Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2016/81 Esas
KARAR NO : 2018/516

DAVA : İtirazın İptali (Rücuen Tazminata Dayalı)
DAVA TARİHİ : 27/01/2016
KARAR TARİHİ : 09/04/2018

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Rücuen Tazminata Dayalı) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA VE TALEP :
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı …tarafından dava dışı sigortalı … Sanayi ve Tic. AŞ ‘ne ait emtiaların sigorta poliçesi ile teminat altına alındığını, sigortalı tarafından 44 paket 21.311,08 kg ve 160.685,56 USD değerindeki bakır boru emtiasının … isimli firmadan satın alındığını, 15.01.2014 tarihinde …’dan …’ye gönderilmek üzere … plakalı Tır’a yüklendiğini, 21.01.2014 tarihinde tahliye için …’daki depoya gelen Tır’ın yükünün aynı gün içinde boşaltılamaması nedeniyle antreponun önündeki güvenlik kulübesinin hemen karşısında caddeye park ederek beklemeye başladığını, 22.01.2014 tarihinde Tır’dan 20 kutu (725,06 kg) emtianın çalındığını, ekspertiz incelemesi sonucunda 9.588,00 TL zararın sigortalıya ödendiğini, halefiyet hakkına dayanılarak … 20. İcra Müdürlüğünün … E. sayılı takibinin yapıldığını, borçlu davalının itirazı üzerine takibin durduğunu, takibe yapılan itirazın haksız olduğunu ileri sürerek, itirazın iptali ile takibin devamına ve davalının %20’den az olmamak üzere icra inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP :
Davalı vekili davaya cevap dilekçesinde özetle; Zamanaşımı ve hak üşürücü sürelerin dolmuş olması nedeniyle davanın reddine karar verilmesi gerektiğini, davalının İran’da yerleşik “…” firmasının acentesi olarak hareket ettiğini, … firmasının … firmasından araç kiralayarak … no’lu Tır karnesi muhteviyatı yükün … taşımasını gerçekleştirdiğini, taşımada davalının acente sıfatıyla taşıyıcının parasını tahsil ettiğini, pasif husumet yokluğu sebebiyle davanın reddi gerektiğini, eşyanın bulunduğu aracın 21.01.2014 tarihinde geldiğini, antrepo beyannamesinin … tarih ve numarası ile aynı gün verildiğini, eşyanın Tır karnesinde belirtildiği şekilde tam olarak … Ve Dış Ticaret AŞ’ne teslim edildiğini, taşıma süresinin tamamlandığını, taşıyıcının eşyaya ilişkin sorumluluğunun kalmadığını, tüm sorumluluğun antrepoya geçtiğini, hırsızlık olayının 22.01.2014 tarihinde antreponun … Gümrük Müdürlüğü’ne bildirildiğini, eşyanın antrepo tarafından mühürleri sağlam olarak teslim alındıktan sonra antrepo rejimine girmesinden sonra meydana gelen hırsızlık sonucu oluşan zarardan sorumlulukları bulunmayacağını, … 10. Vergi Mahkemesinin … E, … K. sayılı ilamı ile de sorumluluklarının bulunmadığının tespit edildiğini, sigorta şirketi tarafından yapılan ödemenin hatır ödemesi olduğunu, ekspertiz raporunun gerekçesiz ve eşyaların antrepoya teslim edilmesinden sonra olayın meydana gelmesi nedeniyle hukuka aykırı olarak düzenlendiğini belirterek Cmr Konvansiyonuna aykırı olarak tespit edilen fahiş talebin reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE DELİLLERİN İNCELENMESİ :
… 20. İcra Müdürlüğünün … E. sayılı dosyası,
Emtia Faturaları: Dava konusu emtialara ilişkin olarak sunulan 13.01.2014 tarihli 160.685,56 USD bedelli faturanın içeriğinde, ex-works teslim şekli ile düzenlendiği, mal bedelinin teslim öncesi satıcının hesabına ödeneceğinin belirtildiği, faturanın davacı … şirketinin sigortalısı … Sanayi ve Tic. AŞ adına düzenlendiği taşıma sigortasının düzenletilmesinde davacı şirket sigortalısının menfaatinin bulunduğu anlaşılmıştır.
Gümrük Beyannameleri, CMR taşıma senedi ve Tır Karnesi: … numaralı TIR karnesi muhteviyatı emtianın 19.01.2014 tarihinde … Gümrük Müdürlüğü kapısından giriş yaptığı (Gümrük Müd. kaşesi bulunmaktadır) Transit rejime tabi olduğu, 21.01.2014 tarihinde … Gümrük Müdürlüğü kaşesi ile … Gümrüğüne vardığı anlaşılmıştır. 21.01.2014 tarihli Antrepo rejimi için düzenlenen Gümrük beyannamesi, faturada belirtilen miktar ile uyumlu olarak düzenlenerek verilmiştir. Gümrük beyannamesinin alıcı tarafından 21.01.2014 tarihinde verilmesi ile taşıma süreci sona ermiştir. Artık emtia alıcı için boşaltma beklemekte ve antrepo statüsündedir.
Davalı Şirket Tarafından Dava Dışı Sigortalı Şirket Adına Düzenlenen Navlun Faturası: Davalı şirket tarafından davadışı … Sanayi ve Tic. AŞ adına 21.01.2014 tarihli navlun faturası düzenlenmiştir. Fatura sadece “Navlun Ücreti” açıklaması ile 3.200 USD bedelli düzenlenmiştir. Dosyaya sunulan FBL-forwarder konişmentosu kaydında, davalı şirketin … olarak hareket ettiği, nakliye işini organize ettiği, … firmasının acentesi olarak yer aldığı belirtilmiş ise de, navlun faturasında “navlun” u taşıyıcı olarak tahsil ettiği, acente komisyonu tahakkuk ettirmediği, dikkate alındığında, taşıma işinin organizasyonunu üstlendiği, akdi taşıyıcı sıfatını taşıdığı kanaatine varılmıştır.
Dava konusu emtiaların çalınmasına ilişkin 22.01.2014 tarihli olay yeri tutanağı, müşteki ifade tutanağı, Gümrük yetkilisi araç şoförü, antrepo müd ve gümrük müşaviri ile gözetim memurları imzaları ile düzenlenen 23.01.2014 tarihli tutanak, 22.01.2014 tarihli … Ve Dış Ticaret AŞ tarafından .. Gümrük Müd. ne yazılan yazı içerikleri,
01310138 numaralı CMR taşıma senedi,
Davacı … şirketi tarafından dava konusu nakliye ile ilgili olarak düzenlenen .. numaralı Emtia Nakliyat Sigorta Poliçesi,
… 10. Vergi Mahkemesinin … E, … K. sayılı ilamı,
Bilirkişi raporu.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ KABUL VE GEREKÇE:
Davacı tarafından açılan dava, İİK 67. maddesine dayalı itirazın iptali davasıdır.
Taraflar arasındaki uyşmazlık, davacı şirketin sigortalısı … San. ve Tic. A.Ş’nin … adlı firmadan satın aldığı malların bir kısmının …’dan Türkiyeye gönderilmek üzere yüklendiği tırdan 22/01/2014 tarihinde çalınması nedeniyle davalının sorumluluğunun bulunup bulunmadığı, sorumluluğu var ise zarar miktarı, iş bu davanın yasal süresi içerisinde açılıp açılmadığı, davalının taraf ehliyetinin bulunup bulunmadığı, zamanaşımı ve hak düşürücü sürelerin dolup dolmadığı hususlarındadır.
Zamanaşımı ve hak düşürücü sürelerin dolduğuna yönelik itirazların, icra dosyasına sunulan itiraz dilekçesinin alacaklıya tebliğ edilmemiş olması nedeniyle yasal dava açma süresinin işlemediği kabul edilerek dava yasal süresinde olduğundan reddine karar verilmiştir.
İlgili … 20. İcra Müdürlüğünün … E. Sayılı icra takibi dosyasının incelenmesinde, davacı alacaklı tarafından davalı borçlu aleyhine 17.09.2014 tarihinde 9.588,00 TL asıl alacak ve 508,30 TL işlemiş faiz olmak üzere 10.096,30 TL toplam alacağın takip tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tahsili amacı ile ilamsız icra takibi başlatıldığı, ödeme emrinin davalı borçluya 22.09.2014 tarihinde tebliğ edildiği, ödeme emrine davalı borçlu vekilinin 25.09.2014 tarihli itiraz dilekçesi ile, alacaklı görünene böyle bir borçlarının olmadığını ileri sürerek takibe, borca, asıl alacağa, faize itiraz ettiği, davacı alacaklının iş bu davayı açmakta hukuki yararı bulunduğu, takibin yetkili icra dairesinde yapıldığı, geçerli haciz yolu ile ilamsız genel takip bulunduğu, borçlu tarafından yasal süresi içerisinde yapılmış ve takibi durdurmuş geçerli bir itiraz olduğu, davanın bir yıllık yasal süresi içerisinde açıldığı, itirazın iptali davasının koşullarının oluştuğu anlaşılmıştır.
Deliller toplandıktan sonra dosya … Ulaştırma ve Lojistik Fakültesi Öğr. Üyesi Yrd.Doç.Dr. …, Mali Müşavir ve Vergi Uzmanı … ile Sigorta Hukukçusu, Sigorta Tahkim Hakemi …’a tevdi edilerek mahkememizce tespit edilen uyuşmazlık konularında rapor düzenlemesi istenilmiş, bilirkişi heyeti mahkememize sunmuş olduğu 25/12/2017 tarihli raporlarında özetle; Davacı şirket ile sigortalısı dava dışı … Sanayi ve Tic. AŞ arasında 14.01.2014 tarihli … numaralı Emtia Nakliyat Sigorta Poliçesi’nin … numaralı Abonman sözleşmesine atıf yapılarak düzenlendiğini, emtia bedelinin 161.685,56 USD olarak belirtildiği mal faturası ile uygunluk gösterdiğini, sigorta ile verilen güvencenin Emtia Nakliyat Sigorta Poliçesi Genel şartları ile, … (A) klozunun karayolu taşımacılığına uygulanabilen hükümleri çerçevesinde belirlendiğini ve geniş teminat verildiğini, Enstitü Yük Klozları [A] (8) maddesinde sigorta teminat süresinin belirtildiğini, özetle sigortalı emtianın satıcının deposundan nakil vasıtasına yüklenmesi ile başladığını ve alıcının deposunda indirilmesi ile sona erdiğini, bu sebeple henüz alıcının deposuna malın indirilmemiş olması nedeniyle gümrüklü antrepoda yükün kısmen çalınması dolayısıyla gerçekleşen rizikonun poliçe teminat süresi içinde kabul edilen rizikoolduğunu ancak sigorta poliçesi yönünden kabul edilen taşıma süresi ile, taşıyıcı sorumluluğu yönünden kabul edilen taşıma sürecinin farklılık gösterdiğini, poliçe yönünden teminat sağlanan süreç ile, taşıyıcının CMR konvansiyonu hükümlerine göre, taşıma sözleşmesi, taşımaya ilişkin düzenlenen belgeler içeriğine göre tespit edilecek sorumluluk sürecinin aynı olmadığını, taşıyıcı davalı sorumluluğu bölümünde taşıyıcının sorumlu olduğu sürecin açıklandığını, taşımaya konu emtiaların … kaydıyla satıcının deposunde alıcıya satılması ve mal bedelinin peşin ödenmiş olması nedeniyle nakliyat poliçesinin alıcı adına yapılmasında davacı … şirketinin sigortalısının menfaat sahibi olduğunu, dava konusu taşımanın güzergahı … olması sebebiyle uzlaşmalığın çözümünde CMR Konvansiyonu hükümlerinin uygulanacağını, ( Karayolu ile Eşya Taşınmasına İlişkin Uluslararası sözleşme ) Türkiye’nin 05 Ocak 1995 tarihinde onaylayıp 31 Ekim 1995 tarihinde yürürlüğe koyarak bu sözleşmeye taraf olduğunu, CMR Konvansiyonu 17/1. maddesi taşımacının sorumluluğunu ve sorumsuzluk hallerini düzenlediğini, bu maddede yer alan düzenlemelere göre uluslararası nakliye işlerini üstlenen taşıyıcı (ister üst ya da akdi, ister alt, ara veya fiili taşıyıcı olsun) Konvansiyonda öngörülen sorumluluk sistemine göre, taşıdığı eşyayı varma yerinde “teslim aldığı haliyle” alıcısı emrine veya onun temsilcisine teslim borcunu üstlendiği gibi yükün güzergâh üzerinde yaptığı aktarmalar dâhil olmak üzere taşıma süresi içerisinde eşyayı gözetim sorumluluğunun da altında olduğunu ve kural olarak yükleme yerinden varış mahalline kadar taşıdığı eşyaya gelecek zararlardan mesul olduğunu (CMR md.17/1), araçta bulunan yükün çalınması ile ilgili düzenlenen tutanaklardan anlaşıldığına göre, taşımanın gerçekleştirildiği aracın … isimli firma önüne geldiğini, şoförün aracın boşaltılmasını beklemek için aracı park edip uyuduğunu, 22.01.2014 tarihinde Tır’ın dorse kapaklarının kesilerek arka kapakları açılmak suretiyle toplamda 20 kutu 725,06 kg bakır boru’nun çalındığını, dava konusu olayda taşıyıcının sorumluluğunun tespiti yönünden önemli olan konunun, taşıyıcının, mal alıcısına teslim borcunun gümrüklü antrepoya teslim ile tamamlanmış olup olmadığı, rizikonun taşıyıcı sorumluluğunun bulunduğu taşıma sürecinde oluşup oluşmadığı hususlarının tespit edilmesi olduğunu, sigortalı malın, Tır Karnesi ile Transit rejime tabi olarak …’dan ithal edildiğini, … giriş kapısından 19.01.2014 tarihinde giriş yapan Tır’ın 21.01.2014 tarihinde … Gümrük Müdürlüğü’ne vardığını, taşıma ile ilgili düzenlenen 01310138 numaralı CMR taşıma belgesinde teslim adresi olarak “…ve Dış Ticaret AŞ” ne ait … adresinin belirtildiğini, rizikonun meydana geldiği adresin aynı zamanda bu adres olduğunu, gümrüklü antrepo işletmecisi … Ve Dış Ticaret AŞ tarafından 22.01.2014 tarihli olarak … Gümrük Müdürlüğüne hitaben verilen yazıda açıkça “ 21.01.2014 tarihinde antrepomuza gelen … numaralı Tır karnesine kayıtlı .. plakalı araçta bulunan eşyalar için 21.01.2014 tarihinde … no’lu antrepo beyannamesi verilmiş olup eşyalar tahliye için beklerken 22.01.2014 günü sabah saat 07.00 sularında hırsızlık olayı yaşanmış….” açıklamasında bulunulduğunu, eşyalarla ilgili olarak 21.01.2014 tarihinde Gümrük Beyannamesi verilmiş olup, beyan edilen miktarın fatura muhteviyatının tamamına ilişkin olduğunu, Gümrüklü Antrepo işletmecisinin açık beyanına göre, antrepo beyannamesinin 21.01.2014 tarihinde verildiğin, transit rejime tabi olarak ithal edilen emtianın antrepo rejimi beyannamesi verilmesinden sonra artık taşıyıcının sorumluluğunda olan taşıma süreci sona ermiş olup, emtia antrepo işletmecisinin ve dolaysı ile mal alıcısının yed’ine geçtiğini, bu aşamadan sonra malın alıcının deposuna kadar gelmesindeki süreçte çalışanların alıcı adına hareket etmekte olduğunu emtianın henüz taşıma aracında bulunmasının taşıyıcının sorumluluğu olarak yorumlanamayacağını, zira emtianın araçtan boşaltılması aksine bir sözleşme bulunmadığı takdirde, malın alıcısı (gönderileni) olan davacı … şirketinin sigortalısı … Sanayi ve Tic. A.Ş’ne ait olup, araç üzerinde bekleyen emtianın doğacak risklerinin sorumluluğunun taşıyıcıdan alıcıya geçtiğini, emtianın alıcısı olan … Sanayi ve Tic. AŞ’nin Gümrük Müşavirliğini üstlenen … Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği Ltd. Şti. nin teslim tesellüm tutanaklarındaki imzası, 21.01.2014 tarihinde Gümrük beyannamesinin düzenlenerek verilmesi (alıcı adına verilmektedir) gümrüklü antrepo işletmecisinin 21.01.2014 tarihli … no’lu antrepo beyannamesi verildiğine ilişkin beyanı, yine … 10. Vergi Mahkemesinin … E, … K. sayılı ilamı dikkate alındığında, taşıyıcının taşıma konusu emtia üzerindeki sorumluluğunun sona erdiğini, emtianın alıcı adına, alıcı adına iş görenlere teslim edilmiş sayıldığını, Tır Karnesine konu transit rejime tabi, taşıyıcı sorumluluğundaki ithalatın, antrepo rejimine geçmiş olması ile transit rejimin kapatıldığını, taşıyıcı sorumluluğunun bulunduğu taşıma sürecinin sona erdiğini, hırsızlık olayının 22.01.2014 tarihinde meydana geldiği anlaşılmakla, davalı taşıyıcı şirketin sorumluluğunun bulunmayacağını beyan etmişlerdir. Bilirkişi Raporu dosya kapsamına uygun, ayrıntılı, açıklayıcı ve hüküm kurmaya elverişlidir.
İtirazın iptali davası yargılama usulü bakımından genel hükümlere tabidir. İspat yükü kanunda özel bir düzenleme bulunmadıkça iddia edilen vakıaya bağlanan hukuki sonuçtan kendi lehine hak çıkaran tarafa aittir. Kanuni bir karineye dayanan taraf sadece karinenin temelini oluşturan vakıaya ilişkin ispat yükü altındadır. Kanunda ön görülen istisnalar dışında karşı taraf kanuni karinenin aksini ispat edebilir. (HMK m.190). İtirazın iptali davasında ispat yükü kural olarak davacı alacaklıdadır. Ancak borçlunun itirazındaki beyana göre ispat yükü yer değiştirebilir. Borçlu itirazın iptali davasına karşı vereceği cevapta ödeme emrine itiraz ederken bildirmiş olduğu itiraz sebepleri ile bağlı değildir, borçlu her türlü borca itirazını ödeme emrine itirazından bağımsız olarak ileri sürebilir.
Somut olayda, meydana gelen zararın, davacı şirket tarafından düzenlenen, Nakliyat Sigorta Poliçesi genel şartlarına uygun bir rizikodan kaynaklandığı ve All Risks teminat süresi içinde olduğu, taşımanın uluslararası kara taşıması olarak yapılması, Türkiye’nin CMR Konvansiyonuna 05 Ocak 1995 tarihinde onaylayıp 31 Ekim 1995 tarihinde yürürlüğe koyması nedeniyle olayda CMR Konvansiyon hükümlerinin uygulama alanı bulunduğu, davalı … Transport’un …’deki acentesi olduğuna ilişkin savunmada bulunmuş ise de, FBL’yi (Forwarder konşimentosu) acente sıfatı ile kesmiş ve taşıma ile ilgili düzenlenen CMR taşıma belgesinde … taşıyıcı olarak yer almış olmakla birlikte navlun faturasında, davalı, taşıma ücretini kendi adına kesmiş olup, acente komisyonu tahakkuk ettirmemiş olması dikkate alındığında, davaya konu taşımada Forwarder olarak nakliye işinin oraganizasyonu üstlenen akdi taşıyıcı olarak kabul edilebileceği, bu nedenle davalının taşıma sürecinden sorumlu olduğunun kabulü gerektiği, davalı taşıyıcı hakkında eksik çıkan 20 kap eşya için tahakkuk ettirilen Gümrük ve KDV vergilerine … 10. Vergi Mahkemesinin … E, sayılı dosyasında itiraz edildiği, 2014/2870 K. sayılı ilamı ile davalının taşıma görevini eksiksiz teslim etmesinden sonra hırsızlık rizikosunun oluşması gerekçesi ile cezanın kaldırıldığı, davalı taşıyıcının 14.01.2014 tarihinde Tahran/İran’da yüklediği konşimento muhteviyatı emtiayı, transit rejime tabi olarak Türkiye’ye 19.01.2014 tarihinde … Gümrük Kapısından girerek 21.01.2014 tarihinde konşimento’da belirtilen … Ve Dış Ticaret AŞ tarafından işletilen Gümrüklü Antrepo’ya teslim ettiği, 21.01.2014 tarihinde AN 007778 no’lu Antrepo beyannamesinin verildiği, hırsızlık olayının 22.01.2014 tarihinde meydana geldiği, taşıma sürecinde zararın oluşmadığı, araçtan boşaltılmamış da olsa taşıma sürecinin sona erdiğinin gözetilmesi gerektiği, meydana gelen zararın sigortalı ve antrepo işletmecisi riziko alanında oluştuğu anlaşılmış, davacı şirketin sigortalısı … San. ve Tic. A.Ş’nin … adlı firmadan satın aldığı malların bir kısmının İran’dan Türkiyeye gönderilmek üzere yüklendiği tırdan 22/01/2014 tarihinde çalınması nedeniyle davalının sorumluluğunun bulunmadığı ve itiraz sebeplerinin yerinde olduğu kabul edilerek davanın reddine, dava konusu yargılamayı gerektirdiğinden davalının kötüniyet tazminatı talebinin reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Açıklanan yasal gerektirici nedenlere göre;
Davanın reddine,
Davalının kötüniyet tazminatı talebinin reddine,
Harçlar Kanununca alınması gerekli 35,90 TL ilam harcının peşin yatırılan 172,43 TL harçtan mahsubu ile fazla yatırılan 136,53 TL harcın davacıya iadesine,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T gereğince 2.180,00 TL avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
Davalı tarafından yapılan 50,00 TL yargılama giderlerinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Dair tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık yasal süresi içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar davalı vekili ile ihbar olunan vekilinin yüzüne karşı açıkça okunup, usulen anlatıldı.
09/04/2018

Katip …

Hakim …