Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2014/212 Esas
KARAR NO : 2018/483

DAVA : Alacak (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 23/06/2014
KARAR TARİHİ : 02/04/2018

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA VE TALEP :
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin …, 251 ada, 5 no.lu parsel ile 1096 ada 26 no.lu parsel üzerinde jeotermal kaynak, mineralli su aramak için İl Özel İdare’sinden arama ruhsatı aldığını ve sondaj hizmeti hususunda davalı … firması ile anlaşarak hizmet bedelinin 100.000.-TL olarak belirlendiğini ve bu meblağın 02.07.2013 tarihinde davalının banka hesabına yatırıldığını, … Belediyesince hiçbir hukuki dayanak olmaksızın başlamakta olan kazı çalışmalarının 17.07.2013 tarihinde durdurulduğunu, İl Özel İdaresinden verilen arama ruhsatı süresinin uzatılmasının talep edildiğini ancak bu talebin reddedildiğini, akabinde ruhsatın iptal edildiğini, Durdurma, Süre Uzatmama ve Ruhsat İptali hususlarında … 3. İdare Mahkemesinde üç ayrı dava açtıklarını ileri sürerek sebepsiz kalan ödemeye kesilen faturanın, noter marifetiyle iade edilerek sebepsiz yere davalıya ödenen 100.000- TL ‘nin ödeme tarihi olan 02.07.2013 tarihinden itibaren ticari faiziyle tahsiline karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
CEVAP :
Davalı vekili davaya cevap dilekçesinde özetle; müvekkili ile davacı arasında bir sondaj sözleşmesi imzalandığını, bu sözleşme ile davacının arama ruhsatını haiz olduğu bölgede sondaj hizmeti ve danışmanlığını yürütmekte olduğunu, 60 günde 250 TL/mt süre/fiyat ve makinenin getirilmesinde 100.000-TL, 2. Makinenin gelmesinde 100.000-TL ödeme hususunda anlaştıklarını ve bu sözleşme gereği 20.06.2013 tarihinde …’dan 80.000-TL’ya makinelerin kiralandığını, makinelerin 26.06.2013 tarihinde sondaj mahalline getirildiğini, ara ara çalışarak 350 metreye kadar inildiğini ve bu çalışmaya karşılık işveren tarafından 100.000- TL’ nin müvekkiline ödenmiş olduğunu, … Belediyesince çalışmalar durdurulunca Ağustos 2013 tarihine kadar çalışmaların tekrardan başlaması beklenmiş olup iddia edildiği gibi işe başlanılmamış ve çalışılmamış olması gibi durumun söz konusu olmadığını, kiralanan makinelerin 45 gün sahada tutulduğunu, ödenen meblağa 26.09.2013 tarihinde fatura kesildiğini, müvekkilinin zararının ödenen meblağdan fazla olduğunu, müvekkilinin kusuru dışında sözleşme konusu işin tamamlanamamasından dolayı elde edeceği kardan da yoksun kaldığını, sebepsiz zenginleşme iddiasının yersiz olduğunu, faiz talep edilse bile bunun temerrüt tarihinden başlayacağını ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir,
DELİLLER :
Sondaj sözleşmesi, sondaj makinesi ve ekipmanları sözleşmesi, fotoğraflar, dekontlar, fatura, … Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı Doğal Kaynaklar Ruhsat ve Kültür Varlıkları Müdürlüğü’nün … tarih ve … sayılı yazısı, bilirkişi incelemesi sonucu alınan rapor.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ KABUL VE GEREKÇE:
Davacı tarafından açılan dava, sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak davasıdır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, davalının sözleşme kapsamında yüklendiği edimi yerine getirip getirmediği, davacının ödemiş olduğu paranın iadesini isteyip isteyemeyeceği hususlarındadır.
İşveren/Marter Otelcilik ile Yüklenici/KCS Madencilik arasında düzenlenen sondaj sözleşmesi incelendiğinde, işe başlama tarihinin yazılı olmadığı, 10.08.2013 tarihinde (60 gün içinde) iki kuyunun da bitirileceği, Teknik Özellikler başlığı altında, 4/4 maddesinde her tabaka değişiminde ve her bir metre ilerlemede sediman numune alınacağı, 4/10 da ise açılacak her kuyu için yapım esnasında kuyu kayıt defterinin tutulacağı, Sözleşme Bedeli ve Ödeme başlığı altında, 5. maddede işverenin yükleniciye 250 TL/mt ödeneceği, avans olarak 1. makinenin getirildiğinde 100.000-TL, 10 gün sonra 2. makine getirildiğinde 100.000-TL, kuyulara boru indirmelerin bitiminde 2 kuyu için 100.000-TL ödeneceği, kalan meblağ için iş bitiminde yükleniciye 90 günlük çek verileceği hususlarının düzenlendiği anlaşılmıştır.
Kiracı/… Madencilik (…) ile Kiraya veren/… Sondaj …) arasında düzenlenen sondaj makinesi ve ekipmanları sözleşmesi incelendiğinde, sözleşmenin 20.06.2013 tarihinde yapıldığı ve süresinin 60 gün olduğu, konusunun, …’da … Madencilik firmasınca belirlenen lokasyonda sondaj çalışmasında kullanılacak sondaj makinesi, ekipmanı ve personeli ile beraber kiralama işi olduğu, makinenin tesliminden sonra 10 içinde 20.000- TL avans ve her ay 40.000- TL kira bedelinin ödeneceği husularının düzenlendiği anlaşılmıştır.
Banka dekontları incelendiğinde, … Bankası A.Ş. vasıtasıyla 02.07.2013 tarihinde … Otelcilik tarafından … Madencilik firmasına 100.000- TL havale gönderildiği, … Bankası A.Ş. vasıtasıyla 02.07.2013 tarihinde … Firmasınca …’ya 20.000-TL gönderildiği anlaşılmıştır.
… Firmasınca kesilen faturanın incelendiğinde, faturanın, … Otelcilik adına 26.09.2013 tarihinde düzenlendiği ve bedelinin (84.750 + 15.255 KDV)= 100.005-TL olduğu, Şirket yetkiliSİ imzasının faturanın üst başında olduğu (ödenmedi anlamında) anlaşılmıştır.
…, 21.03.2015 tarihli kendi yazısıyla … Firmasından hiçbir alacağının olmadığını beyan etmiştir. … … 1. Asliye Hukuk Mahkemesine verdiği ifadede, …’ e çalışmak üzere ekipmanını …’den …’a götürdüğünü, belediyenin faaliyetle durdurması ile 15-20 gün bekledikten sonra 1 gün çalıştıklarını, tekrar durdurmanın ardından ekipmanıyla …’ye geri döndüğünü, 40.000.-TL alacağının olmasına karşın 21.500-TL alabildiğini kalan kısmından vazgeçtiğini beyan etmiştir.
… Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı Doğal Kaynaklar Ruhsat ve Kültür Varlıkları Müdürlüğü’nün 05.02.2016 tarih ve 9893 sayılı yazısında özetle; … Otelcilik ile … Madencilik (…) arasındaki sözleşme ile ilgili olarak 5686 Sayılı Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu Uygulama Yönetmeliği kapsamında … İlçesinde 12.08.2013 tarihine kadar geçerli olmak üzere 2009/1 ve 2009/2 no.lu Jeotermal Kaynak Arama Ruhsatlarının mülga İl Özel İdaresince … Otelcilik Şirketine verilmiş olduğu, söz konusu arama ruhsatlarının süresi içinde İşletme Ruhsatına dönüştürülememesinden dolayı hükümden düşmüş olduğu ve firmaya ruhsat sahasında faaliyette bulunmaması yönünde tebliğin yapıldığı, İdari Mahkemede açılan dava neticelerinin Danıştay ilgili Dairesine gönderilmiş olduğu ifade edilmiştir.
Deliller toplandıktan sonra dosya inşaat mühendisi …’na tevdi edilmiş bilirkişi mahkememize ibraz ettiği 05/06/2017 tarihli raporda özetle; Dosya içeriğindeki fotoğrafların incelenmesinde, sahaya sadece 1 adet sondaj makinesi ile 1 adet işçi barınma konteyneri getirildiğinin, çamur boşaltılacak çukurun açılmış olduğunun, açılan çukurda bir miktar sondaj çamurunun bulunduğunun, belediye iş makinesiyle (kepçeyle) bu açılan çukurun kapatılmakta olduğunun izlendiğini, Taraflar arasında yapılan sözleşmeye tarih konulmaması ile ödemenin 02.07.2013 tarihinde ve 100.000- TL olarak yapıldığı hususlarında herhangi bir ihtilafın olmadığını, sondaj makinesinin sondaj mahalline 26.06.2013 tarihinde getirilmesi ve işe başlanılması hususunda da taraflar arasında herhangi bir ihtilaf bulunmadığını, Sondaj işinin 60 günlük süreli iş olduğunun ve bu sürenin 12.08.2013 tarihinde biteceğinin her iki tarafça da bilindiğini, … Belediyesince işin durdurulmasına neden olan Arama Ruhsatının süresinde İşletme Ruhsatına dönüştürülmemesi hususunda yüklenici … Madencilik (…) firmasının herhangi bir kusuru bulunmadığını, sondaj makinesinin çalıştırılarak sondaj yapılması ve sondaj sahasında çalıştırılmaksızın bekletilme süresi konusunda tarafların çelişkili ifadeleri bulunmakla birlikte sondajdan her metrede sediman numune alınması gerekirken bu numunelerin alınmamış olduğunu, açılan kuyu derinliğine şahitlik edecek olan ve sondaj süresince tutulması gereken Föy Defteri/Kuyu Kayıt Defterinin tutulmadığını, sondajın başlama aşamasında olduğunu, bu hususu kanıtlayan diğer bir verinin de (resimde) çamur çukurunda biriken çamur seviyesinin çok az miktarda oluşu olduğunu, … madencilik firması ile makine kira sözleşmesi imzalayan ve sondaj makinelerini sondaj sahasına getiren …’ ya yapılan 20.000- TL’lik ödeme ile … Otelcilik Firmasının … Madencilik Firmasına yapılan 100.000-TL’ lık ödemenin aynı gün yapılmış olmasının bu tür inşaat işlerinde ekipmanın temini, sahaya intikali ve kurulum için işin gereği olduğunu ve avans niteliği taşıdığını, işin durdurulmasında yüklenici … Madencilik (…) Firmasının kusurunun bulunmadığını, dolayısıyla makinelerin sahaya getiriliş tarihi olan 26.06.2013 ila Belediyenin işi durdurma tarihi olan 17.07.2013 tarihi arasında sahada ekipmanıyla 20 gün sondaj için hazırlık çalışması yapmış olduğunu, bu 20 günlük süre, sondaja başlama ve süresinde bitirme termini olan 60 günlük sürenin 1/3’ü olup bu sürenin önemli bir süre olduğunu, sondaj ekipmanının sahaya getirilip götürülmesi, kurulumu ve sökülmesi (mobilizasyonu, montajı ve demontajı) için kaçınılmaz harcamaların yapılmış olduğunu, yapılan bu harcamaların 100.000-TL’lik ödemenin yaklaşık %60’ına (60.000-TL) tekabül edebileceğini, ödemenin %40’nın (40.000-TL) … Otelcilik Firmasına iadesi gerektiğini beyan etmiştir.
Davacı vekili 19.06.2017 tarihli rapora itiraz dilekçesinde; “ Bilirkişi, sondaj makinesinin sahaya 26/6/2013 tarihinde getirildiği ve işin durdurulması için sahada 20 gün sondaj hazırlık çalışmasının yapıldığı varsayımı ile işin toplam süresinin 60 gün olduğu, bu sürenin 1/3 üne tekabül eden bir süre nedeniyle ödemenin %40 ma tekabül eden 40.000 TL müvekkilimiz firmaya iade edilmesi gerektiği kanaati bildirilmiştir. Bilirkişi tarafından yapılan tespitler sonrası yapılan bu değerlendirmeye katılmak mümkün değildir. Zira; sözleşmede işin başlama tarihinin yazılı olmadığı görülmektedir. İşin hiç başlamadan, başlama aşamasında iken kaldığı tespit edilmiştir. Bu aşamaya kadar 20 gün boyunca hazırlık yapıldığı hususu ise somut herhangi bir veriye dayanmamaktadır. Zira, işin durdurulduğu aynı gün sondaj çalışması için mahalline gelinmiş, kısa bir süre sonra belediye zabıta ekipleri işi durdurunca hiç bir şey yapılamadan oradan ayrılınmıştır. Bu nedenle işin başlama tarihi , durdurma tarihi ile aynı gün olup toplam iş süresinin 1/3 ünün işin yapılmaya çalışıldığı mahalde geçirildiği yönündeki tespit maddi olayın gerçeklerine uygun değildir. Davalı tarafın bu işle sarfettiğini beyan ettiği tek bir gider kalemi vardır. O da 20.000,00 TL lik kira ödemesidir. Bu ödemenin gerçekleşip gerçekleşmediği dahi ticari defter belgeler incelenerek belirlenmiş değildir. Bu sebeple bilirkişi tarafından davalının yaptığı harcamaların 100.000,00 Tl lik ödemenin yaklaşık %60 ma tekabül ettiği yönündeki değerlendirmesinin kabulü mümkün değildir. Dosyaya sunmuş olduğumuz itirazlarımız dikkate alınarak dosyanın alanında uzman üçlü bilirkişi heyetine tevdii itirazlarımızı değerlendirilir bilirkişi raporu alınmasına karar verilmesini talep ediyoruz.” beyanlarında bulunmuştur.
Davalı vekili 19.06.2017 tarihli rapora itiraz dilekçesinde; “ Bilirkişi raporunda önemli süre sahada beklenilmesi ve kaçınılmaz harcamaların yapılması dikkate alınarak davacının müvekkilden 40.000 TL talep edilebileceği belirtilmektedir. Davacının İl Özel İdaresine açılan davalarda gerekse … belediyesine açılan dava da mahkemeler yürütmeyi durdurma kararları verilmiştir. Bilindiği üzere idari işlemler kural olarak hukuka uygun sayılırlar. lşlemin hukuka aykırılığına ilişkin mahkemece iptal veya yürütmeyi durdurma kararı verildiğinde ise ilgili idare bu kararlar uymak durumundadır. Davacının işlerin tamamlanamadığı, ruhsatın iptal edildiği iddiasının bu açıdan gerçekle ilgisi yoktur. İl Özel İdaresi süreli arama ruhsatı vermiş olduğundan sadece işlerin durdurulması ile İdare mahkemesince yürütmeyi durdurma kararı verilmesi arasında geçen kısa süre için davacıya süre ilavesi yapılmasını uygun görmüştür. Yani kısacası davacı idare mahkemesinden YD kararı aldıktan sonra işe devam edebilecek iken kendi insiyatifi ile devam etmemiştir. Taraflar arasında imzalanan sözleşmenin 5.maddesinde ise metre başı fiyat KDV hariç 250 TL olarak belirlenmiş makine kuyu noktasına geldiğinde 100.000 TL ödeneceği belirtilmiştir. Davacı taraf kuyu seviyesine inildiğini görmüş ve sözleşmede yazılan miktarı ödemiştir. Davacı taraf tacir olmakla sözleşmede belirtilen seviyeye inilmemiş olması durumunda bu ödemeyi yapması düşünülemez. Bilirkişi ödemenin avans olduğunu belirmiştir. Bu iddia davacının iddiası olup bu ödeme sözleşmeye göre kuyu seviyesine inildiğini göstermektedir. Havale ödeme aracıdır. Davacı tarafta sözleşmeye göre ödenecek ve hak edilen miktarı havale ile ödemiştir. Bilirkişi raporunda sözleşmeye devam edilip edilemeyeceği, sözleşme hükümlerine göre ödeme planın nasıl olduğu hususu irdelenmemiştir. Raporda kaçınılmaz harcamalar için miktar belirtilmekle müvekkilin yaptığı iş, verilen hizmet ve yoksun kaldığı işle ilgili bir değerlendirme yapılmamıştır.” beyanlarında bulunmuştur.
Taraf vekillerinin bilirkişi raporuna itirazları üzerine, mahkememizce itirazlar incelenerek ve heyete Mali Müşavir Bilirkişi …’ün de katılımı ile ticari defterler üzerinde inceleme yapılarak ek rapor aldırılmasına karar verilmiş olup, bilirkişiler 10/11/2017 tarihli ek bilirkişi raporunda özetle; Davacı şirketin ibraz edilen 2013 yılına ait ticari defterlerinin açılış ve kapanış tasdiki süresinde yapıldığını, defterlerin birbirini teyit ettiğini ve defterlerin delil niteliği taşıdığını, davalının ibraz edilen 2013 yılına ait işletme defterinin açılış tasdiki süresinde yapıldığını, V.U.K ve T.T.K’na uygun tutulduğunu ve işlendiğini, davacı şirket ticari defter ve belgelerinin incelenmesinde; 02.07.2013 tarihinde davalı …’in banka hesabına 100.000,00 TL EFT yapıldığını, davalının para iadesi olmadığını, davalının düzenlediği faturanın defterlere kaydedilmediğini ve davalının defterlerdeki 100.000,00 TL borcu 2014 yılına devrettiğini, davalının ticari defter ve belgelerinin incelenmesinde; davalının “… İli … İlçesi Sınırları İçerisinde Yapılan Jeotermal Sondaj Çalışması Makine ve Danışmanlık Hizmet Bedeli” açıklamalı 26.09.2013 tarih ve 1277 numaralı 100.005,00 TL tutarındaki faturasının, davalının İşletme Defterinin 14. sayfasında kayıtlı olduğunu, davalı taraf, söz konusu faturayı davacı şirkete tebliğ etmişse de, davacı tarafın faturayı … 7. Noterliğinden keşide ettiği … tarih ve … yev. nolu ihtarname ekinde iade ettiğini, ikinci sınıf işletmelerin tutmakla zorunlu olduğu İşletme Defterine, yalnızca Mal ve Hizmet Alışları, Giderler, Mal ve Hizmet Satışı ile Gelirlerin kaydedilmekte olduğunu, işletme defterine, yapılan ödemeler ve tahsilatların kaydedilememediğini, dolayısıyla, işletme defterinden davalının yaptığı ödemeler gözükmediğinden cari hesap bakiyesi tespit edilemeyeceğini, davalı taraf, dava konusu iş ile ilgili birtakım harcamalar yaptığını iddia etmişse de, dava dışı …’ya 20.06.2013 tarihli “Sondaj Makinası ve Ekipmanları Kira Sözleşmesi” kapsamında 02.07.2013 tarihinde yapmış olduğu 20.000,00 TL tutarındaki ödeme dışında başka bir belge ibraz etmediğini, davalı taraf, işletme defterinde de dava konusu iş ile ilgili harcama belgesi kayıtlı olduğuna ilişkin herhangi bir belge ibraz edilmediğini, davalının işletme defterinin kayıtlarında da, dava konusu işle ilgili bir harcama yapıldığında ilişkin açıklamaya rastlanılmadığını, davacının 40.000 TL talepte bulunabileceği kararı verildiğinde, dava tarihinde 2.886,11 TL, davacının 80.000 TL talepte bulunabileceği kararı verildiğinde ise, dava tarihinde 5.772,22 TL faiz talebinde bulunulabileceğini, taraf vekillerinin kök rapora itirazlarının incelenmesi ve değerlendirilmesinde kök raporda herhangi bir değişiklik söz konusu olmadığını beyan etmişlerdir. Bilirkişi kök ve ek raporları dosya kapsamına uygun, ayrıntılı, açıklayıcı ve hüküm kurmaya elverişlidir.
Dosya kapsamına göre, … Belediyesince işin durdurulmasına neden olan Arama Ruhsatının süresinde İşletme Ruhsatına dönüştürülmemesi hususunda davalı yüklenici … Madencilik (…) firmasının herhangi bir kusuru bulunmadığı, davalının makinelerin sahaya getiriliş tarihi olan 26.06.2013 ila Belediyenin işi durdurma tarihi olan 17.07.2013 tarihi arasında sahada ekipmanıyla 20 gün sondaj için hazırlık çalışması yapmış olduğu, bu 20 günlük süre, sondaja başlama ve süresinde bitirme termini olan 60 günlük sürenin 1/3’ü olup bu sürenin önemli bir süre olduğu, sondaj ekipmanının sahaya getirilip götürülmesi, kurulumu ve sökülmesi (mobilizasyonu, montajı ve demontajı) için kaçınılmaz harcamaların yapılmış olduğu, yapılan bu harcamaların 100.000-TL’lik ödemenin yaklaşık %60’ına (60.000-TL) tekabül edebileceği tespit edilmiş ise de, davalının dava konusu iş ile ilgili yaptığını iddia ettiği harcamalara ilişkin olarak dava dışı …’ya 20.06.2013 tarihli “Sondaj Makinası ve Ekipmanları Kira Sözleşmesi” kapsamında 02.07.2013 tarihinde yapmış olduğu 20.000,00 TL tutarındaki ödeme dışında başka bir belge ibraz etmediği, davalının işletme defterinde de dava konusu iş ile ilgili harcama belgesi kayıtlı olduğuna ilişkin herhangi bir belge ibraz edilmediği, davalının işletme defterinin kayıtlarında da, dava konusu işle ilgili bir harcama yapıldığına ilişkin açıklamaya rastlanılmadığı anlaşılmış, davacının ödediği ihtilafsız olan 100.000,00 TL’den 20.000,00 TL’lik harcama düşüldükten sonra kalan 80.000,00 TL’yi talep edebileceği ve bu miktar üzerinden dava tarihinde 5.772,22 TL faiz talebinde bulunabileceği kabul edilerek davanın kısmen kabul kısmen reddi ile 85.772,22 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyen ticari faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Açıklanan yasal, gerektirici nedenlere göre.
1- Davanın kısmen kabul kısmen reddi ile 85.772,22 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyen ticari faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Harçlar Kanununca alınması gerekli 5.859,10 TL ilam harcından peşin yatırılan 1.707,75 TL peşin harçtan mahsubu ile bakiye 4.151,35 TL harcın davalıdan alınarak hazineye gelir kaydedilmesine,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T gereğince hesaplanan 9.611,78 TL avukatlık ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davalı vekil ile temsil edildiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T’nin 13/2. maddesi gereğince hesaplanan 2.180,00 TL avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yatırılan 11.707,75 TL peşin harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan 25,20 TL başvurma harcı, 1.200,00 TL bilirkişi ücreti, 300,00 TL tebligat ve müzekkere giderlerinden oluşan toplam 1.525,20 TL yargılama giderlerinden davanın kabulü oranında 1.308,19 TL’sının davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiyenin davacı üzerinde bırakılmasına, karar kesinleştiğinde ve talep halinde kullanılmayan gider avansının davacıya iade edilmesine,
Dair tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık yasal süresi içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar taraf vekillerinin yüzüne karşı açıkça okunup, usulen anlatıldı. 02/04/2018

Katip

Hakim