Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2014/279 Esas
KARAR NO : 2020/592

DAVA : Çek İstirdadı
DAVA TARİHİ : 15/08/2014
KARAR TARİHİ : 25/11/2020

Mahkememizde görülmekte olan Çek İstirdadı davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA VE TALEP :
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Şirket yetkilisi …’nin işyerine gittiğinde şirket kasasının patlatılarak açıldığının ve kasadaki nakit para ile on adet müşteri çeki ile boş çek koçanlarının çalındığının görüldüğünü, çalınan çeklerle ilgili bilgilerin tespit edilerek bankaların ikaz edilerek … Polis Merkezine başvuru yapılarak ve … Cumhuriyet Başsavcılığı …ve … soruşturma dosyalarının açtırıldığını, dava konusu çekin de bulunduğu çeklerin iptali için … 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’ne … E sayılı dosyası ile çek iptali ve ödeme yasağı ile ilgili dava açıldığını, davalı tarafın 3 adet çek ile ilgili 15.07.2014 tarihinde dosyaya yetkili hamil sıfatı ile müracaat ettiğinden, ilgili mahkeme tarafından 1 ay süre içerisinde tedbir talepli olarak istirdat davası açılması hususunda taraflarına süre verildiğini, dava konusu çeklerin üzerindeki imzaların şirket yetkilisinin imzası taklit edilerek atılan sahte imzalar olduğunu ve bu sebeple sahte imza ile ciro edilen çeklerdeki ciro zincirinin şeklen olmazsa da gerçek anlamda kopmuş ve müvekkili şirket alacaklısı olduğu çeklerin borçlusu haline gelerek mağdur olduğunu ve müvekkili şirketin …Tic.Ltd.Şti. ile hiçbir ticari münasebetinin olmadığını, davalı şirketin iktisap ettiği çekler nedeniyle kötü niyetli hamil olduğunu ve davalının ticari örf ve teamülleri ihmal ettiğini, davalının çekleri iktisap ederken gerekli istihbarat çalışmalarını yapmadığını, fatura tutarları ile çek tutarlarının örtüşmesini göz ardı ederek ve çeklerin düzenlenilen faturalara istinaden alındığını gösterir bir belgeye de dayanmadığından … 4. ATM … Esas sayılı dosyasında çekin yetkili hamili olduğunu iddia eden davalının kötü niyetli veya ağır kusurlu olduğunun değerlendirilmesi gerektiğini ileri sürerek Keşidecisi … olan … Bankası … Şubesine ait … çek numaralı 15.06.2014 keşide tarihli 2.625,00 TL bedelli, Keşidecisi … Ltd.Şti. olan … Şubesine ait … çek numaralı 19.06.2014 keşide tarihli 5.000,00 TL bedelli, Keşidecisi…-… olan, … şubesine ait … çek numaralı 16.06.2014 keşide tarihli 9.475,00 TL bedelli çeklerin istirdadına, vekâlet ücreti ve tüm yargılama giderlerinin davalı taraflara tahmiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP :
Davalı vekili davaya cevap dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin müşterisi … ile imzalanan faktoring sözleşmesi uyarınca daha önce doğmuş veya sözleşme süresi içerisinde doğacak alacaklarını müvekkili şirkete devrettiğini, müvekkilinin çeklerin meşru hamili olduğunu, dava dışı …’ın fatura alacağının müvekkili şirket tarafından temlik alındığını ve söz konusu temlik işlemine istinaden dava konusu çeklerin müvekkili şirkete verildiğini, dava konusu çeklerin dayanağı faturanın ticari ilişkinin varlığını teyit ettiğini, müvekkilinin faktoring sözleşmesinde belirtilen usullerde ilgili kanun ve yönetmeliklere uygun iyi niyetli biçimde alacağını temlik aldığını, ayrıca müvekkilinin çekin keşidecisini ve davacı şirket ile aradaki cirantaları tanımadığını, müvekkilinin muhatabının son ciranta olan sözleşmeli müşterisi … olduğundan aradaki şahıslar ile ilişkiyi ve çekin ne şekilde el değiştirdiğini bilecek durumda olmadığını, müvekkilinin faturaya istinaden satın alınan bir alacağa yönelik gerçekleştirilen işlemlerin usul ve yasaya uygun olduğunu, davacı iddialarının müvekkili şirket açısından yok hükmünde olduğununu, TTK hükümleri değerlendirildiğinde müvekkilinin faktoring işlemlerinde herhangi bir usulsüzlük bulunmadığını beyan ederek davanın reddine, yargılama giderleri ve ücreti vekâletin davacıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER :
Fatura örneği, faktoring sözleşmesi örneği, davaya konu çek asılları üzerinde yaptırılan inceleme sonucu aldırılan grafolog ve Adli Tıp Kurumu raporları, mali müşavir bilirkişi raporu.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ KABUL VE GEREKÇE:
Davacı tarafından açılan dava, çek istirdadına ilişkindir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, dava konusu çeklerdeki imzaların davacı şirket yetkililerine ait olup olmadığı vedava konusu çeklerin davalı faktoring şirketinden istirdatının istenip istenemeyeceği hususlarındadır.
Davacı şirketin 01/01/2014 tarihinden itibaren şirketi temsile yetkili kişilerinin … ve … oldukları anlaşılmıştır.
Davacının işyeri adresine 9.03.2014 tarihinde hırsızlık olayı meydana gelerek çeklerin çalınmış olduğu ve bu durumun davacı tarafından … Polis Merkezine bildirildiği ve 8.03.2014 tarihinde… Cumhuriyet Başsavcılığı … dosyası ile soruşturma başlatıldığı, … 4. Asliye Ticaret Mahkemesine … E sayılı dosyası ile çek iptali ve ödeme yasağı ile ilgili dava açarak ödeme yasağı aldırdığı anlaşılmıştır.
Deliller toplandıktan sonra davaya konu edilen çekler üzerinde grafolog bilirkişi tarafından inceleme yapılmış, grafolog… mahkememize hitaben düzenlemiş olduğu raporunda özetle; İnceleme konusu … Bankası … Şubesine ait keşide yeri …, keşide tarihi 15/06/2014 olan … çek numaralı, 2.625,00 TL tutarlı çekte …Tic.ltd.şti. adına atılmış 1. ciro imzası ile ilgili şirkette imza atmaya yetkili …’ye ait mukayese imzalar arasında, tersim biçimi, işleklik derecesi, alışkanlıklar, istif, eğim, doğrultu, seyir, hız ve baskı derecesi bakımından uygunluk ve benzerlikler saptandığından söz konusu … Bankasına ait çekte bulunan 1. ciro imzasının …’nin eli ürünü olduğunu, 2. inceleme konusu … Bankası A.Ş … Şubesine ait, keşide yeri …, keşide tarihi 16/06/2014 (okunur) olan, … çek numaralı, 9.475 tutarlı ve …bank A.Ş … şubesine ait, keşide yeri …, keşide tarihi 19/06/2014 olan … çek numaralı 5.000,00 TL tutarlı toplam iki adet çekte … Tur. Tic.ltd.şti. adına atılmış 1. ciro imzaları ile ilgili şirket yetkilileri … veya …’ye ait mevcut mukayese imzalar arasında yukarıda sayılan tanı unsurları bakımından farklılıklar saptandığından söz konusu … Bankası ve …banka ait çeklerde bulunan 1. ciro imzalarının mevcut mukayese imzalarına kıyasla şirket yetkilileri … veya …’nin eli ürünü olmadığını bildirmiştir.
İtirazlar üzerine bu defa dosya Adli Tıp Kurumuna gönderilmiş, Adli Tıp Kurumu Fizik İhtisas Dairesi mahkememize hitaben düzenlemiş olduğu raporunda özetle; Tersim biçimi, işleklik derecesi, alışkanlıklar, istif, eğim, doğrultu, seyir, hız ve baskı derecesi bakımından yapılan incelemede; inceleme konusu çeklerde “…” kaşe izi üzerine atılı basit tersimli 1. ciranta imzaları ile …, …’nin mevcut mukayese imzaları arasında ilgi ve irtibat tespit edilemediğini bildirmiştir.
Adli Tıp Kurumu Fizik İhtisas Dairesi’nin imza incelemesi konusunda en üst merci olması karşısında ATK Raporu’na itibar edilmiş ve dava konusu çeklerdeki imzalar ile davacı şirket yetkililerinin imzaları arasında ilgi ve irtibat tespit edilememiş ise de, TTK 677 maddesi ” Bir Poliçe, poliçe ile borçlanmaya ehil olmayan kimselerin imzasını, sahte imzaları, hayali kişilerin imzalarını yahut imzalayan ya da adlarına imzalanmış olan kişileri herhangi bir sebeple bağlamayan imzaları içerirse, diğer imzaların geçerliliği bundan etkilenmez ” hükmünü amir olup bu hüküm gereğince, senetteki ciro silsilesinin düzgün olması ve senedi devralanın kötü niyeti veya iktisabında ağır kusuru bulunmaması halinde, senedi ciro ile devralan iyi niyetli ve yetkili hamil sayılır. Bu nedenle, dava dışı …- … ve tarafların ticari defterleri üzerinde bilirkişi incelemesi yapılarak dava konusu çeklerin faktoring ilişkisi çerçevesinde faktoring şirketi tarafından usulüne uygun olarak temlik alınıp alınmadığı, istirdat şartlarının oluşup oluşmadığı hususlarında bilirkişi raporu düzenlenmek üzere dosyamız mali müşavir …’ya tevdi edilmiş, bilirkişi tarafından düzenlenen raporda özetle; Davalı faktoring şirketinin dava konusu çeklerle ilgili dava dışı … ile 05.03.2014 tarihinde, 500.000 TL limitli faktoring sözleşmesi imzalayarak dava dışı …’ın, dava dışı …Tic. Ltd. Şti adına düzenlenmiş 28.02.2014 tarihli 64.929,50 TL’lik faturanın 26.950,00 TL’ sini temlik ederek davaya konu çekleri bu temlik sözleşmesi gereğince müşterisinden usulen yönetmeliğin 22/2. maddesine uygun olarak temliken aldığı beyan edilmiştir. Bilirkişi Raporu, dosya kapsamına uygun, ayrıntılı, açıklayıcı ve hüküm kurmaya elverişlidir.
Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmeliğin “Şirketlerin yapamayacakları iş ve işlemler” başlıklı 22. maddesine göre; “(1) Şirketler; a) Ana faaliyet konuları dışında faaliyette bulunamazlar, b) Teminat mektubu veremezler, c) 28.7.1981 tarihli ve 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa göre menkul kıymet ihracı ile uluslararası piyasalardan ödünç para alınması dışında mevduat veya her ne ad altında olursa olsun bir ivaz karşılığı para toplayamazlar. (2) Birinci fıkrada belirtilen hususlara ilave olarak faktoring şirketleri kambiyo senetlerine dayalı olsa bile, bir mal veya hizmet satışından doğmuş veya doğacak fatura veya benzeri belgelerle tevsik edilemeyen alacakları satın alamazlar veya tahsilini üstlenemezler”. Dolayısıyla faktoring şirketlerinin devir aldığı alacak bir kambiyo senedinden kaynaklanıyor olsa bile alacağı doğuran temel ilişkiye ait fatura veya benzeri belgelerle bunu tevsik etmeleri gerekmektedir. Bu hüküm, nitelikçe “düzenleyici amir bir hüküm” olarak kabul edilmektedir. Faktoring şirketinin müşterisinden temliken aldığı bir alacağı takip edebilmesi için alacak bir kambiyo senedinden kaynaklansa bile faktoring sözleşmesi ile beraber, alacağı doğuran temel satım ilişkisine ait fatura ve benzeri belgeleri de ibraz etmek zorundadır.
Somut olayda, davalı … A.Ş. ile dava dışı … arasında 05.03.2014 tarihinde 500.000 TL limitli faktoring sözleşmesi imzalandığı, faktoring sözleşmesine istinaden faktoring şirketi ile dava dışı … arasında iki adet işlem gerçekleştirildiği, birinci işlemin dava dışı … tarafından, dava dışı …Tic.Ltd.Şti.ne kestiği … tarih, … seri numara ve 25.606,00 TL tutarlı faturadan doğan 12.500 TL tutarlı alacağının “Alacak Bildirim Formu” ile temliki olduğu, ikinci işlemin iş bu davanın konusunu oluşturduğu, 17.03.2014 tarihinde davalı … ile dava dışı …- … arasında içerisinde dava konusu üç adet çekin de bulunduğu altı adet çek ile ilgili 28.02.2014 tarihli 64.929,15 TL faturanın, 28.900,00 TL’sinin davalıya temlik edildiği, davalı faktoring şirketinin dava dışı … tarafından … Tic. Ltd. Şti.’ne kestiği … tarih, … seri numara ve 64.929,50 TL tutarlı faturadan doğan 28.900,00 TL tutarlı alacağını “Alacak Bildirim Formu” ile temlik ettiği, bildirim formunda davalı faktoring şirketine, “ Aramızda akdolunmuş faktoring sözleşmesi hükümleri ve bilcümle ekleri çerçevesinde tarafınıza temlik etmiş olduğumuz alacaklarımızla ilgili…26.950,00 TL’ nin … hesabına gönderilmesi.” şeklinde talepte bulunduğu, davalı faktoring şirketinin 17.03.2014 tarihinde … bankası … Şubesi 119/6297101 numaralı hesaptan, dava dışı iban hesabına 26.950,00 TL tutarlı EFT işlemi gerçekleştirdiği, davanın dayanağını oluşturan 2.625,00 TL bedelli çekin dava dışı … tarafından, 5.000,00 TL bedelli çekin dava dışı … Ltd. Şti. tarafından, 9.475,00 TL bedelli çekin dava dışı … tarafından davacı emrine keşide edildiği, davaya konu olan her üç çekin sırasıyla davacı tarafından dava dışı … San. Tic. Ltd. Şti’ne ciro edildiği, davacı tarafın çekleri ciro etmeden çaldırdığına dair savcılığa suç duyurunda bulunduğu, dava dışı … Şirketi tarafından son ciranta dava dışı …’a fatura karşılığı ciro edildiği, … tarafından da faktoring şirketi olan davalı …A.Ş.’ye fatura karşılığı temlik ciro edildiği anlaşılmaktadır. Davalı faktoring şirketi, dava dışı … tarafından …Tic. Ltd. Şti adına düzenlenmiş 28.02.2014 tarihli 64.929,50 TL’lik fatura ibraz etmiştir.
Kambiyo senetleri ile ilgili hak sahipliğini ispat külfeti hakkındaki TTK 686. maddesinde de poliçe herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, yeni hamilin ancak poliçeyi, kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisabında ağır kusuru bulunduğu takdirde o poliçeyi geri vermekle yükümlü olacağı düzenlenmiş olup alacaklı ile borçlu arasındaki hukuki ilişkinin iyi niyetli üçüncü kişi durumundaki hamilleri etkilemeyeceği dikkate alınarak davalı … A.Ş.’nin davaya konu çekleri, Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmeliğin 22/2. maddesine uygun olarak elinde bulundurduğu anlaşılmış, davalının dava konusu çekleri kötü niyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisabında ağır kusurlu olduğu kanıtlanamamış, davalının yetkili hamil olduğu kabul edilerek davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Açıklanan yasal, gerektirici nedenlere göre;
Davanın reddine,
Harçlar Kanununca alınması gerekli 54,40 TL ilam harcının peşin yatırılan 292,05 TL harçtan mahsubu ile bakiye 237,65 TL harcın davacıya iadesine,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T gereğince hesaplanan 4.080,00 TL avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
Davacı tarafından yapılan masrafların kendi üzerinde bırakılmasına,
Davalı tarafından yapılan 42,50 TL yargılama giderlerinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, kullanılmayan bakiye gider avanslarının yatıran taraflara iadesine,
Dair tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık yasal süresi içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar taraf vekillerinin yüzüne karşı açıkça okunup, usulen anlatıldı. 25/11/2020

Katip
¸e-imzalıdır

Hakim
¸e-imzalıdır