Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2016/927 Esas
KARAR NO : 2018/244

DAVA : İtirazın İptali (Taşıma Sözleşmesi Kaynaklı)
DAVA TARİHİ : 20/09/2016
KARAR TARİHİ : 26/02/2018

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Taşıma Sözleşmesi Kaynaklı) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA VE TALEP :
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Dava dışı … Dış Tic. Ltd. Şti.’nin müvekkili şirket nezdinde “…” numaralı nakliyat emtia sigorta poliçesi ile sigortalı olduğunu, 30 kap mekanik göstergeli kol saati emtiasının …’dan …’ye gönderilmek üzere ME… sefer sayılı uçuş ile … nolu konşimento kapsamında davalı borçlu …’nin sorumluluğu altında taşındığını, emtiaların … Gümrük Müdürlüğü’ne varışını müteakip ambar memuru gözetiminde yapılan küşat işlemleri esnasında 6 kolinin hasarlandığını ve bir kısım emtianın eksik teslim edildiğinin tespit edilerek resmi tutanak tanzim edildiğini, gümrük memuru tarafından tanzim edilen resmi tutanağa istinaden dava dışı sigortalı tarafından … 13. Noterliği’nden keşide edilen … yevmiye nolu ihtarname ile davalı-borçluya hasar(eksiklik) ihbarında bulunulduğunu, emtialarda meydana gelen eksikliğe istinaden tanzim edilen … nolu ekspertiz raporuna göre davalı borçlunun sorumluluğu altında yapılan taşıma işlemleri esnasında eksik teslim edilen emtialarda 22.561,22-USD zarar tespit edildiğini, hasar ile ilgili gerekli incelemeler yapılarak, poliçe kapsamında dava dışı sigortalıya 45.794,50-TL ödeme yapıldığını, müvekkilinin sigortalısının halefi olduğunu, 01.10.2010 tarih ve 27716 nolu Hava Yoluyla Uluslararası Taşımacılığa İlişkin Belirli Kuralların Birleştirilmesine Dair Sözleşme’nin (Montreal) 18/1. maddesi ve 2920 sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunu’nun 121. maddesinde belirtildiği üzere “Zarara sebep olan olayın hava taşıması sırasında meydana gelmiş olması şartıyla, taşıyıcı yükün tahrip, kayıp veya hasara uğraması halinde doğan zarardan sorumludur.” denilmekte olduğunu, davalı borçlunun müvekkilinin zararını tazmin etmekle yükümlü olduğunu, dava dışı sigortalı firmaya ödenen hasar bedelinin sorumlulardan rücuen tahsil edilmesi amacı ile davalı borçluya rücu ihtarnamesi gönderildiğini ancak davalı tarafça rücu ihtarlarına olumlu veya olumsuz her hangi bir cevap verilmediğini, bunun üzerine davalı-borçlu aleyhine … 33. İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı dosyası üzerinden icra takibi başlatıldığını, davalının takibe itiraz ederek takibi durdurduğunu, takibe yapılan itirazın haksız olduğunu, takip çıkışı 50.971,79 TL olan icra dosyasına ilişkin dava konusu edilen 7.900,00 TL’lik kısım dışında kalan miktara ilişkin olarak itirazı kabul ettikleri veya feragat ettikleri anlamına gelmemek kaydıyla fazlaya ilişkin her türlü dava ve talep haklarını saklı tutarak davalı borçlunun takip dosyasına vaki borca ve ferilerine ilişkin itirazların iptali ile takibin 7.900,00 TL üzerinden devamına, davalı-borçlunun %20 den aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatı ödemesine karar verilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP :
Davalı vekili davaya cevap dilekçesinde özetle; Davacı tarafın iddia ettiği taşımanın 03/06/2014 tarihli taşımaya ilişkin olduğunu, söz konusu olayda Türkiyenin taraf olduğu 1999 Tarihli Montreal Konvansiyonunun 35. maddesine göre davanın 2 yıllık süreçte açılması gerektiğini, dava açılış tarihinin dolmuş olduğunu, bu nedenle zamanaşımı nedeniyle davanın reddinin gerektiğini, davacının halefiyetinin, usulüne uygun aktif husumet ehliyetinin bulunmadığını, halef olarak kabul edilmesi durumunda davacının zararının var ise bunun kanıtlanması gerektiğini, söz konusu taşımada taşınacak emtianın değerli kargo olarak beyan edilmediğini, bunun davacının kusuru olduğunu, taşıyıcının taşıma sırasında herhangi bir kusurunun olmaması halinde taşıma hukukuna göre sorumluluğunun da bulunmadığını, davacının kötü niyetli olarak icra takibine giriştiğini beyan ederek nedenlerle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER :
… 33. İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı dosyası, dekont, Hava Yük Senedi, … Antrepo yetkilileri tarafından 06.06.2014 tarihinde düzenlenen Tutanak, Küşat Tutanağı, Gümrük Giriş Beyannamesi, Ekspertiz Raporu, davacı ticari defterleri, bilirkişi incelemesi sonucu alınan rapor.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ KABUL VE GEREKÇE:
Davacı tarafından açılan dava,İİK 67. maddesine dayalı itirazın iptali davasıdır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacının sigortalısı olan dava dışı … Dış Tic. Ltd. Şti’nin davalı tarafından taşınan kol saati emtiasının hasarlı ve eksik teslim edilip edilmediği, davalının kusurunun bulunup bulunmadığı, zarar var ise davacı tarafından dava dışı sigortalıya yapılan ödemenin halefiyet gereği davalıdan rücuen tazminin gerekip gerekmediği, gerekiyor ise tazminat miktarının ne kadar olduğu, husumet, zamanaşımı ve kısmi dava itirazlarının yerinde olup olmadığı hususlarındadır.
… Konvansiyonunun 35. maddesine göre zamanaşımı süresi iki yıl olarak belirlenmiş olmakla birlikte aynı sözleşmenin yargılama usulü sorunlarının davaya bakan mahkemenin kurallarınca çözümleneceğine ilişkin 33/4 ve iki yıllık zamanaşımı süresinin hesaplanması yönteminin davaya bakan mahkemenin kuralları tarafından tayin edileceğine ilişkin 35/2 maddeleri dikkate alınarak İİK 67/1.fıkrası ” Takip talebine itiraz edilen alacaklı, itirazın tebliğ tarihinden itibaren bir yıl içinde itirazın iptali davası açabilir ” hükmü gereğince somut olayda itirazın davacı alacaklıya tebliği söz konusu olmadığından zamanaşımı definin reddine karar verilmiştir.
Davada ileri sürülen talep konusunun niteliği itibarı ile bölünebilir olması nedeni ile HMK 109/1. fıkrası gereğince kısmi dava yolu ile ileri sürülebilmesi mümkün olduğundan bu yöndeki itirazın reddine karar verilmiştir.
İlgili … 33. İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı icra takibi dosyasının incelenmesinde, davacı alacaklı tarafından davalı borçlu aleyhine 17/05/2016 tarihinde hasar (eksiklik) bedelinden kaynaklanan 45.794,50 TL asıl alacak, 5.177,29 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 50.971,79 TL alacağın takip tarihinden itibaren, icra giderleri, vekalet ücreti ve asıl alacağın değişen oranlardaki Reeskont Avans Faizi ile birlikte BK. M. 100’ e göre tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla ödenmesi emriyle (fazlaya ilişkin alacak ve faiz talep etme hakları saklı kalmak kaydıyla), borcun sebebi …’ dan …’ ye gönderilmek üzere yüklemesi yapılan ve … nolu konşimento ve ME … uçuş no ile taşınan sigortalı … Ltd. Şti.’ ye ait 30 kap adet kol saati emtiasının eksik teslim edilmesi nedeniyle … Sigorta A.Ş. tarafından sigortalıya ödenen hasar (eksiklik) bedelinin Rücuen tahsili için ilamsız icra takibi başlatıldığı, davalı borçlunun 31/05/2016 tarihli itirazında, takibe husumet yönünden itiraz ettiklerini, HMK kuralları gereği şube hakkında dava veya takip yapabilmek için gereken şartlar oluşmadığından, takibe konu işlem şubenin yaptığı iş veya işlem olmadığından takibin şube adına veya temsilci adına yapılamayacağını, borcun tamamına, ferilerine itiraz ettiklerini, alacaklı olduğunu belirten tüzel kişiliğe karşı herhangi bir borçları bulunmadığını, takibe konu ödeme emrinde borç sebebi olarak detaylı açıklama olmamakla birlikte taraflar arasında uluslararası taşıma yapılmış olup taşıma sırasında eksik yüklemeden, gönderici hatasından, ambalajlama noksanlığından kaynaklı bir hasar meydana geldiğini ve bu hasarda taşıyıcının kusuru olmadığının anlaşıldığını, ileri sürdüğü, davacı alacaklının iş bu davayı açmakta hukuki yararı bulunduğu, takibin yetkili icra dairesinde yapıldığı, geçerli haciz yolu ile ilamsız genel takip bulunduğu, itirazın iptali davasının koşullarının oluştuğu anlaşılmıştır.
Davacı tarafından davacının sigortalısı olan dava dışı … Dış Tic. Ltd. Şti’ne 23.07.2014 tarihinde 45.794,50 TL ödeme yapıldığına ilişkin Dekont sunulmuştur.
Deliller toplandıktan sonra dosya Sigorta Uzmanı …, Sersest Muhasebeci Mali Müşavir … ve Muhasip Lojistik ve Taşımacılık Uzmanı …’a tevdi edilerek mahkememizce tespit edilen uyuşmazlık konularında rapor düzenlemeleri istenilmiş, bilirkişi heyeti mahkememize sunmuş oduğu 26/01/2018 tarihli raporlarında özetle;
– Davacı şirket ticari defter kayıtlarında, … tarihinde … muhasebe işlem numarası ile, Transfer… Açıklamalı, B. Hesap: … işlem ile 45.794,50 TL tutarlı işlemin … kodlu bankalar vadesiz Türk Lirası hesabına alacak, “… Ödeme Emrinin Gerçekleşmesi” açıklaması ile … kodlu geç. hes. gel-gid. ps- hasar ödeme hesabına borç kaydedilerek, 45.794,50 TL tutarlı davaya konu hasar ödemesi işleminin gerçekleşmiş olduğunu,
– Dava dışı … Dış Tic. Ltd. Şti’nin yurt dışından satın aldığı muhteviyatı 30 kap, 651 kg., Saat (Watches) olarak görülen emtia-kargonun, … Hava Yolları ile …’tan …’a ME/03 Haziran 2014 tarihli seferi ile …/Hava Yük Senedi tahtında taşındığını, …/Hava Yük Senedi üzerinde Emtia-Kargo için Beyan Edilen Değeri (…) bölümünde … şeklinde herhangi bir değer beyan edilmediğini, Sigorta Bedeli (…) bölümünün … (sıfır) olarak belirtildiğini, dolayısıyla gönderen satıcı tarafından sevk esnasında emtia-kargoya ilişkin havayolu taşıyıcısına bir değer beyanında bulunmadığını, sigorta şemsiyesi altına alınmadığını, Emtia/kargonun … Havalimanına varışını takiben … yetkilileri tarafından 06.06.2014 tarihinde düzenlenen Tutanakta … sefer sayılı uçak ile adına …) ana /ara konşimento numarası ile gelen 30 kap kargo muhteviyatının yapılan harici muayenesi sonucunda 6 kabı ambalajı hasarlı geçici depolama yerine geldiğinin tespit edildiğini, Antrepo Görevlisi, Antrepo Sorumlusu, Gümrük Antrepo Memuru adı-soyadı ve imzalarının bulunduğunu, emtia-kargoların antrepoya alınması aşamasında ambalajında hasar tespiti yapıldığını, söz konusu hasarlı emtia-kargolar için 11.06.2014 tarihinde, oluşturulan heyetçe eşyanın açılıp tespit yapıldığı …’ta … no.lu konşimentoya ait … tarihli özet beyan muhteviyatı 30 kap kargodan 6 kap ambalajının hasarlı olup, 54715 no.lu küşat işlemi tutanağına göre kaplar açıldıktan sonra SAAT cinsi eşyanın 1119 adet olması gerekirken, 998 adet olduğunun tespit edildiğini,
– Emtianın serbest dolaşıma alınmasına ilişkin Gümrük Giriş Beyannamesi (GGB) üzerinde yapılan tespitlere göre; Dava dışı … Şti. (…/Hava Yük Senedi ile … ‘de belirtilen tüzel kişiliklerin farklı olduğu görülmektedir) tarafından … Kargo Gümrük Müdürlüğü nezdinde, doğrudan temsil yolu ile firma yetkilisince ikmal edilen 10.06.2014 tescil tarih ve … sayılı … ile Mekanik Göstergeli Kol Saati (Kutuları ile birlikte) ticari tanımlı emtiaların fiili ithalat işlemleri yapılarak serbest dolaşıma alındığını,
– Havayolu ile yapılan kargo-yük taşımalarında … Konvansiyonu (…), … Değişiklikleri (…), 4 no.lu … Protokolü ile saptanmış yükümlülükler kapsamında, bu kurallara taraf olan …, son değişiklikleri içeren 1999 yılında imzalamış bulunduğu ” Havayoluyla Uluslararası Taşımacılığa İlişkin Kuralların Birleştirilmesine Dair Sözleşme “yi 26.03.2011 tarihinde onaylamış bulunduğunu, bu nedenle anılan sözleşme … için de bağlayıcı olmakla birlikte, davada, taşımanın …’dan Türkiye’ye yapılan bir havayolu kargo taşıması, taşıma zamanında … ve …’nin de Protokole taraf olduğu tespitleri kapsamında, 4 no.lu MK. Protokolü ile değişik … Konvansiyonu hükümlerine göre sorumluluk tespiti yapılması gerektiğini,
– Taşıyıcının emtia-kargoyu teslim aldığı hali ile gönderilene teslim etmek zorunda olduğunu,bu anlamda taşıyıcı edimini yerine getirirken aynı zamanda eşyayı koruma borcunu da üstlendiğini, Taşıyıcının eşyayı koruma borcunun, dolayısıyla eşya zararı ile ziyaından doğan sorumluluğunun, emtia-kargoyu teslim alması ile başladığını ve kargonun tasarruf hakkı sahibine teslim ile son bulduğunu, … Konvansiyonunun esas olarak havayolu ile yapılan uluslararası taşımalarda düzenlenecek taşıma belgeleri ile meydana gelecek zararlardan dolayı taşıyanın sorumluluğuna ilişkin hükümleri ihtiva ettiğini, Konvansiyon sınırlı sayıda sebepler dışında sorumluluktan kurtulma imkanı tanımakta olup, genel bir kurtulma öngörmediği için özellikle kargo taşımaları bakımından kusursuz sorumluluk öngörüldüğünü,
– Konvansiyon Madde 18-Kargonun Hasara Uğraması: 1.Taşıyıcı kargonun tahrip olması ya da kargoya zarar gelmesi durumunda uğranmış hasar karşı sadece bu şekilde uğramasına neden olan olayın hava yoluyla taşıma esnasında meydana gelmiş olması durumunda sorumludur. Hükmünü havi olduğunu, ancak, kargonun-yükün varma yerinde hava meydanında hizmet sağlayıcı handling-terminal-antrepo işletmeleri gibi kuruluşlara teslim edilmesi de taşıyıcının geçici zilyetliğinin gönderilene devri anlamına gelmediğini, çünkü bu gibi işlemlerin, taşıyanın yardımcı şahıs/şahısları olduğunun kabul edildiğini,
– Konvansiyon Madde-22/3’e göre: Kargo taşımacılığında, kontrol edilmiş kargonun taşıyıcının sorumluluğuna verildiği anda gönderenin, kargonun ulaşacağı yerde teslimi ile ilgili özel bir fayda beyanında bulunmadığı ve durumun gerektirmesi halinde ilave bir ödeme yapmadığı müddetçe, taşıyıcının kargonun tahrip olması, kaybolması ya da hasar görmesi halinde her kilogram için sorumluluğunun 17 Özel Çekme Hakkı (SDR) ile sınırlı olduğunu, buna göre belirlenen zarar limitin altında kalmakta ise gerçek zarar miktarının, aksi halde limit tutarının alınması gerektiğini,
– Uluslararası Sivil Havacılık Organizasyonu (ICAO), 30 Aralık 2009 tarihinden itibaren olmak üzere yükseltilmiş sorumluluk sınırlarını güncellemiş olup, Yükün ziyaı veya hasarı veya gecikmesi yeni sorumluluk sınırları 19 Özel Çekme Hakkı SDR’ye yükselttiğini, (MK. Madde-22/3)
– Taşıyanın … sistemi içinde taşıma sözleşmesinden doğan sorumluluğunun kural olarak sınırlı sorumluluk olduğunu, sınırlı sorumluluk rejiminde de esas olan objektif prensiplerine göre ispat edilen gerçek zararın ödenmesi olduğunu,
– Sektörel yönden, saat emtiasının 6 kap (koli) ambalajında hasar, daha sonra heyetçe yapılan küşat neticesinde 121 adet saatin eksik olduğu, söz konusu kısmi hasar ve ziyaın … Havalimanı’nda uçağa yükleme esnasında, Uçağın kargo kompartımanında ya da … Havalimanı’nda (uçaktan boşaltma, aprondan antrepoya taşınması, antrepo da bekleme vb.) meydana geldiğine ilişkin somut bir bilgiye rastlanılmadığını ancak hasar ve ziyaı ilişkin tutanakların … Havalimanı’nda … Antrepo ve Gümrük İdaresi görevlilerince müştereken düzenlendiği, dolayısıyla somut olayda, davalı taşıyıcı tarafından taşınarak antrepoya alınması aşamasında emtia-kargolarda kısmi hasar ve ziyaı olduğu tespitinin yapıldığının tartışmasız olduğunu, daha açık bir ifade ile emtia-kargoların bir kısmının ziyaından, muhtemelen çalındığından bahsedilebileceğini,
– Hasar ve ziyaı uğrayan emtia-kargonun tazminatının 7.285,98 TL olduğunu, bu miktarın davacı sigortacının sigortalısına ödediği 45,794,50 TL ile mukayese edildiğinde altında kaldığını, dolayısıyla sınırlı sorumluluk miktarının üst sınırı olarak hesaplanan 7.285,98 TL’yi davacının davalıdan talep edebileceğini beyan etmiştir.
İtirazın iptali davası yargılama usulü bakımından genel hükümlere tabidir. İspat yükü kanunda özel bir düzenleme bulunmadıkça iddia edilen vakıaya bağlanan hukuki sonuçtan kendi lehine hak çıkaran tarafa aittir. Kanuni bir karineye dayanan taraf sadece karinenin temelini oluşturan vakıaya ilişkin ispat yükü altındadır. Kanunda ön görülen istisnalar dışında karşı taraf kanuni karinenin aksini ispat edebilir. (HMK m.190). İtirazın iptali davasında ispat yükü kural olarak davacı alacaklıdadır. Ancak borçlunun itirazındaki beyana göre ispat yükü yer değiştirebilir. Borçlu itirazın iptali davasına karşı vereceği cevapta ödeme emrine itiraz ederken bildirmiş olduğu itiraz sebepleri ile bağlı değildir, borçlu her türlü borca itirazını ödeme emrine itirazından bağımsız olarak ileri sürebilir.
Somut olayda, davalı taraf mahkememizce yaptırılan bilirkişi incelemesinde bulunmamış, inceleme için ticari defterlerini ibraz etmemiştir. Davacı şirketin incelenen 2014, 2015, 2016 yılı ticari defterlerinin 6102 sayılı TTK 64-66 maddelerine göre yaptırılması gereken açılış ve kapanış tasdiklerinin zamanında ve usulüne uygun şekilde yaptırıldığı, ticari defterlerin usulüne uygun şekilde tutulduğu, sahibi lehine delil olabileceği, davacının sigortalısına ödediğini dekont ile belgelediği 45,794,50 TL tazminatın ticari defterlerinde sigorta bedeli olarak kayıtlı olduğu, aktif husumet itirazının yerinde olmadığı, davalı firma tarafından taşıması gerçekleştirilen emtia/kargonun … Havalimanına varışının ardından havalimanı antrepo yetkilileri tarafından 1119 adet olması gerekirken, 998 adet olduğunun tespit edildiği, emtia/kargonun kaybının- çalınmasının- hasarının hangi aşamada ( uçağa yükleme esnasında, uçağın kargo kompartımanında ya da … Havalimanı’nda uçaktan boşaltma, aprondan antrepoya taşınması, antrepo da bekleme vb. sırasında ) meydana geldiği tespit edilememekle birlikte hava yoluyla taşıma esnasında ve buna ek olarak emtia/kargonun varma yerinde hava meydanında hizmet sağlayıcı handling-terminal-antrepo işletmeleri gibi kuruluşlara teslim edilmesi aşamalarında meydana gelmiş olması hallerinin tümünde … Konvansiyonunun öngördüğü kusursuz sorumluluk çerçevesinde davalı taşıyanın sorumlu olması gerektiği kabul edilerek dosya kapsamına uygun, ayrıntılı ve açıklayıcı bilirkişi raporundaki tespitlere göre davanın kısmen kabulü, kısmen reddi ile, davalı tarafından … 33. İcra Müdürlüğünün … E sayılı icra dosyasına yöneltilen itirazın 7.285,98 TL asıl alacak yönünden iptaline ve takibin bu miktar üzerinden devamına, alacak likit olmadığından davacının icra inkar tazminatı talebinin reddine, reddedilen kısım yönünden davacının kötüniyetli olduğu kanıtlanamadığından davalının tazminat talebinin reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Açıklanan yasal gerektirici nedenlere göre;
Davanın kısmen kabulü, kısmen reddi ile, davalı tarafından … 33. İcra Müdürlüğünün … E sayılı icra dosyasına yöneltilen itirazın 7.285,98 TL asıl alacak yönünden iptaline ve takibin bu miktar üzerinden devamına,
Davacının icra inkar tazminatı talebinin reddine,
Davalının tazminat talebinin reddine,
Harçlar Kanununca alınması gerekli 497,70 TL ilam harcından peşin yatırılan 29,20 TL harcın mahsubu ile bakiye 468,50 TL harcın davalıdan alınarak hazineye gelir kaydedilmesine,
Davacı tarafından yatırılan 29,20 TL peşin harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T gereğince hesaplanan 2.180,00 TL avukatlık ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T gereğince hesaplanan 614,02 TL avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
Davacı tarafından yapılan 29,20 TL başvuru harcı, 1.800,00 TL bilirkişi ücreti, 188,00 TL tebligat ve müzekkere giderlerinden oluşan toplam 2.017,20 TL yargılama giderlerinden davanın kabulü oranında 1.860,41 TL’sinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiye masrafın davacı üzerinde bırakılmasına, kullanılmayan gider avanslarının karar kesinleştiğinde taraflara iadesine,
Dair tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık yasal süresi içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar davalı vekilinin yüzüne karşı açıkça okunup, usulen anlatıldı.26/02/2018

Katip …

Hakim …