Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
3.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/532
KARAR NO : 2022/136

DAVA :HAYSİYET KURULU KARARININ İPTALİ
DAVA TARİHİ : 28/10/2021
KARAR TARİHİ : 13/10/2022

Mahkememizde görülmekte bulunan Haysiyet Kurulu Kararının İptali davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: Müvekkilinin ömrünü …’a ve …’ın kurumsallaşmasına harcadığını, başta Youtube olmak üzere …, …, …, …, … vb. Gibi dijital lisanslama sözleşmelerine yöneticiliği döneminde öncülük ettiğini, …’ın en önemli telif gelirlerinin bu mecralardan geldiğini, müvekkilinin hassasiyeti ve zamanında vermiş olduğu emeklerinden dolayı …’a ve üyelerine kazandırığı telif ücretlerinin çarçur edilmesine itiraz ettiğini, bunun üzerine … Haysiyet Kurulu tarafından … tarih ve … sayılı kararı ile müvekkili hakkında “hak mağrumiyeti cezası” verildiğini, haksız olarak verilen kararının iptalini, vekalet ücreti ve yargılama giderinin davalı yana yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle: Davacının whatsapp üzerinden toplu gruplarda paylaşılan mesnetsiz iddiaları, … üyeleri ve görevlilerine yapılan asılsız suçlamaları gibi provakatif söylemlerde bulunduğunu, davacının hal ve hareketlerinden Genel Kurulu ve Haysiyet Kurulunu provoke etme çabası içinde olduğunu, … Haysiyet Kurulunun yapmış olduğu ön incelemeler sonucunda, … tarih ve … sayılı kararı ile: Kovuşturulan üyelerin …’a bildirdikleri son güncel adreslerine … Haysiyet Kurulu yönergesinin ilgili hükümlerine göre, işbu tutanak ekinde suretleri yer alan ve üyeler tarafından gönderilen whatsapp mesaj çıktılarındaki söylemlerine ilişkin olmak üzere bu beyanların kendisine ait olup olmadığı ve isnat olunan beyanlar ile ilgili kendisine yapılacak ihtarnamelerin adresine tebliğ tarihlerinden itibaren en geç 7(yedi) gün içerisinde kurula yazılı savunmalarını gönderebileceği veya 24.09.2021 tarihinde saat 13:00’da …’un … Genel Merkezinde Haysiyet Kurulu önünde savunmalarının sözlü olarak yapabileceği, isnat edilen suçlamalar ve istenen yaptırımlar göz önüne alınarak, tanık dinletme, belge sunma ve soruşturma belgelerini tetkik etme haklarını da kullanabileceği hususunun bildirilip kovuşturmaya konu mail çıktılarının birer suretleri de eklenerek noter kanalıyla ihtarı bildirimde bulunulmasına karar verildiğini, davacının 20/09/2021 tarihi saat 13:29 da atmış olduğu e-mail ile de Haysiyet Kurulu ile ilgili mesnetsiz suçlamalarını tekrarlayarak sözlü veya yazılı savunma yapmayı reddettiğini, atmış olduğu mesajların arkasında olduğunu bildirmesi nedeni ile haksız ve hukuki dayanaktan yoksun davanın reddine, yargılama gideri ile vekalet ücretinin davacı yana yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava: … Haysiyet Kurulunun … tarih ve … sayılı “Hak Mahrumiyeti Kararının iptali” istemine ilişkindir.
Meslek Birliğinden, Üye Disiplin Yönergeleri ile davacı hakkında verilen karar ve karara ilişkin bilgi-belgeler istenmiştir.
Davalı Meslek Birliği …; 5846 Sayılı Yasanın 42. maddesi uyarınca kurulan, statüsü ve kuruluşu yasa tarafından belirlenen, müzik eserleri alanında faaliyet gösteren bir meslek birliğidir.
…; müzik eseri/hak sahiplerinin (Besteci, söz yazarı, aranjör, editör) çıkarlarını korumak, 5846 sayılı Kanunla tanınmış hakların idaresi ve takibini, alınacak ücretlerin tahsilini ve hak sahiplerine dağıtımını sağlamak amacıyla faaliyette bulunmakta ve bu kapsamda eser sahiplerinden ve yasadan aldığı yetkiler çerçevesinde hareket etmekte olup, yine aynı kanunun 42/B maddesi gereği T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığının idari ve mali denetimine tabi bir meslek birliği statüsündedir.
Haysiyet Kurulunca alınan kararın değerlendirilmesi yönünden ilgili mevzuatın irdelenmesi gerekmektedir.
