Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
3.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/560
KARAR NO : 2023/77

DAVA : TASARIMA TECAVÜZÜN TESPİTİ, ÖNLENMESİ, DURDURULMASI
DAVA TARİHİ : 18/12/2021
KARAR TARİHİ : 06/04/2023

Mahkememizde görülmekte bulunan Tasarıma Tecavüzün Tespiti, Önlenmesi, Durdurulması davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: Davalı tarafından müvekkilinin … tescil numaralı dava konusu tasarım ürünü ile iltibas yaratacak derecede ve hatta ayniyet derecesinde birebir benzeyen ürünleri müvekkili tarafından kendisine herhangi bir hak tanınmaksızın veya arada herhangi bir lisans sözleşmesi olmaksızın haksız ve hukuka aykırı bir şekilde üretilmekte ve/veya satılmakta olduğunu, söz konusu ürünler bilgilendirilmiş bir tüketici nezdinde karışıklığa yol açacak derecede birebir benzemekte olduğunu, … 2. FSHHM’nin … D.İş sayılı dosyasında keşif yapıldığını, keşif esnasında davalının “… adresindeki “belisse tekstil” mağazasına gidilmiş ve davaya konu müvekkiline ait …tescil numaralı korumaya sahip abiye tasarıma birebir benzer ve karşılaştırılmaya sebebiyet verebilecek satışa hazır ürün keşif ve bilirkişi marifetiyle tespit edildiğini, davalı tarafça müvekkiline ait … numaralı tescilli tasarımın, hiçbir ayırt edici ve yenilik niteliği bulunmadan birebir aynısının satışının yapılarak haksız bir kazancın elde edildiğinin tespiti ile önlenmesi ve engellenmesi gerektiğini bu nedenle müvekkiline ait dava konusu tescilli tasarıma yönelik tecavüzün tespiti, durdurulması, önlenmesi, masrafı davalıya ait olmak üzere ele geçirilen ürünlerin imhasını, vekalet ücreti ve yargılama giderinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalıya usule uygun tebligat yapılmış, davaya cevap verilmemiştir.
… 2.FSHHM’nin …D.İş sayılı dosyası ve TPMK kayıtları istenmiş, HMK’nın 266. maddesi kapsamında bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.
02/03/2023 tarihli bilirkişi kurulu raporunda özetle: Davacı tarafa ait… (23) numaralı tasarım ile davalıya ait iş yerinde tespit edilen ürünler arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebep ile benzer olarak algılandıkları kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava: Davalının eyleminin, davacının tasarım tescillinden doğan haklarına tecavüz teşkil edip etmediğinin tespiti, muhtemel tecavüzün önlenmesi ve durdurulması, tecavüzün devamını önlemek üzere tedbirlerin alınması, masrafları davalıya ait olmak üzere ele geçirilen ürünlerin imhası ve hükmün ilanına ilişkindir.
Davanın açıldığı tarih itibarıyla 6769 sayılı SINAİ MÜLKİYET KANUNU uygulanacaktar.
6769 sayılı SMK’nın 55/4. maddesi;”… Tasarım; bu Kanun hükümleri uyarınca tescil edilmiş olması halinde tescilli tasarım, ilk kez Türkiye’de kamuya sunulmuş olması halinde ise tescilsiz tasarım olarak korunur.”
6769 sayılı SMK’nın 56. maddesi; “(1) Tasarım yeni ve ayırt edici niteliğe sahip olması şartıyla bu Kanunla sağlanan haklar kapsamında korunur.
(4) Bir tasarımın aynısı;
a) Tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce,
b) Tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce, dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise o tasarım yeni kabul edilir.
Tasarımlar sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorsa aynı kabul edilir.
(5) Bir tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenim;
a) Tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce,
b) Tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce, kamuya sunulmuş herhangi bir tasarımın aynı kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimden farklı ise bu tasarımın ayırt edici niteliğe sahip olduğu kabul edilir.
(6) Ayırt edici niteliğin değerlendirilmesinde, tasarımcının tasarımı geliştirmede sahip olduğu seçenek özgürlüğünün derecesi dikkate alınır.”
6769 sayılı SMK’nın 58. maddesi; “(1) Tasarım sahibi, kendi tasarımına kıyasla ayırt edici niteliğe sahip olmayan tasarımlara karşı bu Kanundan doğan haklarını kullanabilir. (2) Koruma kapsamının değerlendirilmesinde, tasarımcının tasarımı geliştirmede sahip olduğu seçenek özgürlüğünün derecesi dikkate alınır. (3) Bu Kanun kapsamında sağlanan tasarım koruması, 5/12/1951 tarihli ve 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununda aranan şartları taşıması hâlinde söz konusu Kanunla öngörülen korumaya halel getirmez.
6769 sayılı SMK’nın 59. maddesi; “Tasarımdan doğan haklar münhasıran tasarım sahibine aittir. Üçüncü kişiler, tasarım sahibinin izni olmadan koruma kapsamındaki tasarım veya tasarımın uygulandığı ürünü üretemez, piyasaya sunamaz, satamaz, ithal edemez, ticari amaçlı kullanamaz veya bu amaçlarla elde bulunduramaz ya da bu tasarım veya tasarımın uygulandığı ürünle ilgili sözleşme yapmak için öneride bulunamaz” hükmü amirdir.
Bir tasarımın koruma kapsamı belirlenirken buna, o tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimle bariz bir benzerlik gösteren bütün tasarımlar dikkate alınır. Koruma kapsamının belirlenmesinde, kıyaslanan tasarımların farklılıklarından çok ortak özelliklerine ağırlık verilir ve tasarımcının tasarlama açısından seçenek özgürlüğüne sahip olduğu dikkate alınır.
6769 sayılı SMK’nın 81. maddesi; “a) Tasarım sahibinin izni olmaksızın bu Kanun hükümlerine göre koruma kapsamındaki bir tasarımın kullanıldığı veya uygulandığı ürünün aynısını veya genel izlenim itibarıyla ayırt edilemeyecek kadar benzerini üretmek, piyasaya sunmak, satmak, sözleşme yapmak için öneride bulunmak, ticari amaçla kullanmak veya bu amaçlarla bulundurmak, başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak, ithal işlemine tabi tutmak. b) Tasarım sahibi tarafından lisans yoluyla verilmiş hakları izinsiz genişletmek veya bu hakları üçüncü kişilere devretmek. c) Tasarım hakkını gasp etmek. (2) Başvuru, 65 inci maddeye göre tescil edilerek yayımlandığı takdirde, tescil sahibi, tasarım hakkına yönelik olarak bu maddede sayılan tecavüzlerden dolayı hukuk davası açma hakkına sahiptir. Tecavüz eden, başvurudan ve kapsamından haberdar edilmişse başvurunun yayımlanmış olmasına bakılmaz. Tecavüz edenin kötüniyetli olduğuna mahkeme tarafından hükmolunursa yayımdan önce de tecavüzün varlığı kabul edilir. (3) Koruma kapsamındaki tasarımın tescilli olduğuna ilişkin kaydın ürün, ambalaj veya fatura üzerine konulmamış olması, bu maddede sayılan fiilleri tasarım hakkına tecavüz olmaktan çıkarmaz. (4) Tescilsiz tasarımlar için, tasarım 57 nci maddeye göre kamuya sunulduğu takdirde, hak sahibi, tasarım hakkına yönelik ihlallerden dolayı dava açmaya yetkilidir” hükmü amirdir. Ancak “özel amaçla sınırlı kalan ve ticari amaç taşımayan fiiller; deneme amaçlı fiiller; ticari uygulamadaki dürüstlük kuralları ile bağdaşır olmak, tasarımın normal kullanımını gereksiz şekilde tehlikeye sokmamak ve kaynak göstermek şartları ile eğitim veya referans amaçlı çoğaltmalar” ile belirli koşullarda onarım amaçlı fiiller tasarım hakkının kapsamı dışında kalır.
6769 sayılı SMK’nın 149. maddesi; “(1) Sınai mülkiyet hakkı tecavüze uğrayan hak sahibi, mahkemeden aşağıdaki taleplerde bulunabilir:
a) Fiilin tecavüz olup olmadığının tespiti.
b) Muhtemel tecavüzün önlenmesi.
c) Tecavüz fiillerinin durdurulması.
ç) Tecavüzün kaldırılması ile maddi ve manevi zararın tazmini.
d) Tecavüz oluşturan veya cezayı gerektiren ürünler ile bunların üretiminde münhasıran kullanılan cihaz, makine gibi araçlara, tecavüze konu ürünler dışındaki diğer ürünlerin üretimini engellemeyecek şekilde elkonulması.
e) (d) bendi uyarınca elkonulan ürün, cihaz ve makineler üzerinde kendisine mülkiyet hakkının tanınması.
f) Tecavüzün devamını önlemek üzere tedbirlerin alınması, özellikle masraflar tecavüz edene ait olmak üzere (d) bendine göre elkonulan ürünler ile cihaz ve makine gibi araçların şekillerinin değiştirilmesi, üzerlerindeki markaların silinmesi veya sınai mülkiyet haklarına tecavüzün önlenmesi için kaçınılmaz ise imhası.
g) Haklı bir sebebin veya menfaatinin bulunması hâlinde, masrafları karşı tarafa ait olmak üzere kesinleşmiş kararın günlük gazete veya benzeri vasıtalarla tamamen veya özet olarak ilan edilmesi veya ilgililere tebliğ edilmesi.
(2) Birinci fıkranın (e) bendinde belirtilen talebin kabulü durumunda, söz konusu ürün, cihaz ve makinelerin değeri, tazminat miktarından düşülür. Bu değerin kabul edilen tazminat miktarını aşması hâlinde, aşan kısım hak sahibince karşı tarafa ödenir.
(3) Birinci fıkranın (g) bendinde belirtilen talebin kabulü durumunda ilanın şeklî ve kapsamı kararda tespit edilir. İlan hakkı, kararın kesinleşmesinden sonra üç ay içinde talep edilmezse düşer.
(4) Coğrafi işaret ve geleneksel ürün adları bakımından manevi zararın tazmini talep edilemez.”
SMK hükümleri, TPMK kayıtları, … 2.FSHHM’nin …D.İş sayılı dosyası, bilirkişi kurulu raporu ve bütün dosya kapsamından: TPMK nezdinde …numaralı çoklu tasarımın, davacı … adına tescilli olduğu anlaşılmıştır.
Mahkememizce itibar edilen bilirkişi kurulu raporunda belirtildiği üzere: Dava konusu birbiri ile benzerlik ve ayırt edicilik yönünden karşılaştırılan tasarımlar “giysi” tasarımlarıdır.
Her iki tasarım kolsuz ve uzun etekli olup, üst bölümünde bol olup ön kısımda benzer şekilde aşağı doğru sarkmaktadır. Davacı şirkete ait tasarımda; boğaza uzanan öğe, omuzlarda taşlar varken, davalıya ait iş yerinde tespit edilen üründe bulunmamaktadır. Ürünlerin üst kısımların arka bölümünde, benzer biçimde dekolte yaratan boşluk vardır. Tasarımların alt kısımları incelendiğinde; bel kısımlarında kumaştan bir kemer bulunmakta, bu kemerin sağ tarafında kurdele şeklinde bağlanmaktadır. Tasarımların etek kısımlarında yer alan toplanmalar benzer konumlarda ve benzer biçimlerde, ön tarafta sağdan, arka tarafta ortadan şeklindedir.
Açıklanan nedenlerle; davacı şirkete ait …(…) numaralı tasarım ile davalıya ait iş yerinde tespit edilen ürünler arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebeple benzer olarak algılandıkları ve bu durumun iltibasa neden olacağı kanaatine varıldığından davanın kabulüne, davalının eyleminin; davacının tasarım tescilinden doğan haklarına tecavüz oluşturduğunun tespitine, önlenmesine, durdurulmasına, karar kesinleştiğinde mütecaviz ürünlerin masrafı davalıdan alınmak üzere imhasına, … 2. FSHHM nin … D.İş sayılı dosyasında 03/12/2021 tarihinde verilen ihtiyati tedbir kararının, karar kesinleşinceye kadar devamına karar verilmiştir.
Dava sonucunda davacının haklı çıktığı, dolayısıyla ilan talebinde hukuki menfaat bulunduğu gözetilerek, karar kesinleştiğinde hüküm özetinin Türkiye’de tirajı yüksek bir gazetede bir kez ilanına, masrafın davalıdan tahsiline karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere
DAVANIN KABULÜNE
1-Davalının eyleminin; davacının tasarım tescilinden doğan haklarına tecavüz oluşturduğunun tespitine, önlenmesine, durdurulmasına,
2-Karar kesinleştiğinde mütecaviz ürünlerin masrafı davalıdan alınmak üzere imhasına,
3-Karar kesinleştiğinde hüküm özetinin Türkiye’de tirajı yüksek bir gazetede bir kez ilanına masrafın davalıdan tahsiline,
4-… 2. FSHHM nin… D.İş sayılı dosyasında 03/12/2021 tarihinde verilen ihtiyati tedbir kararının, karar kesinleşinceye kadar devamına,
5-179,90 TL ilam harcından peşin harcın mahsubu ile eksik 120,60 TL harcın davalıdan tahsiline,
6-Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca 15.000,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-Davacının yaptığı; 59,30 TL başvuru harcı, 59,30 TL peşin harç, 107 TL tebligat ve müzekkere masrafı, 2.000 TL bilirkişi ücreti olmak üzere 2.225,60 TL yargılama gideri ve … 2.FSHHM’nin … D.İş sayılı dosyasında yapılan; 59,30 TL başvuru harcı, 97,70 TL peşin harç, 89 TL tebligat ve müzekkere masrafı, 1.500 TL bilirkişi ücreti olmak üzere 1.571,60 TL’nin toplamı olan 3.797,20 TL’ nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8-Davacı tarafça fazla yatırılan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde iadesine,
Dair taraf vekillerinin yüzüne karşı HMK 345/1.maddesi gereğince gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde Mahkememize veya başka bir yer mahkemesine dilekçe ile başvurmak ve İstinaf harcı ile gerekli giderlerin tamamı ödenmek sureti ile, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine İSTİNAF YOLU AÇIK olmak üzere verilen karar, açıkça okunup usulen anlatıldı. 06/04/2023

Katip … Hakim …
¸e-imzalıdır ¸e-imzalıdır