Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2014/851 Esas
KARAR NO : 2018/442

DAVA : Tazminat
DAVA TARİHİ : 01/08/2011
KARAR TARİHİ : 27/03/2018

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde ve duruşmalarda özetle; davalı tarafın 03.04.2009 tanhli 5 yıl süreli Tüplü Bayilik Sözleşmesi ile Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (…) dağıtım şirketi olan müvekkilinin yetkili satıcılığını yaptığını, ayrıca davalının taahhütname imzaladığını, sözleşmenin ana konusunun bayiinin müvekkilinden aldığı …’yi düzenli şekilde abonelere aktarması olduğunu, müvekkilinin kayıtları incelendiğinde davalının … alımlarının 2010 yılında bir önceki yıla göre % 23,56 ve 2011 yılında ise bir önceki yıla göre % 72,07 oranında düşüş gösterdiğinin görüldüğünü, ayrıca davalı borçlarını ödemediğinden müvekkili tarafından aleyhine … 1. İcra Müdürlûğü’nün … E ve … 8. İcra Müdürlüğü’nûn … E sayılı dosyalarından icra takiplerinin açıldığını, konuyla ilgili davalıya … 17. Noterliği’nden … tarihli ihtarname gönderilmesine rağmen davalının davranışlarında değişiklik olmaması üzerine bu kez davalıya … 17. Noterliği’nden … tarih, … yevmiye nolu ihtarname gönderilerek sözleşemeye aykırılık teşkil eden davranışlar nedeni ile sözleşmenin tek taraflı ve haklı olarak fesh edildiğini, davalının zilyetliğinde mülkiyeti müvekkili şirkete ait 2.232 adet 2 kg’lık, 2.921 adet 12 kg’lık, 16 adet 45 kg’lık olmak üzere toplam 5.169 adet … tüpünün mevcut olduğunu, bu tüplerin sözleşmenin 17. Maddesi gereği sözleşme sona erdiğinde 15 gün içinde müvekkiline teslim edilmesi gerekirken halen teslim edilmediğini, yine sözleşmenin 25. maddesi gereği bayilik ilişkisinin bitmesi halinde bayiinin elindeki tüpleri teslim etmemesi halinde … A.ş.’nin beher tüp başına imalat bedeli kadar cezai şart talep etme hakkının doğduğunu, 2 kg’lık tüplerin imalat bedelleri için 19,00 TL,12 kg’lık tüpler için 39,00 TL ve 45 kg’lık tüpler için 122,30 TL olduğunu, davalının sözleşmenin feshine sebebiyet vermekle müvekkilini zarara uğrattığından tazmin etmesinin gerektiğini, davalının bayiliğe devam ettiği sürede günlük ortalama … satışının 429,36 Kg olduğunu, bu nedenle sözleşme olağan şartlarda devam etseydi davalının sözleşmenin fesih tarihinden sözleşmenin olağan dışı bitişine kadar geçecek 1079 günde 463,279,44 kg … satması gerektiğini, dağıtım şirketinin ton başına payının sözleşmenin feshi tarihindeki … Ana depo fiyat cetvelinde gösterildiği gibi 255TL 7 ton olması gerektiğini, 463,27 ton x 255 = 118.133,85 TL’nin müvekkilinin müspet zararının mevcut olduğunu, her iki tarafında tacir olması sebebiyle müvekkilinin alacağının avans faizi üzerinden hesaplanması gerektiğini, sözleşmenin 24. Maddesi gereği müvekkilinin davalıdan müspet zarar yanında cezai şartı da talep edebileceğini, cezai şartın ise davalının son bir yıl içinde müvekkilinden … aliminin en yüksek olduğu aya ait … miktarının, fesih tarihindeki 12 kg’lık tüplü …’nin perakende satış fiyatı ile çarpımıyla hesaplandığını, davalının en yüksek … alımının Mart 2010 ayında 18.421 kg ile yaptığını, sözleşmenin fesih tarihi olan 19.04.2011 tarihinde ise 12 kg’lık …’nin …’deki perakende satış fiyatı olan 61,00 TL olduğundan 18.421 kg/12= 1.535,08 kg, 1.535,08 kgx 61,00= 93.639,08 TL müvekkili şirketin haksız fesihten kaynaklı cezai şart talep etme hakkı doğduğunu, taraflar arasındaki taahhütname uyarınca davalının bayilik sözleşmesine aykırılık teşkil eden durumlarda hiçbir hükme ve ihtara gerek kalmadan 12,000,00 USD cezai şart ödeyeceğini taahhüt ettiğini, davalının sözleşmeye aykırı davranışları nedeniyle sözleşmenin feshi sebebiyle bu tutarı da talep etme haklarının doğduğunu, her iki tarafta tacir olduğundan cezai şart ve kar mahrumiyeti bedellerine temerrüt tarihinden itibaren ticari faiz işletilmesi gerektiğini, 158.283,80 TL tüplerin iade edilmemesi sebebiyle cezai şarttan şimdilik 3.000.00 TL, 118,133,85 TL kar mahrumiyetinden şimdilik 2.000,00 TL, 93.639,08 TL sözleşmeden kaynaklı cezai şarttan şimdilik 2.000,00 TL, 12,000,00 USD cezai şarttan 3.000.00 TL olmak üzere toplam 10.000,00 TL’nin temerrüt tarihinden itibaren ticari faiziyle birlikte davalıdan tahsiline, yargılama masrafları ile vekalet ücretinin davalıya tahmiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde ve duruşmalarda özetle; uyuşmazlığın davacının feshinin haklı olup olmadığı haklı ise İstemlerinin yerinde olup olmadığının tespiti ile çözüme kavuşturulacağını, davacının 06.08.2001 tarihinde … Bayiliği yapmaya başlayan müvekkili ile aralarında imzalanan 2001 tarihli sözleşmeyi sunması gerektiğini, böylelikle davacının 5’er yıllık sözleşmelerle bayilik ilişkisini ortaya koyduğunu, 2009 yılında yeni bir sözleşme yapılmadığını, 06.08.2011-06.08.2006 tarihli sözleşmeden sonra 06.08.2006 tarihli sözleşmenin de 06.08.2011 tarihinde sona erdiğini, boş olarak imzalanan sözleşmelerin sonradan haksız olarak … A.Ş. tarafından 2009 yılında tanzim edilerek doldurulduğunu, böylelikle sona eren sözleşmeye istinaden bu davadaki taleplerinin haksızlığının kanıtlanacağını, … müşterilerinin doğalgaza geçiş yapması suretiyle … pazarında daralma olduğunu, müvekkilinin 2010 yılı satışlarının bir önceki yıla oranla %23 düşüş gösterdiğini, sektör bazında performansın iyi olduğunu, davacının sözleşmeye 19.04.2011 yılında son verdiği dikkate alındığında müvekkilinin 2011 yılında %72 düşüş gösterdiği şeklindeki davacı iddialarının kabul edilmeyeceğini, borçlunun temerrüdü halinde alacaklıya 3 seçimlik hak tanındığını, davacı … A.Ş. ‘nin ifadan vazgeçerek Bayilik Sözleşmesini tek taraflı olarak feshetmek suretiyle alacaklıya tanınan seçimlik haklardan 3. Hakkını kullandığını, ifadan vazgeçerek akdin fesh edilmesi hakkının kullanılmasının akdin feshinin sonuçlarını düzenleyen BK180 maddesi hükmünce doktrinde ve Yargıtay’ın kararlarında akdi fesh eden tarafın zararını talep edebileceği ve bu zararın da menfi zarardan ibaret olduğunu, müspet zarar kalemlerinin sözleşme ayakta yürürlükte olduğu sürece istenebileceğini, sözleşmeden dönen davacı şirketin müspet zarar kapsamında olan kar mahrumiyetini talep edemeyeceğini, bu nedenle davanın reddinin gerektiğini. Cezai şartın müspet zarar kapsamında olması ve ancak sözleşme varlığını sürdürdüğü sürece talep edilebilmesi mümkün olduğundan ve ifaya ekli cezai şartın asıl borca bağlı feri, borç olmakla asıl borcunda fesihle ortadan kalktığını, cezai şartın sona erceğini, müvekkilinin … Bayiliğine …’den içerisindeki tüplerle birlikte devir alarak 06.08.2011 tarihinde başladığını, bir kısım tüplerin de davacıdan depozito ödenerek alındığını, müvekkilinin bünyesinde davacının bahsettiği miktarlarda tüp bulunmadığını, davacının 19.04.2011 tarihli ihtarnamesindeki tüplerin iadesi talebine karşılık müvekkilinin 28.04.2011 tarihli cevabi ihtarname gönderilerek “tüplerin zaman, adet ve tutar dökümünün çıkartılarak tarafına gönderilmesini” talep ettiğini, davacının tek taraflı feshi ile müşterilerde mevcut tüplerin iadesinin mümkün olmayacağından müvekkilinin uhdesinde olduğu kabul edilen tüplerin iade edilemediğini, taahhütname üzerinde imzalandığı tarih mevcut olmadığı gibi incelendiğinde de damga pulu üzerinde 2000 tarihinin yazılı olduğunu görüleceğini, davacı ile Bayilik ilişkisinin 06.08.2001 tarihinde başladığı gerçeği karşısında 06.08.2001 tarihinde imzalandığı ve 06.08.2006 tarihinde sona erdiğinin sözleşmeye istinaden verildiği ve bu dava ile talep edilemeyeceğini, hukuki dayanaktan yoksun davanın reddine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacıya yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalının ticari defterlerinin incelenmesi için … Nöbetçi Asliye Hukuk Mahkemesine 14/05/2013 tarihli duruşma ara kararı gereği talimat yazılmış, talimat mahkemesince alınan bilirkişi raporunda özetle; 1- Davacının dava dilekçesinde belirttiği, iade edilmeyen boş tüp bedelleri, sözleşmeye dayanan ye davacı şirket zararı olarak belirtilen tutar ve yine sözleşmeye dayanan fesihle ilgili cezai şarta ait tutarlardan hiç birinin davalıya ait 2009,2010, ve 2011 yıllarına ait ticari defterlerinde bulunmadığı, 2- Davalının 2009-2010 ve 2011 yıllarında davacıdan boş tüp alışı bulunmadığı ilgili yıllardaki mal alışlarının sadece … alımlarından kaynaklandığı, 3-Davacının sözleşmeyi feshettiği tarihte davalıdan herhangi bir alacağının bulunmadığı, 4-Sözleşmenin fesih tarihinde davalının stoklarında 12 kg’lık dolu tüp bulunmadığı, 61 adet 24 kg’lık. 14 adet 45 kg’lık 74 adet 2 kg’lık dolu tüp bulunduğu diğer tüplerin muhtemelen abonelerde olduğu ve bayiliğin iptal edilmiş olması nedeniyle geri dönüşünün mümkün olmadığı yönünde görüş ve kanaatte bulunmuştur.
Talimat Mahkemesince alınan Bilirkişi raporu davacı vekiline ve davalı vekiline HMK 281 madde meşruatlı davetiye ile tebliğ edilmiştir.
Mahkememizin 15/05/2012 tarihli ara kararı gereğince dosya rapor hazırlanmak üzere mali müşavir, akaryakıt sektör uzmanı, hukukçu bilirkişilere tevdi edilmiş, bilirkişiler tarafından ibraz edilen 10/01/2013 havale tarihli raporda özetle;Yukarıda açıklanan gerekçelerle; 1) Taraflar arasındaki bayilik sözleşmesinin, davalının borçlarının ihlal etmesi nedeniyle Havacı tarafından haklı sebeple feshedildiği; bu nedenle de davacının davalıdan, sözleşmenin ilgili hükümlerinde ve taahhütnamede öngörülmüş olan karmahrumiyeti tazminatı alacağı ile cezai şart alacaklarına hak kazandığı; 2) Dolayısıyla da davacının davalıdan; Sözleşmenin 23’üncü maddesi uyarınca 118.133,85 TL’lik kar mahrumiyeti alacağına hak kazandığı, şimdilik 2.000 TL’lik kısmını talep ettiği için bu talebiyle bağlı olduğu; işbu tazminat alacağının, sözleşmenin feshedildiği ve dolayısıyla da kar mahrumiyeti zararının doğduğu 19.04.2011 tarihinden (temerrüt tarihinden) itibaren işleyecek ticari faizi (avans faizi) ile birlikte tahsili gerektiği; zira tazminat alacaklarına, borç ihlalinin gerçekleştiği tarihten itibaren temerrüt faizi işletilebileceği; b- Sözleşmenin 24’üncü maddesi uyarınca 93.639,68 TL’lik cezai şart l alacağına hak kazandığı; şimdilik 2.000 TL’lik kısmım talep ettiği İçin bu talebiyle bağlı olduğu; İşbu cezai şart alacağının, davacının işbu cezai şart alacağını davalıdan talep ettiği, 19.04.2011 tarihli fesih ihtarnamesinin davalıya tebliği edildiği tarihten 3 gün sonrasından itibaren işleyecek ticari faizi (temerrüt faizi) ile birlikte tahsili gerektiği; zfra cezai şart alacaklarına, cezai şartın ödenmesinin İhtar edildiği tarihten itibaren temerrüt faizi işletilebileceği; işbu ihtarnamenin davalıya hangi tarihte tebliğ edildiği anlaşılmadığından, davalının cevabi ihtarnamesinin keşide edildiği 28.04.2011 tarihinden 3 gün sonrası olan01.05.2011tarihinden İtibaren işletilecek faizi iie birlikte tahsili gerektiği; c- Sözleşmenin 25,’inci maddesi uyarınca 38.532.00 TL cezai şart alacağına hak kazandığı:, şimdilik 3.000 TL’lik kısmını talep ettiği için bu talebiyle bağlı, olduğu; Davacı davalıya, işbu cezai şart alacağının ödenmesini dava tarihinden önce ihtar etmek suretiyle davalıyı temerrüde düşürmediğinden, davacının bu alacağının dava tarihinden itibaren işletilecek ticari faizi {avans faizi) ile birlikte tahsili gerektiği; zira cezai şart alacaklarına, cezai şartın ödenmesinin ihtar edildiği tarihten itibaren temerrüt faizi işletilebileceği; d- Taahhütnamenin ilgili hükmü uyarınca 12.000 TL cezai şart alacağına hak kazandığı; Davacı davalıya, işbu cezai şart alacağının ödenmesini dava tarihinden önce ihtar etmek suretiyle davalıyı temerrüde düşürmediğinden, davacının bu alacağının dava tarihinden itibaren işletilecek ticari faizi (avans faizi) ile birlikte tahsili gerektiği; zira cezaişart alacaklarına, cezai şartın ödenmesinin ihtar edildiği tarihten itibaren temerrüt faizi İşletilebileceği yönünde görüş ve kanaatte bulunmuşlardır.
Bilirkişi raporu davacı vekiline ve davalı vekiline HMK 281 madde meşruatlı davetiye ile tebliğ edildiği görülmüştür.
Mahkememizin 14/04/2015 tarihli ara kararı gereğince dosya rapor hazırlanmak üzere grafolog bilirkişiye tevdi edilmiş, bilirkişi tarafından ibraz edilen 22/07/2015 havale tarihli raporda özetle;Yazı ve imza incelemelerinde geçerli tüm grafolojik tam yöntemleri dikkate alınarak; lup, stereomikroskop, S523 documentdedector ve bilgisayar/scan kullanılarak yapılan incelemelerde; İnceleme konusu; 18 adet makbuzdaki …’e atfen atılmış imzalann, karşılaştırma belgelerindeki …’e ait imzalara kıyasla; aralannda bu imzalann …’e ait olduğunu gösterecek her hangi bir grafolojik ilişki saptanmadığı yönünde görüş ve kanaatte bulunmuştur.
Bilirkişi raporu davacı vekiline ve davalı vekiline HMK 281 madde meşruatlı davetiye ile tebliğ edilmiştir.
Mahkememizin 30/05/2017 tarihli ara kararı gereğince dosya ek rapor hazırlanmak üzere mali müşavir, akaryakıt sektör uzmanı, hukukçu bilirkişilere tevdi edilmiş, bilirkişiler tarafından ibraz edilen 07/11/2017 teslim tarihli raporda özetle;Her iki bilirkişi rapor dikkate alındığında heyetimizce düzenlene kök rapor aşamasında; davacının sunduğu depozito makbuzları üzerinde yapılan inceleme tespit edilen 1388 adet tüplerin maliyeti olarak hesap edilen 38.532,00 TL ( tüplerin cezai şart bedeli) cezai şart bedelinin davacı yanca “talep edılmesinin mümkün olmayacağı kanısını varılmaktadır.Davalının ayrıca kar mahrumiyeti ve sözleşme gereği hesaplanan cezai şart bedellerinin haksız olduğunu beyan etmiştir. Kök rapor aşamasında davacının mahrum kalınan karını (günlük ortalama alım 463,27ton*255 TL ton başına kar=1118.133.58 TL: talep edebileceği cezai şart miktarının ise (463,27 ton* 255 TL =) 96.639,08 TL belirlenmiştir. Davalının itirazları üzerine dosya kapsamında yapılan incelemeler neticesinde kök rapor aşamasında tespit edilen Kar Mahrumiyeti tutarı ve cezai şart talebi tutarının aksi yönünde hesaplanmasını gerektirecek herhangi bir bilgi ve belgenin dosya içerisinde bulunmadığı görülmüştür. Bununla birlikte hesaplanan kar mahrumiyeti ve cezai şart miktarların hukuki kısımda da açıklandığı üzere sözleşmenin 24 ve_25. Maddeleri dikkate alınarak hesaplamıştır. Bu hususta kök rapordaki kanaatimiz korunduğu yönünde görüş ve kanaatte bulunmuşlardır.
Bilirkişi ek raporu davacı vekiline ve davalı vekiline HMK 281ve 186 madde meşruatlı davetiye ile tebliğ edilmiştir.
TÜM DOSYA KAPSAMINDAN: Dava Bayilik Sözleşmesinden Kaynaklı Tazminat Davasıdır.
Taraflar arasında 03.04.2009 Tarihli … Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (…) Tuplü Bayilik Anlaşması ve Genel Şartnamesi imzalanmıştır.
Taraflar arasında akdedilen anlaşmanın ilgili maddeleri aşağıda sıralanmıştır.
Madde 11/b:… tüplerinin mülkiyetinin ve sorumluluğunun …’da olması nedeniyle, bu tüplerden kaynaklanabilecek tüm müeyyidelerin sorumlusu da …’dır. Bu nedenle bayii Bayilik Sözleşmesinin herhangi bir nedenle sona ermesi durumunda sona erme tarihi itibariyle İpragaz abonelerinin isim, adres ve telefon numaralarını yazılı olarak …’a gönderecektir. Bayii ipragaz’a gönderdiği abone sayısı ile aylık ortalama satışı arasında oransızlık olması halinde …’ın ve abonelerinin doğabilecek tüm zararlarını tazminle yükümlü olduğunu şimdiden kabul ve taahhüt eder.
Madde 14/f:Bayii tarafından …’a verilen çeklerin kısmen veya tamamen karşılıksız çıkması, bonoların vadelerinde ödenmemesi Bayiinin anlaşmayı ihlali ve temerrüde düşmesi sebeplerinden sayılır ve bu durum hiçbir ikaz, ihbar ve ihtara lüzum olmadan …’a anlaşmayı fesih hakkı verir. Anlaşmanın fesih edilmesi ve feshin yazılı olarak Bayie ihbarı halinde Bayiinin daha önceki borçlarının karşılanması maksadı ile …’a verdiği senetlerin vadeleri düşer, senetler ve muhtevası borçlar muaccel hale gelir. Bu taktirde …, şeklen henüz vadesi gelmemiş fakat bayiinin temerrüdü sebebiyle vadeleri düşmüş senetlere müsteniden de icra ve dava takibinde bulunabilir., ihtiyati haciz kararı alınıp uygulayabilir. Temerrüt halinde bayiinin borçlarına 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü hakkında Kanunun 51. Maddesine göre uygulanan aylık gecikme zammının 2 puan üzerinde temerrüt faizi uygulanacaktır. … Önceden uygulama tarihini Bayie yazılı olarak bildirmek kaydı ile temerrüt faizini 2 puan daha artırmaya yetkilidir. İpragaz ödemelerin gecikmesi halinde … ikmalini herhangi bir ihbarda bulunmaksızın durdurma, teminat isteme veya peşin nakit ödeme koşuluna bağlama hakkına sahiptir.
Madde 17/a: Bayii anlaşmanın her ne sebeple olursa olsun feshi üzerine 15gün içinde elinde mevcut veya tali bayilerde bulunan dolu ve boş depozitolu tüpleri …’a iade ve teslim etmekle yükümlüdür.
Madde 17/b: Bayii kendisine teslim edilen tüplerin iadesi ile depozitobedellerinin …’dan istenilmesi halinde iade edilen tüpün hasarlılık derecesinin ve bu hasar için uygulanacak depozitodan tenzilat miktarının … veya tüpü imal eden kuruluşça taktir edilmesini ve tespit edilecek hasar bedelinin depozito edilmesini ve tespit edilecek hasar bedelinin depozito bedelinden tenzil edilmesini kabul etmiştir.
Madde 23: …’ın akdin ihlali sebebiyle anlaşmayı feshetmesi halindeBayiden maruz kalacağı zarar, ziyan ve anlaşma süresinin sonuna kadar hesap edilmek üzere, mahıum kalacağın kar karşılığı tazminatı talep edebileceğini bayii peşinen kabul ve taahhüt eder. Her türlü temerrüt halinde bayiinin borçlarına sözleşmenin 14/f maddesinde belirtilen temerrüt faizi uygulanır.
Madde 24;Yine bayiinin akde muhalefeti dolayısıyla akdin feshine sebebiyet vermesi halinde 23. Maddeden ayrı olarak Bayiinin son bir yıl içinde …’dan aldığı …’nin en yüksek aya ait ton miktarının sözleşmenin fesih tarihindeki 12 kg’lık tüplü …’nin perakende satış fiyatı baz alınarak bulunacak … perakende satış fiyatı ile çarpımı sonucu bulunan bedeli, Bayii …’a cezai şart olarak ödemeyi kabul ve taahhüt eder.
