Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2011/16 Esas
KARAR NO : 2020/647

DAVA : Menfi Tespit, Çek İstirdadı
DAVA TARİHİ : 07/01/2011
KARAR TARİHİ : 17/12/2020

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit, Çek İstirdadı ve Alacak (Çek Bedelinin İadesi) davalarının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
ASIL DAVA /
Davacı şirket vekili tarafından verilen dava dilekçesinde özetle, Müvekkili şirketin 1971 yılında kurulduğunu, muhtelif pamuk ürünleri, kozmetik pamuk ürünleri imali ve satış işi ile uğraştığını, müvekkili şirketin bünyesinde bulunan kasada 01/11/2010 tarihinde yapılan sayıl ve kontrolde mali işler sorumlusu ve kasanın anahtarını elinde bulunduran 12 yıllık personeli … isimli çalışanın şirket içerisinde yaptığı sahte ve usulsüz işler ile ilgili itirafı neticesinde aldıkları yazılı savunmasında müşterilerden alınan çekleri müvekkili şirketin sahte cirosu ile tedavüle çıkardığını beyan ettiğini, müvekkili şirket tarafından bu konuda yaptıkları detaylı inceleme neticesinde geçmişte … isimli çalışanlarının da ortağı olduğu ve halen kayın biraderi …’ın büyük ortağı olduğu davalı … Dış Tic Ltd Şti’ye müvekkili şirketin sahte cirosu ile verdiği, … Şti’nin de … Bankası … Şubesine ait keşidecisi … AŞ olan … hesap , … çek numaralı 02/01/2011 keşide tarihli 60.000.TL bedelli çeki Faktoring firmalarında nakte dönüştürdüğünü öğrendiklerini, müvekkilinin bu çekten dolayı faktoring şirketine borcu olmadığını, söz konusu çek ile ilgili olarak … 14.ATM nin … esas sayılı dosyası ile çek iptali davacı açtıklarını ve teminatsız olarak ödeme yasağı kararı aldıklarını, beyan ederek öncelikle … Bankası … Şubesine ait keşidecisi …Tic AŞ olan … hesap , … çek numaralı 02/01/2011 keşide tarihli 60.000.TL bedelli çekin icraya konulmaması yolunda ihtiyati tedbir kararının teminatlı yada teminatsız olarak verilmesine, müvekkilinin davalılara borcu olmadığının tespitine, ve çek aslının müvekkiline iadesine, davalıların kötü niyetli olması nedeniyle %40 dan aşağı olmamak üzere tazminata mahkum edilmesine karar verilerek yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalılar üzerine bırakılmasını talep ve dava etmiştir.
Davacı vekili 22/05/2012 tarihli ıslah talepli dilekçe ibraz ederek dilekçesinde ; davaya konu çeklerin müvekkilinin elinden rızası dışında çıktığını, çekin şirketi bağlaması için Ticaret Sicil Gazetesinde yayınlanmış olduğu üzere çift imza koşulu aranırken tek imza ile ciro edildiğine, çekin geçerli bir borç ilişkisine dayanmadığına ve alacağın temlikine bağlı olarak tüm def’i ve itirazların davalı … e bağlandığına, davalının bu çekleri kötü niyetli ve ağır ihmali sonucu haksız olarak iktisap ettiğine, ilişkin islah talebinde bulunarak ıslah talebinin kabulüne karar verilerek kötü niyetli ve ağır ihmali bulunan davalı faktüoring in elinde bulundurduğu çeklerin müvekkiline teslim edilmesine, kötü niyetli icra takibine başvuran davalı … şirketinin %40 oranında tazminata mahkum edilmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı … şirketi tarafından ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … Hizmetler AŞ vekili cevabında :
Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili ile davalılardan … Tekstil arasında 15/03/2010 tarihinde faktoring sözleşmesi imzalandığını, imzalanan sözleşme kapsamında keşidecisi …AŞ olan … Bankası … Şubesinin … nolu 02/01/2011 keşide tarihli 60.000.TL bedelli çeki ve 03/09/2010 tarihli … nolu faturayı temlik aldığını, dava konusu çek ile ilgili olarak … 8 ATM nin … D.İŞ sayılı dosyasından ihtiyati haciz kararı aldıklarını bu kararı … 11.İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyasında takip başlattıklarını, müvekkilinin dava konusu çekte iyi niyetli meşru hamil olduğunu, çekteki ciro silsilesinin düzenli bulunduğunu, davacının %40 dan aşağı olmamak üzere tazminat talep ettiğini, davacı yan dava dilekçesinde yaptıkları sayım ve kontrolde çalışanları tarafından sahte ve usulsüz işlemlerle dava konusu çeki ciro ettiğini iddia ettiğini, davacının basiretli bir tacir gibi davranmayarak trilyonluk çeklerini muhasebe kasasında tutup muhasebecisine vererek tüm bu olayların oluşuna sebep olduğunu, ayrıca davacının kendi çekleri ile yaklaşık 2 trilyon tutarında işlem yapan muhasebecisinin bu işlemlerinden habersiz olduğunu iddia etmesinin hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, davacının bu hukuki görünümün yaratılmasında kusurlu olduğunu, bu nedenle tazminat talep etmesinin haksız ve yersiz olduğunu asıl davacının haksız itirazı nedeni ile takibin durmuş olmasından dolayı %40 dan aşağı olmamak üzere tazminata hükmedilmesini talep ettiklerini beyan ederek davanın reddine yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacı yana yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … cevabında :
Dava dilekçesinin davalı …’ne dava dilekçesinin tebliğ edildiği, davalının davaya cevap dilekçesi ibraz etmediği anlaşıldı.
BİRLEŞEN DAVA:
Davacı vekilinin vermiş olduğu dava dilekçesinde özetle; Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; … şubesine ait, 16.11.2010 keşide tarihli, … numaralı 10.000 TL ve … numaralı 12.000 TL tutarlı; … numaralı, …bankası … şubesine ait, 10.12.2010 keşide tarihli ve 24.360 $ (37.731.20 TL tutarlı; … şubesine ait, 11.12.2010 keşide tarihli ve … numaralı 12.000 TL tutarlı ve … numaralı, 10.000 TL tutarlı; … numaralı, … şubesine Ait, 01.01.2011 keşide tarihli ve 14,000 TL tutarlı ;… numaralı, …Bankası … şubesine ait, 02.01.2011 keşide tarihli ve 60.000 TL tutarlı;… numaralı, …bank … şubesine ait, 06.12.2010 keşide tarihli, 53.677.98 Euro (105.928,12 TL) tutarlı ve … numaralı,…bank … şubesine ait, 23.11.2010 keşide tarihli, 26.455.73 Euro (52.207.73 TL) tutarlı;… numaralı, …bank … şubesine ait, 12.11,2010 keşide tarihli, 51.901.40 Euro 103.117,70 TL tutarlı ve … numaralı, …bank … şubesine ait, 12.11.2010 keşide tarihli, 97.817.34 Euro l94.343.49 TL tutarlı çeklerin müvekkilinin elinden rızası dışında çıktığına, çekin şirketi bağlaması için Ticaret Sicil Gazetesinde yayınlanmış olduğu üzere çift imza koşulu aranırken tek imza ile ciro edildiğine, çekin geçerli bir borç ilişkisine dayanmadığına ve alacağın temlikine bağlı olarak tüm def’i ve itirazların davalı şirketi bağladığına, davalının bu çekleri kötü niyetle ve ağır ihmali sonucu haksız olarak iktisap ettiğine, davalılardan … tarafından tahsil edilen çeklerin bedelinin gerçek alacaklısı olan … A.Ş ‘ ye her bir çek için ayrı ayrı olarak ödeme tarihinden itibaren işlemeye başlayacak olan ticari faiziyle birlikte iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı … Hizmetler AŞ vekili cevabında :
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; derdestlik itirazında bulunarak davaya konu çekler ile ilgili halen derdest olan başka ticaret mahkemelerinde dosyalar bulunduğunu bu nedenle derdestlik itirazında bulunduklarını, zaman aşımı itirazında bulunduklarını, dava açısından B.K 66.madde de öngörülen haksız olarak zenginleşen tarafa karşı açılacak davada öngörülen 1 senelik zamanaşımı süresinin dolduğunu, esasa ilişkin beyanlarında ise müvekkilinin kanuna ve usulüne uygun faktoring işlemi yaptığını, müvekkili ile … , arasında 15/03/2020 tarihli faktoring sözleşmesi imzalandığını, müvekkilinin genelgeye uygun olarak işlem faturaları, ve davaya konusu çekleri temlik alarak … kredi kullandırdığını, müvekkilinin işlem dayanağı faturaları görmekten başka bir yasal zorunluluğu olmadığını, müvekkilinin iyi niyetli meşru hamil olduğunu, çekteki ciro silsilesinin düzenli olduğunu, davacının çekte cirosunun sahte oluşunun mutlak defi olduğu ve hamil olan müvekkiline karşı ileri sürülebileceğine ilişkin iddiasının doğru olmadığını, müvekkilinin çekleri iktisabında kusuru olmadığını beyan ederek davanın reddine karar verilerek yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı yana yükletilmesini talep etmiştir.
DELİLLER:
Davaya konu çekler, tarafların ticari defter ve kayıtları, bilirkişi incelemesi, ceza yargılaması, banka kayıtları, yazılan müzekkere cevapları, tarafların dosyaya sundukları diğer delilleri ve aşamalardaki açıklamaları.
GEREKÇE:
Asıl dava, … Bankası … Şubesi’ne ait … hesap ve … numaralı 02.01.2011 keşide tarihli 60.000 TL bedelli keşidecisi … Aş olan çek nedeni ile borçlu bulunmadığının tespiti istemine ilişkindir.
Dava konusu faktoring işlemlerine ait çek diğer davalı … firması tarafından silisile yolu ile ciro edilmek sureti ile davalı … şirketine verildiği tespit edilmiştir. Davalı … A Ş. yetkili son hamil olup, icra takibi sonucu ise çek keşideci tarafından ödenmiştir.
Faktoring işlemine tabi çekler ile ilgili olarak davacı şirket tarafından fatura karşılığı olmaksızın … adına 320.01.265 nolu satıcılar hesabından çıkışı yapılmıştır.
Faktoring işlemleri için kayda alınan çek ve faturanın yasal unsurları taşıdığı gibi ciro silsilesinde her hangi sorun olmadığı düzgün bir ciro işleminin yapıldığı görülmüştür
Davaya konu çekteki ciro imzası davacı şirket yetkililerine ait olmayıp, davacı yan sahtecilik iddiasını ceza yargılaması ile ispatlamıştır. Dolayısıyla davaya konu çekten davacı sorumlu tutulamayacağından menfi tespit isteminin kabulüne, çek bedeli keşideci tarafından ödenmiş olup davacı tarafından yapılan bir ödeme bulunmadığından istirdat talebinin reddine karar verilmiştir.
Birleşen dava yönünden;
… 45. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … esas sayılı dosyası iş bu dosya ile birleştirilmiştir.
Davacı, davaya konu çeklerin davacı şirketin elinden rızası dışında çıktığını, çekin şirketi bağlaması için Ticaret Sicili Gazetesinde yayınlanmış olduğu üzere çift imza koşulu aranırken tek imza ile ciro edildiğini, çekin geçerli bir borç ilişkisine dayanmadığı ve alacağın temlikine bağlı olarak tüm defi ve itirazların davalı şirketi bağladığını, davalının bu çekleri kötü niyetle ve ağır ihmali sonucu haksız olarak iktisap ettiğini ileri sürerek davalılardan … tarafından tahsil edilen çeklerin bedelinin gerçek alacaklısı olan … A.Ş ye her bir çek için ayrı ayrı olarak ödeme tarihinden itibaren işlemeye başlayacak olan ticari faiziyle birlikte iadesine karar verilmesi talep edilmiştir.
Yargıtay 19. HD 2016/20221 esas, 2018/1757 karar sayılı ilamında “davacı şirketin çift imza ile temsil edildiğinin imza sirküsünden anlaşıldığı, çekteki davacı şirket cirosunun tek imza ile yapılmış olması nedeniyle davacı şirketi bağlamayacağı gerekçesiyle davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine, davalı kötüniyetli olmadığı için kötüniyet tazminatı istemi ile ciro silsilesine göre çekin istirdatı isteğinin yerinde olmadığı gerekçesiyle bu istemlerin reddine dair verilen yerel mahkeme kararının onanmasına hükmedilmiştir.
Davaya konu davalı …Ş. nezdinde … Ltd Şti tarafından faktoring işlemine tabi tutulan çekler hakkında bilirkişi raporunda değerlendirme ve tespitlere yer verilmiştir.
Faktoring işlemlerine tabi bütün çekler davacının cirosu ve diğer davalı … adlı şirketin ciro silsilesi ile çek bordroları ile davalı şirketin ticari defter ve dayanağı belgelere girişi yapılmak sureti ile gerekli indirimlerden sonra ödemeler yapılmış bahse konu çekler daha sonra bankalara tahsile verilmiş iş bu çeklerin karşılıksız kalması nedeni ile kanuni takibe alınmak sureti ile tahsil edilmiştir.
… 12. Ağır Ceza Mahkemesinin … E. sayılı dosyasında … A.Ş. nezdinde çalışan … ile … dava konusu çekler ile ilgili olarak mahkumiyetlerine hükmedilmiştir.
Dava konusu çeklerin muntazam ciro yolu ile davalı …ye geçtiği, davalı Şirketin yetkili son hamil olduğu anlaşılmaktadır. Davacının, yetkili son hamile karşı ödemeden kaçınma için bile bile kendisinin zararına hareketle, kötüniyetli olarak senedin (çekin) iktisap edildiğini kanıtlamakla yükümlüdür.
İcra takipleri neticesinde tüm çeklerin bedelleri keşideciler tarafından ödenmiş olup davacı herhangi bir ödeme yapmamıştır.
Davacı şirket Personeli … ile … tekstil firma yetkilisi … tarafından düzenlenin fatura ve çek cirolarına göre … adlı firmanın düzenlemiş bulunduğu faturalar münderecatı olarak davacı yana herhangi bir mal ve hizmet teslimine ilişkin belge ve kayda rastlanmamıştır.
Davacı şirketi temsil ve ilzam etmek üzere iki yetkilinin kaşe üzerindeki imzası ile gerçekleştirileceği ancak tüm çeklerdeki imzaların yetkili imzalar olmayıp tamamen sahte imzalar ile ciro edilmek sureti ile davalı … yetkilisine ciro edilmek sureti ile teslim edilmiştir.
Davacı personeli … ve diğer davalı … Şti, yetkilisi … davacı yana faktoring esas olan çek bedelleri olarak 605,000.00 TL tutarında ödeme yapmıştır.
Somut olayda dava konusu çekin davacının nezdinde çalışan personel tarafından çalındığı bu suretle davacının elinden rızası hilafına çıktığı hususunda ihtilaf bulunmamakta olup uyuşmazlık, çekin yeni hamili olan davalının çekin iktisabı sırasında kötü niyetli veya ağır kusurlu olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
Çeklerde cironun kayıtsız ve şartsız olması nedeni ile Cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi son ciro beyaz ciro olsa bile kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılmaktadır. Bir beyaz ciroyu diğer bir ciro izlerse bu son ciroyu imzalayan kişi beyaz ciro ile iktisap etmiş sayılmaktadır. Çekin her hangi bir suretle hamilin elinden çıkması halinde ister hamile yazılı ister ciro yolu ile devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790 ıncı maddeye göre ispat etsin çek eline geçmiş bulunan yeni hamil çeki kötü niyette iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır kusuru bulunduğu takdirde çeki geri vermekle yükümlüdür.
Dava konusu olay bakımından, dosyadaki mübrez belgeler, davacının muhasebe kaydında çekin … Ltd’ ne çıkışının yapılmış olduğundan haberdar olması, … 12.Ağır Ceza Mahkemesinin… E.ve … Karar sayılı dosyasında faktoring şirketlerinin mağdur edilmiş olduğuna ilişkin karar, toplanan deliller ve alınan bilirkişi raporları dikkate alındığında dava konusu çekler davalı tarafından faktoring işlemleri içerisinde gerçekleştirildiği çek bordrolorı ve faturalardan anlaşılmış olup, davalı son hamil … A.Ş’nin çeki kötüniyetle iktisap ettiğini veya iktisabında ağır kusuru bulunduğunu kanıtlayamamıştır.
Davalı … şirketinin şirketin çekleri teslim alırken ihmal ve kötü niyetinin olmadığı, takibe girişmekte kötü niyeti bulunmadığı ve çeklerin ciro silsilesine göre TTK md. 790 vd. uyarınca davanın reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM; Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-)Asıl dava yönünden; davacının davalıya … Bankası … Şubesi’ne ait … hesap ve … numaralı 02.01.2011 keşide tarihli 60.000 TL bedelli çekten dolayı borçlu bulunmadığının tespiti ile, davacı tarafından yapılan bir ödeme bulunmadığından istirdat talebinin reddine,
2-)Birleşen dava yönünden; davanın REDDİNE,
Asıl davada
3-) Davacı tarafından yatırılan 891,00 TL harçtan alınması gereken 54,40-TL harcın mahsubu ile kalan 836,60 TL karar ilam harcının talep halinde davacıya iadesine,
4-) Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerine bırakılmasına,
5-) İstirdat talebinin reddi nedeni ile 4.080,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı … şirketine verilmesine,
Birleşen davada
7-)Davacı tarafından yatırılan 9.078,25.TL. Peşin harç dan 54,40.TL.karar ve ilam harcının mahsubu ile bakiye 9.023,85.TL. harcın karar kesinleştiğinde talep halinde davacı tarafa iadesine,
6-Davalı … şirketi lehine hesaplanan 4.080,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı tarafa verilmesine,
8-)Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerine bırakılmasına,
9-)Asıl ve birleşen davada yatırılan kullanılmayarak artan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatırana iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı verilen karara karşı, gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık yasal süre içerisinde mahkememize veya başka bir yer Asliye Ticaret Mahkemesine verilecek istinaf dilekçesi ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.17/12/2020

Başkan …
(e-imza)

Üye …
(e-imza)

Üye …
(e-imza)

Katip …
(e-imza)