Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2016/174 Esas
KARAR NO : 2018/1009

DAVA : Menfi Tespit- İstirdat (Kambiyo Senedinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 22/02/2016
KARAR TARİHİ : 01/10/2018

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit- İstirdat (Kambiyo Senedinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA VE TALEP :
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin sigorta poliçesi tanzim ettiği müşterilerinden olan alacaklarına karşılık olarak aldığı, hamili bulunduğu davaya konu çekin de içlerinde olduğu bir kısım çeklerin, rızası hilafına elinden çıktığını, olayın adli makamlara, intikal ettiğini, davaya konu çek hakkında … 4. Asliye Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı davası ile çeklerin iptali ve ödeme yasağı konulması talep edildiğini, mahkeme tarafından davaya konu çek hakkında ödeme yasağı kararı verildiğini, takip dayanağı çekin bedelinin mahkeme tarafından belirlenmiş ödeme mahalli olan çek bankasında bulunduğunu ve bedelin bu şekilde ödendiğini, çekin hırsızlık mahsulü çek olmasının yanında müvekkili şirketten çeki aldığı iddia edilen … Ltd.Şti. ye de müvekkili şirketin herhangi bir borcu olmadığını, davaya konu çekin icra takibine konu edildiğini ve takibe itiraz edildiğini, söz konusu icra takibi ile hem keşideci şirketin hem de müvekkili şirketin zarara uğratıldığını, söz konusu çekin çekte ciranta olarak görünen … Ltd.Şti’ne müvekkili şirketin herhangi bir borcu bulunmadığı ve müvekkili şirketin bu şirketten alacaklı olduğunu, çekte yer alan müvekkili şirket cirosu üzerindeki imzaların da müvekkili şirkete ait olmadığını ileri sürerek müvekkili şirketin davalılara borçlu olmadığının tespiti ile davalıya bir bedel ödenmesi halinde bu bedelin ve dava konusu çekin istirdatı ile müvekkili şirkete iadesine, yargılama giderleri ile ücreti vekaletin davalı tarafa tahmiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP :
Davalı … vekili davaya cevap dilekçesinde özetle; Davacı vekili tarafından çek üzerindeki imzanın kendilerine ait olmadığı hususunda bir takım beyanlarda bulunduğunu, çek üzerindeki imza davacıya ait olsa da olmasa da davalı müvekkilinin iyi niyetli 3. kişi hükmünde meşru hamil olduğunu, söz konusu çeklerin davacı tarafından imzalanmış ya da davacının bilgisi dahilinde kullanıldığını, ancak davacı kötü niyetli olarak çekleri çaldırdığını iddia ederek ikinci kez tahsilat yapma amacıyla çek iptali davasını ve huzurdaki davayı açtığını, bununla birlikte kabul anlamına gelmemek üzere söz konusu çeklerin çalınmış olduğunun kabulü halinde bu durumun müvekkilleri tarafından bilinemeyeceğini, müvekkilinin çekleri almadan önce yapmış olduğu araştırmada diğer davalı şirket ile davacının ticari münasebetinin olduğunu öğrendiğini, söz konusu ilişki kapsamında diğer davalıdan alınan çeklerin borçlarını ödeme aracı olarak kullanıldığını, davacı ile diğer davalı şirket arasında ticari ilişkinin olduğunu, dava konusu çek üzerindeki imzaların birebir aynı atıldığı bir diğer faktöring şirketi ABC ye verilen fatura ve çek teyit yazısının sunulduğunu, davacının tacir olduğunu, davalı şirket ile ticari ilişkisinin olduğunu, faktöringlere çek teyit yazıları verildiğini, bir an için davacının iddialarında haklı olduğu çeklerin çalındığı rızası hilafına kullanıldığı düşünülse bile davacı şirketin bunları bütün gücüyle engellemekle mükellef olduğunu beyan ederek davanın reddine, İİK madde 72-4 kapsamında davanın reddine, en az %40 icra inkar, kötü niyet tazminatının davacı tarafından davalı müvekkiline ödenmesine karar verilmesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı şirket aleyhine bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … Tic Ltd Şti’ye yapılan usulüne uygun tebligata rağmen bu davalı tarafından davaya cevap verilmemiştir.
DELİLLER :
… 19. İcra Müdürlüğünün … E sayılı icra dosyası, … 4. Asliye Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı dosyasından verilen ödeme yasağı kararı, …. CBS … soruşturma sayılı dosyası, … 31. Asliye Ceza Mahkemesinin … E sayılı dosyası, ticari defter ve belgeler üzerinde mali müşavir bilirkişi tarafından yapılan inceleme sonucu alınan rapor, imza incelemesine ilişkin bilirkişi raporu.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ KABUL VE GEREKÇE:
Davacı tarafından açılan dava, İİK 72. maddesine dayalı menfi tespit davasıdır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, … 19. İcra Müdürlüğünün … E sayılı takip dosyasına konu çekten dolayı davacının davalılara borçlu olup olmadığı, çekin çalındığı iddiasının yerinde olup olmadığı, çekteki ciranta imzasının davacı şirket yetkilisine ait olup olmadığı, davalı …’ın iyiniyet iddiasının yerinde olup olmadığı ve çekin yasal hamili olup olmadığı hususlarındadır.
– Davalı alacaklı … tarafından davacı ve davalı … Tic Ltd Şti. aleyhine … 19. İcra Müdürlüğünün 2016/4201 K. sayılı dosyası ile 183.384,00.TL çek bedeli, 18.338,40.-TL karşılıksız çek tazminatı 550,15,-TL komisyon 263/77 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 202.536,32.-TL üzerinden icra takibine geçildiği, takibe 183.384,00.TL bedelli, 05/02/2016 keşide tarihli, … Seri nolu çekin konu edildiği, çekin tetkikinde: Çekin … Bankası … – … Ticari Şubesinin … hesap numarasına ait olduğu, keşidecisinin dava dışı … Tic. Ltd. Şti. olduğu, davacı …. emrine düzenlendiği, çekin arkasındaki cirantaların sırası ile davacı …., davalı …. Kitap. Yayıncılık San Tic Ltd Şti. ve davalı … olduğu, çekte son olarak … Bankası kaşesi altında ” … 4. Asliye Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı dosyasında ödeme yasağı kararı bulunduğundan hiçbir işlem yapılamamıştır.” şeklinde ibare bulunduğu anlaşılmıştır.
-Davacı tarafından kendi rızası hilafına elinden çıkmış olduğunu iddia ettiği çekler için Nitelikli Hırsızlık, Güveni Kötüye Kullanma, Nitelikli Dolandırıcılık ve Resmi Belgede sahtecilik suçunu işleyen kişilerin tespit edilerek soruşturma başlatılması istemi üzerine … Cumhuriyet Başsavcılığının … Soruşturma nolu dosyası ile işlem başlatılmış olduğu, söz konusu çeklere bakıldığında huzurdaki takibe ve davaya konu çekin de bu listede olduğu, davacı şirket muhasebecisi Funda Alkan hakkında … 31. Asliye Ceza Mahkemesinin … E sayılı dosyası üzerinden dava açıldığı anlaşılmıştır.
Sanık … savunmasında, … firmasını kurdurduğunu, sonrasında…’a, Polat Sigorta’nın müşteri çeklerini teslim ettiğini, işverenimin haberi olmaksızın bu çeklerin arkasındaki ciroyu … Sigorta kaşesi basarak kendisinin imzaladığını beyan etmiştir.
-… 4. Asliye Ticaret Mahkemesinin … E sayılı dosyası üzerinden dava konusu çek hakkında ödeme yasağı kararı verilmiş olduğu anlaşılmıştır.
-Deliller toplandıktan sonra ticari defter ve belgeler üzerinde inceleme yapılarak rapor düzenlemesi için dosya mali müşavir bilirkişi …’ye tevdi edilmiş, bilirkişi mahkememize sunmuş olduğu 15/03/2017 tarihli raporunda özetle; İncelenen davacıya ait ve davalı şirkete ait defterlerin açılış ve kapanış tasdiklerinin zamanında ve usulüne uygun olarak yaptırılmış olduğu, defterlerin birbirini teyit eder şekilde tutulmuş olduğunu,
Davacının ibraz ettiği ticari defterlerin tetkikinde, davaya konu çekin davacı ticari defterlerinde herhangi bir giriş ve çıkış kaydına rastlanılmamış olup, söz konusu çekin davacı ticari defterlerinde kayıtlı olmadığını, davacının davalı …Şti. ile olan ticari münasebetini 329.05.008 nolu cari hesapta takip etmekte olduğunu, bu hesabın 30/09/2015 tarihi itibariyle 136.02.016 nolu hesaba virman edilmiş olduğunu ve 31/12/2015 tarihi itibariyle 512.729,84.-TL borç bakiyesi vermiş olduğunu, buna göre davacının davalıdan kendi defterlerinde 512.729.84.-TL alacaklı durumda olduğunu, diğer yandan dava konusu çekin keşidecisi dava dışı Sanlar İnşaat ile olan ticari ilişkisinde de söz konusu çekin giriş kaydına rastlanmadığını,
Davalı …Şti. nin ibraz ettiği ticari defterlerin tetkikinde, Davacı ile olan ticari ilişkisini 120.14.001 nolu hesap kodu altında takip etmekte olduğunu, davacıya düzenlemiş olduğu faturaları bu hesabın borcuna, davalı tarafından yapılan ödemeleri ise bu hesabın alacağına kaydetmiş olduğunu, davaya konu çekin ticari defterlerine 15/10/2015 tarihinde 183.384,00.-TL olarak davacı alacaklandırılacak şekilde kaydedilmiş olduğunu, bu hesabın 31/12/2015 tarihinde 320.14.003 nolu hesaba virman edilmiş olduğunu, buna göre davalının 31/12/2015 tarihi itibariyle davacıya 451.121,09.-TL borçlu durumda olduğunu, diğer yandan davalı … Ltd.Şti’ nin ticari defterlerinde davalı … ile ticari ilişkisini 329.01.018 nolu hesap kodu altında takip etmekte olduğu, davaya ve takibe konu çekin 16/10/2015 tarihinde diğer davalı … hesabına kaydedilmiş olduğunu,
Davalı … vekilince inceleme esnasında müvekkilinin tuttuğu bir ticari defter olmadığından ticari defter sunulmadığını,
Davalı … Ltd.Şti’ nin sunduğu ticari defterlerde, iyi niyetli 3.kişi olduğunu beyan eden davalı olan … ile olan ilişkiye bakıldığında, işlemlerin açıklamalarından davalılar arasındaki ilişkinin bir mal alım satımına ait olmadığını, borç para alımına ilişkin olduğunu, … tarafından, … Ltd.Şti’ne beş kalemde ( 179.500 +70.000+ 180.000+ 20.000+ 90.000-TL olmak üzere) toplam 539.500-TL borç para verilmiş olduğunu, akabinde de dava konusu çekin de içinde bulunduğu çek ve diğer tahsilatlarla, … Ltd.Şti’nin …’a borcunu kapatmış olduğunu beyan etmiştir.
Dava konusu çekte bulunan “…” adına atılmış l. ciro imzasının davacı şirket yetkilileri …, …, …, …, …, …’a ait olup olmadığı yönünden grafolog bilirkişi …’dan imza incelemesine ilişkin rapor düzenlemesi istenmiş, bilirkişi mahkememize sunmuş olduğu raporunda özetle; İnceleme konusu … Bankası A.Ş. … şubesine ait, keşide yeri İstanbul, keşide tarihi 05.02.2016 olan, … çek numaralı, “183.384 – yüzseksenüçbinüçyüzseksendört TL” tutarlı çekte “….” adına atılmış l. ciro kaşesi üzerindeki iki adet imza ile ilgili davacı şirket yetkilileri …, …, …, …, …, …’a ait mevcut mukayese imzaları arasında; tersim biçimi, işleklik derecesi, alışkanlıklar, istif, doğrultu, seyir, hız ve baskı derecesi bakımından farklılıklar saptandığından inceleme konusu 1. ciro imzalarının, mevcut mukayese imzalarına kıyasla davacı şirket yetkilileri …, …, …, …, …, ….’ın ‘ın eli ürünü olmadığı kanaatinde olduğunu bildirmiştir.
MK 6. maddesi gereğince bir vakıadan kendi lehine haklar çıkaran/iddia eden taraf o vakıayı ispat etmeye mecburdur. İspat yüküne ilişkin bu genel kural menfi tespit davaları için de geçerlidir. Menfi tespit davasında borçlu, borçlanma iradesinin bulunmadığını ya da borçlanma iradesi bulunmakla birlikte daha sonra ödeme gibi bir nedenle düştüğünü ileri sürebilir. Borçlu borcun varlığını inkar ediyorsa bu durumda ispat yükü davalı alacaklıya düşer. Borçlu varlığını kabul ettiği borcun düştüğünü ileri sürüyorsa ispat yükü doğal olarak davacı borçluya düşer.
Somut olayda, davacı borçlu borcun varlığını inkar ettiğinden ispat yükü davalı taraftadır. Davalı taraf, davacının borçlu olduğunu ispatla yükümlüdür. Davalı taraf, kambiyo senedine (çek) dayanmaktadır. Kambiyo senedi, temel ilişkiden mücerret borç ikrarını içerdiğinden ispat yükü yer değiştirip davacı tarafa geçmektedir. Davacı, dava konusu çekin çalındığını ve davalıların çekin çalıntı olduğunu bildikleri halde kötü niyetle ciro ettiklerini ispatla yükümlüdür. Davacı şirket muhasebecisinin çeki davacının rızası hilafına davalı … Ltd. Şti’ne verildiği muhasebecinin beyanı ile sabit olup çekteki 1. ciro imzasının davacı şirket yetkililerine ait olmadığı tespit edilmiş olmakla birlikte, davalılar iyi niyetlidir. Dava konusu çekin davacı tarafından, aralarındaki ticari ilişki sonucu dava dışı keşideci … Tic. Ltd. Şti.’nden alınmış olduğu, daha sonra davacının rızası hilafına elinden çıkmış olduğu, davacının ticari defterlerinde çek keşidecisi dava dışı … Tic. Ltd. Şti ile olan ticari ilişkisinde söz konusu çekin giriş kaydına rastlanmadığı ve davalı …. Oto Ltd.Şti’ ne çıkış kaydına da rastlanmadığı, davalı … Oto Ltd. Şti.’nin ticari defterlerinde davaya konu çekin 15/10/2015 tarihinde 183.384,00.-TL olarak davacıyı alacaklandıracak şekilde giriş kaydının ve davalı …’a 16/10/2015 tarihinde …’ı borçlandıracak şekilde çıkışının kaydedilmiş olduğu anlaşılmış, davalıların çekin çalıntı ve imzanın sahte olduğunu bildikleri halde kötü niyetle çeki ciro ettikleri kanıtlanamadığından davanın reddine, icra takibinin durdurulmasına karar verilmemiş olup alacaklının alacağını geç almasından kaynaklanan zararı bulunmadığından davalı …’ın tazminat talebinin reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Açıklanan yasal gerektirici nedenlere göre;
Davanın REDDİNE, Davalı tarafın tazminat talebinin REDDİNE,
Harçlar Kanununca alınması gerekli 35,90 TL ilam harcının peşin yatırılan 3.131,75 TL harçtan mahsubu ile fazla yatırılan 3095,85 TL harcın davacıya iade edilmesine,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T gereğince hesaplanan 16.953,04 TL avukatlık ücretinin davacıdan alınarak vekil ile temsil edilen davalı …’a verilmesine,
Davacı tarafından yapılan masrafların davacı üzerinde bırakılmasına, kullanılmayan bakiye gider avanslarının karar kesinleştiğinde yatıran taraflara iadesine,
Dair tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık yasal süresi içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar davacı vekilinin ve davalı … vekilinin yüzlerine karşı açıkça okunup, usulen anlatıldı. 01/10/2018

Katip …

Hakim …