Madde 25:Bayii bu anlaşmada yazılı tazminat ve cezai şartı karşılamak üzere Iprazgaz’la mutabık kalınarak …’ın kabul edeceği anlaşma teminatı olarak 25.000,00 TL Teminat mektubu, ayrıca kredili satışlar için munzam teminatı vermeyi, verilen bu anlaşma ve ticari teminatlarım ileride günün şartlarına göre ve İpragaz’ın talep edeceği miktara yükseleceğini ve bu anlaşmadan ötürü ipragaz lehine bir tazminat veya cezai şart ve sair bir hak doğduğu taktirde hiçbir dava ve ihtara hacet kalmaksızın evvelce alınmış ve ileride alınacak olan bu tazminatlardan bu haklarını mahsup eylemeye veya tamamen kendi lehine irad kaydetmeye …’ın yetkili olduğunu peşinen kabul ve taahhüt etmiştir. Bayii anlaşmanın feshi halinde teminatının iadesinin gecikmesi sebebiyle veya herhangi başka bir sebeple işin devrinden ve tüplerin iade edilmesinden kaçınamaz. Aksi taktirde bayii …’ın ve abonelerin bu yüzden maruz kalacağı maddi ve manevi zarar ile iadesini geciktirdiği beher tüp başına anlaşmanın feshi tarihindeki tüp imalat bedeli kadar cezai şart ödemeyi taahhüt eder.
2-Taahhütname
… Tarafından taahhüt eden olarak imzalanan Taahhütnamenin;
“ … ile imzaladığım bayilik Sözleşmesi MUCİBİNDE … haricinde hiçbir kaynaktan … almayacağımı, bayiliğini yürüttüğüm işyerinde servis araçlarında tüp depom dahil bayilik faaliyeti ile ilgili her yerde sadece ve sadece … A.Ş, den aldığım Likit Petrol Gazını satacağımı beyan, kabul ve taahhüt ederim.
Bayilik Sözleşmesinin ayrılmaz parçası olan işbu taahhütname ile bayilik sözleşmesinin bütün maddelerinde belirtilen cezai şart, tazminat ve diğer konularda üstlendiğim vecibelere aykırı hareket ettiğim taktirde hiçbir hükme ve ihtara gerek kalmaksızın … ne cezai şart olarak 12.000,00 USD ödeyeceğimi beyan kabul ve taahhüt ederim. Ayrıca …’nin doğacak zararlarını dahi dava etme hakkının saklı olduğunu kabul ederim. Yine işbu taahhütnamenin teminatını teşkil etmek üzere … lehine 12.000,00 USD emre muharrer senet verdiğimi beyan ve kabul ederim. ” şeklinde hazırlandığı görülmüştür.
2-Davacı ihtarnameleri
• Davacı vekili tarafından … adına düzenlenen … 17. Noterliği’nin … tarih ve … yevmiye nolu ihtarnamesinde; Muhatabın şirketlerinden … alımına ilişkin bilgiler incelendiğinde 2010 yılının ilk 10 aylık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre %23,18 oranında azalma olduğunun anlaşıldığını, muhatabın … alımı-satımındakl azalışın Eylül 2010 ayında %71,08’e yükseldiğini, Bayilik Sözleşmesinin ana konusun şirketlerinden aldığı …’nin abonelere düzenli intikali olduğunu, sözleşmeye uygun çalışmadan bahsedebilmek için … alımlarının belli bir miktarın üzerinde ve düzenli olmasının gerektiğini, giderek düşüş gösteren … alımlarının bu şartlara uygun olmadığını, bu azalış devam ettiği halde sözleşmenin devamı için şirketleri açısından ticari fayda kalmayacağının açık olduğunu.
Muhatabın 25.11.2010 itibariyle nezlerindeki cari hesaplarında ödeme aksamalarından kaynaklı 78.000,00 ‘lik (vade farkı hariç) borcu bulunduğunu, alacaklarının 3 gün içinde ödenmesini aksi halde haklarında icra takibine geçileceğini,
Muhatabın şirketlerine keşide ettiği çek ve senetlerden 2009 yılında 3 adette 39.611,17 TL’sı, 2010 yılında 6 adette 37.000,00 TL’sı olmak üzere toplam 76,611,17 TL’sının ödenmediğini, bu durumun şirketleri açısından Bayilik Sözleşmesi’ne aykırılık teşkil ettiği ve sözleşmenin haklı olarak fesih nedeni olduğunu, ancak muhatabın … alımlarını düzenli yapması ve yükseltmesi ve borçlarını ödemelerini, aksi halde sözleşmenin fesh edileceğini, sözleşmenin feshi halinde sözleşme hükümlerine göre cezai şart ve kar kaybı talep edileceğini ve alacaklarının tahsili için icra takibine geçileceğini ihtar etmişlerdir.
Davacı vekili tarafından … adına düzenlenen … 17. Noterliği’nin … tarih ve … yevmiye nolu ihtarnamesinde; Muhatabın şirketlerine olan ödemelerini yapmadığından … 1, İcra Müdürlüğü’nde ve .. 8. İcra Müdürlüğü’nde …-…-… sayılı dosyalarda 61.000,00 TL ‘lik takip açıldığını, bunun dışında 11.829,83 TL’lık muaccelin halen, 12.000,00 TL’lik vadeli senet bedeli olmak üzere toplam 23.829,83 TL’lik alacaklarının bulunduğunu, bu durumda sözleşmeye aykırılık teşkil ettiğini, tüm bu nedenlerle muhatabın bayilik sözleşmesini 19.04.2011 itibari ile haklı nedenle fesh ettiklerini, sözleşmenin feshi nedeniyle; Sözleşmenin 17. Maddesine göre mülkiyeti şirketlerine ait olan ve muhatabın zilyetliği altında bulunan toplam 5169 adet tüplerinin 15 gün içinde … dolum tesislerine iadesini, aksi halde sözleşmenin 25. Maddesi gereği beher tüp için imalat bedeli üzerinden cezai şart talep edeceklerini, sözleşmenin 24. Maddesi gereği bayinin son bir yıl içinde …’dan aldığı …’nin en yüksek aya ait ton miktarının sözleşmenin feshi tarihindeki 12 kg’lık …’nin perakende satış fiyatı ile çarpımı sonucu bulunan bedeli bayinin cezai şart olarak ödeyeceği, bayinin son bir yılda en yüksek … satışının 18,081 kg ile Ağustos 2010 ayına ait olduğunu, buna göre 187.081 kg: 12 = 1507 adet x 61,00 TL =91.927,00 TL olduğunu, bu bedelin 3 gün içinde ödenmesini, Sözleşme sona erdiğinden sözleşmenin 11/b maddesi gereği … Bayisi olarak … tüpü servisi yaptıkları abonelerin adreslerinin şirketlerine bildirilmesini, 254. Maddeye göre muhatabın teminatlarının nakde çevrilip irad kaydedildiğini, sözleşmenin 23. Maddesine göre kar kaybı talep haklarının saklı kaldığını, sözleşme feshedildiğinden … tabela ve logolarının müzikli anonsu, telsizlerinin de 3 gün içinde iadesini, sözleşme fesh edilmekle muhatabın bundan sonra … markalı tüpler bulundurmasının bu tüplerle … satışı yapmasının … Marka ve ismini kullanmasının mümkün olmadığını, aksi davranış halinde ayrıca hukuk ve ceza davalarının açılacağını ihtar etmişlerdir.
3-Davalının Cevabi İhtarnamesi
Davalı tarafından davacı adına keşide edilen … 4. Noterliği’nin … tarih, … yevmiye numaralı cevabi ihtarnamede; Taraflar arasında yapılan ilk sözleşmenin 2005 yılında imzalandığını ve bu sözleşmenin 5 yıl süreli olduğunu, bu sözleşmenin henüz süresi dolmadan bölge Satış Şefi …’in yürürlükteki bayilik sözleşmelerinde EPDK ve ilgili Bakanlık tarafından belirlenen madde değişiklikleri nedeniyle sözleşmede bir takım değişiklikler yapılmasının zorunlu olduğunu belirterek 03.04.2009 tarihli sözleşmeyi imzalattığını, 2010 yılında tarafına teknik destek verilmemesine rağmen işyeri satışlarının Türkiye ortalamasının altında azalma He gerçekleştiğini, Mayıs-Haziran 2010 yılında satış fiyatının 12 kg tüp için 47,50 TL olarak lanse edildiğini, yaklaşık 2000 tüp satışı ile ilgili satış desteğinin şirketçe ödenmediğini, şirketin yapmakla yükümlü olduğu ve tüm diğer bayilere yaptığı araç ve personel giydirme işleminin kendi bayisi için yapılmadığını, satışlara menfi etkisinin olduğunu, kesinlikle satış, pazarlama ve kampanya desteği verilmediğini, … 1. Noterliği’nin … tarih ve … sayılı ihtar cevabında konu hakkında açıklamalarının olduğunu, 43.000,00 TL’lik borcuna karşılık 25.000,00 TL’lik teminat mektubunun nakde çevrildiğini, tüm taşınmalarına ve 12 adet aracına haciz konulduğunu, tüm araçlar için yakalama emri yazıldığını, b azı araçlarının yakalanarak trafikten men edildiğini, aylar sonra iki aracı üzerindeki şerhi kaldırdığını, bu hususlar dikkate alındığında satışların azalmasında kusurunun olmadığının görüleceğini, kendisinin zarara uğradığını, 31.12.2009 tarihinde mevcut 61.000,00 TL borcuna karşılık 19.04.2010’da şirket yetkilisi …’e sipariş tutarı 17.000,00 TL’Sl de dahil 78.000,00 TL senet verildiğini, verilen sipariş tutarına karşılık mal aliminin gerçekleşmediğini, usulsüz ve mesnetsiz olan, tarafına gönderilen ve tarafınca iade iptali yapılan alacak miktarlarının gerçeği yansıtmadığını, Sözleşmenin 17. Maddesinde bahsedilen adet tüplerin tarafına teslim edilmediğini, tüplerin zaman, adet ve tutarının çıkartılarak tarafına gönderilmesini, liste kesinleştikten sonra tüplerin tesliminin gerçekleştirileceğini, belirtilen miktarda almadığı tüplerin sözleşmenin 11. Maddesinde belirtilen şartlarda müşterilere teslim ettiğine dair dokümanların belirli sürelerde şirketlerine teslim edildiğini, Sözleşmenin 24. Maddesinde belirtilen cezai şartın tarafına uygulanmasının mümkün olmadığını, sözleşmenin şrketlerince feshinin haksız olduğunu, 2010 yılı alımlarının sektör tüketim ortalamasının (%32 azalmaya karşılık %23 azalma) altında kalması, düzenli alımı, teminat mektubunun tahsil edilerek cari hesaptan düşülmemesi, hatalı 4 adet vade farkı faturası ile cari hesabın mutabakatsızlığı, teminat, ipotek ve sipariş avanslarına karşılık şirketin genel 2-12 kg ortalama 14 gün vade ile 24-45 kg ortalama 30 gün vadeyi kullandırmaması, 61.000,00 TL yapılandırmada süreyle kısıtlı olarak 1 yıl ile sınırlanması gibi nedenlerden dolayı cezai şartın söz konusu olmadığım, abonelerin isim ve telefon numaralarının şirketlerine düzenli olarak aktarıldığını, Tazminat ve cezai şart oluşmadığından alınan teminat mektubu tutarının irad kaydedilmesinin söz konusu olmadığını, … tabela ve logolarının tarafına fatura edildiğini ve bedeli mukabilinde iadesinin gerçekleşeceğini, telsizlerde bilgi işlemde online bağlantı ile işlemler gerçekleştiğinden beş yıl önce bedelinden kullanımı ile ilgili tazmin düşülerek iade edildiğini ve bedelinin tarafına ödendiğini ihtar etmiştir.
Davalının ticari defterlerinin incelenmesi için … Nöbetçi Asliye Hukuk Mahkemesine 14/05/2013 tarihli duruşma ara kararı gereği talimat yazılmış, talimat mahkemesince alınan bilirkişi raporunda özetle; 1- Davacının dava dilekçesinde belirttiği, iade edilmeyen boş tüp bedelleri, sözleşmeye dayanan ye davacı şirket zararı olarak belirtilen tutar ve yine sözleşmeye dayanan fesihle ilgili cezai şarta ait tutarlardan hiç birinin davalıya ait 2009,2010, ve 2011 yıllarına ait ticari defterlerinde bulunmadığı, 2- Davalının 2009-2010 ve 2011 yıllarında davacıdan boş tüp alışı bulunmadığı ilgili yıllardaki mal alışlarının sadece … alımlarından kaynaklandığı, 3-Davacının sözleşmeyi feshettiği tarihte davalıdan herhangi bir alacağının bulunmadığı, 4-Sözleşmenin fesih tarihinde davalının stoklarında 12 kg’lık dolu tüp bulunmadığı, 61 adet 24 kg’lık. 14 adet 45 kg’lık 74 adet 2 kg’lık dolu tüp bulunduğu diğer tüplerin muhtemelen abonelerde olduğu ve bayiliğin iptal edilmiş olması nedeniyle geri dönüşünün mümkün olmadığı yönünde görüş ve kanaatte bulunmuştur.
Mahkememizin 15/05/2012 tarihli ara kararı gereğince dosya rapor hazırlanmak üzere mali müşavir, akaryakıt sektör uzmanı, hukukçu bilirkişilere tevdi edilmiş, bilirkişiler tarafından ibraz edilen 10/01/2013 havale tarihli raporda özetle;Yukarıda açıklanan gerekçelerle; 1) Taraflar arasındaki bayilik sözleşmesinin, davalının borçlarının ihlal etmesi nedeniyle Havacı tarafından haklı sebeple feshedildiği; bu nedenle de davacının davalıdan, sözleşmenin ilgili hükümlerinde ve taahhütnamede öngörülmüş olan karmahrumiyeti tazminatı alacağı ile cezai şart alacaklarına hak kazandığı; 2) Dolayısıyla da davacının davalıdan; Sözleşmenin 23’üncü maddesi uyarınca 118.133,85 TL’lik kar mahrumiyeti alacağına hak kazandığı, şimdilik 2.000 TL’lik kısmını talep ettiği için bu talebiyle bağlı olduğu; işbu tazminat alacağının, sözleşmenin feshedildiği ve dolayısıyla da kar mahrumiyeti zararının doğduğu 19.04.2011 tarihinden (temerrüt tarihinden) itibaren işleyecek ticari faizi (avans faizi) ile birlikte tahsili gerektiği; zira tazminat alacaklarına, borç ihlalinin gerçekleştiği tarihten itibaren temerrüt faizi işletilebileceği; b- Sözleşmenin 24’üncü maddesi uyarınca 93.639,68 TL’lik cezai şart l alacağına hak kazandığı; şimdilik 2.000 TL’lik kısmım talep ettiği İçin bu talebiyle bağlı olduğu; İşbu cezai şart alacağının, davacının işbu cezai şart alacağını davalıdan talep ettiği, 19.04.2011 tarihli fesih ihtarnamesinin davalıya tebliği edildiği tarihten 3 gün sonrasından itibaren işleyecek ticari faizi (temerrüt faizi) ile birlikte tahsili gerektiği; zfra cezai şart alacaklarına, cezai şartın ödenmesinin İhtar edildiği tarihten itibaren temerrüt faizi işletilebileceği; işbu ihtarnamenin davalıya hangi tarihte tebliğ edildiği anlaşılmadığından, davalının cevabi ihtarnamesinin keşide edildiği 28.04.2011 tarihinden 3 gün sonrası olan01.05.2011tarihinden İtibaren işletilecek faizi iie birlikte tahsili gerektiği; c- Sözleşmenin 25,’inci maddesi uyarınca 38.532.00 TL cezai şart alacağına hak kazandığı:, şimdilik 3.000 TL’lik kısmını talep ettiği için bu talebiyle bağlı, olduğu; Davacı davalıya, işbu cezai şart alacağının ödenmesini dava tarihinden önce ihtar etmek suretiyle davalıyı temerrüde düşürmediğinden, davacının bu alacağının dava tarihinden itibaren işletilecek ticari faizi {avans faizi) ile birlikte tahsili gerektiği; zira cezai şart alacaklarına, cezai şartın ödenmesinin ihtar edildiği tarihten itibaren temerrüt faizi işletilebileceği; d- Taahhütnamenin ilgili hükmü uyarınca 12.000 TL cezai şart alacağına hak kazandığı; Davacı davalıya, işbu cezai şart alacağının ödenmesini dava tarihinden önce ihtar etmek suretiyle davalıyı temerrüde düşürmediğinden, davacının bu alacağının dava tarihinden itibaren işletilecek ticari faizi (avans faizi) ile birlikte tahsili gerektiği; zira cezaişart alacaklarına, cezai şartın ödenmesinin ihtar edildiği tarihten itibaren temerrüt faizi İşletilebileceği yönünde görüş ve kanaatte bulunmuşlardır.
Mahkememizin 14/04/2015 tarihli ara kararı gereğince dosya rapor hazırlanmak üzere grafolog bilirkişiye tevdi edilmiş, bilirkişi tarafından ibraz edilen 22/07/2015 havale tarihli raporda özetle;Yazı ve imza incelemelerinde geçerli tüm grafolojik tam yöntemleri dikkate alınarak; lup, stereomikroskop, S523 documentdedector ve bilgisayar/scan kullanılarak yapılan incelemelerde; İnceleme konusu; 18 adet makbuzdaki …’e atfen atılmış imzalann, karşılaştırma belgelerindeki …’e ait imzalara kıyasla; aralannda bu imzalann …’e ait olduğunu gösterecek her hangi bir grafolojik ilişki saptanmadığı yönünde görüş ve kanaatte bulunmuştur.
Mahkememizin 30/05/2017 tarihli ara kararı gereğince dosya ek rapor hazırlanmak üzere mali müşavir, akaryakıt sektör uzmanı, hukukçu bilirkişilere tevdi edilmiş, bilirkişiler tarafından ibraz edilen 07/11/2017 teslim tarihli raporda özetle;Her iki bilirkişi rapor dikkate alındığında heyetimizce düzenlene kök rapor aşamasında; davacının sunduğu depozito makbuzları üzerinde yapılan inceleme tespit edilen 1388 adet tüplerin maliyeti olarak hesap edilen 38.532,00 TL ( tüplerin cezai şart bedeli) cezai şart bedelinin davacı yanca “talep edılmesinin mümkün olmayacağı kanısını varılmaktadır.Davalının ayrıca kar mahrumiyeti ve sözleşme gereği hesaplanan cezai şart bedellerinin haksız olduğunu beyan etmiştir. Kök rapor aşamasında davacının mahrum kalınan karını (günlük ortalama alım 463,27ton*255 TL ton başına kar=1118.133.58 TL: talep edebileceği cezai şart miktarının ise (463,27 ton* 255 TL =) 96.639,08 TL belirlenmiştir. Davalının itirazları üzerine dosya kapsamında yapılan incelemeler neticesinde kök rapor aşamasında tespit edilen Kar Mahrumiyeti tutarı ve cezai şart talebi tutarının aksi yönünde hesaplanmasını gerektirecek herhangi bir bilgi ve belgenin dosya içerisinde bulunmadığı görülmüştür. Bununla birlikte hesaplanan kar mahrumiyeti ve cezai şart miktarların hukuki kısımda da açıklandığı üzere sözleşmenin 24 ve_25. Maddeleri dikkate alınarak hesaplamıştır. Bu hususta kök rapordaki kanaatimiz korunduğu yönünde görüş ve kanaatte bulunmuşlardır.
Bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre; Taraflar arasındaki bayilik sözleşmesinin, davalının borçlarını ihlal etmesi nedeniyle Davacı tarafından haklı sebeple feshedildiği; bu nedenle de davacının davalıdan, sözleşmenin ilgili hükümlerinde ve taahhütnamede öngörülmüş olan kar mahrumiyeti tazminatı alacağı ile cezai şart alacaklarına hak kazandığı, Davacı vekili tarafından davalı … adına … 17. Noterliği’nden çekilen … tarih ve … yevmiye nolu ihtarnamesinin davalıya 22/04/2011 tarihinde tebliğ olduğu, ihtarnamede 3 günlük süre verildiği ve temerrüdün 26/04/2011 tarihinde oluştuğu anlaşılmakla; Davanın kabulüne, 2.000,00 TL kar mahrumiyeti, sözleşmenin 24. Maddesinden kaynaklı 2.000,00 TL cezai şart bedeli, sözleşmenin 25. Maddesinden kaynaklı 3.000,00 TL cezai şart bedeli, taahhütnamenin ilgili hükmü uyarınca 3.000,00 TL cezai şart bedeli olmak üzere toplam 10.000,00 TL nin 26/04/2011 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, karar verilerek aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM:Açıklanan gerekçeye göre;
1-Davanın kabulüne, 2.000,00 TL kar mahrumiyeti, sözleşmenin 24. Maddesinden kaynaklı 2.000,00 TL cezai şart bedeli, sözleşmenin 25. Maddesinden kaynaklı 3.000,00 TL cezai şart bedeli, taahhütnamenin ilgili hükmü uyarınca 3.000,00 TL cezai şart bedeli olmak üzere toplam 10.000,00 TL nin 26/04/2011 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Karar tarihine göre alınması gereken 683,10 TL harçtan peşin alınan 148,50 TL harcın mahsubu ile bakiye 534,60 TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydedilmesine,
3-Davacı duruşmalarda kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi hükümleri gereğince hesaplanan 2.180,00 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan toplam 3.373,15 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yatırılan ve artan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
6-Karar kesinleştiğinde Mahkeme kasasındaki belge aslının iadesine,
Dair verilen karar davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğden itibaren 2 hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliyesi ( İstinaf Mahkemesi ) nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usülen anlatıldı. 27/03/2018

Katip …

Hakim …

MASRAF BEYANI
166,90 TL Harç Masrafı
2.800,00 TL Bilirkişi Ücreti
406,25 TL tebligat ve müzekkere gideri
TOPLAM : 3.373,15 TL