Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2017/554 Esas
KARAR NO : 2023/587

DAVA : İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 14/06/2017
KARAR TARİHİ : 12/07/2023

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA VE TALEP :
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin ticari alım satım neticesinde alacaklı olduğu … Ltd. Şti. firmasından alacağına mahsuben 30.03.2015 tarihli çek çıkış bordrosunda yer alan müşteri çeklerini teslim aldığını, 30.03.2015 tarihinde teslim alınan çeklerin müvekkili şirket yetkilisi …’da iken bir gün sonra 01.04.2015 tarihinde rızası hilafına elinden çıktığını, çeklerin 3. kişilerce kullanılması halinde tahsilinin mümkün olduğundan böyle bir durumda müvekkilinin telafisi güç zararla karşı karşıya kalacağından müvekkilinin rızası hilafına elinden çıkan çeklerin iptali için taraflarınca … 7.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …E sayısında kayıtlı davanın ikame edildiğini, yapılan yargılama neticesinde davaya konu çekin de içinde bulunduğu 15 adet çekle ilgili olarak zayi nedeni ile iptaline karar verildiğini, verilen kararın kesinleştiğini, kararın kesinleşmesini müteakip çek bedelinin tahsili için davalılar ile irtibata geçildiğini, durumun izah edildiğini, ancak davalılar tarafından herhangi bir ödeme söz konusu olmadığını, bunun üzerine alacaklarının tahsili amacıyla … 4. İcra Müdürlüğü’nün … E sayılı dosyasıyla taraflarınca icra takibi başlatıldığını, ancak bu defa da söz konusu takibe borçlu taraflarca yapılan itiraz üzerine takibin durduğunu, oysa ki davaya konu çekin 30.03.2015 tarihli çek tevdi bordrosuna istinaden alacağa mahsuben … Şti. firmasından teslim alındığını, ancak teslim alındığının ertesi günü iş bu çekin de içinde bulunduğu toplam 24 adet çekin müvekkilinin rızası hilafına elinden çıktığını, Gerek … Ltd. Şti. imzalı çek tevdi bordrosundan gerekse …Ltd. Şti. ile müvekkili arasındaki ticari ilişkiyi ortaya koyan cari hesap ve faturalardan müvekkilinin iş bu çekleri … Ltd. Şti. firmasından alacağa mahsuben aldığının anlaşıldığını, nitekim yapılacak yargılama neticesinde bu durumun ortaya çıkacağını, Hatta birden fazla çekin zayi olması durumu söz konusu olduğu için diğer mahkemelerde yürüyen davalarının da yapılan bilirkişi incelemelerinde davaya konu çekin de içinde olduğu zayi olan çeklerin … Ltd. Şti. ile aradaki ticari ilişkiye istinaden müvekkiline verildiğinin ve müvekkilinin meşru hamil olduğunun tespit edilmiş durumda olduğunu, gerek görülmesi halinde iş bu bilirkişi raporlarını da dosyaya ibraz edebileceklerini, Yargıtay’ın yerleşik içtihatları gereğince çekin zayi olması halinde borçlurun çek bedelini çekin tarihinden itibaren bankada blokede tutması gerekmekte olduğunu, dava konusu olayda böylesi bir durum söz konusu olmadığından çek bedelinin ferileri ile birlikte talep edildiğini ileri sürerk itirazın iptaline ve takibin devamına, alacağın %20’sinden aşağı olmamak üzere müvekkili şirketin lehine icra inkar tazminatına hükmedilmesine, masraf ve vekalet ücretinin de davalı borçlu taraflara tahmiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP :
Davalı …vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacı tarafından, … 7. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … E. … K. sayılı ve 13.04.2016 tarihli çek iptaline ilişkin kararına dayalı olarak, öncesinde hiçbir ihbar ve bildirimde bulunulmaksızın müvekkili şirket aleyhine … 4. İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı dosyası ile ilamsız icra takibi başlatıldığını, oysaki icra takibine dayanak yapılan çek iptali kararında Müvekkili Şirket …’nin unvanı hiçbir şekilde anılmadığını, yani çek iptaline konu edilen çeklerden herhangi birinin keşidecisinin müvekkili şirket olmadığını, ayrıca davacı şirket ile müvekkili şirket arasında hiçbir ticari ilişkinin de mevcut olmadığını, bunun yanı sıra, … 4. İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı dosyasına dayanak yapılan çek iptaline ilişkin kararın “hüküm” kısmında ifade olunan tüzel ve/veya gerçek kişilerden herhangi birisiyle müvekkili şirketin ticari ilişkisinin bulunmadığını, bu nedenlerle davacının alacağı muaccel olmadığından ve varlığı yargılamayı gerektirdiğinden, icra takibine dayanak yapılan iptal kararında belirtilen çekin keşidecisi de müvekkili şirket olmadığından, ayrıca davacı tarafından kabul edildiği üzere, davacı ile müvekkili şirket arasında ticari bir ilişki bulunmadığından davanın müvekkili şirket yönünden reddine, icra takibi konusu edilen tutarın %20’sinden aşağı olmamak üzere müvekkili şirket lehine icra inkar tazminatına hükmedilmesine, yargılama masraflarının ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … Malz.Tic.Ltd.Şti. tarafından cevap dilekçesi sunulmamıştır.
DELİLLER :
… 4. İcra Müdürlüğünün …E sayılı dosyası, … 1. ATM … E sayılı dosyasından verilen kesinleşmiş karar, fatura ve hesap ekstresi örnekleri, çek çıkış bordrosu, ticari kayıtlar, bilirkişi raporları.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ KABUL VE GEREKÇE:
Davacı tarafından açılan dava, İİK 67.maddesine dayalı itirazın iptali davasıdır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, 05/09/2015 tarihli 60.000 TL bedelli olup, … 7 ATM … – … sayılı dosyasından zayi nedeniyle iptaline karar verilen çekin dava dışı … Ltd. Şti’den davacı tarafından teslim alınıp alınmadığı, rızası dışında davacının elinden çıkıp çıkmadığı, bu çeke dayalı olarak davacının davalılardan alacağının bulunup bulunmadığı hususlarındadır.
İlgili … 4. İcra Müdürlüğünün …E sayılı dosyasının incelenmesinde, davacı alacaklı tarafından davalı borçlular aleyhine 13/12/2017 tarihinde 05/09/2015 tarihli 60.000,00 TL bedelli çekten kaynaklanan 60.000,00 TL asıl alacak, 9.166,25 TL işlemiş avans faizi, 6.000,00 TL çek tazminatı, 180,00 TL komisyon alacağı olmak üzere toplam 75.346,25 TL alacağın tahsili amacı ile ilamsız icra takibi başlatıldığı, yasal süresi içerisinde yapılan itiraz neticesinde takibin durduğu, davalı … tarafından sunulan itiraz dilekçesinde özetle; Çekin keşidecesi olmadıklarının, dosya alacaklısı ile ticari ilişkisinin bulunmadığının ileri sürüldüğü, davacı alacaklının iş bu davayı açmakta hukuki yararı bulunduğu, takibin yetkili icra dairesinde yapıldığı, geçerli haciz yolu ile ilamsız genel takip bulunduğu, borçlu tarafından yasal süresi içerisinde yapılmış ve takibi durdurmuş geçerli bir itiraz olduğu, davanın bir yıllık yasal süresi içerisinde açıldığı, itirazın iptali davasının koşullarının oluştuğu anlaşılmıştır.
İtirazın iptali davası yargılama usulü bakımından genel hükümlere tabidir. İspat yükü kanunda özel bir düzenleme bulunmadıkça iddia edilen vakıaya bağlanan hukuki sonuçtan kendi lehine hak çıkaran tarafa aittir. Kanuni bir karineye dayanan taraf sadece karinenin temelini oluşturan vakıaya ilişkin ispat yükü altındadır. Kanunda ön görülen istisnalar dışında karşı taraf kanuni karinenin aksini ispat edebilir. (HMK M.190). İtirazın iptali davasında ispat yükü kural olarak davacı alacaklıdadır. Ancak borçlunun itirazındaki beyana göre ispat yükü yer değiştirebilir. Borçlu itirazın iptali davasına karşı vereceği cevapta ödeme emrine itiraz ederken bildirmiş olduğu itiraz sebepleri ile bağlı değildir, borçlu her türlü borca itirazını ödeme emrine itirazından bağımsız olarak ileri sürebilir.
Deliller toplandıktan sonra, Davacı şirket, davalı … Malzemeleri Ticaret Ltd. Şti ile dava dışı … Ltd. Şti. ticari defter ve belgeleri üzerinde inceleme yapılarak rapor düzenlenmesi için dosya mali müşavir bilirkişiye tevdi edilmiş, bilirkişi raporunda özetle; Davalı … Malzemeleri Ticaret Ltd. Şti.’nin ticari defterlerini sunmadığı,
Davacı yana ait incelenen 2015 yılları ticari defterlerinde, dava dışı …Tic. Ltd. Şti. ile arasında ticari ilişkinin mevcut olduğu, dava konusu çekin dava dışı … Ltd. Şti. tarafından davacı … San. A.Ş. ‘ne 46 nolu, 30.03.2015 tarihli çek çıkış bordrosu ile (60.000,00 TL bedelli 05.09.2015 vade, Borçlu …, banka …, şube …) kayıtlı olduğu, dava konusu çekin 01.08.2015 tarihinde 101.16.001 … Kayıp ve Çalıntı Çekleri Hesabına aktarıldığı, dava konusu çekin 31.12.2015 tarihindeki kapanış fişinde 101.16.001…Tic. Kayıp ve Çalıntı Çekleri hesabında göründüğü, Dava dışı …Tic. Ltd. Şti. 2015 yılı ticari defterlerinde, davacı … San. A.Ş. ile arasında ticari ilişkinin mevcut olduğu, dava konusu çekin dava dışı … Ltd. Şti.’ne davalı …Tic. A.Ş. tarafından 1021 nolu, 26.03.2015 tarihli çek çıkış bordrosu ile (60.000,00 TL bedelli 05.09.2015 vade, borçlu …, banka …, şube İstanbul) verildiği, Dava dışı …Ltd. Şti. 2015 yılına ait yevmiye defterinde … tarih ve … nolu yevmiye maddesinde çek girişinin kayıtlı olduğu, dava konusu çekin 30.03.2015 tarihinde …Ltd.Şti.’ne … nolu 30.03.2015 tarihli çek çıkış bordrosu ile (60.000,00 TL bedelli 05.09.2015 tarihli çek) 2015 yılına ait yevmiye defterinde, … tarih ve … nolu yevmiye maddesinde çek çıkışının … A.Ş.’ne yapıldığı beyan edilmiştir.
Davalı .. A.Ş’nin 2015 yılı ticari defterleri üzerinde inceleme yapılarak davacı ile davalı arasında ticari ilişki bulunup bulunmadığı, dava dışı … Ltd. Şti.’nin davalıdan alacağı bulunup bulunmadığı hususlarında talimat yoluyla rapor aldırılmış, Mali Müşavir Sevil Tarakçılar tarafından hazırlanan raporda özetle; Davalı …Ş. ile davacı … San. A.Ş arasında ilgili dönem itibariyle herhangi bir ticari ilişkinin bulunmadığı, davalı …Ş.’nin dava dışı …Tic.Ltd.Şti. ile 2015 öncesi başlamış olan ticari ilişkisinin halen devam ettiği, davalı şirketin dava dışı …Ltd.Şti.ne yapmış olduğu mal alışlarına istinaden 26/03/2015 tarihli 1021 çek çıkış bordrosu ile davaya konu olan 05/09/2015 tarihli….Şubesi … seri nolu keşidecisi …Ltd.Şti. olan çekin de içinde olduğu 5 adet çek teslim ettiği, davalının 2015 yıl sonu itibariyle dava dışı …Ltd.Şti.’ne 79.520,39 TL borcu bulunduğu, davalının 28/02/2019 tarihi itibariyle dava dışı …T’ic.Ltd.Şti.’ne 10.619,48 TL borcu bulunduğu beyan edilmiştir.
… 1 ATM’nin …sayılı dosyasının iş bu dava ile benzer niteliği ve davacının rızası hilafına elinden çıktığını iddia ettiği çeklerden bir diğerine yönelik açılan dava bekletici mesele sayılmış, davanın reddine ilişkin verilen karar hakkında istinaf mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine kesin olmak üzere karar verilmiştir. İş bu davanın davacısı tarafından iş bu davanın davalısı … ile davalılar … A.Ş ve … Ltd. Şti aleyhine açılmış olan itirazın iptali davasında olduğu üzere, somut olayda da davacının çekte herhangi bir şekilde ciro veya başka bir sıfatla isim veya imzasının olmadığı ve çekteki son hamilin davacı olmadığı ve çekin süresinde bankaya ibraz edilmediği anlaşılmaktadır.
Süresinde bankaya ibraz edilmeyen bir çek adi yazılı belgeye ve cirolar da alacağın temlikine dönüşür. Adi yazılı belge niteliğindeki işbu çeke konu alacağın son hamile temlik edilmiş olduğunun ve böylelikle bu çeke konu alacağı talep ve dava hakkının bu kişiye geçtiğinin kabulü gerekir.
Bilirkişi tarafından düzenlenen rapor ile her ne kadar … A.Ş ile davacı … A.Ş arasındaki ticari ilişki nedeniyle takip dayanağı çekin davacı şirkete teslim edildiği tespit edilmiş ve de davacının iddia ettiği gibi bu çek 01/04/2015 tarihinde rızası hilafına davacının elinden çıkmış ise de salt çekin davacının elinden rıza dışı çıkmış olması keşidecinin ve alacağı temlik edenlerin son temlik alana karşı sorumluluğunu sona erdirmeye yeterli değildir. Gerek keşidecinin gerek lehtarın gerekse de cirantaların temlik edilen borç bakımından son temlik alana karşı sorumlulukları devam etmektedir. Bu nedenlerle, işbu çeke konu alacağı talep ve dava hakkı da son temlik alanda bulunduğundan takibe konu alacak bakımından davacının aktif husumeti bulunmadığı anlaşılmış, istinaf kararında da belirtildiği üzere ” davacının söz konusu çekte lehtar, ciranta veya başka bir sıfatla isim veya imzasının bulunmadığı, davacı ile davalılar arasında bir ticari ilişki olduğunun da iddia ve ispat edilmediği, beyaz cironun varlığı kabul edilse dahi davacı tarafça temel ilişki ve sebepsiz zenginleşmeye dayalı olarak talepte bulunulmadığı, davaya konu çekte davalıların son yetkili hamile karşı halen ödeme sorumluluklarının devam ettiği” dikkate alınarak davanın reddine, icra takibinin kötüniyetle başlatıldığı kanıtlanamadığından davalı … San. A.Ş.’nin tazminat talebinin reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Açıklanan yasal, gerektirici nedenlere göre;
Davanın REDDİNE,
Davalı … San. A.Ş.’nin tazminat talebinin REDDİNE,
Harçlar Kanununca alınması gerekli 269,85 TL ilam harcının peşin yatırılan 910,00 TL harçtan mahsubu ile fazla yatırılmış olan 640,15 TL harcın davacıya iadesine,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T gereğince hesaplanan 12.055,40 TL avukatlık ücretinin davacıdan alınarak vekil ile temsil olunan davalı … Malz.Tic.Ltd.Şti.’ne ve davalı …Ş.’ne eşit oranda verilmesine,
Davalı …Ş. tarafından yapılan 50,00 TL yargılama giderlerinin davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine,
Davacı tarafından yapılan masrafların kendi üzerinde bırakılmasına, kullanılmayan bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Dair tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık yasal süresi içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar taraf vekillerinin yüzüne karşı açıkça okunup, usulen anlatıldı. 12/07/2023

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır