Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2016/726 Esas
KARAR NO : 2020/270

DAVA : Tazminat (Sözleşmeden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 01/07/2016
KARAR TARİHİ : 08/07/2020

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Sözleşmeden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA VE TALEP :
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirket ile davalı arasında 20.03.2012 tarihli bayilik anlaşmasının akdedildiğini, davalı tarafından taahhüt ettiği miktarda ürün almamak ve münhasırlık sözleşmesini ihlal etmek nedenleri ile müvekkili tarafından gönderilen … 15. Noterliğinin … tarihli … yevmiye sayılı ihtarnamesi ile davalının anlaşma şartlarına uygun davranması aksi takdirde anlaşmanın haklı nedenle fesih edileceğinin ihbar edildiğini, davalının anlaşma şartlarını ihlal etmesi nedeni ile bu kez … 11. Noterliğinin… tarih, … yevmiye sayılı ihtarnamesi ile bayilik anlaşmasının müvekkili tarafından fesih edildiğini ileri sürerek davalının taahhüdüne rağmen eksik aldığı 33,02 ton ürün nedeniyle doğan 52.835,00 USD tutarındaki alacaklarının şimdilik 2.000,00 USD lik kısmının KDV si ile birlikte, bayilik anlaşmasından doğan 80.000 USD tutarındaki cezai şart alacağının şimdilik 2.000 USD lik kısmının KDV si ile birlikte, ariyetlerin geç tesliminden doğan 8.500 USD alacaklarının şimdilik 2.000 USD lik kısmının KDV’si ile birlikte temerrüt tarihinden itibaren yabancı paraya işleyecek en yüksek mevduat faizi ile birlikte müvekkiline ödenmesine, davalıya ariyetten bırakılan ekipmanların davalıdan alınarak müvekkiline iadesine, 7 adet 2,5 ton sütunlu vidalı lift, 1 adet 3,5 ton rot ayar lifti yavru makaslı, 1 adet makaslı 3 ton resepsiyon lifti, 1 adet takım sandığı çekmeceli 5 gözlü, 1 adet 20 HP vidalı sistem hava komprosör ariyetlerinin iadesinin mümkün olmaması halinde rayiç bedelleri karşılığından ilk aşamada 30.000 TL nin KDV si ile birlikte avans faizi ile birlikte müvekkiline ödenmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP :
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Taraflar arasında 2012 yılında sözleşme ilişkisi ile müvekkili işletmesine gelen araçların yağ ihtiyacının fazla olması gibi müvekkilinin kesintisiz yağ ihtiyacı olduğunu, mekanik motor yağlarının takviyesi, onarım sürecine ait prosedürün yağın zamanında, ihtiyaç duyulduğunda tedarik edilmemiş olmasının onarım ve teslimat sürelerine olumsuz etki ettiğini, bu sebeplerle tadarikin kesintisiz ve servis hizmetine sekte vurmayacak şekilde yapılmasının şart olduğundan davacı ile 2012 yılında yağ temini açısından sözleşme ilişkisine girildiğini, davacının hem akdi ilişkinin tesis amacına, hemde sözleşmenin hükümlerine aykırı hareket ederek müvekkilinin yağ ihtiyacını karşılayamadığı gibi siparişleri tedarik edemediğini ve onarım sürelerinin uzamasına sebep olduğunu hem de bu anlamda servis kalitesine, müşteri memnuniyeti çerçevesinde hızlı servis verilmesine sekte vurduğunu, 31 Mart 2015 tarihli e-maille 3 gün içinde cevap verilmezse sözleşmenin feshedileceğinin davacıya bildirildiğini ve daha sonra yaşanan sıkıntıların çözümüne dair müvekkil taleplerine karşı tutumunu aynen devam ettirdiğinden taraflar arasındaki sözleşme ilişkisinin müvekkili tarafından haklı sebeple feshedildiğini ve akdin feshi sonrasında 01.05.2015 tarihi itibariyle bu ihtiyaçların karşılanmasına yönelik olarak farklı bir marka ve hizmet sağlayıcısı ile çalışılmaya başlandığını beyan ederek müvekkilinin yağ siparişlerinin karşılanmaması sebebi ile akdin haklı nedenle feshinden dolayı müvekkilinin uğradığı zararları davacıdan talep ve dava haklarının saklı kalmak kaydı ile davanın reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER :
Fesih bildirimi, ihtarnameler, fatura örnekleri, ariyet demirbaş listesi, taraflar arasında imzalanan bayilik anlaşması, taahhütname, ticari defter ve kayıtlar, bilirkişi raporları.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ KABUL VE GEREKÇE:
Davacı tarafından açılan dava, taraflar arasında imzalanan bayilik sözleşmesinden kaynaklanan tazminat davasıdır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, taraflar arasındaki bayilik sözleşmesi ve taahhütname gerekliliklerinin yerine getirilip getirilmediği, davalının sözleşmeyi feshetmekte haklı olup olmadığı, sözleşmenin davalı tarafından feshedildiğinin kabul edilip edilmeyeceği, davacının davalıdan eksik ürün tazminatı, cezai şart alacağı, geç teslim alacağı ve ariyet bedeli talep edip edemeyeceği, talep edebilecek ise miktarları hususlarındadır.
Taraflar arasında 20.03.2012 tarihli “ Madeni Yağ Bayilik Anlaşması ” akdedilmiştir. Sözleşmenin taraflar arasındaki somut uyuşmazlık bakımından önem arz eden hükümleri : “… tarafından piyasaya “…” marka ve amblemi ile satışa arz edilen madeni yağlar, sentetik yağlar, gresler ve diğer erimlerin (Bu anlaşmada kısaca “ürün veya ürünler” diye anılacaktır.) kullanılması ve satılması hususunda aşağıdaki koşullarda anlaşmaya varmışlardır. İş bu anlaşmanın feshedilmesi halinde; Bayi, …’nin sahihi bulunduğu işbu anlaşma konusu marka ve logoları içeren tüm malzemeyi …’ ye iade edecektir.
MADDE 4 -Bayi, işbu anlaşmanın imza tarihi başlangıç alınmak üzere.münhasıran …’den veya …’nın göstereceği ikmal kaynaklarından mubayaa etmek kaydıyla, anlaşma süresince yılda asgari toplam —- ton ürün satın almayı ve Servis’te kullanmayı/satmayı kabul ve taahhüt etmiştir.
Bayi, yukarıda belirtilen satın alma taahhüdünü gerçekleştiremediği takdirde, eksik kalan miktar üzerinde ton başına —USD cezai şartı, ödeme günümle uygulanmakta olan Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden hesaplanacak TL karşılığı olarak …’ye ödemeyi ve …’nin cezai şart tutarını dilerse her anlaşma yılı sonunda dilerse anlaşma süresi sonunda toplam olarak talep etmesine muvafakat ettiğini beyan, kabul ve taahhüt etmiştir.
MADDE 5- İş bu anlaşma imza tarihinden itibaren başlamak ve 5 (beş) yıl sureyle geçerli olmak üzere akd ve imza edilmiştir.
Bayi, işbu anlaşma çerçevesinde …’ye taahhüt ettiği toplam ürün satın alma taahhüdünü anlaşma süresi bitmeden tamamen yerine getirdiği takdirde, anlaşmadan kaynaklanan diğer borçları da …’ye peşinen Ödemek kaydiyle, anlaşma süresinin sonunu beklemeden işbu anlaşmayı tek taraflı olarak feshetmek hakkına sahiptir.
Anlaşmanın süresi sonunda … ve Bayi arasında yeni bir Bayilik Anlaşması imzalanmaması halinde Bayi, Servis’te mevcut … tarafından verilmiş ariyet malları nakliye masrafları uhdesine kalmak kaydıyla sökerek derhal …’ye iade etmeyi kabul ve taahhüt etmiştir
Bayi, bu madde hükmüne aykırı hareket eder ve söz konusu ariyeti demirbaşları ve marka/logoları, …’ye iade etmezse. …’nin bu husustaki sair talep hakları saklı kalmak üzere anlaşmanın sona erme tarihinden itibaren, geç teslim ettiği her gün için …’ye Merkez Bankası döviz satış kuru 100 USD karşılığı Türk Lirası “geç teslim bedeli” ödemeyi kabul ve taahhüt etmiştir.
MADDE 11- Bayi iş bu anlaşma ve eklerinin … tarafından yukarıda açıklanan şekilde feshedilmesi ve/veya işbu Anlaşma ve eklerini suresinden önce feshetmesi veya fesih sonucunu doğuracak şekilde hareket etmesi halinde,
… tarafından kullanılmak üzere tevdi edilen demirbaştan ve …’ye ait marka ve logolar derhal …’ ye iade etmeyi aksi takdirde fesih tarihinden itibaren geç teslim ettiği her gün için …’ye Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden 100-USD karşılığı TL karşılığı olarak … ye ödemeyi,
…’ye, …’nin işbu anlaşmadan kaynaklanan tüm hakları saklı kalmak kaydıyla fesih tarihinde 80.000- USD tutarında cezai şartı, ifa tarihinde uygulanmakta olan Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden hesaplanacak Türk Lirası karşılığı olarak …’ye ödemeyi kabul ve taahhüt etmiştir.
TAAHHÜTNAME- … A Ş. (kısaca “…”) iie akdetmiş Olduğumuz 20. 03. 2012 tarihli … AŞ Standart Madeni Yağ Bayilik Anlaşması (kısaca Anlaşma”) çerçevesinde. birinci yıldan başlamak ve anılan anlaşmaların yürürlüğü süresince geçerli olmak üzere, yıllık asgari 10 ton … markalı sentetik yağlar ile gres kısaca “Ürün” veya “Ürünler” olarak anılacaktır) …’den almayı kabul ve taahhüt ederiz
Satın alma taahhüdümüzü beş yıllık anlaşma suresinin tamamına ŞAMİL olmak üzere yerine getiremediğimiz takdirde, anlaşma süresinin hitamında ve/veya her bir yıllık anlaşma süresinin sonunda hesaplanacak eksik kalan miktar üzerinden ton başına 1.600-USD tutarının ödeme gününde uygulanmakta olan Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden hesaplanacak TL karşılığında kar mahrumiyetini ödemeyi beyan, kabul ve taahhüt ederiz…” şeklindedir.
… 15. Noterliğinin … tarih … sayılı ihtarnamesi ile, Davacı taraf ihtarname ile dava dosyası ile talep ettiği tazminat kalemlerini açıklamıştır. Davacının ihtarnamesinde belirttiği hususlar ile davalının 20.03.2012 tarihinde “Bayilik Anlaşması” gereğince, Servisi’nde münhasıran …’den veya …’nin göstereceği yerden satın alacağı ürünleri kullanmayı, evsafını değiştirmeden satmayı, bulundurmayı ve teşhir etmeyi, başka şekilde satmamayı, bulundurmamayı ve teşhir etmemeyi ve satın alacağı ürünlere ilişkin bedelleri ve/veya sair borç bedellerini tediye şartlarına uygun olarak zamanında ödemeyi, Anlaşma süresince birinci yıldan başlamak ve Anlaşma süresince geçerli olmak üzere yıllık asgari 10 (on) ton (ve Anlaşma süresince toplam 50 (elli ton) … ve Castrol markalı madeni ve sentetik yağlar ile gres ve müstahzarları …’den satın almayı taahhüt ettiğini, İşbu Taahhüdün yerine getirilmemesi durumunda Anlaşma süresinin hitamında ve/veya her bir yıllık Anlaşma süresinin sonunda hesaplanacak eksik kalan miktar üzerinden ton başına 1.600-USD (BinAltıyüzAmerikanDoları) tutarının ödeme gününde uygulanmakta olan Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden hesaplanacak Türk Lirası karşılığı cezai şartı ödeyeceğini, Davalının Anlaşmaya aykırı hareketleri sebebi ile …’nin anlaşmayı fesih hakkı ile birlikte fesih tarihinde 80.000-USD tutarındaki cezai şartı ifa tarihinde uygulanacak olan TC Merkez bankası döviz satış kuru üzerinden hesaplanacak olan meblağı Türk Lirası karşılığı olarak ödemeyi, beyan, kabul ve taahhüt ettiği halde davalının satın alma taahhüdüne aykırı davrandığı ve başka bir dağıtım firması ile anlaşma yapmış olduğu hususunun tespit edildiğini ve bu durumun sözleşmeye aykırı olduğundan, taraflar arasındaki anlaşmaya uyulmasını ve Anlaşma süresi sonu olan 20.03.2017 tarihine kadar münhasıran …’den veya …’nin göstereceği yerden ürün satın alınmasını ihtar ederek ihtarnameye uyulmaması halinde sözleşmenin fesih edileceğini ihtar etmiştir. Davacı vekili ayrıca sözleşmenin fesih edilmesi ile davalıdan talep edilecek tazminat kalemlerini ihtarnameye devretmiştir. İhtarname ile sözleşmenin fesih edilmesi ile davalıdan talep edeceği tazminat kalemlerini aşağıdaki şekilde sıralamıştır. Davalının 20.03.2012 tarihinden itibaren ihtar tarihine kadar toplam 16.438.-kg’lık alım yaptığından, anlaşma süresi sonuna kadar tamamlaması gereken 33.562.-kg’lık ürün alım taahhüdünün tamamlanmasını ihtar etmiştir. Davacı şirket … 11. Noterliğinin … tarih … sayılı ihtarnamesi ile birlikte sözleşmede belirtilen taahhütlerin yerine getirilmemesi nedeniyle sözleşmeyi fesih etmiştir.
Davalı taraf, davacının sözleşmenin feshedildiğine dair kendisine tebliğ edilen ihtarnameye cevap olarak … 37. Noterliğinin … tarih, … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile vermiş olduğu cevapta, Taraflar arasındaki sözleşmenin kuruluşundan itibaren davacı şirketçe devamlı olarak edim borcunu ifa noktasında güçlük çıkardığını ve ürünlerin temin edilmesi ve karşılaşılan aksaklıkların giderilmesi adına davacının edimlerini yerine getirmediği gibi sorunların çözümünü cevapsız bırakmak sureti ile 31.03.2015 tarihinde göndermiş olduğu e-posta ile yaşanan aksaklıkların üç gün içerisinde giderilmesini talep ettiği ve giderilmemesi halinde sözleşmenin haklı yere fesih edileceği ihtarını göndermek zorunda kaldığını ayrıca talep konusu edilen ve davacıya ait olup da iade edilmesi gereken herhangi bir demirbaşın davalı şirkette bulunmadığını beyanla tüm davacı talepleri reddedilmiştir.
Davalı tarafça tanık deliline dayanıldığından tanıklar dinlenmiştir.
Davalı tanığı … beyanında, ” … firmasına siparişleri veren kişi benim, telefon ile firma ilgilisini arayarak ihtiyacımız kadar siparişler oluşturdum, ilk dönemlerde herhangi bir gecikme yaşanmadı, fakat daha sonra siparişlerin tedariğinde gecikmeler başladı, müşterilerimize karşı sorun yaşanmaması için dışarıdan tedarik etmek zorunda olduğumuz zamanlar oldu, Sevkiyatın geç olduğu konusunda defalarca karşı tarafa ulaştık, ancak sorun devam ettiği için karşı taraf ile çalışmama kararı aldık, ayrı ürünü başka yerden tedarik etme durumunda kaldık. ” demiştir.
Davalı tanığı … beyanında, ” Taraflar arasında 5 yıllık bir sözleşme yapıldı, ilk iki yıl bir sorun yaşanmadı, 3. sene … ‘nin siparişleri geç gelmeye başladı, servis olarak yağları almak zorunda olduğumuz için sıkıntı yaşadık, yağları dışarıdan tedarik etmeye çalıştık, … şirketine ulaştık ancak sorun giderilemedi, daha sonra da siparişlerimiz gelmemeye devam edince karşımızda muhatap da bulamayınca mail göndererek anlaşmayı sona erdirdik. ” demiştir.
Delillerin toplanmasının ardından dosyamız, mahkememizce tespit edilen uyuşmazlık konularında tarafların iddia ve savunmaları, sundukları deliller ve sözleşme incelenerek tarafların ticari defter ve kayıtları üzerinde inceleme yapılarak rapor düzenlenmesi için Petrol Mühendisi … ile Mali Müşavir ….’ya tevdi edilmiş,
Bilirkişiler tarafından mahkememize sunulmuş olan raporda özetle; Tarafların ticari defterlerinin usulüne uygun tutulmuş olduğu, taraflar arasında mal/ürün alışverişinden kaynaklanan borç/alacak bakiyesi bulunmadığı, davacı taraf cari anlamda davalı şirketten 39.018,30 TL alacaklı iken davalı tarafından 06.04.2015 tarihinde bu alacağın ödenmiş olduğu,
A-) 5 yıllık sözleşme süresi boyunca ve tamamına şamil olmak üzere 50 ton ürün alınmadığı takdirde, anlaşma süresinin hitamında ve/veya her bir yıllık anlaşma süresinin sonunda hesaplanacak eksik kalan miktar üzerinden ton başına 1.600-USD tutarında cezai şart yönünden; Davalı tarafın taraflar arasında imzalanan 20.03.2012 tarihli sözleşme eki olan taahhütname gereği 5 yıl içerisinde davacıdan 50 ton ürün satın alınacağını taahhüt ettiği, davalının taahhütnamede anlaşma süresinin hitamında ve/veya her bir yıllık anlaşma süresinin sonunda hesaplanacak eksik kalan miktar üzerinden ton başına 1.600-USD tutarında cezai şart ödeyeceğini taahhüt ettiği, davacıya ait ticari defterlerde yapılan incelemede davalının 19.108,00 kg ürün satın almış olduğu bilgisi verildiği (Bu tespit davacıya ait excell bilgisi kayıtlarından çıkartılmıştır. Davalı Şirket te bu rakama itiraz etmediğinden davacının talebi doğrultusunda hesaplama yapılmıştır), davacının ise 33.562 kg talep ettiği, Davalı tarafça 50.000 kg – 19,108 kg= 30.892 kg. eksik ürün alındığı, 1000 kg ürüne 1.600 USD cezai şart olduğundan, Kg. başına 1600/1000= 1,60 USD eksik ürün cezai şart ödenmesi gerekeceğinden, sözleşme süresi boyun eksik alınan ürün tutarının 30.892 kg olduğundan 30.892 X 1,60 usd = 49.427,20 USD hesaplandığı,
B-) Anlaşmaya aykırı hareketler nedeniyle anlaşmanın feshine neden olunduğundan 80.000,00 USD cezai şart yönünden; Davalının sözleşmeyi haksız yere fesih ettiği hakkında mahkemece kanaat hasıl olursa sözleşme 11.m gereğince davacının davalıdan 80.000,00 USD cezai şart talep etmesi gerekeceği,
C-) Anlaşma kapsamında ariyetten verilen demirbaşların iade edilmesi veya bedeli olan 30.000 TL yi ödeme tazminatı hakkında; Davacı şirketin satıcısı dava dışı … Dış Ticaret Ltd.Şti. olan … tarihli, … seri numaralı faturası ile davalı şirkete 74. 340,00 TL bedelli fatura ile mal satıldığı, davalı şirket ise … tarihinde … seri numaralı faturası ile davacı … şirketine içeriği “ Ekipman Yatırım Desteği “ olan 74.340,00 TL bedelli fatura düzenlediği, davacının ariyetten verilen demirbaşlarının bu faturalardan kaynaklandığı, davacının bu ariyet bedeline Kıstelyevm uygulanarak bakiye kalan süreyi talep edebileceği, bu süreye tekabül eden rakamın 14.340,48 TL hesap edildiği,
D-) Ariyet bedelinin ödenmemesi nedeniyle sözleşmenin fesih tarihinden itibaren her gün için 100,00 USD cezai şart hakkında; C bendine bağlı olarak sözleşme ile davalının ariyet malları iade etmediği ve davacıya ariyet bedeli ödemesi gerekeceği hakkında karar ittihazı halinde bu bende bağlı olarak geç iade edilen her gün için dava tarihine kadar hesaplanan cezai şart tutarının 9.100,00 USD hesaplandığı,
Davacı tarafın tüm kalemlerini KDV’si ile birlikte talep ettiği, C bendinde TL olarak hesap edilen 14.340,48 TL’ye KDV dahil olduğu, diğer üç kalem tazminat olup 3065 sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun uygulamasına ilişkin KDVK-60/2011-1 sirkülerinde herhangi bir teslim veya hizmetin karşılığı olarak ortaya çıkmayan tazminat ve benzeri ödemelerin prensip olarak KDV’nin konusuna girmediğinin belirtildiği beyan edilmiştir.
Bilirkişilerden alınan ek rapor ile satın alınan ürün miktarı Excell tablosunda 19.108 Lt. ürünü sehven 19.108 kg olarak aktarıldığından yeniden yapılan hesaplamada 1600 USD x 33.022 kg = 52.835,20 USD eksik ürün tazminat tutarı hesaplanmıştır.
Ariyet mallarının davalı işyerinde bulunup bulunmadığı ve değerinin bilirkişi marifetiyle tespiti yönünden makine mühendisi bilirkişi vasıtası ile mahallinde keşfen inceleme yapılmış, makine mühendisi bilirkişi Prof. Dr. … tarafından mahkememize sunulmuş olan raporda özetle;
Dosya içeriğine göre davacı şirket tarafından davalı şirkete emtianın ariyeten teslim edildiği, davalı şirkete ait işyerinde keşfen yapılan incelemede ariyetlerin hiçbirinin bulunmadığı, Ariyet konusu emtianın keşif tarihi itibariyle ikinci el rayiç satış değeri yönünden yapılan incelemede, Emtianın yeni ve kullanılmamış halde teslim edildiği, 5 yıl süreyle kullanıldığı, emtianın toplam ekonomik ömrünün 10 yıl olduğu dikkate alınarak keşif tarihi itibariyle 7ADET 2,5 TON 2 SÜTUNLU VİDALI LİFT, 1 ADET 3,5 TON ROT AYAR LİFTİ YAVRU MAKASLI, 1 ADET MAKASLI 3 TON RESEPSİYON LİFTİ, 1 ADET TAKIM SANDIĞI ÇEKMECELİ 5 GÖZLÜ, 1 ADET 20 HP VİDALI SİSTEM HAVA KOMPRESÖRÜ’ nün toplam maddi değerinin KDV dahil 37.170,00 TL olduğu beyan edilmiştir.
Bilirkişi Raporları, dosya kapsamına uygun, ayrıntılı, açıklayıcı ve hükme esas almaya elverişlidirler.
Sektörel yönden belirlendiği üzere, madeni yağ şirketleri bayi/müşteri adayları ile anlaşma yapmadan önce fizibilite çalışmaları yaparlar. Bu fizibilite çalışmaları esnasında ilk tahmin ve tespit edilmesi gereken husus müşterinin sözleşme süresince ne kadarlık bir madeni yağ satışı gerçekleştirileceğidir. Satış rakamının tahmin edilmesi ile beraber sözleşme süresince kazanılacak tahmini kar belirlenir. Kar belirlenirken müşteriye yapılacak satışların fiyatı çok önemlidir. Belirli bir fiyatın altında satış yapılması madeni yağ şirketinin fizibilite hesabını pek tabii ki bozacaktır. Karlılık hesabından elde edilecek bu gelire istinaden yapılacak yatırım tutarına finansal modeller kullanılarak ulaşılır. Sözleşme süresinin bir kısmından elde edilen gelir yapılan yatırımı amorti ederken (geri dönüş süresi) kalan kısmından ise kar elde edilmektedir. Bu ahvalde bir madeni yağ yatırımı yapılırken en önemli iki hususun sözleşme süresi ve tahmin edilen satış rakamı olduğu ortaya çıkmaktadır. Madeni yağ şirketleri tarafından müşteri sözleşmeleri iki şekilde yapılabilmektedir; peşin satış primi olarak nakit, inşaat/ekipman yatırımı yapmak suretiyle ya da satış primi/iskonto vererek yani kar paylaşımı şeklinde yani bayilere/müşterilerine normalin üzerinde bir kazanç sağlamayı taahhüt ederek. Davacı tarafından inşaat/ekipman yatırımı olarak bir yatırım yapıldığı tespit edilmiştir.
Taraflar arasında imzalanan 20.03.2012 tarihli sözleşme eki olan taahhütname gereği davalının beş yıl içerisinde davacıdan 50 ton ürün satın almayı taahhüt ettiği, davalının taahhütnamede anlaşma süresinin hitamında ve/veya her bir yıllık anlaşma süresinin sonunda hesaplanacak eksik kalan miktar üzerinden ton başına 1.600-USD tutarında cezai şart ödeyeceğini taahhüt ettiği, davalının 19.108,00 kg ürün satın almış olduğu, davalı tarafça 50.000 kg – 19.108 kg= 30.892 kg eksik ürün alındığı, taraflar arasındaki sözleşmenin ” Bayi iş bu anlaşma ve eklerinin … tarafından feshedilmesi ve/veya işbu anlaşma ve eklerini suresinden önce feshetmesi veya fesih sonucunu doğuracak şekilde hareket etmesi halinde, … tarafından kullanılmak üzere tevdi edilen demirbaştan ve …’ye ait marka ve logolar derhal …’ ye iade etmeyi aksi takdirde fesih tarihinden itibaren geç teslim ettiği her gün için …’ye Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden 100-USD karşılığı TL karşılığı olarak … ye ödemeyi, …’ye, …’nin işbu anlaşmadan kaynaklanan tüm hakları saklı kalmak kaydıyla fesih tarihinde 80.000- USD tutarında cezai şartı, ifa tarihinde uygulanmakta olan Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden hesaplanacak Türk Lirası karşılığı olarak ödemeyi kabul ve taahhüt etmiştir. ” şeklindeki 11. maddesi gereğince davacının davalının satın alma taahhüdüne aykırı davrandığını ve başka bir dağıtım firması ile anlaşma yapmış olduğu hususunun tespit edildiğini belirterek bu durum sözleşmeye aykırı olduğundan taraflar arasındaki anlaşmaya uyulmasını ve anlaşma süresi sonu olan 20.03.2017 tarihine kadar münhasıran …’den veya …’nin göstereceği yerden ürün satın alınmasını ihtar ederek ihtarnameye uyulmaması halinde sözleşmenin feshedileceğini ve anlaşma süresi sonuna kadar tamamlaması gereken 33.562.-kg’lık ürün alım taahhüdünün tamamlanmasını ihtar etmiş, davalı tarafça ihtara uyulmadığından … 11. Noterliğinin … tarih … sayılı ihtarnamesi ile birlikte sözleşmede belirtilen taahhütlerin yerine getirilmemesi nedeniyle sözleşmeyi haklı olarak feshetmiştir.
Davalı tarafından davacı şirketçe devamlı olarak edim borcunu ifa noktasında güçlük çıkardığı ve ürünlerin temin edilmesi ve karşılaşılan aksaklıkların giderilmesi adına davacının edimlerini yerine getirmediği ileri sürülerek sözleşmenin davalı tarafça haklı olarak feshedildiği iddia edilse de davalının feshin haklı olduğuna dair yazılı delil sunulamadığı, davalının sözleşmeyi feshetmeden 31 Mart 2015 tarihinde gönderdiği elektronik postanın haklı feshe neden olmayacağı ve davalı tanıklarının beyanlarının davalı iddialarını kanıtlamaya yeterli olmadığı, davacı tarafından davalının eksik aldığı ürün ve geç teslim nedeniyle zarara uğradığı, bu zararlarını ve cezai şart alacağı ile ariyet bedellerini davalıdan talep edebileceği anlaşılmıştır.
Bilirkişi Raporları ile, Eksik ürün tazminatı 52.835,20 USD, Geç teslim alacağı 9.100 USD, Cezai şart alacağı 80.000,00 USD, Ariyet bedeli 37.170,00 TL olarak belirlenmiş ise de, taleple bağlılık ilkesi gereğince ve talep edilen cezai şartın fahiş olmadığı ve davalının ekonomik mahvına sebep olmayacağı takdir edilerek davanın kabulü ile 2.000 USD eksik ürün tazminatı, 2.000 USD cezai şart alacağı, 2.000 USD geç teslim alacağı olmak üzere toplam 6.000,00 USD’nin 13/04/2016 tarihinden itibaren 3095 Sayılı Yasanın 4/a maddesi gereğince işleyen faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, 30.000 TL ariyet bedelinin 13/04/2016 tarihinden itibaren işleyen avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Açıklanan yasal, gerektirici nedenlere göre;
1- Davanın kabulü ile 2.000 USD eksik ürün tazminatı, 2.000 USD cezai şart alacağı, 2.000 USD geç teslim alacağı olmak üzere toplam 6.000,00 USD’nin 13/04/2016 tarihinden itibaren 3095 Sayılı Yasanın 4/a maddesi gereğince işleyen faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-30.000 TL ariyet bedelinin 13/04/2016 tarihinden itibaren işleyen avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
3-Harçlar Kanununca alınması gerekli 3.235,55 TL ilam harcından peşin yatırılan 808,89 TL harcın mahsubu ile bakiye 2.426,66 TL harcın davalıdan alınarak hazineye gelir kaydedilmesine,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T gereğince hesaplanan 6.957,55 TL avukatlık ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan 29,20 TL başvuru harcı, 808,89 TL peşin harç, 314,00 TL keşif harcı, 200,00 TL keşif araç ücreti, 2.000,00 TL bilirkişi ücreti, 472,20 TL tebligat ve müzekkere giderlerinden oluşan toplam 3.824,29 TL yargılama giderlerinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, kullanılmayan bakiye gider avanslarının karar kesinleştiğinde yatıran taraflara iadesine,
Dair tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık yasal süresi içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar taraf vekillerinin yüzüne karşı açıkça okunup, usulen anlatıldı. 08/07/2020

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır