Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2014/286 Esas
KARAR NO : 2018/512

DAVA : Menfi Tespit ve İstirdat (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 25/08/2014
KARAR TARİHİ : 09/04/2018

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA VE TALEP :
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin yetkili hamil sıfatı ile elinde bulunan 387.399,83 TL tutarındaki 42 adet çeki ödeme aracı olarak ciro ederek müvekkili ile ticari ilişkiye istinaden … Sanayi ve Ticaret A.Ş ye teslim etmek üzere kargoya verdiğini, söz konusu çeklerin gönderilen şirkete ulaşmadığının öğrenilmesi üzerine kargo şirketi ile yapılan görüşmede kargo şirketinde 15/01/2014 tarihinde meydana gelen hırsızlık nedeniyle söz konusu çeklerin tamamının çalındığını, konuyla ilgili olarak emniyet müdürlüğüne müracat ederek buna ilişkin tutanak tuttuklarını ve çek iptalini, ödeme yasağı kararı verilmesi ihtiyati tedbir olarak talep ettiklerini, … 1.Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas sayılı dosyasından bahse konu çekler için ödeme yasağı kararı verildiğini ve aynı tensip kararı ile tevdi mahali tayin edilerek …bank Karşıyaka Şubesine çekteki keşidecilerin çek bedellerini yatırmaları yönünde karar verilmiş olup bir kaç çek dışında bütün çeklerin bedellerinin tevdi mahalline depo edildiğini, diğer taraftan çalınan çeklerin büyük bir kısmının kötüniyetli üçüncü kişilerin eline geçerek … firmasının kaşe ve imza taklit edilerek çeklerin tedavüle sokulduğunu, çekler üzerinde ödeme yasağı olduğundan herhangi bir ödeme yapılmadığını, ancak buna rağmen çeklerin büyük bir kısmının icraya konularak müvekkili şirket de dahil olmak üzere müracaat borçluları ve çek keşidecilerinin haciz ile tazyik edildiğini, davaya konu 5 adet çekin davalı … Faktoring AŞ olarak ciro edilerek … Faktoring’ e teslim edildiğini, faktoring şirketi tarafından iş bu çeklere ilişkin olarak herhangi bir ödeme talebinde bulunulmadığını ve açtıkları çek iptali davasında ek karar ile dava konusu 5 çek ve tahsil edilemeyen diğer çekler bakımından dosyanın tefrik edildiğini, davalı faktoring şirketi tarafından dava konusu bu 5 adet çekin tefrik olunan .. 1.Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı dosyasına teslim edildiğini ve müvekkiline istirdat davası açılması için süre verildiğini, davalı şirketin mevzuata göre özel kanun hükümlerine tabi olan bir finans şirketi olduğunu, bir çeki iktisap ederken uyması gereken zorunlu kurallara tabi olduğunu, ancak davalının yükümlülüklere akırı davranarak çekleri iktisap ederken kusurlu davrandığını, TTK 792 maddedeki davalının iktisapta ağır kusurunun bulunması nedeni ile çekleri geri vermekle yükümlü bulunduğunu, kambiyo senetlerine dayalı olarak bir mal veya hizmet satışından doğmuş fatura ile tevsik edilmeyen alacakları devir alamayacak olan faktoring şirketinin fatura ile tevsik edilen alacaklarda istihbarat ve kontrol yükümlülüğünün bulunduğunu, davalının bu yükümlülüğünü yerine getirmediğini, davalı şirketin geri vermekle yükümlü olduğu çekleri tahsil etmemesi gerektiğini, aksi taktirde müvekkil şirketin hem davalıya hemde kendinden sonra gelen ve imzası sahte olan firmaya borcunun devam edeceğini ve çek bedellerinin tevdi mahalli hebasına depo edildiğini bu bağlamda 1 çek yaprağı için 3 ayrı ödeme yapmasının söz konusu olduğunu ileri sürerek müvekkili şirkete ait olan ancak çalındığı belirtilen çeklerin TTK. 792 uyarınca müvekkiline geri verilmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP :
Davalı vekili davaya cevap dilekçesinde özetle; dava konusu çekler incelendiğinde müvekkilinin meşru ve yetkili hamil olduğunun anlaşılacağını, davacı tarafın iddia ettiği gibi müvekkilinin çeki iktisabında ağır kusuru bulunduğunu davacının ispat etmesi gerektiğini, müvekkilinin bir faktoring şirketi olması, dava konusu çeki faktoring sözleşmesi kapsamında temlik alınan bir faturanın ödeme vasıtası olarak elde etmiş olmasının müvekkilinin kötüniyetli yada iktisabında ağır kusuru olduğu anlamına gelmeyeceğini, bir kambiyo senedinin ciro yoluyla faktoring şirketine devri halinde kambiyo senedinden dolayı kendisine başvurulan kişinin, düzenleyen veya önceki hamillerden biriyle kendi arasında doğrudan doğruya var olan ilişkilere dayanan defileri faktoring şirketine karşı ileri sürülemeyeceğini, müvekkilinin 6361 Sayılı Yasanın belirttiği tüm yükümlülüklerini yerine getirerek çeki iktisap ettiğini, müvekkilinin yasa ve mevzuata uygun olarak dava dışı … Plastik Teks San ve Tic Ltd Şti. ile faktoring sözleşmesi imzaladığını ve bu sözleşme çerçevesinde dava dışı şirketin 3.şahıslardan olan alacakları karşılığında ön ödeme yoluyla finansman temin ettiğini, davacı tarafın dava konusu çek nedeniyle müvekkiline karşı açtığı davanın yasal dayanağının bulunmadığını beyan ederek davacının davasının TTK 792 ve 6361 Sayılı Yasanın 9/III maddesi mucibince usulden reddine, esasa girilmesi halinde davanın esastan reddine, yargılama giderleri ve vekalet üvretinin davacıya yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER :
Çek dökümü, 15/01/2014 tarihli müşteki ifade tutanağı, … 1. ATM … E sayılı 29/05/2014 tarihli karar, … 1. ATM … sayılı 29/05/2014 tarihli ek karar, 27/01/2014 tarihli ödeme yasağı kararı, 25/02/2014 keşide tarihli … seri nolu 10.685 TL bedelli, 28/02/2014 keşide tarihli … seri nolu 4.655 TL bedelli, 28/02/2014 keşide tarihli … seri nolu 6.000 TL bedelli, 27/02/2014 keşide tarihli 7095859 seri nolu 11.714,74 TL bedelli, 19/02/2014 keşide tarihli … seri nolu 10.000 TL bedelli, 25/02/2014 keşide tarihli 10.685 TL bedelli çek fotokopileri, 08/07/2010 tarihli Genelge, …bank… Şubesi tevdi mahalli hesabına ait döküm, Faktoring Sözleşmesi, çeklerin iktisabına ilişkin irsaliyeli faturalar, alacak bildirim formları ve çek çıkış bordroları fotokopileri.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ KABUL VE GEREKÇE:
Davacı tarafından açılan dava, İİK 72. maddesine dayalı menfi tespit ve istirdat davasıdır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacının dava konusu çeklerin yetkili hamili olup olmadığı, ayrıca davalı faktoring şirketinin dava konusu çekleri iktisapta ağır kusurlu olup olmadığı, davacının dava konusu çeklerden dolayı davalıya borçlu olup olmadığı ve çeklerin istirdatının gerekip gerekmediği hususlarındadır.
Dava konusu çeklerde, davalı faktoring şirketinin yasal hamil olduğu, davalı faktoring şirketinden önceki cirantaların geriye doğru sırasıyla … Tic Ltd Şti, Estaş İç ve Dış Tic AŞ, … San Tic AŞ olduğu, davacının iddiasının, … Plastik ve Metal San Tic AŞ’ye gönderilmek üzere kargoya verdikleri çeklerin çalındığı ve kötüniyetli üçüncü kişilerin eline geçerek … Tic AŞ’nin kaşe ve imzası taklit edilerek çeklerin tedavüle konduğu yolundadır.
Davacı vekilince … Plastik Teks San ve Tic Ltd Şti ile … Tic AŞ’nin ticari defterleri üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılması istenmiş ise de, daha sonra davacı vekilince … Tic AŞ ticaret sicilinden resen terkin edilmiş olduğu için adres bildirilemeyeceği ve ticari defter incelemesine gerek olmadığı beyan edilmiş, … Plastik Teks San ve Tic Ltd Şti’nin adresine gönderilen, ticari defterlerinin bilirkişi incelemesine esas olmak üzere gönderilmesine ilişkin yazının iade edilmesi ve taraflarca bilirkişi incelemesi talep edilmemesi üzerine tahkikatın bittiği bildirilerek sözlü yargılamaya geçilmiştir.
MK 6. maddesi gereğince bir vakıadan kendi lehine haklar çıkaran/iddia eden taraf o vakıayı ispat etmeye mecburdur. İspat yüküne ilişkin bu genel kural menfi tespit davaları için de geçerlidir. Menfi tespit davasında borçlu, borçlanma iradesinin bulunmadığını ya da borçlanma iradesi bulunmakla birlikte daha sonra ödeme gibi bir nedenle düştüğünü ileri sürebilir. Borçlu borcun varlığını inkar ediyorsa bu durumda ispat yükü davalı alacaklıya düşer. Borçlu varlığını kabul ettiği borcun düştüğünü ileri sürüyorsa ispat yükü doğal olarak davacı borçluya düşer.
6361 Sayılı Finansal Kiralama Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’nun 9/2 maddesi gereğince, Faktoring Şirketi Kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde kambiyo senetlerine dayanıyor olsa bile, bir mal veya hizmet satışından doğmuş fatura ile tevsik edilemeyen alacaklar ile Kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde tevsik edilmeyen mal veya hizmet satışına bağlı doğacak alacakları devir alamaz veya tahsilini üstlenemez. 9/3 maddesi gereğince, Bir kambiyo senedinin ciro yoluyla faktoring şirketine devri halinde, kambiyo senedinden dolayı kendisine başvurulan kişi, düzenleyen veya önceki hamillerden biriyle kendi arasında doğrudan doğruya var olan ilişkilere dayanan def’ileri faktoring şirketine karşı ileri süremez; meğerki faktoring şirketi kambiyo senedini iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olsun.
Somut olayda, davacı davaya konu çeklerin çalındığından ve sahte imza ile tedavüle konduğundan bahisle davalıya borçlanma iradesinin bulunmadığını ileri sürdüğünden ispat yükü davalı alacaklıya düşer. Davalı alacaklı ise temel ilişkiden mücerret borç ikrarını içeren kambiyo senedi (çek)’ne dayandığından ispat yükü yer değiştirmektedir. Bu durumda davacı davaya konu çeklerin çalındığını ve sahte imza ile tedavüle konduğunu, ayrıca davalı faktoring şirketinin bu durumu bilerek çekleri iktisap ettiğini ispatla yükümlüdür.
6361 Sayılı Kanun’un yukarıda belirtilen maddesine ve Faktoring İşlemlerinde Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in istihbarat çalışması başlıklı 5. Maddesine uygun olarak davalı faktoring şirketinin, dava dışı … Otomasyon Sis. Plastik Teks San ve Tic Ltd Şti ile imzalanan faktoring sözleşmesi kapsamında borçlusu dava dışı … Tic AŞ olan irsaliyeli faturaları temlik almış olduğu, buna karşılık teslim edilen çeklerden dava konusu çekleri tahsil etmek üzere teslim almış olduğu, bu şekilde devir aldığı kambiyo senetlerinden kaynaklanan alacağı, alacağı doğuran temel ilişkiye ait faturalarla ve çek bordroları ile tevsik ettiği anlaşılmış, davalı faktoring şirketinin çekin iktisabında kötü niyetli ya da ağır kusurlu olduğu ispat edilemediğinden davacının dava konusu çeklerden dolayı davalıya borçlu olduğu kabul edilerek davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Açıklanan yasal gerektirici nedenlere göre;
1-Davanın reddine,
2-Harçlar Kanununca alınması gerekli 35,90 TL ilam harcının peşin yatırılan 735,30 TL harçtan mahsubu ile fazla yatırılan 710,10 TL harcın davacıya iadesine,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T gereğince hesaplanan 5.086,02 TL avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde davacıya iade edilmesine,
Dair tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık yasal süresi içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar taraf vekillerinin yüzüne karşı açıkça okunup, usulen anlatıldı.09/04/2018

Katip …

Hakim …