Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2014/103
KARAR NO : 2019/20

DAVA : ALACAK (Bayilik Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 18/03/2014
KARAR TARİHİ : 17/01/2019

Mahkememizde görülmekte olan davaların yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
ASIL DAVADA:
Davacı vekili dilekçesinde, Müvekkili ile davalı arasında 15 yıl süreli kira sözleşmesi akdedildiğini, söz konusu kira sözleşmesi ile davalının maliki bulunduğu … İli, … İlçesi, … Mah, 193 Pafta, 877 Ada, 32 Parselde bulunan taşınmaz üzerine 30/01/2008 tarihinde şerh düşüldüğünü ve akabinde davalı şirket ile yapılan protokol ile kira konusu taşınmaz üzerinde kurulacak akaryakıt istasyonunun … renkleri ve amblemi altında işletmeciliğinin davalı şirket tarafından gerçekleştirileceğinin belirtilirek bu doğrultuda 13/02/2009 tarihli bayilik sözleşmesi akdedildiğini, ancak davalı şirket tarafından gönderilen … 2.Noterliğinin … tarih … yevmiye nolu ihtarı ile sözleşme ve bayilik ilişkisinde aleyhine ve tek taraflı davranıldığı, ticari ilişkinin kendisi açısından tahammül edilemez bir hal aldığı, yapılan uyarı ve taleplerin dikkate alınmadığı gerekçesi ile bayilik sözleşmesini fesh olunduğunu, kira şerhinin de terkin edilmesi gerektiğini bildirdiğini, bunun üzerine müvekkili şirket tarafından … 17.Noterliginin … tarihli … yevmiye sayısı ile gönderilen ihtarname ile taraflar arasındaki bayilik sözleşmesinin 13.02.2014 tarihi itibarı ile son bulmasından dolayı, kira şerhinin terkin edileceği, söz konusu kira şerhinin tapudan terkin edilmesini teminen bir vekaletname hazırlanacağı, bu vekaletnamenin hazırlanıp ulaştırılması bakımından vekil tayin edilmesi istenen kişi veya kişilerin isim-Soy isim, ana adı-baba adı, doğum tarihi ve TC kimlik numaralarının bildirilmesi gerektiği, bununla birlikte söz konusu dikey ilişkinin süresinden önce şartlandırılmış ve kira süresinin tümü nazara alınarak yapılan kira ödemeleri, yatırım tutarları, işletme yatırım destek bedelleri ve sair ödemelerin kullanılamayan kısmına ilişkin bakiyesinden kaynaklanan ve ödeme gününe kadar işleyecek otan faiz ve vade farkı ile KDV hariç olmak üzere 2.947.707,81 TL olarak keşide edilen AO 185406 nolu, 28.02.2014 tarihli faturanın söz konusu ihtarnamenin tebliğinden itibaren 7 gün içinde ödenmesi gerektiğinin belirtildiğini, davalı tarafın karşı ihtarname ile kira şerhinin kaldırılması için çıkarılacak vekaletnameye esas kişinin kimlik bilgilerinin bildirildiği ancak 2.947.707,81.TL. bedelli faturayı kabul etmediklerini, böyle bir borçlarının olmadığını belirterek söz konusu faturanın iptal edilmesi gerektiğni belirterek faturayı iade ettiklerini, davalı tarafından hiçbir ödeme yapılmadığından iş bu davayı açtıklarını, müvekkili tarafından söz konusu taşınmaz üzerinde davalı … Tarafından 15 yıl süre ile bayilik ilişkisi sürdürüleceği inancıyla 2.100.000 USD +KDV kira bedeli ödemesini yaptığını ancak davalı tarafından bu ilişkinin sonlandırılması nedeniyle bakiye 10,15 yıllık süre için yaptıkları ödemeler nedeniyle davalıların haksız olarak zenginleştiğini, davalılardan … ile … aralarında yaptıkları protokol ile bayinin … karşı olan tüm yükümlülüklerini müşterek borçlu müteselsil kefil sıfatıyla garanti ve tekeffül ettiklerinibu nedenle söz konusu ilişkide garantör sıfatıyla taraf olduklarını, söz konusu bayilik sözleşmesi öngörülen zamandan önce sonuçlandığından müvekkilinin peşin olarak ödediği kira bedellerinin ödemelerinin geçersiz olduğun ve müvekkili şirketi iadesi gerektiğini, kira sözleşmesinin 11. Maddesinde de bu durumun düzenlendiğini peşin olarak ödenen kira bedelinin kullanılmayan kira süresine takebül eden kısmının herhangi bir ihtara gerek kalmaksızın geri ödeneceğinin belirlendiğini beyan ederek öncelikle belirtilen taşınmazın tapu kaydı üzerine müvekkilinin mağduriyetine sebep olunmaması açısından gerektiğinde teminat karşılığında ihtiyati haciz konulmasını, müvekkili şirketin kira süresinin tamamını dikkate alarak peşin olarak ödediği kira bedelinin geçersiz ve müvekkili şirket tarafından kullanılmayacak kira süresine karşılık gelen 1.676.765,93 TL lik kısmının KDV si ile birlikte ödeme tarihinden itibaren TCMB nin kısa vadeli avanslar için uyguladığı faiz oranında faizi ve faizin KDV si ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline ayrıca söz konusu bedelin fesih tarihine kadar davalı yedinde kaldığı sürede bu iktisap sayesinde davalı şirketin elde ettiği tüm kazançların ve müvekkili şirketin bu bedelden yoksun kalması nedeniyle uğradığı ekonomik kayıpların karşılığı olan 818.031,27 TL nin KDV si ile birlikte dikey ilişkinin sona erdiği tarihden itibaren işleyecek olan TCMB nin kısa vadeli avanslar için uyguladığı faiz oranında faizi ve faizin KDV si ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilerek yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı üzerine bırakılmasını talep ve dava etmiştir.
Davacı Vekili Davasında :
Dava Dilekçesini tekrar ederek davasının Kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … Davaya Cevabında :
Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin davalı şirketin ortaklarından dava dışı … Şti’yi temsil ettiğini, davalı … şirketi tarafından 30.11,2007 tarih ve 8 no.lu karar uyarınca 10 yıl süre ile müdür olarak atanmasına karar verildiğini, ATT İnşaat şirketinin 20.07.2011 tarihinde … şirketindeki hak ve hisselerinin tamamım …’ ye sattığını, aynı tarihli karar gereğince şirket müdürlerinden …’un müdürlük yetkisinin iptaline karar verildiğini, Rekabet Kurulunun 05.03.2009 tarih ve 09-09/186-56 sayılı kararında bayilik sözleşmesi ve buna bağlı intifa sözleşmesinin 2002/2 sayılı dikey anlaşmalara ilişkin muafiyet tebliğinde öngörülen grup muafiyetinden yaralanma süresinin beş yıl ile sınırlandırılmasına karar verildiğini, davalılardan … Ltd.Şti.nin … tarih ve … yevmiye sayılı ihtarname ile 31.03.2009 tarihli bayilik sözleşmesini feshettiğini, davacı şirketin ise 05.03.2014 tarih ve 7271 yevmiye sayılı ihtarnamesi ile bayilik sözleşmesinin 13.02.2014 tarihi itibariyle anlaşma sağlanamaması üzerine son bulduğunu kabul ettiğini, davacı tarafından ikame edilen davanın hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, müvekkil aleyhine İkame edilen davanın hukukî dayanaktan yoksun olduğunu, Davacının, dava dilekçesi ile “sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre iade ve alacak davası” açtığını, davacının davaya ilişkin talebinin dayanağının “sebepsiz zenginleşme” hukuki sebebi olduğunu, bu, davacının davasını sözleşme veya haksız fiil yerine sebepsiz zenginleşmeye dayandırdığını, bu aynı zamanda, taraflar arasında geçerli bir sözleşme ilişkisinin de bulunmadığına işaret ettiğini, gerçekten, sebepsiz zenginleşme iddiasının bulunduğu bir olayda bir sözleşme ilişkisinden bahsetmenin hukuken mümkün olmadığını, sebepsiz zenginleşmenin görüldüğü ve ileri sürüldüğü en bariz durum, taraflar arasındaki sözleşmenin geçersiz olduğu durumlar olduğunu, bu sebeple, davacının, müvekkilin “garantör” sıfaıyla sorumlu olduğunu ileri sürmesi ya da başka bir sözleşmeye istinaden sorumlu olduğunu ileri sürmesi hukuken mümkün olmadığını, zira, garanti adıyla anılan hukuki ilişki bir sözleşme ilişkisi olup, bu sebeple, ilk olarak davacının davasmı dayandırdığı hukuki sebep karşısında, davacı ile müvekkil arasında bir sözleşme ilişkisinin bulunduğunu söylemek ve müvekkili garanti ya da kefalet sözleşmesi ile sorumlu tutmak imkân dahilinde olmadığını, davacının sebepsiz zenginleşme hukuki sebebine dayanarak dava açmış olması sebebiyle, her ne adla adlandırılırsa adlandırılsın dosyada mübrez sözleşmeye dayanması hukuken mümkün bulunmadığını, müvekkilinin sebepsiz zenginleşme sebebiyle sorumluluğunun bulunmadığını, müvekkilinin bayilik sözleşmesinin tarafı olmadığını ve sözleşmeden kaynaklanan doğrudan bir menfaati de bulunmadığını, sebepsiz zenginleşme davası “şahsi” niteliğinin sonucu olarak, ancak borçluya, yani sebepsiz zenginleşme nedeniyle geri verme borcu altında bulunan şahsa ve mirasçılarına karşı açılabileceğini, müvekkilinin davacı aleyhine zenginleşmediğini, davacının davasma konu ettiği ödemeleri de bizzat müvekkile ödemediğini, şayet ortada bir sebepsiz zenginleşme varsa, bu iddianın bayilik sözleşmesi tarafı olan … Ltd. Şti’ye yöneltilmesi gerektiğini, ayrıca, davanın hukuki sebebinin sebepsiz zenginleşme olmasına karşın, dosya kapsamında müvekkilin sebepsiz zenginleştiğine dair hernangi bir delil de bulunmadığını, dosyaya ibraz edilen sözleşme, sebepsiz zenginleşmeyi ispata yarar bir hukuki vasfa sahip olmadığını, davacı, davasını sözleşmeye değil, sebepsiz zenginleşmeye dayandırdığını, bu sebeple, söz konusu sözleşmenin delil niteliğinin bulunmadığını, davacının davaya konu ettiği protokolün 25.01.2008 tarihli olup, Rekabet Kurulu Karan sonrası sözleşme süresinin beş yıl İle sınırlı olduğunu bildiği ve muhatabının da belli olduğu, Protokol tarihinden itibaren 5 yıllık sürenin ilavesi ile 25.01.2013 tarihine kadar anılan davanın açılması gerektiğini, 25.01.2013 tarihinden 25.01.2014 tarihine kadar zamanaşımı süresinin olduğunu, davanın ise 18.03.2014 tarihinde açıldığını beyan ederek davanın reddine karar verilerek yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacıya yükletilmesini talep etmiştir.
Davalı … Davaya Cevabında :
Davalı …vekili cevap dilekçesinde özetle; Öncelikle aynı konuda açılmış ve tarafları aynı olan … 30. Atm’nin … esas sayılı dosyası ile yine … 5.Asliye Hukuk Mahkemesinin … esas sayılı dava dosyaları ile bu dosyanın birleştirilmesini talep ederek, iş bu davanın haksız ve hukuksuz olduğunu, davacının hiç bir hak ve alacağı olmadığı halde müvekkiline 2.947.707,81.TL. lik yatırım bakiye bedeli açıklamalar fatura kestiğini, ancak müvekkilinin böyle bir borcu olmadığını, müvekiline karşı böyle bir davanın açılamayacağını, bir an için davacı acıldığı varsayılsa bile davacının hangi talep ve dayanağı içerir ise içersin hem zaman aşımı hemde hak düşürücü süreler yönünden süresinde açması gerektiğini, davanın süre yönünden reddi gerektiğini, müvekiline davaya konu faturanın kesildiğini ancak müvekkilinin bu faturayı kabul etmeyerek iade ettiğini, müvekkilinin iş bu dava konusu teminat mektubu ve taşınmaz üzerinde bulunan ipotek’ den dolayı bir borcunun bulunmadığını, bu teminat mektubunun iade edilmesi gerektiğini, teminat mektubunun haksız olarak bankadan nakte çevrildiğini, buna karşılık teminat mektubunun bankaya ibraz edilmediğini, ve ipotek den dolayı bir borcunun olmadığını ipoteğin tabudan fek edilmesi gerektiğini ihtar ettiklerini, davaya konu talep yatırımların müvekkilinden talep edilemeyeceğini, yapılan yatırımların akaryakıt istasyonu işletmeciliğinin yapılması için olduğunu, davacının bu bayiliği verirken 4054 sayılı kanunun gerekse 2002/2 gerek 2003/3 sayılı Rekabet Kurulu Tebliğleri yürürlükte olduğunu, davacının bu yasal hükümleri gereğince ‘ yatırımlar yapmış olup bu sözleşmenin 5 yıl sonra yasa gereği biteceğini’ bilerek bu yatırımı yaptığını ayrıca hesabı ve ödemesi 5 yıl için olduğunu, bu itibarla artan ve iadesi gereken bir yatırım bedeli olmadığını, davacının 5 yıl bu yatırım bedeli karşılığı zarar etmediğini aksine kar elde ettiğini, davacının yatırım bedeli olarak verdiği bedelin müvekkili tarafından 5 yıl için harcadığını ve bu bedelin sarf olunduğunu, iadesi gereken bir bedelin olmadığını, davacının talebinin fahiş ve haksız olduğunu beyan ederek davanın reddine karar verilerek yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacı üzerine bırakılmasını talep etmiştir.
Dahili Davalılar Vekili Davaya Cevabında :
Dahili davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; öncelikle huzurdaki davaya zaman aşımı itirazında bulunduklarını, davacı tarafın sözleşmenin yapıldığı tarihte geçersiz bir sözleşme yaptığını, sözleşmenin yapıldığı tarihte davacı tarafın 5 yılı aşkın sözleşmelerin Rekabet Kanunu uyarınca geçersiz olduğunu, Rekabet Kanunu ve düzenlemelerinin kamu düzeninden olduğunu mahkemenin bunu resen dikkate alması gerektiğini, bu nedenle huzurdaki davanın sözleşmenin yapıldığı 25/01/2008 tarihinden başlamak üzere 25/01/2010 tarihine kadar açması gerektiğini, davacının sözleşmenin kanuna aykırılığı nedeniyle geçersizliğini kabul ederek sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca ayrıca bu sözleşmenin eki olan 25/01/2008 tarihli protokolün 8. Maddesine dayanarak huzurdaki davayı açtığını, müvekkillerinin sözleşmesel sorumluluğunu olmadığının kabul edildikten sonra protokole göre dava açmasının mümkün olmadığını, kamu düzeni nedeni ile ilgili protokolün de geçersiz olduğunu müvekkillerine herhangi bir talepte bulunulmasının mümkün olmadığını, davacı tarafın hem geçersiz sözleşme olduğunu kabul edip, hemde geçersiz sözleşme geçerliymiş gibi müvekkillerinden para talep ettiğini, ayrıca ilgili protokolün kefalet sözleşmesimi yoksa garanti sözleşmesi mi olduğunun belli olmadığını, ayrıca bu sözleşmenin imza kısmında …’in sözleşmeyi …’un altında müşterek borçlu müteselsil kefil sıfatı ile imzaladığını, ancak kefilin sorumlu olduğu tutarın açıkça belirtilmediğini ve eşinin rızasının alınmadığını, bu nedenle müvekkiline karşı herhangi bir talepte bulunulmasının kanunen mümkün olmadığını, ayrıca müteveffanın garantör olmasında herhangi bir kişisel menfaati bulunmadığını, … şirketinin halen faaliyetinin devam ettiğini, sebepsiz zenginleşen … ün hükmü şahsiyeti olduğunu müvekkilerinin herhangi bir sebepsiz zenginleşmesinin mümkün olmadığı gibi herhangi bir sözleşme ile … lehine garanti sözleşmesi imzalamasında da menfaati bulunmadığını beyan ederek müvekkilleri aleyhine açılmış davanın reddine yargılama gidere ve vekalet ücretinin davacıya yükletilmesini talep etmiştir.
BİRLEŞEN DAVADA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;Davalı ile olan bayilik ilişkisinin sona ermesi ve bu bayilik ilişkisi içinde alınan ürünlerin bedellerinin ödenmiş olması ve bu sebeple verilmiş … Bankası A.Ş. … Şubesi 26.06.2009 tarih ve … nolu 300.000 TL bedelli teminat mektubundan dolayı müvekkilinin davalı firmaya bir borcunun olmadığının tespiti ile teminat mektubunun iadesine, iş bu dava sonuçlanıncaya kadar telafisi imkansız zararların doğmasının önlenmesi için HMK hükümleri ile emsal karar ve uygulamaya göre, davaya konu teminat mektubunun üçüncü kişilere devir ve temlikinin önlenmesi ve paraya çevrilmesinin önlenmesi için mahkememizin takdir edeceği teminat karşılığında ihtiyati tedbir kararı verilmesini, mahkeme masrafları ve vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı … vekili Davaya Cevabında :
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle: Davacının dava dilekçesinde belirttiği hususlar ve taleplerin afaki, mesnetsiz ve hukuka aykırı olduğunu, davaya konu teminat mektubunun taraflar arasındaki ticari ilişki anlaşmalar, cari hesap, protokol, borç ve taahhüt senetlerinden doğan azami 300.000 TL tutarındaki borç ve taahhütleri ile davalı yanın kendisine veya talimatıyla üçüncü kişilere sevk ya da teslim edilen veya edilecek ya da satılan veya satılacak her türlü akaryakıt, petrol müştakları, her cins makine yağları ve bunları kapları, her türlü ticari emtia, malzeme, teçhizat veya alet ve edevatın kullanımları sırasında ya da bir yerden bir yere nakilleri esnasında kısmen veya tamamen hasara uğraması halinde bundan tevellüt edecek bilimum zarar ve ziyanın karşılanması ve sair tüm ticari muamelerden ya da davalı tarafından müvekkili şirkete tevdi edilmiş veya edilecek senet taahhütnamelerinden doğan borçların azami 300.000 TL’ye kadar olan borcunu garanti ettiğini, davacı şirket tarafından müvekkili şirkete hiçbir ödeme yapılmadığını, taraflarınca gönderilen cevabi ihtarnamede ” Yatırım Bakiye Bedeli ” açıklamalı faturanın kabul edilmediğini, böyle bir borçlarının olmadığını bu nedenle söz konusu faturanın iptal edilmesi gerektiğini belirterek iade ettiklerini, müvekkili şirket ile davacı yan arasındaki dava konusu teminat mektubu ile garanti altına alınmış borçlar ilişkisi devam ettiğini, aralarındaki ihtilafın sona ermediğini, davanın reddine, taraflarınca davacı şirket aleyhine açılan ve konusu sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre iade ve alacak davası olan … 4. Asliye Ticaret Mahkemesinin … E. Sayılı dosyasının huzurdaki dava açısından bekletici mesele yapılmasına, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı yana yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Toplanan Deliller:
Taraflarca ibraz edilen deliller talep edilen deliller celp edilip incelenmiştir.
Taraflarca ibraz edilen 25/01/2008 Tarihli kira sözleşmesi ve aynı tarihli protokol, 13/02/2009 Tarihli Bayilik sözleşmesi, Taraflar arasında keşide edilmiş ihtarnameler, ödeme dekontları, hesap tablosu, Taşınmaza ilişkin tapu kaydı, Teminat mektubu örneği , banka kayıtları ve diğer ibraz edilen belgeler incelenmiştir.
Tarafların iddialarının değerlendirilmesi için dosyamız üç kişilik bilirkişi heyetine tevdi edilmiş; Sektör Bilirkişi, Mali Müşavir Bilirkişisi ve Akademisyen Bilirkişi vasıtası ile düzenlenen 28/04/2016 Tarihli rapor ile özetle ” Asıl dava davacısının davalı şirketten 12.02.2014- 25.01.2023 tarihleri arası süreye tekabül eden ve sebepsiz zenginleşme niteliğini taşıyan KDV dahil toplam 1.746.573.TL.yı talep edebileceği, davacının davalı şirketten işlemiş faiz talebi hesabının ihtarnamenin dosyada tebliğ şerhine rastlanmaması sebebiyle mümkün olmadığı, Davalı gerçek kişilerin kefil sıfatı ile borçlu sayılamayacağı, Birleşen davadaki, davacı talebinin 192.970,81 TL.lik kısmının yerinde olduğu,” şeklinde tespitte bulundukları görülmüştür. Tarafların rapora beyan ve itirazları üzerine dosyamız önceki Bilirkişi heyetine tevdi edilmiş; Bilirkişi heyeti tarafından düzenlenen 15/03/2018 Tarihinde ibraz edilen rapor ile özetle kök raporda değişiklik gerektirecek bir hususun tespit edilmediğinin bildirildiği görülmüştür.
Mahkememizin dosyasında Birleşen İstanbul 1.Asliye Ticaret Mahkemesinin dosyasının 2018/321 Esas Sayılı davasının ön inceleme aşamasında olduğu, davamızın ise 2014 yılında açılan dava niteliğinde bulunduğu ve tüm delillerin toplanarak karar aşamasına geldiği, Birleşen dosyada toplanacak delillerin dosyamıza etki etmeyeceği hususu göz önünde bulundurularak usul ekonomisi dikkate alınarak dosyamızdan ayrılarak yargılamasına ayrı esas üzerinden devam edilmiştir.
Delillerin Değerlendirilmesi:
Tüm dosya kapsamı dikkate alınarak; Asıl Davanın Davacısı Asıl davada özetle, Asıl Davanın Davalısı …Ltd.Şti. ne ödediği, kira bedelinin geçersiz ve davacı tarafça kullanılmayacak kısmına karşılık gelen bedeli ve KDV’ sini talep ettiği, Asıl Davanın davalılarının ise davanın reddini talep ettikleri; Birleşen Davanın Davacısı Birleşen Davada özetle, Birleşen Davanın Davalısına verilen Teminat mektubundan kaynaklanan borcunun bulunmadığının tespitini talep ettiği, Birleşen Davanın davalısının ise davanın reddini talep ettikleri görülmüştür.
Taraflar arasında ki itilafın sözleşmesel dayanağı, Taraflar arasında düzenlenmiş bulunan 25/01/2008 Tarihli kira sözleşmesi, 25/01/2008 Tarihli protokol ve 13/02/2009 Tarihli Bayilik sözleşmesidir. Asıl Davanın Davacısı-Birleşen davanın Davalısı ile Birleşen Davanın Davacısı- Asıl Davanın Davalısı …Ltd.Şti. arasında … İli, … Mah. 193 Pafta, 877 ada, 32 parselde kayıtlı taşınmaz üzerinde 25/01/2008 tarihinde 15 yıllık süreli Kira Sözleşmesi akdedilmiştir. Kira sözleşmesi … tarih ve … yevmiye no ile tapuya şerh edilmiştir. Asıl Davanın Davacısı ile davalı şirket ve davalı şahıslar arasında 25/01/2008 tarihli protokol imzalanmıştır. Asıl Davada Davalı gerçek kişiler protokolü müşterek borçlu ve müteselsil kefil olarak imzalamışlardır. Asıl Davanın Davacısı-Birleşen davanın Davalısı ile Birleşen Davanın Davacısı- Asıl Davanın davalısı şirket arasında 13/02/2009 Tarihinde 1 yıl süreli Akaryakıt İstasyonu Bayilik Sözleşmesi akdedilmiştir. Sözleşmenin 13.maddesine göre Süre hitamında taraflardan herhangi biri sözleşmeyi fesih etmediği takdirde aynı sureyle yenilecek olan sözleşme yenileme süresi dahil olmak üzere en fazla 5 yıla kadar uzatılabilecektir. Davaların …Ltd.Şti., …A.Ş. adına gönderdiği … 2. Noterliğimin … tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile “sözleşme ve bayilik ilişkisinin aleyhine ve tek taraflı davranıldığı, ticari ilişkinin kendisi açısından tahammül edilemez hal aldığı, yapılan uyarı ve taleplerin dikkate alınmadığı gerekçesiyle, bayilik sözleşmesini feshettiğini … A.Ş.’ ye bildirmiştir. …A.Ş. ,…Ltd.Şti. adına keşide ettiği … 17.Noterliğinin … tarihli … yevmiye sayılı cevabi ihtarnamesinde “gönderilen ihtarname ile taraflar arasındaki bayilik sözleşmesinin 13/02/2014 tarihi itibari ile son bulmasından dolayı, kira şerhinin terkin edileceği, söz konusu kira şerhinin tapudan terkin edilmesini teminen bir vekaletname hazırlanacağı, bu vekaletnamenin hazırlanıp ulaştırılması bakımından vekil tayin edilmesi istenen kişi veya kişilerin İsim-Soy isim, ana adı-baba adı, doğum tarihi ve TC kimlik numaralarının bildirilmesi gerektiği, bununla birlikte söz konusu dikey ilişkinin süresinden önce sonlandınlmış ve kira süresinin tümü nazara alınarak yapılan kira ödemeleri, yatırım tutarları, işletme yatırım destek bedelleri ve sair ödemelerin kullanılamayan kısmına ilişkin bakiyesinden kaynaklanan ve ödeme gününe kadar işleyecek olan faiz ve vade farkı ile KDV hariç olmak üzere 2.947.707,81 TL olarak keşide edilen AO 185406 nolu, 28.02.2014 tarihli faturanın söz konusu ihtarnamenin tebliğinden itibaren 7 gün içinde ödenmesi gerektiğini davalıya ihtaren bildirmiştir. Taraflar arasında bayilik anlaşmasının 13/02/2009 tarihinde 1 (bir) yıl süreli olarak düzenlendiği ve sonrasında bu sözleşmenin birer yıl ara ile uzatıldığı nihayetinde 5 yıllık sürenin 13/02/2014 tarihi olduğu sabittir. …Ltd.Şti. adına kayıtlı dava konusu akaryakıt istasyonuna ilişkin dikey anlaşmanın ilk olarak …A.Ş. ile …Ltd.Şti. arasında 25/01/2008 tarihinde imzalanan protokol, aynı tarihte …A.Ş. Adına tapuya şerh edilen kira sözleşmesi kapsamında …A.Ş. lehine tesis edilen 15 yıl süreli kira hakkı ve yine …Ltd.Şti. ve …A.Ş. arasında imzalanan 13/02/2009 Tarihli bayilik sözleşmesi ile kurulduğu görülmüştür. Bilirkişi heyeti tarafından tespit edildiği üzere protokol hükümleri dikkate alındığında, mevcut durumda 2002/2 sayılı tebliğin 5/a maddesinde düzenlenen istisna hükmüne uygun bir dikey anlaşmanın varlığından söz etmenin mümkün olmadığı, bu nedenle dikey anlaşmanın 13/02/2014 tarihine kadar 2002/2 sayılı tebliğ ite tanınan grup muafiyetinden yararlanma imkanının bulunduğu, bu tarihten itibaren grup muafiyeti kapsamı dışında kaldığı, dosyada yer alan bilgi ve belgelerin mevcut durumda ilgili dikey anlaşmanın daha önce üzerinde akaryakıt bayilik faaliyeti yapılmayan arazi üzerinde kurulmuş yeni bir istasyona ilişkin olduğu ve yatırımın dağıtım firması tarafından karşılanmış olduğu, bu doğrultuda kurulun konuya ilişkin önceki kararlarında yapılan değerlendirmelere uygun olarak tarafların mevcut dikey anlaşmanın devamı hususunda uzlaşmaları koşuluyla dikey anlaşmaya 25/01/2008 tarihinden İtibaren 10 yıl süreyle bireysel muafiyet tanınabileceğinin değerlendirildiği, Tarafların dikey anlaşmanın devamı hususunda anlaşamamaları halinde dikey anlaşmaya bireysel muafiyet de tanınamayacağının değerlendirildiği görülmüştür. Taraflar arasında düzenlenen 25/01/2008 Tarihli Protokolün 4.maddesi uyarınca Malik’e 15 yıllık kira bedeli için toplam 2.100.000 USD bedeli, kira anlaşmasının tapuda …A.Ş. lehine şerhi sonrası kurulacak olan istasyon üzerinden … lehine 1. Derece ve 1. Sırada 800.000 TL değerinde gayrimenkul ipoteği ve bayi tarafından 300.000.-TL banka teminat mektubunun teslimi sonrası TL. olarak 7 gün İçinde ödeyeceğinin, Bayinin istasyon inşaatın %100 nü tamamlayıp … bayii olarak faaliyete geçtiği tarihten itibaren 7 gün içinde 700.000$ kira bedeli ödeneceğini, Bakiye 700.000.-USD’nin ise akaryakıt istasyon inşaatının %100 ün tamamlayıp … Bayii olarak faaliyete geçtiği tarihten itibaren 7 gün içinde kira bedeli ödeneceğinin, Ödemelerin YTL olarak yapılacağının, kira sözleşme şerhindeki TCMB döviz alış kuru uygulanacağının kararlaştırıldığının tespit edildiği görülmüştür. …A.Ş.’ nin yükümlülüklerinin düzenlendiği maddede …A.Ş. tarafından Malik’e “Kira”, desteği” verileceğinin, bunun bir kısmının akaryakıt istasyonunun inşası için gerekli olan tüm yasal izinlerin alınmasını takip eden yedi gün içinde ödeneceğinin düzenlendiği belirtildiğinden tüm yatırım maliyetlerinin Davacı Şirket …A.Ş. tarafından karşılanarak bir akaryakıt istasyonu kurulmuş olduğunun tespit edildiği görülmüştür. Taraflar arasında ki kira Sözleşmesi uyarınca kira bedeli …Ltd.Şti. ne ödenmiştir. Taraflar arasında Kira Sözleşmesi şerhi ile akdedilen Bayilik sözleşmesinin 1 yıllık bayilik anlaşması için düzenlenmediği hususu açıktır. Dosya kapsamına ibraz edilen 12/02/2014 Tarihinde Rekabet Kurulu tarafından verilen kararda da açıkça belirtildiği üzere 13.02.2014 tarihine kadar 2002/2 sayılı tebliğ ile tanınan grup muafiyetinden yararlanabileceğini bu doğrultuda da kullanılmayan süreye denk düşen “Kira” bedelinin iadesi gerektiği yönünde ki tespit mahkememizce yerinde görülmüştür. Taraflar arasında düzenlenmiş bulunan 25/01/2008 Başlangıç tarihli 15 yıllık kira sözleşmesinin KDV hariç tutan 2.480,00.-YTLdir.Bilirkişi heyeti tarafından tespit edildiği üzere …A.Ş. Tarafından yapılan ödeme toplam KDV dahil 2.926.978.TL.dir.Kira sözleşmesi 15 yıl için yapıldığından bitim günü 01/12/2023 günüdür. Bilirkişi heyeti tarafından yapılan tespit ve hesaplama Mahkememizce yerinde görülmüş olmakla Davalı tarafın sebepsiz zenginleştiği 13/02/2014-01/12/2023 Tarihi arasına karşılık gelen Bilirkişi heyeti tarafından hesaplanan 1.480.147.TL.ana para ve 266.426.TL.KDV olmak üzere toplam 1.746.573.TL. nin …A.Ş. ye iadesi gerektiğinden Asıl Davanın davacısının davasının …Ltd.Şti. açısından Dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile Kısmen Kabulüne karar verilmiştir. Asıl Davanın Davacısı …A.Ş., …Ltd.Şti. dışında ki davalılardan da tahsil talebinde bulunmuş ise de ; Davacı tarafın iddiasının dayanağı, taraflar arasında düzenlenen 25/01/2008 Tarihli Protokolün 8.md.dir. Madde metninde ”….müşterek borçlu ve müteselsil kefil sıfatı ile garanti ve tefekkül edilmiştir.” ibaresinin yer aldığı görülmektedir. Madde metninde açıkça ” müteselsil kefil sıfatı ile” ibaresi yer almakla diğer davalıların Protokolü kefil sıfatı ile imzalama yönünde irade ortaya koydukları yönünde mahkememizce kanaat hasıl olmuş, Asıl davanın davacısının diğer davalıların garantör oldukları yönünde ki iddiasına itibar edilmemiştir. Kefil olarak Protokolü imzaladıkları kabul edilen diğer davalıların sorumlu oldukları kafalet limitlerinin açıkça belirtilmediği de anlaşılmakla Asıl Davanın Davacısının, Davalı …Ltd.Şti. dışında ki davalılar hakkında açmış olduğu davasının reddine karar verilmiştir.
Birleşen davanın davacısı …Ltd.Şti. tarafından …A.Ş. verilen 300.000.-TL tutarındaki teminat senedinin taraflar arasında ki mal alım satımına ilişkin olarak verildiği anlaşılmakla birlikte Bilirkişi heyeti tarafından taraflar arasındaki mal alış verişinden kaynaklanan cari hesap ekstrasının incelenmesi ile …A.Ş. nin 21/04/2014 tarihi itibariyle …Ltd.Şti.’ in den 107.029,19.TL. alacaklı olduğu, …A.Ş.’ nin 300.000.TL.lik teminat mektubundan 107.029,19 TL.lik kısmını nakde çevirmiş, geri kalan 192.970,81TL.lik kısım ise davalmm teminat mektubu alacağı olarak defterine kayıt etmiş olmakla Birleşen davanın davacısının davasının Kısmen Kabulüne karar verilmiştir.
HÜKÜM; Yukarıda açıklanan gerekçeye göre;
1-)Asıl Davanın Davacısının Davalı … LİMİTED ŞTİ. aleyhine açtığı davasının KISMEN KABULÜ İLE; 1.480.147.TL.ana para ve 266.426.TL.KDV olmak üzere toplam 1.746.573.TL. nin 18/03/2014 Tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile davalı … TİCARET LİMİTED ŞTİ. ‘ nden alınarak davacı tarafa verilmesine; fazla istemin Reddine;
2-)Asıl Davanın Davacısının Davalı … ve Dahili davalılar aleyhine açtığı davasının REDDİNE;
3-)Birleşen davanın davacısının Davalı (Asıl Davanın Davacısı) aleyhine açtığı davasının KISMEN KABULÜ İLE; Birleşen Davanın Davacının, Birleşen davanın davalısına … Bankası A.Ş. … Şubesince verilen … Tarih ve … nolu 300.000.TL.Tutarlı Teminat mektubunun 192.970,81.TL.lik kısmından BORÇLU olmadığının TESPİTİNE; fazla istemin Reddine;
4-)Asıl dava açısından; Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hükmolunan kısım üzerinden hesaplanan 119.308,40.-TL nispi karar harcından peşin yatırılan 42.604,90.-TL harcın mahsubu ile Bakiye 76.703,50.TL. harcın davalı …’den tahsili ile HAZİNEYE İRAD KAYDINA,
5-)Asıl dava açısından; Davacı vekili lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince hükmolunan kısım üzerinden hesaplanan 76.347,19 TL nisbi vekalet ücretinin davalı …den tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
6-)Asıl dava açısından; Davacı tarafından yatırılan 42.604,90.TL. peşin harcın davalı …’den tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
7-)Asıl dava açısından; Davalı … Ticaret Ltd. Şti’ vekili lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince red olunan kısım üzerinden hesaplanan 43.878,97.TL. nisbi vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalı …ne verilmesine,
8-)Asıl dava açısından; Davalı … ve Dahili davalılar …, …,… vekilleri lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince red olunan kısım üzerinden hesaplanan 87.621,96.TL nisbi vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalı taraflara verilmesine,
9-)Asıl dava açısından; Davacı tarafından yapılan 25,20.TL. Başvuru harcı, 3,80.TL. Vekalet harcı, 2.250.TL.Bilirkişi ücreti ve 434,50.TL.posta giderinden ibaret toplam 2.713,50.TL. yargılama giderinin kabul ve red oranları dikkate alınarak 1.899,68.TL.sinin davalı …den tahsili ile davacı tarafa verilmesine,bakiye kısmın davacı taraf üzerinde bırakılmasına;
10-)Birleşen dava açısından; Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hükmolunan kısım üzerinden hesaplanan 13.181,84.TL nispi karar harcından peşin yatırılan 5.123,25.-TL harcın mahsubu ile Bakiye 8.058,59.- TL harcın davalı …Ş.’den tahsili ile HAZİNEYE İRAD KAYDINA,
11-)Birleşen dava açısından; Davacı vekili lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince hükmolunan kısım üzerinden hesaplanan 17.528,25.TL. nisbi vekalet ücretinin davalı …Ş.’den tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
12-)Birleşen dava açısından; Davacı tarafından yatırılan 5.123,25.TL. peşin harcın davalı …Ş.’den tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
13-)Birleşen dava açısından; Davalı …Ş.’ vekili lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince red olunan kısım üzerinden hesaplanan 11.312,34.TL. nisbi vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalı …Ş.’ye verilmesine,
14-)Birleşen dava açısından; Davacı tarafından yapılan 25,20.TL. Başvuru harcı, 3,80.TL. Vekalet harcı, 1.200.TL.Bilirkişi ücreti ve 106,00.TL.posta giderinden ibaret toplam 1.335,00-TL yargılama giderinin kabul ve red oranları dikkate alınarak 858,72.TL.sinin davalı …den tahsili ile davacı tarafa verilmesine,bakiye kısmın davacı taraf üzerinde bırakılmasına;
15-)Asıl Dava ve Birleşen Dava açısından; Taraflar tarafından yatırılan, bakiye gider avansının kararın kesinleşmesi halinde yatırana iadesine,
6100 Sayılı HMK.’ nın 345./1Maddesi uyarınca ilgililere kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde mahkememize vereceği bir dilekçe ile İSTİNAF YOLU açık olmak üzere davacı-birleşen davanın davalısı vekili, davalı-birleşen davanın davacısı vekili ve asıl davanın davalısı vekilinin yüzüne karşı oybirliği ile verilen karar alenen okunup usulen tefhim kılındı. 17/01/2019

Başkan …

Üye …

Üye …

Katip …