Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2015/1123 Esas
KARAR NO : 2019/647

DAVA : Çek İstirdadı
DAVA TARİHİ : 25/11/2015
KARAR TARİHİ : 03/07/2019

Mahkememizde görülen Çek İstirdadı davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA VE TALEP :
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirket yetkilisinin 19.03.2015 tarihinde … Bankasının ATM’sine para yatırmak için gittiği ve yol kenarına park ettiği şirkete ait aracın camlarının kırılarak araç içerisinde bulunan çantanın çalındığını, çanta içerisinde bulunan bir çok boş çek koçanları ve çeklerin çalındığını, şirket yetkilisinin en yakın karakola giderek hırsızlardan şikayetçi olduğunu, çalınan çekler hakkında … 7. ATM … esas sayılı dosyası ile ödeme yasağı talebinde bulunularak çek iptal davası açıldığını, çalınan çeklerden … Bankası … Şubesine ait 30.09.2015 tarih, … seri numaralı 12.140,45 TL bedelli çekin davalı tarafından … 7. ATM sine ibraz edildiğini, davalının meşru hamil iddiasında olduğu iddia etiğini ancak davalının ağır kururlu olduğunu, davalının müşterisi ve müşterisinin müşterisi ile gerçek bir ticari ilişkisinin bulunup bulunmadığını basiretli bir tacir gibi araştırıp, kontrol etmesi gerektiği, davalı firmanın T.T.K. ve ilgili yasal mevzuat uyarınca basiretli tacir olarak gerekli araştırmayı yapmadığını ve temlik aldığı firmanın ticari durumu, ticari belgeleri ve sair hususları yeterince araştırması gerektiğini, hırsız yada hırsız ile işbirliği içinde bulunan çek alarak sadece görünüşte fatura ve irsaliyelerinin usule uygun düzenlendiği iddiası ile sorumluluktan kurtulamayacağını, çeki davalıya veren firma ile diğer ciranta firmanın ortada olmadığını, somut olayda davaya konu olan çekin müvekkilinin aracından çalınmış olduğunu, çekin müvekkili emrine keşide edildiğini, cirantalar arasında ilk ciro olarak görünen müvekkili şirketin ciro ve kaşesinin sahte olduğunu, özel kaşe yapılarak görünüşte ciro silsilesinin devamının sağlandığını, müvekkilinden sonraki ciranta … Ltd. Şti. ise 2004 yılında tasfiyeye giren bir şirket olduğunu, tasfiyeye giren bir şirketin tüzel kişiliği ortadan kalkacağından hak sahibi ve borçlanma ehliyetinin olamayacağını, çeki davalıya vermiş görünen …’ın da yapılan araştırmada fiilen ticaret yapan bir firma olmadığını, mevcut adresinde hiçbir faaliyetinin olmadığıni ve çeki davalıya hırsızlık olduğunu bile bile verdiğini, davalının bir mal ve hizmet satışına ilişkin olmayan çeki aldığı halde mal ve hizmet alımına ilişkin olmadığını bildiğini, bilmesi gerektiği alacağı devralarak tahsile çalıştığını, esasen basit bir araştırma ile çeke ilişkin ödeme yasağı bulunduğunu da bilecek durumda olduğunu, çeke ilişkin mahkeme kararının 27.03.2015 tarihinde bildirimde bulunulduğunu ve bankaya bu tarihte bloke işlendiğini, bilahare 16.04.2015 tarihinde de çekin ödeme yasaklı konumuna getirildiğini ileri sürerek müvekkili elinden rızası dışında çıkan kötü niyetli davalıda haksız olarak bulunan çekin müvekkili şirkete iadesine, çekin dava devam ederken ödenmek zorunda kalması halinde çek bedelinin davalıdan tahsiline, yargılama giderleri ve ücreti vekaletin davalıya yüklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP :
Davalı vekili davaya cevap dilekçesinde özetle; Müvekkili şirkete Genel Faktoring sözleşmesine istinaden müşterisi … ile 15.01.2015 tarihli faktoring sözleşmesinin akdedildiğini, iş bu sözleşme kapsamında müşterisi olan cari hesaplarına kayıtlı fatura alacaklarının temlik alındığını ve temlik işlemine karşılık olarak dava konusu … Bankası … Şubesine ait 30.09.2015 tarih, … seri numaralı 12.140,45 TL bedelli çekin müşterisinden ve çek cirantasısın …Tic. Ltd. Şti. adına düzenlenmiş olduğunu, 26.02.2015 tarihli ve 25.545,23 TL tutarlı fatura ile birlikte teslim edildiğini ve müvekkilinin son iki sıradaki çek cirantaları arasındaki faturaya dayalı alacaklara binaen tüm yasal yükümlülükleri yerine getirerek söz konusu çekte yasal hamil konumuna geldiğini, davacının çek iptal başvurusu ve 16.04.2015 tarihli ödeme yasağı kararlarından çok önce müvekkilinin müşterisi ile faktoring ilişkisini tesis ettiğini ve 15.01.2015 tarihli faktoring sözleşmesi sonrasında yapılan işlemler çerçevesinde kendisine verilen 23.03.2015 tarihli çek çıkış bordrosu ve satıcı temlik mektubu ile söz konusu faturanın temlik alındığını ve faktöring işlemi yapılarak çek karşılığı 10.685 TL’nin müşteriye ödendiğini, bu işlemlerin de davacının 27.03.2015 tarihinde hırsızlık olayının bildirimi ile 16.04.2015 tarihli ödeme yasağının mevcudiyetinden önce faktoring işlemlerinin yasal mevzuat çerçevesinde eksiksiz yapılarak çekin temlik alındığını beyan ederek, fazlaya ilişkin haklarının saklı kalması kaydı ile müvekkili şirketin söz konusu çekin meşru ve iyi niyetli hamili olduğundan ve çeki iktisap ederken davacı şirkete karşı herhangi bir kötü niyeti ve kastı olmadığından davanın reddine, davacı aleyhine %20 tazminata, yargılama giderleri ve ücreti vekaletin davacı tarafa tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER :
… Polis Merkezi Amirliği’nin 19.03.2015 Tarihli Tutanağı, … 4 ASCM’nin … Esas sayılı dosyası, … 7 ATM’nin … Esas sayılı dosyası, faktoring sözleşmesi, bilirkişi raporu.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ KABUL VE GEREKÇE:
Davacı tarafından açılan dava, TTK 687.maddesine dayalı çek istirdadı davasıdır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, … Bankasının … Şubesinde bulunan hesaptan keşiden edilen 30/09/2015 keşide tarihli … numaralı 12.140,45 TL bedelli çekteki ciranta imzasının davacı şirket yetkilisine ait olup olmadığı, dava konusu çekin yetkili hamilinin kim olduğu, davalı … şirketinin çeki ağır kusurlu veya kötü niyetli olarak iktisap edip etmediği, davalının davaya konu çeki, Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmeliğin 22/2. maddesine uygun olarak elinde bulundurup bulundurmadığı hususlarındadır.
Davacı şirket ortağı … T C. Kimlik Numaralı …’in 19.03.2015 tarihinde Polis Merkezine başvurarak içerisinde dava konu olan … Bankası … Şubesine ait 30.09.2015 tarih, … seri numaralı 12.140,45 TL bedelli çekin bulunduğu … Plakalı aracını park ettiğini, dönüşte arka kelebek camının kırıldığını ve koltuk arasında bıraktığı çantasının yerinde olmadığını görünce panik ile yakında bulunan iş bankası şubesine giderek çanta içerisindeki çeklerini iptal ettirmek istediğini ve aynı anda 155 polis imdat servisini arayarak hırsızlık olayını bildirdiğini, bankadan çıktığında aracın bulunduğu yere yöneldiğinde aracında yerinde olmadığını gördüğünü ve araç içerisinde bulunan çantanın çerisinde bulunan müşteri çeklerinin ve şirkete ait banka çeklerinin boş koçanlarının çekler ile birlikte çalındığını belirterek hırsızlık yapan faillerden şikayetçi olduğuna dair ifade verdiği anlaşılmıştır.
Dava konusu çekin de içlerinde bulunduğu çeklerle ilgili … 7. ATM … esas sayılı dosyası üzerinden çek iptal davası açıldığı ve çeke ilişkin ödeme yasağının 27.03.2015 tarihinde alındığı anlaşılmıştır.
Mahkememizce dava konusu çekteki imzanın davacı şirket yetkilisine ait olup olmadığı yönünden grafolog …’dan aldırılan 21/09/2019 tarihli bilirkişi raporunda özetle; İnceleme konusu “… Bankası A.Ş. … şubesine ait keşide yeri … keşide tariki 30.09.2015 olan, … çek numaralı, “12.140,45-onikibinyüzkırk TL kırkbeş KRŞ” tutarlı çekte, …Tic. Ltd. Şti adına atılmış 1. ciro imzası ile ilgili şirket yetkilisi …’e ait mevcut mukayese imzalar arasında, tersim biçimi, işleklik derecesi, alışkanlıklar, istif, eğim, doğrultu, seyir, hız ve baskı derccesi bakımından farklılıklar saptandığından inceleme konusu 1. ciro imzasının, mevcut mukayese imzalarına kıyasla …’in eli ürünü olmadığı kanaati bildirilmiştir.
Mahkememizce tespit edilen uyuşmazlık konularında mali müşavir …’dan aldırılan 27/03/2019 tarihli bilirkişi raporunda özetle; Davacı şirketin ticari defterlerinde yapılan tespitte davalı … çek üzerinde cirosu bulunan dava dışı şirket ile cari ilişkisine rastlanmadığı, 15.01.2015 tarihinde, 500.000,00 TL limitli faktöring sözleşmesi imzalandığı, faktoring sözleşmesine istinaden faktoring şirketi ile dava dışı … arasında 1 adet işlem gerçekleştirildiği, bu işlem ile davalı … şirketine, dava dışı … tarafından, dava dışı … Tic. Ltd. Şti.’ ne kestiği 26.02.2015 tarih, … seri numara ve 25.545,23 TL tutarlı faturadan doğan 12.140,45 TL tutarlı alacağını “Alacak Bildirim Formu” ile temlik ettiği, bildirim formunda davalı … şirketine, “…faturanın gerçek münderacatının gerçeği yansıttığını, fatura konusu mal veya hizmetin tam ve ayıpsız teslim edildiğini, temlik olunan alacağın/alacakların varlığını ve tamamen ödeneceğini, faturaların başka temlik işlemine konu yapılmadığını,… ödenmemesi halinde temerrüt faizi ile birlikte ödemeyi..” beyan ve taahhüt ettiği, temlik işleminden sonra yine aynı tarihte yazılı talimat ile ” Aramızda akdolunmuş faktöring sözleşmesi hükümleri ve bilcümle ekleri çerçevesinde tarafınıza temlik etmiş olduğumuz alacaklarımızla ilgili ….10.685,00 TL nin … hesabına gönderilmesi.” talebinde bulunduğu, davalı … şirketinin 23.03.2015 tarihinde … bankası … Şubesi hesaplarından, dava dışı … hesabına 10.685,00 TL tutarlı EFT işlemi gerçekleştirdiği, davalı … şirketinin ticari defterlerindeki dava konusu … 12.140,45 TL tutarlı çek girişini, dava dışı …’a gönderilen havaleyi ve kesilen komisyon faturasını kaydetmiş olduğu, dava konusu 12.140,45.- TL. mebiağlı çekin, dava dışı … ve … Ltd. Şti. tarafından, davacı … San. Tic. Ltd. Şti. emrine düzenlendiği, bu aşamada davacı tarafından çaldırıldığı, davacı şirket tarafından da dava dışı …Tic. Ltd. Şti. ne ciro yolu ile geçtiği ve Cesa İnşaat şirketi tarafından fatura karşılığı son ciranta dava dışı …’na ve … tarafından da faktoring şirketi olan davalı … Factoring Hiz. A.Ş.’ye ciro edildiği, dava konusu çeke ait ciro silsilesinde herhangi bir kopukluğa rastlanmadığı, davalı ile dava dışı … arasında 15.01.2015 tarihli “Factoring Sözleşmesi” bulunduğu da dikkate alındığında, ciro silsilesinde yer alan cirantalardan, davalı … şirketinin dava dışı “… Ltd. Şti.” adına düzenlenmiş 26.02.2015 tarihli 25.545,23.- TL. lik faturadaki alacağın 12.140,45 TL tutarını temlik ettiği, davalının davaya konu çeki bu temlik sözleşmesi gereğince, müşterisinden, Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmelik 22/2. maddesine şekil ve usul olarak uygun olarak temliken aldığı beyan edilmiştir.
Bilirkişi Raporu, dosya kapsamına uygun, ayrıntılı, açıklayıcı ve hükme esas almaya elverişlidir.
TTK.nun 792. maddesi, emre yazılı çeklerle ilgili olarak, hamile yazılı senetlere ilişkin 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) 990. maddesine paralel bir koruma sağlamaktadır. Maddeye göre, “zilyet, iradesi dışında elinden çıkmış olsa bile, para ve hamile yazılı senetleri iyi niyetle edinmiş olan kimseye karşı taşınır davası açamaz.” Ancak, çeki kötü niyetle iktisap ettiği veya iktisabında ağır kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür. Yargıtay kararlarına göre, kötüniyetten maksat, senedin önceki hamilin elinden rızası hilafına çıktığını bilmek veya bilebilecek durumda bulunmaktır, ağır kusur ise, örneğin, hamilin hüviyetinin sorulmaması gibi- senedin iktisabında olağan özenin gösterilmemesini ifade eder.
TTK.nun 686/2. maddesindeki “poliçe hamilin elinden herhangi bir surette çıkmış bulunursa…” ibaresi, poliçenin önceki hamilin elinden rızası hilafına çıkmış olmasını, yani çalınmasını, tehdit ya da hile ile alınmasını, kaybedilmesini veya rıza ile fakat devri sakatlayan hukuki olgularla elden çıkmasını ifade etmektedir. Ancak senedi çalan veya hile ile hamilinden alan ya da bulan kişinin sahte ciro ile devretmesi halinde, bunu bilmeyen ve bilebilecek durumda da olmayan; eş söyleyişle, kötüniyetli ve ağır kusurlu bulunmayan (yeni) hamil korunur. (Poroy-Tekinalp, Kıymetli Evrak Hukuku Esasları, Genişletilmiş 15. baskı, s. 154 vd.).
Somut olayda, davacının ticari defterlerinin TTK ilgili hükümleri gereğince delil niteliğini taşıdığı, ticari defterlerde dava dışı …Tic. Ltd. Şti. arasında dava konusu çeki ciro edecek herhangi bir ticari ilişkinin mevcudiyetinin görülmediği, davacının 19.03.2015 tarihinde dava konusu çekin de içerisinde bulunduğu birçok boş çek koçanları ve çeklerin çalındığını karakola bildirimi yaparak, anılan çeklerle ilgili … 7. ATM … esas sayılı dosyası ile çek iptal davası açıldığı ve çeke ilişkin ödeme yasağının 27.03.2015 tarihinde alındığı, davalı ile dava dışı … arasında 15.01.2015 tarihli, 500.000 TL limitli “Factoring Sözleşmesi” bulunduğu, davalının, dava dışı … tarafından dava dışı ” …Tic. Ltd. Şti.” adına düzenlenmiş 25.545,23 TL tutarlı faturanın 12.140,45 TL sini müşterisinden usulüne uygun olarak Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmelik 22/2. maddesine uygun olarak temliken aldığı ve 23.03.2015 tarihinde ödemelerinin yapıldığı, dava konusu çekin ciro silsilesinde herhangi bir kopukluğa rastlanmadığı, davacının uhdesinde çalınan çeklerin istirdadını talep edebilmesi için davalının dava konusu çeki iktisabında haklı olmadığını ve haksız yere elinde bulundurduğunu ispat etmesi gerektiği, davalının 6102 sayılı TTK m.792 uyarınca çekin iktisabında kötüniyetli veya ağır kusurlu olmadığı anlaşılmış, davanın reddine, alacağın geç alınması ve buna dayalı zarar söz konusu olmadığından davalının tazminat talebinin reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Açıklanan yasal gerektirici nedenlere göre;
Davanın reddine,
Davalının tazminat talebinin reddine,
Harçlar Kanununca alınması gerekli 44,40 TL ilam harcından peşin yatırılan 207,33 TL harcın mahsubu ile fazla yatırılmış olan 162,93 TL harcın davacıya iadesine,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T gereğince 2.725,00 TL avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
Davacı tarafından yapılan masrafların kendi üzerinde bırakılmasına, davalı tarafından yapılan 70,00 TL yargılama giderlerinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, kullanılmayan bakiye gider avanslarının karar kesinleştiğinde yatıran taraflara iadesine,
Dair tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık yasal süresi içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar davacı vekilinin yüzüne karşı açıkça okunup, usulen anlatıldı.03/07/2019

Katip

Hakim …