Türkiye Musiki Eseri Sahipleri Meslek Birliği Haysiyet Kurulu Yönergesi Bölüm II’de, Haysiyet Kurulunun Çalışma Esasları düzenlenmiş olup buna göre:
MADDE 4. Haysiyet Kurulu, Genel Kurulca asıl üyeler arasından iki yıl için gizli oy ile seçilen beş üyeden oluşur. Ayrıca, asıl üye sayısınca yedek üye seçilir. Kurul seçimi izleyen üç gün içinde asıl üyeler arasından bir başkan seçer.
Haysiyet Kurulu, Yönetim Kurulunun talebi üzerine Disiplin Yönergesi hükümlerini uygulamak üzere üye tam sayısının salt çoğunluğu ile toplanır. Tayin edilen toplantı gününde üyelerden biri toplantıya katılmadığı takdirde mazeretini yazılı olarak bildirmek zorundadır. Kurul üye tam sayısının salt çoğunluğu ile karar alır.
“Haysiyet Kurulunun Görevleri” 5. maddede düzenlenmiş olup buna göre;a) …’a kayıtlı üyeler hakkında Üye Disiplin Yönergesinde öngörülen yaptırımı uygulama ve disiplin cezası vermek, b) Fikir ve Sanat Eseri sahipleri ile komşu hak sahipleri meslek birlikleri ve Federasyonları hakkında Tüzük’te ve … Tüzüğünde öngörülen hallerde üyelikten çıkarma cezası ile Disiplin Yönergesinde öngörülen cezaları vermek.
“Konunun İntikali Ve Ön Soruşturma” 6.maddede düzenlenmiş olup; Disiplin yaptırımı uygulanmasını gerektiren bir durumun oluşumu üzerine ya Genel Sekreterlik gerekli ön hazırlıkları yaparak konuyu Yönetim Kurulu’nun bilgisine sunar ya da böyle bir ön hazırlığa gerek olmaksızın haricen edindiği bilgi üzerine Yönetim Kurulu konunun önemini dikkate alarak gerekli kanıtları geciktirmeksizin toplatır ve düzenlenen inceleme dosyasının Haysiyet Kurulu’na sunulmasını kararlaştırır.
“Haysiyet Kurulunun Çalışma Yöntemi” 7.maddede düzenlenmiş olup; Haysiyet Kurulu, Yönetim Kurulu’nun kararı üzerine toplanır. Haysiyet Kurulu, çalışmalarına, önce ilgili üyeye tebliğ tarihinden başlamak üzere, en fazla yedi günlük bir süre tanıyarak yazılı savunmasını talep etmek suretiyle başlar. Üye savunmasını bizzat Kurul toplantısına katılarak da yapabilir. Hakkında ceza istenilen üye, tanık dinletme, ayrıca belge sunma veya soruşturma belgelerini tetkik etme veya bir avukat marifetiyle de tetkik ettirme, hakkını kullanabilir.
Haysiyet Kurulu, kendisine intikal eden inceleme talebi üzerine yaptığı ilk toplantı tarihinden itibaren bir ay zarfında karar vermekle yükümlüdür. Kurul yürütülen soruşturma hakkında en fazla 3 defa toplantı yapacak olup, gerekli görülen hallerde kurul başkanının yazılı talebi ile bir toplantı daha yapabilir.
Kurul, incelenen konunun özelliklerini göz önünde bulundurarak, Genel Sekreterlik Hukuk İşleri Bölümü’nden görüş talep edebilir, Kurul kararlarında çekimser oy kullanılmaz. Kararlar üye tam sayısının salt çoğunluğu ile alınır. Alınan karar, gereği yapılmak üzere Yönetim Kurulu Başkanlığına gönderilir. Uyarı, kınama, hak mahrumiyeti ve üyelikten çıkarma kararları, üyeye elden ya da noter marifetiyle tebliğ edilir. Noter marifetiyle yapılacak tebligat üyenin …’da kayıtlı adresine yapılır.
Haysiyet Kurulu Kararlarına karşı hukuk yollarına başvurulabilir. Haysiyet Kurulu kararının üyeye tebliğinden itibaren bir aylık süre içerisinde, üye tarafından karara karşı yargıya müracaat edildiğinin …’a bildirilmemesi halinde karar, … nezdinde kesinleşmiş kabul edilerek gerekli işlemler yapılır.
“Haysiyet Kurulu Kararlarında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar” 8.maddeye göre sayılanlarla sınırlı olmamak üzere Haysiyet Kurulu Kararlarında;
1-Üyenin savunması alınıp, konu ile ilgili tüm bilgi ve belgeler toplanmadan önce fiile ilişkin kanaat belirtir nitelikli bir karar almamakla,
2-Disiplin suçunun oluşup oluşmadığı ile ilgili olmayan değerlendirilmelerde bulunmamakla,
3-Ceza tayini sırasında ilgili fıkralarda öngörülen fiil ve hallerin tam olarak oluşup oluşmadığının irdelemekle yükümlüdür.
Türkiye Musiki Eseri Sahipleri Meslek Birliği Üye Disiplin Yönergesi Bölüm II’de yaptırımlar öngörülmüş olup, buna göre (MADDE 4.) Bu Yönerge ile … üyeleri hakkında hatalı veya kusurlu bazı fiilleri dolayısıyla uygulanabilecek yaptırımlar ile yaptırım uygulanacak fiiller aşağıda öngörülmüştür: a) Uyarı, b) Kınama, c) Hak mahrumiyeti, d) Üyelikten çıkarma.
Aynı fiil birden fazla ceza fıkrası kapsamında ele alınıp ayrı ayrı ceza tayini yoluna gidilemez. Üyeye fiiline karşılık gelen en üst yaptırım uygulanır. Haysiyet Kurulu Kararı, üyeye yazılı olarak bildirilir.
“UYARI” yaptırımı 5.maddede düzenlenmiş olup buna göre ; “… üyelerine, aşağıda belirtilen hallerde uyarı yaptırımı uygulanır. Uyarı gerektiren fiiller ve haller şunlardır: a) Geçerli bir mazereti olmaksızın … tarafından yapılan duyurulara cevap vermemek, istenilen bilgi ve belgeleri zamanında iletmemek, yapılan çağrılara riayet etmemek; b) İletişim bilgilerinde (adres, telefon, e-mail vb.) olabilecek değişiklikleri talep edilen süre içinde …’a göndermemek, c) …’dan kendisi hakkında ayrıcalıklı bir uygulama beklentisi içinde olmak ve beklentisini gerçekleştirmek için kişiler üzerinden faaliyetlerde bulunmak. d) Üyelik aidatının ödemesini yazılı bildirime (mektup, e-mail, gsm hatlarına sms vb.) rağmen nedensiz olarak 60 günden daha fazla geciktirmek, e) … yararlarını zedeleyici söz ve davranışlarda bulunmak, f) Usulsüz şikâyet veya başvurularda bulunmak, g) Genel Sekreterlik’te yürütülmekte olan iş ve işlemlerle ilgili olarak Yönetim Kurulu üyeleri veya diğer üyelerin aracılığından yararlanma girişiminde bulunmak, h) … çalışanlarının hizmetlerini engelleyici hal ve davranışlarda bulunmak.
“KINAMA” yaptırımı 6.maddede düzenlenmiş olup buna göre; “… üyelerine, aşağıda belirtilen hallerde kınama yaptırımı uygulanır. İlgili Haysiyet Kurulu kararı, üyeye yazılı olarak bildirilir. Kınama gerektiren fiiller ve haller şunlardır: a) Kendisine 5. madde gereği yapılan yazılı uyarıya rağmen, uyarı konusu fiil veya halleri sürdürmek, b) … Genel Kurulları ve …’ın tüm çalışma mahallerinde huzur, sükûn ve çalışma düzenini engelleyici tutum ve davranışlar içinde olmak, … çalışanları veya diğer üyeler hakkında yüze karşı veya gıyapta hakaret, tahkir edici sözler sarf etmek, genel ahlak ve edep dışı davranışlarda bulunmak, c) Uyarı cezasına rağmen, geçerli bir mazereti olmaksızın 30 gün içinde … aidatını ödememek. d) Kusurlu davranmak suretiyle … aleyhine yargı yollarına başvurulmasına sebebiyet vermek, e) …’a ait araç, gereç, eşya ve benzeri malzemelere kusurlu davranışlarıyla zarar vermek, (bu takdirde zarar ayrıca rayiç bedel üzerinden tazmin ettirilir) f) Uyarı cezası almasına rağmen, geçerli bir mazereti olmaksızın 30 gün içinde … tarafından yapılan duyurulara cevap vermemek, istenilen bilgi ve belgeleri zamanında iletmemek, yapılan çağrılara riayet etmemek;
“HAK MAHRUMİYETİ” yaptırımı 7.maddede düzenlenmiş olup buna göre; Hak mahrumiyeti cezası, aşağıda sayılan fiiller ve hallerin gerçekleşmesi durumunda Haysiyet Kurulu’nca kararlaştırılır. Aşağıda yazılı fiilleri işleyen asıl ve yararlanan üyeler, mali hak dağıtımları dışındaki tüm haklardan, cezanın kesinleştiği tarihten itibaren 4 yıl süresince mahrum kalır. a) Son 4 yıl içinde birden fazla kınama cezası almak, b) Basın-yayın organları, internet veya sosyal medya (twitter, facebook vb.) aracılığıyla … yararlarını zedeleyici, … divan kurulu Yönetim Kurulu ve diğer üst kurul üyeleri hakkında olumsuz, tahkir edici beyanlarda ve hakarette bulunmak, c) Üyenin beyanı ya da … Teknik Bilim Kurulu kararıyla veya kesinleşmiş bir yargı kararıyla sabit olmak şartıyla, …’a sunduğu bildirimlerde kasden yanıltıcı bilgilere yer vermek ve/veya yanıltıcı beyanlarda bulunmak ve dolayısıyla bundan haksız kazanç elde etmek.
“ÜYELİKTEN ÇIKARMA” yaptırımı 8.maddede düzenlenmiş olup buna göre; Üyelikten çıkarma cezası, aşağıda sayılan fiiller ve hallerin gerçekleşmesi durumunda, Haysiyet Kurulu’nca kararlaştırılır. a)Kasıtlı eylem ve söylemleriyle …’ın çalışmasına, amaçlarını gerçekleştirmesine engel olmak, b)Yetki belgesine aykırı davranışlarını, yazılı uyarıya rağmen sürdürmek, c) Asıl üyeler yönünden, özür bildirmeksizin ve yazılı uyarıya rağmen arka arkaya üç genel kurul toplantısına katılmamak, d) … Yönetim Kurulu, Denetleme Kurulu ile Haysiyet Kurulu tarafından, … tüzel kişiliğine karşı Türk Ceza Kanununda öngörülen fiillerden birinin işlendiği hususunun tespit edilmesi.
9.maddeye göre; …’a kayıtlı üyeler hakkında bu Yönerge’de öngörülen yaptırım uygulama ve disiplin cezası verme yetkisi … Haysiyet Kuruluna aittir.
Yasa koyucu, kamu düzeninin korunması amacıyla ceza hukuku alanında düzenleme yaparken Anayasa’ya ve ceza hukukunun temel ilkelerine bağlı kalmak koşuluyla toplumda hangi eylemlerin suç sayılacağı ve suç sayılan bu eylemlerin hangi tür ve ölçüde cezai yaptırıma bağlanacağı konusunda anayasal sınırlar içinde takdir yetkisine sahiptir. Bu yetki, idari yaptırımlar bakımından da geçerlidir. Bu bağlamda hukuk devletinde, ceza hukuku alanında olduğu gibi idari yaptırımlara ilişkin düzenlemelerde de kuralların, önleme ve değiştirme amaçlarına uygun olarak ölçülü, adil ve orantılı olması gerekir. Ceza hukuku alanında olduğu gibi hak yoksunluğu getiren diğer düzenlemelerde de hukuka aykırı eylem ile yaptırım arasında adalet ve hakkaniyet ilkelerine uygunluk bulunmalıdır.
… Meslek birliği tarafından gönderilen belgeler incelendiğinde: … Yönetim Kurulunun … tarih ve … sayılı kararı kapsamında Haysiyet Kuruluna sevk edilen … üyesi davacı … hakkında 27.09.2021 tarihinde yapılan toplantıda verilen kararda; “…’un savunma vermemesi “Uyarı” cezasını gerektirse de, (… Üye Disiplin Yönergesinin 4.maddesi: “Aynı fiil birden fazla ceza maddesi kapsamında ele alınıp ayrı ayrı ceza tayini yoluna gidilemez, Üyeye fiiline karşılık gelen en üst yaptırım uygulanır”) savunma yerine gönderdiği yazısında Haysiyet Kurulu’na karşı alaycı ve aşağılayıcı ifadeler kullanması da göz önüne alınarak, üyelere whatsapp uygulamasından gönderdiği mesajlar aracılığıyla … yararlarını zedeleyici beyanlarda bulunması, kasten yanıltıcı bilgilere yer vermesi ve/veya yanıtıcı beyanlarda bulunması sebebiyle … Üye Disiplin Yönergesi 7c ve 7e maddelerine göre “Hak Mahrumiyeti” cezasının verilmesine oy birliği ile karar verildiği görülmüştür.
… Haysiyet Kurulu Yönergesi, … Yönetim Kurulunun … tarih ve … sayılı kararı ve bütün dosya kapsamından: Davacının whatsapp mesajlarının, “SEVGİLİ DOSTLAR … HAYSİYET KURULU ÇALIŞIYOR. … Haysiyet Kurulu durmak bilmeden çalışıyor. Geçmişte de böyleydi. Şimdi de böyle… Bir kurumda HAYSİYET kuruluna ne kadar çok iş çıkarılıyor ise o yönetim üyesinden o kadar çok KORKUYOR demektir. Haysiyet kurulu çalışıyor. Çünkü Haysiyet kurulu her toplantı için HUZUR HAKKI alır. HARCIRAH ALIR. KONAKLAMA VE YOL DAHİL HEPSİNİ … ÜYELERİ KARŞILAR. BÜTÜN BUNLAR SENİN TELİFİNDEN KESİLEN PARALARDIR. Yönetim kurulunda olduğum zamanlarda HAYSİYET KURULU’nun en az toplanması gereken kurul olduğunda ısrar ettim… Çoğunlukla azınlıkta kaldım. Hakkımda o kadar çok iftira, hakaret vb. edenleri BİR KEZ olsun HAYSİYET KURULU’na şikayet etmedim. O kişileri mahkemeye verdim. Hepsini de kazandım. Ne …’ın personelini meşgul ettim. Ne de ÜYELERİN telifinden Haysiyet kuruluna HUZUR HAKKI,HARCIRAH, YOL ve KONAKLAMA verilmesine sebep oldum. HAYSİYET KURULU NE KADAR ÇOK TOPLANTI YAPARSA BİL Kİ SİZİN TELİFİNİZDEN ALIYORDUR. Sağlıklı günler diliyorum. Dr….” ve “HAYSİYET KURULU HAYSİYET KURULU’NUN 1 ÜYEYE “UYARI” veya “KINAMA” veya BAŞKA BİR CEZA VERMESİNİN MALİYETİNİN ORTAMA 20 BİN LİRA OLDUĞUNU BİLİYOR MUSUNUZ? BU PARA İHTİYACI’OLAN ÜYELERE VERİLMELİ. HAYSİYET KURULU KARARLARININ TELİFE ZERRECE KATKISI OLMADIĞI GİBİ, ZARARI ORTADADIR. ÇÜNKÜ!!! BU GÜNE KADAR HAYSİYET KURULU KARARLARININ NEREDEYSE TAMAMI MAHKEMELERCE İPTAL EDİLDİ. YAPILAN MİLYONLARCA HARCAMA BOŞ YERE TELİFLERİMİZDEN KESİLDİ. Dr….” şeklinde olduğu anlaşılmıştır.
Bütün dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde: Davacının whatsapp mesajlarının; hakaret ve tahkir edici nitelikte olmadığı, eleştiri mahiyetinde olduğu ve eleştirilerin davalı Meslek Birliği’nin itibarını zedelediği hususunun ispat edilemediği kanaatine varılmıştır. Öte yandan her türlü eleştiriye kapalı olmak, bu yönde açıklamada bulananlara yönelik ceza tertip edilmesi adil bir karar olarak görülmemiştir. Zira içinde topluma örnek olacak sanatçıları temsil eden ve onlar adına hareket eden bir Meslek Birliği yöneticilerinin bulunduğu makamın eleştiriye katlanmakla yükümlü olduğu, sunulu dökümanlara göre davacının eleştiri sınırlarında kalan ifadelerinden dolayı kendisine disiplin cezası verilmesinin hakkaniyete uygun bulunmadığından davanın kabulüne, … Hasiyet Kurulunun … tarih ve … sayılı kararının iptaline karar verilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere
DAVANIN KABULÜNE
1-… Hasiyet Kurulunun … tarih ve … sayılı kararının iptaline,
2-80,70 ilam harcından peşin harcın mahsubu ile eksik 21,40 TL harcın davalıdan tahsiline,
3-Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca 15.000,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafın yaptığı 59,30 TL başvuru harcı, 59,30 peşin harç, 85,50 TL tebligat ve müzekkere masrafı olmak üzere toplam 204,10 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Taraflarca fazla yatırılan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde iadesine,
Dair karar taraf vekillerinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde İSTİNAF YASA YOLU AÇIK olmak üzere verilen karar açıkça okundu, usulen anlatıldı. 13/10/2022

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır