Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2015/566 Esas
KARAR NO : 2022/744

DAVA : Alacak (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 02/06/2015
KARAR TARİHİ : 23/11/2022

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA VE TALEP :
Davacılar vekili asıl davaya ilişkin dava dilekçesinde özetle; Davacı firmanın, … ile …’in birleşmesi ile meydana geldiğini, işbu iki şirketin 2010 yılı öncesinde … A.Ş. ile bayilik ilişkisinin mevcut olduğunu, 2010 yılından sonra ise … şirketinin davalı …’a devrolduğunu, bu nedenle birleşmeden öncesinde de iki şirketin davalı ile çalıştığını, birleşme sonrası ise davalı ile aynı şekilde çalışılmaya devam edildiğini, müvekkili şirketin, müşterilerine ADSL, ses ve data satışlarında bulunduğunu ve bunun karşılığında davalıdan hak ediş almasının gerektiğini, ancak davalı tarafından devamlı olarak prim ve komisyonlarda düşüş yapılması tamimlerinin yayınlandığını, ayrıca birleşmeden önce … ve …’in, … firmasına toplamda 7.000,00.-TL’lik 2 adet fatura kestiğini, ancak bu faturaların da davalı tarafından ödenmediğini, akabinde ise 02/10/2013 tarihinde davalı tarafından müvekkiline 10.000,00.-TL’lik bit ödeme yapıldığını ve kalan hak edişlerin de hesaplanıp ödeneceği bilgisinin verildiğini, ancak davalı tatafından herhangi bir ödeme yapılmaması nedeni ile müvekkili tarafından davalıya … tatihinde … 1. Noterliği’nin … yevmiye nolu ihtarnamesinin gönderildiğini, davalının ise … tarihinde … 19. Noterliği’nin … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile ödeme yapmamak için haksız bahanelerle cevap verdiğini ileri sürerek fazlaya ilişkin dava ve talep haklarının saklı kalması kaydıyla, Tek seferlik komisyon alacağına ve Sürekli alınacak hak ediş alacağına ilişkin şimdilik 1.000,00.-TL alacaklarının, hakkın doğum tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan alınarak müvekkillerine verilmesine, dava harç ve mastafları ile vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiş, davacılar vekili bu talebini 26.10.2022 tarihli talep artırım dilekçesi ile 2.955,00- TL arttırarak 3.955,00- TL’ye yükseltmiştir.
Davacılar vekili birleşen davaya ( … 5. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … E.) ilişkin dava dilekçesinde özetle; Davaya konu bayilik sözleşmesine ilişkin olarak … 4 Asliye Ticaret Mahkemesinin … E sayılı dosyası ile dava dışı …aleyhine dava açıldığını, davanın seyrinde taraflar arasında bayilik sözleşmesinin şirketlerin devri nedeniyle yenilenerek 28/12/2012 tarihi itibari ile…. ‘nin sözleşmeye taraf olduğunun anlaşıldığını beyan etmiştir.
CEVAP :
Asıl dava davalısı … vekili cevap dilekçesinde özetle; Müvekkilinin huzurdaki davada hasım olarak gösterilemeyeceğini, davacı tarafından beyan edilen 28/12/2012 tarihli sözleşmenin taraflarının davacı ile dava dışı …. olduğunu, bu nedenle davacının alacak talebinin ….’ne yönetilmesi gerektiğini, ayrıca davacının taleplerinin zamanaşımına uğradığını, davacı ile dava dışı şirket arasında akdedilen sözleşme uyarınca davacının, süresi biten teminat mektubunu yenileme yükümlülüğünü yetine getirmediğini ve ayrıca … ve … satışlarını 1 yıllık süre boyunca hiç gerçekleştirmediğini, müvekkili tarafından zaman zaman prim ve komisyon oranlarının değiştirildiğini ve bu durumun söz konusu sözleşmenin 9. maddesine dayandığını, davacının iddia ettiği fatura alacaklarını detaylı olarak açıklayamadığını, davacının öncelikle sözleşme ile verilen hedeflere ulaştığını ve iddia ettiği prim alacağına hak kazandığını ispat etmesinin gerektiğini, davacının iddiasının aksine dava tarihinden önce müvekkili şirkete gönderilen herhangi bir ihtarnamenin bulunmadığını beyan ederek davanın husumetten ve esastan reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Birleşen dava davalısı …. vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacıların taleplerinin zamanaşımına uğradığını, müvekkilinin davacılara karşı herhangi bit borcunun bulunmadığını ve bu durumun müvekkilinin ticari defterlerinin ve cari hesap mutabakatının incelenmesi ile görülebileceğini, davacıların, hangi faturadan kaynaklanan ne kadar alacaklarının bulunduğunu da açık ve net bir şekilde izah edemediğini, davacının öncelikle sözleşme ile verilen hedeflere ulaştığını ve iddia ettiği prtim alacağına hak kazandığını ispat etmesinin gerektiğini beyanla neticeten davayı kabul etmek anlamına gelmemek kaydıyla zamanaşımı itirazlarının göz önünde bulundurulmasını, davanın esastan reddi ile yargılama masrafları ve vekalet ücretinin davacılara yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER :
Sözleşme, … Pratik Hat Bilgi Formları, ihtarname, bilirkişi raporları.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ KABUL VE GEREKÇE:
Davacı tarafından açılan dava, bayilik sözleşmesinden kaynaklanan alacak davasıdır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, dava konusu yapılan alacağın 2007 tarihli sözleşmeden mi yoksa 2012 tarihli sözleşmeden mi kaynaklandığı ve buna göre davalı .. A.Ş.’nin pasif husumet ehliyetinin bulunup bulunmadığı, bayilik sözleşmesine dayalı olarak Tek seferlik komisyon alacağı ve Sürekli alınacak hak ediş alacağı talep edip edemeyeceği, talep edebilecek ise alacak miktarlarının ne kadar olduğu hususlarındadır.
Bilirkişi Raporları, dosya kapsamına uygun, birbirini tamamlayıcı ve denetime elverişli olup hükme esas alınmıştır.
I-Mali müşavir bilirkişi tarafından hazırlanan rapor şu şekildedir:
İncelenen davalıya ait defterlerin, açılış ve kapanış tasdiklerinin zamanında ve usulüne uygun olarak yaptırılmış olduğu, defterlerin birbirini teyit eder şekilde tutulmuş olduğu görülmüştür.
Birleşen … 5. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … E. sayılı dosyasında davalı sıfatında bulunan …. ile davacılar arasında 20/12/2012 tarihli bir … Bayilik Sözleşmesi’nin akdedilmiş olduğu, iş bu sözleşmenin altında davacının kaşe ve imzasının mevcut olduğu görülmektedir.
Sözleşme’nin 2. maddesi: “…İşbu sözleşmenin konusu, Bayi’nin, … Net Ürün ve hizmetlerinin dağıtımı, satışı, pazarlanması ve abone’ye sair işlem hizmetlerinin verilmesi amacıyla münhasır olmayan bir şekilde yetkilendirilmesi ve … satış ve dağıtım ağına dahil bir satış noktası olartak faaliyet göstermesi şartlarının ve tarafların bu doğrultudaki hak ve yükümlülüklerinin belirlenmesinden ibarettir…” şeklindedir.
Ayrıca davacı … – … ile… A.Ş. arasında 13/08/2007 tarihli bir Çözüm Ortağı Sözleşmesi’nin akdedildiği görülmektedir.
Sözleşmenİn konusu “İşbu Sözleşme, Çözüm Ortağının yukarıda belirtilen adreste faaliyet göstermek üzere madde 1 de belirlenen çözüm ortağı tipine uygun olarak Koç.net’e ait ürünlerin, Koç.net adına pazarlanması, ürünlerin abonelere satılması ve kuruluşu amacıyla yetkili Çözüm Ortağı olarak atanması hususunda, tarafların hak ve yükümlülüklerini belirlemektedir.” şeklindedir.
Taraf vekillerinin beyanlarından, … A.Ş.’nin 2010 yılında davalı … A.Ş. tarafından devralındığı ve davacı … – … ile … A.Ş. arasında akdedilen sözleşme kapsamında davacı ile davalı arasındakı sözleşme ilişkisinin devam ettiği anlaşılmaktadır.
İnceleme esnasında, davacı vekili tarafından tarafımıza sunulan USB bellekte davacı şitketin ticari defterlerinin mevcut olduğu beyan edilmiş ise de aşağıdaki görüntüden de anlaşılacağı üzere USB belleğin içinde davacı yanın ticari defterlerine rastlanılmamıştır.
Davacı huzurdaki davada, davalı …’a müşteriler kazandırıldığı ve bu müşteriler için hak edişlerinin hesaplanarak taraflarına ödenmesi talebinde bulunulduğu anlatımında olup, ancak davacı vekilinin sunmuş olduğu USB bellekte bulunan müşteri listelerinde belirtilen müşterilerden hangilerinin abone yapıldığı ve hangilerine ADSL, ses ve data satışlarında bulunduğunun tespit edilemediği, bu müşteriler için davalıya düzenlenen faturaların ise hangi abonelik için hangi fiyat tarifesi esas alınatak düzenlendiği tarafımızca anlaşılamamıştır.
Davalı tarafından sunulan ticari defterlerin ve cari hesap ekstrelerinin tetkikinde; 1 numaralı davacının birleşmesinden önce mevcut olan … ile olan ticari münasebetini 320.02.040022 nolu cari hesap kodu altında takip etmekte olduğu, bu hesabın 2012 yılı sonu itibari ile sıfır (0) bakiye verdiği, 1 numaralı davacının birleşmesinden önce mevcut olan … ile olan ticari münasebetini ise 320.02.060072 nolu cari hesap kodu altında takip etmekte olduğu, bu hesabın 2012 yılı sonu itibari ile 1.808,93.-TL Alacak bakiyesi vermiş olduğu, bu tutarın yıl sonunda 320.100.200 nolu cari hesaba virman edildiği,
Davalı ile olan ticari münasebetini ise 320.100.200 nolu cari hesap kodu altında takip etmekte olduğu, bu hesabın 2013 yılı sonu itibari ile sıfır (0) bakiye verdiği görülmektedir.
Buna göre davalının kendi ticari defterlerinde davacıya karşı herhangi bir borcunun veya davacıdan herhangi bir alacağının bulunmadığı anlaşılmıştır.
Sonuç olarak, davacı, davalının bayisi olarak ADSL, ses ve data satışı yaptığını ancak davalının bu hizmetlerine karşılık vermesi geteken prim ve komisyonlarını ödemediği anlatımında olup, bu aşamada davacı iddialarının ispata muhtaç olduğu, davacının iddialarını ispat açısından, kazandırdığı ya da hizmet verdiği hangi müşterilerinden komisyon/prim almadığına ilişkin olarak talebini net olarak somutlaştırması ( davacı delil listesi olarak dosyada mevcut olup ), komisyon prim hesabı ile iddia ettiği bu müşteriletine ilişkin sözleşme örneklerini dosyaya sunması gerektiği kanaatine varılmıştır.
Davacı delil listesi ekinde bulunan listede müşterilerin unvanları yanında hat sayısı bulunmakta olup, sözleşmelerin sunulması durumunda hat sayısı ile karşılaştırılmış fiyat/oran üzerinden hesaplama yapılması mümkündür. Ancak, davacının ayrıca bu kazandırdığını iddia ettiği müşterilerin aldığı paketlere bağlı olarak, müşterilerin yaptığı görüşme sürelerine göre de bir bedel talep etmekte ise bu konu uzmanlık alanımıza girmemektedir. Kaldı ki sözleşmede “müşterilerin ödenmeyen faturaları üzerinden komisyon hak edişi yapılmayacağına” dair hüküm mevcuttur.
II-Bilirkişi raporundaki eksikliklerin giderilmesi açısından dosya bilirkişi Semih Uykutan’a tevdi edilmiş, bilirkişi “Müşteri Listesi … ” isimli Excel sayfasının 47 sayfalık dökümünü yaparak dosyaya kazandırmıştır.
III-Mali Müşavir bilirkişi tarafından belirtilen eksiklikler giderildikten sonra tarafların talep ve itirazları da dikkate alınarak Mali Müşavir ve Elektronik ve Haberleşme Mühendisi bilirkişilerden alınan rapor şu şekildedir:
Tarafların iddia ve savunmaları, dosya kapsamında yer alan bilgi ve belgeler tümüyle değerlendirildiğinde; … ve … arasındaki Çözüm Ortağı Sözleşmesinin 13.08.2007 tarihinde imzalanmış olduğu, 2010 yılında … firmasının … firmasına devrolduğu, davacının … firması ile çözüm ortağı olarak çalışmaya devam ettiği, … ile yapılan sözleşmeler ve verilen teminatların davalı … firması ile de aynı şekilde devam ettiği, 12.12.2012 tarihinde … ile … arasında … Hizmetleri -… ve Ortaklık Sözleşmesi yapılmış olduğu, 20.12.2012 tarihinde … Şirketi ile … Hizmetleri … Ortaklığı arasında … Sabit Hizmetler Bayilik Sözleşmesi yapılmış olduğu hususları tespit edilmiştir.
… Hizmetleri tarafından muhatap… -…’e 11 Mart 2015 tarihinde, taraflar arasında yapılmış olan 13.08.2017 tarihli Çözüm Ortağı Sözleşmesinden kaynaklanan yükümlülüklerin yerine getirilmesi ve satış hedeflerinin bildirilmesi hakkında Noter İhtarnamesi gönderilmiş olduğu görülmektedir.
Taraflar arasında yapılmış olan sözleşmelerde ve değişik tarihlerde yapılmış olan tamimlerle bayi komisyon oranlarının belirlenmiş olduğu görülmektedir. Bu hususta dosya içeriğinde 20.04.2012 tarihli ve 1 Nisan 2014 tarihlerinde komisyon oranları ile ilgili olarak tamimler yer almaktadır.
Muhtelif tarihlerde duyurusu yapılan tamimlerde tarifi yapılan komisyon hesaplama formülleri incelendiğinde; bayinin hak ettiği alacaklarının hesaplanabilmesi için bir takım verilere ihtiyaç uyulduğu görülmektedir. Bu hususta davacı vekili beyanlarında; müvekkillerinin abone yaptığı ADSL, Data ve telefon hat abonelikleri ile müşterilerinin konuşma detayları, konuşma süreleri vb. bilgilerin davalı şirket kayıtlarında olduğunu, müvekkillerinin bayi olarak müşterilerinin yaptığı görüşme detaylarını takip edebileceği herhangi bir sistemin davalı tarafından sunulmamış olduğunu, işbu nedenle davalı … firmasından dosyaya sunulan müvekkilinin müşteri listesinde bulunan müşterilere 2010 tarihinden itibaren; Aylık … ve Telefon hat abonelik satışlarının detaylarının, 2010 tarihinden itibaren müşteri listesindeki müşteriler adına … tarafından kesilen faturaların, müşterilerin yurtiçi ve yurtdışı olmak üzere aylık kaç dakika konuşma gerçekleştirdiğinin detaylarının davalı şirketten celbini talep ettiklerini beyan etmiş ise de dosya kapsamında bu detayların yer aldığı belgelere rastlanılmamıştır.
Yukarıda değinilmiş olan hususlar dikkate alınarak davacının alacak talepleri ile ilgili yayımlanan tamimler üzerinden bir alacak hesaplaması yapılmak istenirse; 20.04.2012 tarihinde yayımlanan tamim uyarınca;
THK Hizmeti kapsamında hat başına her bir telefon numarası için (…, …, …) tek seferlik 5 TL komisyon hesaplanacağı belirtilmiştir. Dava dosyasına sunulmuş olan THK yapılan müşteriler isimli excell listesinde toplam 211 müşteriye 791 adet hat aktivasyonu gerçekleştirildiği görülmektedir. Bayi tarafından abonelik işlemleri yapılan bu müşterilere ait … net pratik hat bilgi formlarının da dava klasörü ekinde yer aldığı görülmektedir. Bayi tarafından yapılan bu işlemler için bayinin hak etmiş olduğu tek seferlik komisyon hesabının 791 hat için tek seferlik 5 TL üzerinden hesaplanabilmekle beraber aboneliğin ilk 6 ay içinde iptal olup olmadığı hususu bilinmediğinden yapılan hesaplamanın doğru olmayacağı düşünülmektedir.
Bayinin Sürekli Ses Komisyon oranlarından alacağı komisyonun da *48,5 olarak belirlenmiş olduğu görülmektedir. Bahse konu komisyon tutarları, müşterilere her ay düzenli olarak çıkarılan fatura tutarlarının 48,5 inin hesaplanması sonucu ortaya çıkmaktadır. Ancak Sürekli Ses Komisyonundan ödenecek hak edişlerin hesaplanması için müşterilere kesilmiş olan fatura tutarlarının bilinmesi gerekmektedir.
20.04.2012 tarihinde yayımlanan tamimde; … Tablosunun (Tek Sefer) aşağıdaki gibi olduğu görülmektedir.
Ayrıca müşterinin paketi aşan görüşmeleri ve Pratik Sabit Ses Tarifesi satın alan müşterilerde de ilk tam ay vergisiz görüşme tutarının 1,5 Katı komisyon alacağı belirtilmiştir.
Dakika paketleri üzerinde verilecek olan komisyon tutarları yukarıdaki tabloda belirtilmiş olmakla birlikte; 1,5 Katı oranında tek seferlik komisyon tutarının hesaplanması için müşterilere tahakkuk edilen fatura tutarının bilinmesi gerekmektedir.
20.04.2012 tarihli duyurusu yapılan tamimde, Abone aktif olduktan sonra aboneliğini ilk 6 ay içinde iptal ederse veya ıslak imzalı abonelik sözleşmesi 3 ay içerisinde … Net’e ulaştırılmazsa ilgili abone için ödenen komisyonlardan müşteri kazanım bedelinin tamamı, airtime için ödenmiş olan komisyonun ise %50’si mahsup edileceği hususlarının belirtilmiş olduğu görülmekte birlikte bu verilerin de dosya kapsamında yer almadığı görülmektedir. Air time komisyonlarının hesaplanabilmesi îçin abonelik işlemi yapılmış olan abonelere ait hattın ne zaman açıldığı, aboneye hangi ay hangi tutarda fatura tahakkuk ettirilmiş olduğu, abonenin hattı ne zaman iptal ettiği, abonenin faturaları ödeyip ödemediği gibi verilerin bulunması gerekmektedir. Ayrıca tüm bu verilerin işlenip değerlendirilmesinin de bir takım yazılımlar olmadan yapılmasının mümkün olmadığı düşünülmektedir. Dolayısıyla 20.04.2012 ile 01.05.2014 tarihleri arasında bayinin haketmiş olduğu alacağın yukarıda değinilmiş olan verilerin olmaması nedeniyle net olarak hesaplanamayacağı açıktır.
… tarafından 1 Nisan 2014 tarihinde duyurusu yapılan prim sisteminin aşağıdaki gibi olduğu görülmektedir.
ADSL Prim Modeli:
ADSL Prim Koşulları:
Islak imzalı Abonelik Sözleşmesinin bayi tarafından gonderılmesı durumu için geçerli olacaktır.
Hak ediş bedelleri Bireysel/Kurumsal abonelik olmasına göre farklı olarak ücretlendirilmiştir.
Müşteri ilk 6 ayda iptal eder, faturalarını ödemez veya başka bir operatöre giderse o müşteri için ödenen prim geri alınır. KDV Hariç tutarlardır.
Sabit Telefon Hizmeti (STH) ve Toptan Hat Kiralama (THK) Prim Sistemi
ADSL Prim Koşulları:
Islak imzalı Abonelik Sözleşmesinin bayi tarafından gönderilmesi durumu için geçerli olacaktır. Hak ediş bedelleri Bireysel/Kurumsal abonelik olmasına göre farklı olarak ücretlendirilmiştir.
Müşteri ilk 6 ayda iptal eder, faturalarını ödemez veya başka bir operatöre giderse o müşteri için ödenen prim geri alınır. KDV Hariç tutarlardır.
Sabit Telefon Hizmeti (STH) ve Toptan Hat Kiralama (THK) Prim Sistemi
Mevcut Durum:
Hat Aktivasyon Primi 5 TL (hat başına)
Paket Aktivasyon Primi 1,5 x ilk fatura (konuşma ücretleri Toplamı
Airtime (Sürekli Ses) Primi 8,544 x lifetime (konuşma ücretleri toplamı)
Yeni Durum:
Hat Aktivasyon Primi ; 7,5 TL (hat başına)
Paket Aktivasyon Primi 1,5 x paket tutarı
Airtime (Sürekli Ses) Primi PX x 24 ay (konuşma ücretleri toplamı)
Sabit Hizmet Prim Koşulları:
Islak imzalı Abonelik Sözleşmesinin bayi tarafından gönderilmesi durumu için geçerli olacaktır.
Müşteri iİk 6 ayda iptal eder, faturalarını ödemez veya başka bir operatöre giderse o müşteri için ödenen prim geri alınır.
Müşteriye birden fazla Sabit Hizmet Paketi satıldığı durumlarda satılan ve aktif olan tüm pakeiler için vergiler ve sabit giderler hariç 1,5 kat prim hesaplaması yapılır. Sabit Hat Konuştukça Öde Tarifesi ile satışlarda sadece Hat Aktivasyon Primi ve Sabit Hat Airtime Primi ödenir. 1 Nisan 2014 tarihi öncesindeki aboneliklerde Airtime Primi 8,524 oranı ile devam edecektir. KDV Hariç tutarlardır.
1 Nisan 2014 tarihinde duyurusu yapılan tamimde, prim tutarları ve oranlarının değiştirilmiş olduğu görülmektedir. Bu tarihten sonra yapılan abonelikler için alınacak olan hak edişlerin hesaplanması için, aboneye tahakkuk edilmiş olan konuşma ücretleri toplamının, paket tutarlarının, fatura ödemelerinin yapılıp yapılmadığı bilgisinin, abonelik iptallerinin olup olmadığı gibi bir takım verilerin bulunması gerekmektedir. Aksi durumda bir hesap yapmanın mümkün olmadığı açıktır.
Dava dosyasına sunulmuş ve dökümü yapılmış olan “müşteri listesi çınar eylül” isimli exceli dosyasında bayiler tarafından abonelik işlemleri yapılmış olan 3117 adet müşteriye ait bilgilerin yer aldığı listenin bulunduğu görülmektedir. Bahse konu listede abonelik işlemleri yapılan müşterilerin hangi bayi tarafından abone yapıldığı, müşteri unvanı, müşteri adresi ve telefon numarası gibi bir takım bilgilerin yer aldığı görülmektedir. Bahse konu müşteri listesine ait 2010 tarihinden itibaren kesilen faturaların, yurtiçi ve yurtdışı aylık kaç dakika konuşma gerçekleştirildiğine dair detayların Sayın Mahkeme tarafından Davalı …’dan istenmiş olduğu, ancak dosya kapsamında bahse konu belgelerin yer almadığı görülmektedir.
Davacının da talep etmiş olduğu alacağın kaynağı ve hesaplanması hususunda dava dosyasına somut ve hüküm kurmaya elverişli verileri sunmamış olduğu düşünülmektedir.
Taraflar arasında yapılan sözleşmeler ve … tarafından farklı tarihlerde duyurusu yapılan tamimlerde bayilere ödenecek olan hak edişlerin nasıl hesaplanacağının tarifinin yapılmış olduğu, hak edişlerin kesin olarak hesaplanabilmesi amacıyla gerekli bilgi, belge ve somut verilerin dosya kapsamında yer almaması sebebiyle davacının talep ettiği alacağın hesaplanabilir olmadığı, Davacınım alacağına dayanak olarak somut bilgi, belge ve veri sunmamış olması sebebiyle davacının iddialarının ispata muhtaç olduğu, bayilik sözleşmesinin devam ettiği süre boyunca davalıya fatura edilen ve edilmeyen alacaklara ait kayıtların dosya kapsamında bulunmadığı,
Sayın Mahkeme tarafından Davalı …’dan istenmiş olan bilgi ve belgelerin dosyaya sunulmamış olduğu,
Davacının talep edebileceği alacağın kesin olarak hesaplanabilmesi için abonelere tahakkuk edilmiş olan konuşma ücretleri toplamının, paket tutarlarının, fatura ödemelerinin yapılıp yapılmadığı bilgisinin, abonelik iptallerinin olup olmadığı, abonelere ait hattın ne zaman açıldığı, aboneye hangi ay hangi tutarda fatura tahakkuk ettirilmiş olduğu, abonenin hattı ne zaman iptal ettiği, abonenin faturaları ödeyip ödemediği gibi bir takım verilerin olması gerektiği, bu verilerin işlenip değerlendirilmesinin bir takım yazılımlar olmadan yapılmasının mümkün olmadığı…
IV-Taraf vekillerinin talep ve beyanları da dikkate alınarak dosyanın mevcut hali ile aynı bilirkişilere tevdii edilerek ek rapor düzenlenmesi istenmiş olup son rapor şu şekildedir:
Sayın Mahkemeye sunulan bilirkişi kök raporunda; Bayinin Sürekli Ses Komisyon oranlarından alacağı komisyonun da %8,5 olarak belirlenmiş olduğu, Bahse konu komisyon tutarlarının, müşterilere her ay düzenli olarak çıkarılan fatura tutarlarının %8,5 inin hesaplanması sonucu ortaya çıkmakta olduğu, ancak Sürekli Ses Komisyonundan ödenecek hak edişlerin hesaplanması için müşterilere kesilmiş olan fatura tutarlarının bilinmesi gerektiği hususuna değinilmiş olup, kök raporun sunulmasından sonra dosyaya bu hususta herhangi bir bilgi belge eklenmediği görüldüğünden kök rapordaki kanaatimizi değişmemiştir.
… Net tarafından 20.04.2012 tarihinde yayımlanan tamimde; Pratik Hat Dakika Paketleri ve Pratik Sabit Ses Taifesi için Uygulanacak Komisyon (Tek Sefer) Tablosuna yer verilmiştir. Ayrıca müşterinin paketi aşan görüşmeleri ve Pratik Sabit Ses Tarifesi satın alan müşterilerde de ilk tam ay vergisiz görüşme tutarının 1,5 Katı komisyon alacağı belirtilmiştir. Dakika paketleri üzerinde verilecek olan komisyon tutarları belirtilmiş olmakla birlikte; tarife paketlerinin birçoğunun konuştukça öde tarifesi olduğu görülmekte olup, yapılan aboneliklere ilişkin faturaların dosya kapsamında yer almaması tek seferlik komisyon tutarları hesaplanamamıştır.
Bilirkişi kök raporunda; 20.04.2012 tarihli duyurusu yapılan tamim uyarınca, aboneliğin ilk 6 ay içinde iptal edilmesi veya ıslak imzalı abonelik sözleşmesinin 3 ay içerisinde … Net’e ulaştırılmaması durumunda ilgili abone için ödenen komisyonlardan müşteri kazanım bedelinin tamamının, airtime için ödenmiş olan komisyonun ise %50’si mahsup edileceği hususlarının belirtilmiş olduğu, bu verilerin de dosya kapsamında yer almadığının görülmekte olduğu, Air time komisyonlarının hesaplanabilmesi için abonelik işlemi yapılmış olan abonelere ait hattın ne zaman açıldığı, aboneye hangi ay hangi tutarda fatura tahakkuk ettirilmiş olduğu, abonenin hattı ne zaman iptal ettiği, abonenin faturaları ödeyip ödemediği gibi verilerin bulunması gerektiği, ayrıca tüm bu verilerin işlenip değerlendirilmesinin de bir takım yazılımlar olmadan yapılmasının mümkün olmadığı hususlarına değinilmiş, 20.04.2012 ile 01.05.2014 tarihleri arasında bayinin haketmiş olduğu alacağın yukarıda değinilmiş olan verilerin olmaması nedeniyle net olarak hesaplanamayacağı belirtilmiştir.
… tarafından 1 Nisan 2014 tarihinde duyurusu yapılan tamim ile hak edişlerin hesaplanmasında; aboneye tahakkuk edilmiş olan konuşma ücretleri toplamının, paket tutarlarının, fatura ödemelerinin yapılıp yapılmadığı bilgisinin, abonelik iptallerinin olup olmadığı gibi bir takım kriterlerin esas alındığı görülmekte olup, bu hususta da dosya kapsamına herhangi bir belge eklenilmediği tespit edilmiştir.
Sayın Mahkemeye sunulan kök raporda; Dosyada mübrez “müşteri listesi çınar eylül” isimli excell dosyasında, bayiler tarafından abonelik işlemleri yapılmış olan 3117 adet müşteriye ait bilgilerin yer aldığı, listede abonelik işlemleri yapılan müşterilerin hangi bayi tarafından abone yapıldığı, müşteri unvanı, müşteri adresi ve telefon numarası gibi bir takım bilgilerine yer verildiği, müşteri listesine ait 2010 tarihinden itibaren kesilen faturaların, yurtiçi ve yurtdışı aylık kaç dakika konuşma gerçekleştirildiğine dair detayların Sayın Mahkeme tarafından Davalı …’dan istenmiş olduğu, ancak dosya kapsamında bahse konu belgelerin yer almadığının görüldüğü belirtilmiş bu hususlarda da herhangi bir belgenin ibraz edilmediği görülmüştür. Davacının da talep etmiş olduğu alacağın kaynağı ve hesaplanması hususunda dava dosyasına somut ve hüküm kurmaya elverişli verileri sunmamış olduğunun değerlendirilmektedir.
Kök raporun sunulması akabinde, taraflarca dosyaya herhangi bir bilgi ve belge ibraz edilmediği görüldüğünden kök rapordaki kanaatimizde bir değişiklik olmadığı,
THK kapsamında söz konusu aboneliklerin 6 ay içinde iptal edilmediğinin kabulü halinde ve aksi davalı tarafça kanıtlanmadığı müddetçe, dosya içinde yer alan 2013 yılına ilişkin aboneliklerle ilgili olarak tek seferlik komisyon tutarı olan 5*791=3.955 TL’nin davacı tarafça talep edilebileceği…
A-) Asıl dava yönünden,
… ve … arasındaki Çözüm Ortağı Sözleşmesinin 13.08.2007 tarihinde imzalanmış olduğu, 2010 yılında … firmasının … firmasına devrolduğu, … firması ile çözüm ortağı olarak çalışılmaya devam edildiği, … ile yapılan sözleşmeler ve verilen teminatların davalı … firması ile de aynı şekilde devam ettiği, 12.12.2012 tarihinde … ile … arasında … Hizmetleri -… ve Ortaklık Sözleşmesi yapılmış olduğu, 20.12.2012 tarihinde … Şirketi ile … Hizmetleri… arasında … Sabit Hizmetler Bayilik Sözleşmesi yapılmış olduğu dikkate alınarak dava konusu edilen sözleşme 20.12.2012 tarihli olup birleşen davanın davalısı … Şirketi ile imzalandığından Davalı … A.Ş.’nin pasif taraf sıfatı bulunmadığı anlaşılmış, Davalı … A.Ş.’ye yöneltilen asıl davanın husumet nedeni ile reddine karar vermek gerekmiştir.
B-) Birleşen dava yönünden,
a- Sürekli alınacak hak ediş bakımından,
HMK m.187/1 : Delillerin davayı etkileyecek çekişmeli hususlarda gösterileceği ve ispat faaliyetinin çekişmeli vakıalar için söz konusu olduğu hususu göz önünde bulundurulmalıdır.
Davada taraflar ispat yükünün kime düştüğünü gözetmeden delil göstermişler ise ispat yükünün hangi tarafa düştüğünü araştırmasına gerek yoktur. Tarafların gösterdiği deliller ile davaya ilişkin bütün çekişmeli olgular aydınlanmış ise ispat yükünün hangi tarafa düştüğünü araştırmakta yarar yoktur. Buna karşılık gösterilen delillerin dava hakkında tam bir kanaat vermemesi halinde ispat yükünün hangi tarafa düştüğünün tespit edilmesi gerekir.
TMK 6.maddesi: Kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça, taraflardan her biri, hakkını dayandırdığı olguların varlığını ispatla yükümlüdür.
HMK m.190: İspat yükü kanunda özel bir düzenleme bulunmadıkça iddia edilen vakıaya bağlanan hukuki sonuçtan kendi lehine hak çıkaran tarafa aittir. Kanuni bir karineye dayanan taraf sadece karinenin temelini oluşturan vakıaya ilişkin ispat yükü altındadır. Kanunda ön görülen istisnalar dışında karşı taraf kanuni karinenin aksini ispat edebilir.
İspat yükü kural olarak davacıya düşer, davacı davasını dayandırdığı olguları ispat etmelidir. Davacı davasını ispat edemezse davası reddedilir, kendisine ispat yükü düşmeyen davalı taraf, davacının davasını dayandırdığı olguları ispat etmesini bekleyebilir. Davacı ispat yükümlülüğünü yerine getiremezse davalının, davacının iddiasının aksini ispat etmesine gerek yoktur, o olgu ispat edilmemiş sayılır.
Somut olayda, davacı taraf, davalı …’a müşteriler kazandırdığını iddia etmekte ve bu müşteriler için sürekli alınacak hak edişlerinin hesaplanarak taraflarına ödenmesini talep etmekte olup bu hususların ispat yükü davacı tarafa aittir. Taraflar arasında yapılan sözleşmeler ve … tarafından farklı tarihlerde duyurusu yapılan tamimlerde bayilere ödenecek olan hak edişlerin nasıl hesaplanacağının tarifi yapılmıştır. Hak edişlerin hesaplanması için, aboneye tahakkuk edilmiş olan konuşma ücretleri toplamının, paket tutarlarının, fatura ödemelerinin yapılıp yapılmadığı bilgisinin, abonelik iptallerinin olup olmadığı gibi bir takım verilerin bulunması gerekmektedir. Davacı tarafça sunulan “Müşteri listesi çınar eylül” isimli excel dosyasında bayiler tarafından abonelik işlemleri yapılmış olan 3117 adet müşteriye ait bilgilerin yer aldığı listede abonelik işlemleri yapılan müşterilerin hangi bayi tarafından abone yapıldığı, müşteri unvanı, müşteri adresi ve telefon numarası gibi bir takım bilgiler yer almakla birlikte müşteri listesine ait 2010 tarihinden itibaren kesilen faturaların, yurtiçi ve yurtdışı aylık kaç dakika konuşma gerçekleştirildiğine dair detayların yer almadığı anlaşılmaktadır.
Davacılar vekili, müvekkillerinin abone yaptığı ADSL, Data ve telefon hat abonelikleri ile müşterilerinin konuşma detayları, konuşma süreleri vb. bilgilerin davalı şirket kayıtlarında olduğunu, müvekkillerinin bayi olarak müşterilerinin yaptığı görüşme detaylarını takip edebileceği herhangi bir sistemin davalı tarafından sunulmamış olduğunu, işbu nedenle davalı … firmasından dosyaya sunulan müvekkilinin müşteri listesinde bulunan müşterilere 2010 tarihinden itibaren; Aylık DATA ADSL ve Telefon hat abonelik satışlarının detaylarının, 2010 tarihinden itibaren müşteri listesindeki müşteriler adına … tarafından kesilen faturaların, müşterilerin yurtiçi ve yurtdışı olmak üzere aylık kaç dakika konuşma gerçekleştirdiğinin detaylarının davalı şirketten celbini talep ettiklerini beyan etmiş, bu talep doğrultusunda davalı …’a yazılan yazıya verilen cevap ile istenen hususlarda bilgi sahibi olunmadığı bildirilmiştir. Davacı talep etmiş olduğu sürekli alınacak hak edişlere ilişkin alacağın kaynağı ve hesaplanması hususunda somut ve hüküm kurmaya elverişli verileri sunamamış, talebini dayandırdığı olguları ispat edememiştir.
b- Tek seferlik komisyon bakımından,
THK (Toptan Hak Kiralama) Hizmeti kapsamında hat başına her bir telefon numarası için (PSTN, ISDN BA, ISDN PA) tek seferlik 5 TL komisyon hesaplanacağının belirtildiği, THK yapılan müşteriler isimli excell listesinde toplam 211 müşteriye 791 adet hat aktivasyonu gerçekleştirildiği, Bayi tarafından abonelik işlemleri yapılan bu müşterilere ait … net pratik hat bilgi formlarının bulunduğu, Bayi tarafından yapılan bu işlemler için bayinin hak etmiş olduğu tek seferlik komisyon hesabının 791 hat için tek seferlik 5 TL üzerinden 3.955 TL olduğu, aboneliğin ilk 6 ay içinde iptal olup olmadığı hususu bilinmemekle birlikte THK kapsamında söz konusu aboneliklerin 6 ay içinde iptal edildiği yönünde davalı tarafça ileri sürülmediğinden iptal edilmediğinin ve 2013 yılına ilişkin aboneliklerle ilgili olarak tek seferlik komisyon tutarı olan 5*791=3.955 TL’nin davacı tarafça talep edilebileceğinin kabulü ile, dava ve talep artırım dilekçelerine göre 3.955 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyen ticari faizi ile birlikte davalı ….‘den alınarak davacıya verilmesine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Açıklanan yasal, gerektirici nedenlere göre;
Asıl davanın husumet nedeni ile reddine,
Birleşen davanın kabulü ile, 3.955 TL ‘nin dava tarihinden itibaren işleyen ticari faizi ile birlikte davalı …. ‘den alınarak davacıya verilmesine,
Asıl dava yönünden alınması gerekli 80,70 TL ilam harcından peşin yatırılan 27,70 TL harcın mahsubu ile bakiye 53,00 TL harcın davacılardan alınarak hazineye gelir kaydedilmesine,
Birleşen dava yönünden alınması gerekli 270,16 TL harcın peşin yatırılan 29,20 TL ile 55,00 TL ıslah harçları toplamı 84,20 TL’den mahsubu ile bakiye 185,96 TL harcın davalı ….’den alınarak hazineye gelir kaydedilmesine,
Birleşen davada davacı tarafından yatırılan 29,20 TL peşin harç ve 55,00 TL ıslah harçları toplamı 84,20 TL’nin davalı ….’den alınarak davacıya verilmesine,
Asıl dava yönünden karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T gereğince hesaplanan 1.000,00 TL avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalı … A.Ş.’ye verilmesine,
Birleşen dava yönünden karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T gereğince hesaplanan 3.955,00 TL avukatlık ücretinin davalı ….’den alınarak davacıya verilmesine,
Davacı tarafından yapılan 56,90 TL başvuru harcı, 1.500,00 TL bilirkişi ücreti, 184,00 TL tebligat ve müzekkere giderlerinden oluşan toplam 1.740,90 TL yargılama giderlerinin davalı ….’den alınarak davacıya verilmesine,
Bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Dair tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık yasal süresi içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar taraf vekillerinin yüzüne karşı açıkça okunup, usulen anlatıldı. 23/11/2022

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır