılacak cam fiber polyester boru ve yan ürünlerinin alımı hususunda davalı taraf ile 02/09/2014 tarihli satış sözleşmesi imzaladıklarını, müvekkilinin sözleşme ve kendisine bildirilen sevkiyat programına uygun şekilde ödemeyi yaptığını, ancak davalının nakliyeyi ucuza getirmek için küçük ve uğraklı gemileri tercih etmesi nedeniyle malların varım limanına bu gemilerle teslim edilmesinin mümkün olamadığını, hava koşullarının ağırlaşması sebebiyle malların yüklü olduğu gemilerin malları varım limanına teslim edemeyeceklerini bildirilmesine rağmen davalının birşey yapmadığını, bu nedenle müvekkilinin kendi imkanlarıyla malları vagonlarla Türkmenbaşı’ na nakliyesini sağladığını, kusurlu davranışları nedeniyle davalının sorumlu olduğunu müvekkilinin bu nedenle ödemek zorunda kaldığı ceza ile ek nakliye giderlerinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiş; Bilirkişi heyeti vasıtası ile düzenlenen 26/02/2018 Tarihli rapor ile özetle davacı tarafın iddialarında haklı olduğu tespitinde bulunmuşlar ise de; Taraflar arasında ki itilafa konu Ticari ilişkinin sözleşmesel dayanağı taraflar arasında düzenlenmiş bulunan 02/09/2014 Tarihli 26 ET nolu Satış sözleşmesidir. Mahkememizce çözümlenmesi gereken husus Sözleşme uyarınca tarafların edimlerini eksiksiz, tam ve zamanında yerine getirip getirmediği, davacı tarafın üstlenmek zorunda kaldığı ek maliyetten davalı tarafın sorumlu olup olmadığı hususu olduğu görülmüştür.
Taraflar arasında düzenlenmiş bulunan 02/09/2014 Tarihli 26 ET nolu Satış sözleşmesi 6098 Sayılı Kanunun 26.md . uyarınca
kanunda öngörülen sınırlar içerisinde özgürce belirlenmiştir. Sözleşmenin geçersizliğine ilişkin bir iddia bulunmamaktadır. Taraflar arasında düzenlenen sözleşmenin 3.md. Başlığı ile ” Satıcının Yükümlülükleri” belirlenmiştir. Sözleşmede satıcı olarak belirtilen davamızın davalısıdır.
Sözleşmenin 3.Madde metni aynen ” 3.1. SATICI, Ürünleri iş bu satış sözleşmesinde belirtilen şart ve hükümlere uygun olarak üretecek ve teslim edecektir.
3.2.SATICI,Ek 1′ de belirtilen Ürünleri, CIF … Limanı,… (…) şartları ile bu satış sözleşmesine tabi olarak teslim edecektir.
3.3. SATICI, tüm diğer yükümlülüklerini gecikmeksizin ve uygun şekilde yerine getirecek ve satış sözleşmesinin tüm şart ve hükümlerine uygun hareket edecektir. ” şeklindedir.
Taraflar arasında düzenlenen sözleşmenin 4.md. Başlığı ile ” Alıcının Yükümlülükleri” belirlenmiştir. Sözleşmede Alıcı olarak belirtilen davamızın davacısıdır.
Sözleşmenin 4.Madde metni aynen ” 4.1.ALICI, Tüm yükümlülüklerini gecikmeksizin ve uygun şekilde yerine getirecek ve bu satış sözleşmesinin tüm şart ve hükümlerine uygun hareket edecektir.
4.2.ALICI,maliyet tamamen kendisine ait olmak üzere … limanında tüm gümrük formalitelerini ve … limanında ve …’ da tüm boşaltma işlemleri ile İş sahasına kadar sevkiyat işlemlerini düzenleyecek ve ürünlerin teslimatı ve kullanımı için gerekli olabilecek tüm lisans,izin ve onayı temin edecektir.
4.3.ALICI,SATICININ denetim personeli tarafından dolgu malzemelerinin doğru şekilde yataklanması, yerleştirilmesi, toplanması ve kalitesi ile ilgili olarak temin edilecek yazılı teknik direktiflere ve talimatlara uyacaktır.
4.4.ALICI,maliyet tamamen kendisine ait olmak üzere; Proje yapımı ve sipariş edilen Ürünlerin boru döşeme aşamalarında ihtiyaç duyulabilecek tüm gerekli tedbirleri alacaktır.” şeklindedir.
Taraflar arasında düzenlenen sözleşmenin 7.md. Başlığı ile ” Siparişler ve Üretim ” belirlenmiştir.
Sözleşmenin 7.Maddesinin 7.1 metni aynen ” 7.1.SATICI üretimi ALICI yukarıda ki 4.2 ‘ de belirtilen yükümlülükleri yerine getirdikten ve SATICI Madde 9’ da belirtilen ödemeyi tahsil ettikten sonra başlayacaktır. ” şeklindedir.
Taraflar arasında düzenlenen sözleşmenin 8.md. Başlığı ile ” Ürün Teslimatı ” belirlenmiştir.
Sözleşmenin 8.Maddesinin 8.1 ve 8.3 maddeleri aynen ” 8.1.SATICI, ürünleri ilgili ödeme Türkiye’ deki hesabına yapıldıktan sonra 2 (İki) ay içerisinde ürünleri teslim edecektir.
8.3.ALICI,bu satış sözleşmesinden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda ürünlerin teslimatında meydana gelen gecikmeler için SATICININ ALICIYA herhangi bir tazminat ödeme sorumluluğu olmayacağını gayrikabili rücu olarak kabul,beyan ve taahhüt eder” şeklindedir.
Taraflar arasında düzenlenen sözleşmenin 9.md. Başlığı ile ” Ödeme Şart ve Hükümleri” belirlenmiştir.
Sözleşmenin 9.Maddesinin 9.4, 9.5, 9.6 ve 9.7 maddeleri aynen ” 9.4.SATICI,ALICI İÇİN Ek 1′ de belirtilen birim fiyatlar ile bir fatura düzenleyecektir.
Ek 1 ‘ de belirtilen miktarda Ürün için toplam ödenecek tutar CIF 2.192.207,37.USD.dir.
9.5. Alıcı, Ek 1 ‘ de belirtilen ürüne ait ödemeyi aşağıda belirtildiği şekilde sözleşmenin imzalandığı tarihten sonra 5 gün içerisinde yapacaktır.
.Toplam sözleşme fiyatının % 25′ i avans ödeme ile nakit olarak ödenecektir.
.Toplam sözleşme fiyatının % 75′ i yüklemeden önce, SATICI’ ya bildirimden sonra 2 gün içerisinde ödenecektir.
9.6.Ek 1 ‘ de gösterilen birim fiyatlar ,ALICI sipariş verdiği ve yukarıda belirtilen yükümlülüklerini sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren en geç 5 gün içerisinde yerine getirdiği müddetçe geçerlidir.
9.7. SATICI, avans ödemesinin alınması üzerine üretime başlayacaktır.SATICI, ALICININ ödemeyi yapmakta gecikmesinden kaynaklanabilecek üretim ve teslimat gecikmelerinden sorumlu olmayacaktır. ”şeklindedir.
Yukarıda belirttiğimiz üzere; Mahkememizce çözümlenmesi gereken husus Sözleşme uyarınca tarafların edimlerini eksiksiz, tam ve zamanında yerine getirip getirmediği, davacı tarafın üstlenmek zorunda kaldığı ek maliyetten davalı tarafın sorumlu olup olmadığı hususu olduğu görülmüş olmakla taraflar arasında düzenlenen sözleşmenin bu maddelerin incelenmesi ve değerlendirilmesi gerekmiştir.
Davalı taraf Davacı tarafın sözleşme bedelini ödeme yükümlülüğünü Sözleşmeye aykırı olarak geç ifa ettiğini, sözleşmeye konu ürünlerin (2 aylık teslim süresi içinde olsa da ) öngörülen farklı bir tarihte ödenmesine sebep olduğunu iddia etmiştir. Sözleşmenin 7.1 maddesi uyarınca Davalı (Satıcı) üretime Madde 9′ da belirtilen ödemeyi tahsil ettikten sonra başlayacaktır. Sözleşmenin 9.md uyarınca Davacı (Alıcı) sözleşmenin imzalandığı tarihten sonra 5 gün içerisinde Toplam sözleşme fiyatının % 25′ ini nakit olarak ödemesi kararlaştırılmıştır. Sözleşmenin imza tarihi 02/09/2014 Bedeli ise 2.192.207,37.USD.dir. Sözleşme bedelinin %25 ‘ i 548.051,84.USD dir. Davacı tarafça 05/09/2014 Tarihinde 420.000.USD ödenmiş olmakla birlikte, sözleşme bedelinin % 25 ‘ ini karşılamayan bedeldir. Davacı tarafça ikinci ödeme 30/09/2014 tarihinde 775.000.USD. olarak yapılmıştır. Bu hali ile Davacı tarafın sözleşmenin düzenlendiği tarihten itibaren 5 gün içinde sözleşme bedelinin %25 ini ödemediği açıktır. Sözleşme bedelinin %25′ i 30/09/2014 Tarihi itibari ile tamamlanmıştır. Satıcı(Davalı) avans ödemesini sözleşmede belirtilen tarihten sonra almıştır. Sözleşmenin 8.1.maddesi uyarınca Satıcı(Davalı), ürünleri ilgili ödeme Türkiye’ deki hesabına yapıldıktan sonra 2 (İki) ay içerisinde ürünleri teslim etmek zorundadır. Davalı taraf ilk yükleme işini 2 aylık süreyi beklemeksizin 10/01/2014 Tarihinde gerçekleştirmiştir. Sözleşmenin 9.7.md uyarınca Satıcı( Davalı), Alıcının (Davacı) ödemeyi yapmakta gecikmesinden kaynaklanabilecek üretim ve teslimat gecikmelerinden sorumlu olmayacağı açıkça kararlaştırılmıştır. Davacı tarafça 05/09/2014 Tarihinde 420.000.USD., 30/09/2014 Tarihinde 775.000.USD., 12/11/2014 Tarihinde 697.325.USD.,13/11/2014 Tarihinde 299.880,30.USD ödenmiştir. Bunun Karşılığında davalı tarafça 10/10/2014, 30/10/2014 , 13/11/2014 , 23/11/2014 ve 06/12/2015 Tarihinde gemilere yükleme yapılmıştır. Bilirkişi raporunda henekadar davacı tarafın sözleşme bedellerini zamanında ödediği yönünde değerlendirme yapılmış ise de; yukarıda belirtildiği şekilde davacı tarafın avans ödemesini zamanında yapmadığı net olmakla birlikte Sözleşmenin 9.md. Uyarınca Davacı tarafın Toplam sözleşme fiyatının % 75′ i yüklemeden önce, Satıcı’ ya bildirimden sonra 2 gün içerisinde ödeneceği kararlaştırılmış olmasına rağmen davacı tarafça %75 lik kısım 30/09/2014, 12/11/2014 Tarihinde ,13/11/2014 Tarihinde ödenmiştir. Sözleşmede 2 gemi ile taşıma işi kararlaştırılmış olmasına rağmen davacı tarafça bedellerin parça halinde ödenmesi ürün üretim teslimin buna göre belirlenmesi gerektiği hususu sabit bulunmakla davalı tarafın farklı gemilerle taşıma yapmasının kendi kusurundan kaynaklanmadığını göstermektedir. Kaldı ki davacı taraf taşıma aşamasında hiçbir itirazda bulunmamıştır.
Sunulu nedenlerle; Davacı tarafın iddiasının aksine davacı tarafça sözleşme uyarınca ödemesi gereken bedellerin süresinde ödenmediği hususu mahkememizce sabit bulunduğundan, Bilirkişi raporunun sorumluluk tespitine ilişkin değerlendirilmesi yerinde görülmemiş, Sözleşmenin 8.3 maddesi uyarınca Davacı (alıcının), bu satış sözleşmesinden doğan yükümlülüklerini zamanında yerine getirmemesi, davacı tarafça ödeme yükümlülüğünün tümü ile ifası ile davalının malları teslim yükümlülüğünün başlayacağı bu hali ile ürünlerin teslimatında meydana gelen gecikmeler için alıcının satıcıdan tazminat talepte bulunamayacağı, ayrıca davalı tarafça davacı tarafa taşınacak gemilerle ilgili bilgilerin verildiği, davacı tarafça herhangi bir itirazda bulunulmadığı, hava şartlarında olumsuz koşullar nedeni ile tahliye limanına gemilerin ulaşamamasından dolayı gecikmeye sebebiyet veren davacının kusurlu olduğu Sözleşmenin 9.7. Uyarınca Satıcı, Alıcının ödemeyi yapmakta gecikmesinden kaynaklanabilecek üretim ve teslimat gecikmelerinden sorumlu olmayacağı kararlaştırıldığından davacı tarafın davasının reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM; Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-)Davacı tarafın Davasının REDDİNE,
2-)Davacı tarafından yatırılan 9.524,70.TL. Peşin harçtan 35,90.TL.karar ve ilam harcının mahsubu ile 9.488,80.TL. harcın karar kesinleştiğinde talep halinde davacı tarafa iadesine,
3-)Davalı vekili lehine 36.259,35 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalı tarafa verilmesine,
4-)Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin davacı taraf üzerinde bırakılmasına,
5-)Davalı tarafından yatırılan 15.TL.posta giderinden ibaret yargılama giderlerinin davacıdan alınarak davalı tarafa verilmesine,
6-)Taraflarca yatırılan ve artan gider avansının karar kesinleştiğinde bakiye kısmının yatıran tarafa iadesine,
6100 Sayılı HMK.’ nın 345./1Maddesi uyarınca ilgililere kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde mahkememize vereceği bir dilekçe ile İSTİNAF YOLU açık olmak üzere taraf vekillerinin yüzüne karşı oy birliği ile verilen karar alenen okunup usulen tefhim kılındı. 22/11/2018

Başkan …

Üye …

Üye …

Katip …