Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
3.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2021/326
KARAR NO : 2023/153
DAVA : FSEK – TECAVÜZÜN REF’İ VE MANEVİ TAZMİNAT
DAVA TARİHİ : 03/09/2020
KARAR TARİHİ : 12/10/2023
Mahkememizde görülmekte bulunan Tecavüzün Ref’i ve Manevi Tazminat davasının yapılan açık yargılamasının sonunda.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: Müvekkilinin, 6-7 yıldır kahve endüstrisinde hizmet veren, kendi markasını kurmuş ve dünya çapında yapılan yarışmalarda dereceleri mevcut olan bir kahve kavurma ustası olduğunu, kendisinin, “…” yarışmasında birincilik ödülü bulunduğunu, bilgileri verilen kahve firmasının internet sitesinde, sosyal medya hesaplarında ve tespit edebildikleri kadarıyla…Şubesi ikinci kattaki çalışma alanının duvarında müvekkilinin bir dönem ilgili firmadaki çalışması sırasında izni ve bilgisi olmaksızın kahve kavururken çekilmiş fotoğrafının sergilendiği tespit edildiğini, davalı firmanın; kahve kavurma alanında önemli dereceler elde etmiş ve isim yapmış müvekkilinin tanınırlığı, emeği ve yeteneği üzerinden gerek …şubesi gerekse de internet sitesinde yayınlanan fotoğrafları ile reklam yaptığı ve bu yolla ticari kazancını artırmak eğiliminde olduğunu, müvekkiline ait fotoğrafın davalı firmanın bir başka şubesinde de (..) uzunca bir süre sergilendiği ancak yakın bir zamanda kaldırıldığının tarafınca haricen öğrenildiğini, bu bilginin taraflarınca öğrenilmesinin ardından derhal delil tespiti istemi ile dava ikame edildiğini, … 17. Sulh Hukuk Mahkemesinde … D.İş dosyası ile davalı şirketin … Şubesinde sergilenen fotoğrafın müvekkiline ait olduğunun tespit edildiğini, dosya kapsamında yapılan keşif incelemesi sonucunda hazırlanan bilirkişi raporu ile de bu hususun sabit olduğunu, neticeten; açıkladıkları ve mahkemece resen nazara alınacak nedenlerle, haklı davanın kabulünü, tecavüzün ref’i ile ilgili işlemlerin yapılmasını, müvekkilinin kişilik haklarına saldırıda bulunan davalıdan 100.000,00 TL (yüzbintürklirası) manevi tazminatın tahsilini, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle: Davacının yabancı uyruklu olup, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmadığını, bu durumda gerek ulsulararası düzenlemeler, gerek ülkemiz yasaları, gerekse emsal Yargıtay kararları dikkate alındığında, Türk Mahkemelerinde dava açan davacının teminat gösterme zorunluluğu bulunduğunu, ancak bu hususun yerine getirilmediğini, davanın tamamen kötüniyetli olarak ve haksız çıkar sağlamak maksadı ile açıldığını, davacının ilgili dönemlerde müvekkili şirketin sigortalı çalışanı olup, ilgili fotoğrafın da davacının açık rızası ile müvekkili şirketin işyerinde sergilendiğini, nitekim ilgili fotoğrafın davacının bir dönem müvekkili şirketteki çalışması sırasında sergilendiği hususunun da dava dilekçesinde açık bir şekilde beyan edildiğini, davacının gerçek dışı ve mesnetsiz iddialarına gerekçe yaratmak gayesi ile dava dilekçesinde beyan ettiği bir kısım iddiaların da gerçek dışı olduğunu, davacının haksız davasına gerekçe yaratmak amacı ile afaki ve soyut iddialar ileri sürdüğünü, fotoğrafın asılı bulunduğu tarihlere dair davacının ileri sürdüğü iddiaların da tamamen mesnetsiz olduğunu, davacının da bu iddialarını hiçbir somut veriye veya delile dayandırmadığını, varsayımlı söylemler üzerinden beyanlarda bulunduğunu, bu yöndeki iddia ve taleplerin de kabulünün mümkün olmadığını, davacı iddialarının aksine, müvekkilinin tanınmışlığından faydalanmaya çalıştığını, davacının iddialarının aksine müvekkilinin tanınmışlığından faydalanmakta olup, müvekkili şirkete ait ekipman görsellerini kullanarak kendine menfaat sağladığını, bahsi geçen fotoğrafta davacının yüzünün hiçbir surette belirlenebilir nitelikte olmadığını, davacı tarafın daha önce de bu iddialarına ilişkin … Cumhuriyet Başsavcılığı Fikri ve Sınai Haklar Soruşturma Bürosu nezdinde şikayette bulunduğunu, … soruşturma no, …K. ve 29/11/2019 tarihli karar ile müvekkili şirket yetkilileri hakkında kovuşturma yapılmasına yer olmadığına karar verildiğini, neticeten; açıkladıkları ve mahkemece re’sen gözetilecek sebeplerle, hukuki menfaati olmayan ve koşulları gerçekleşmeksizin müvekkili şirket aleyhine açılan haksız, her türlü hukuki dayanaktan yoksun, kötü niyetli davanın reddine, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
… 17.Sulh Hukuk Mahkemesi’nin… D.İş sayılı dosyası istenmiş, HMK’nın 266.maddesi kapsamında bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.
13/09/2022 tarihli bilirkişi kurulu raporunda özetle: Dosyadaki bilgi ve belgelerden davacının davalıya ait iş yerinde daha önce çalıştığı, dava konusu fotoğrafın çalıştığı sırada çekilerek kullanıldığı, dosyada davacıdan izin alındığına dair herhangi bir muvafakat yazısına rastlanmadığı, her ne kadar yapılan çekimin davalının izni ile çekildiği anlaşılmakta ise de davacının verdiği iznin davacı işten ayrıldıktan sonra da fotoğrafının kullanımına izin verdiği şeklinde bir delilin dosyada bulunmaması dikkate alındığında takdiri Mahkemeye ait olmak kaydıyla vaki kullanımın FSEK 86 ve TMK 24. maddesi hükmünün ihlaline sebebiyet vereceği, davacıya ait fotoğrafın davalıya ait işyerinde izinsiz yer almasının kişilik haklarına aykırılık oluşturacağı, davacının manevi tazminat talep etme koşulları gerçekleştiği sonuç ve kanaatine varılması halinde manevi tazminat taleplerinin miktarının ve türünün takdirinin ise mahkemeye ait olacağı bildirilmiştir.
09/06/2023 tarihli bilirkişi kurulu ek raporunda özetle: Kök rapordaki kanaatlerin aynen devam ettiği, dosyadaki bilgi ve belgelerden davacının davalıya ait iş yerinde daha önce çalıştığı, dava konusu fotoğrafın çalıştığı sırada çekilerek kullanıldığı, dosyada davacıdan izin alındığına dair herhangi bir muvafakat yazısına rastlanmadığı, her ne kadar yapılan çekimin davalının izni ile çekildiği anlaşılmakta ise de davacının verdiği iznin davacı işten ayrıldıktan sonra da fotoğrafın kullanımına izin verdiği şeklinde bir delilin dosyada bulunmaması dikkate alındığında takdiri Mahkemeye ait olmak kaydıyla vaki kullanımın FSEK 86 ve TMK 24 hükmünün ihlaline sebebiyet vereceği, davacıya ait fotoğrafın davalıya ait işyerinde izinsiz yer alması kişilik haklarına aykırılık oluşturacağı, davacının manevi tazminat talep etme koşulları gerçekleştiği sonuç ve kanaatine varılması halinde manevi tazminat taleplerinin miktarının ve türünün takdirinin mahkemeye ait olacağı bildirilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava: Davacının fotoğrafının, davacıdan izinsiz alınmaksızın ve bilgisi dışında davalıya ait işyerinde sergilendiği iddiasına dayalı, 5846 Sayılı Kanun uyarınca tecavüzün ref’i ve 100.000 TL manevi tazminata ilişkindir.
FSEK, TMK, BK, hükümleri, mahkememizce itibar edilen bilirkişi kurulu kök/ek raporu ve bütün dosya kapsamından : Davacının fotoğrafının, davalıya ait işyerinde kullanmasının; FSEK 86. maddesi, M.K. ve B.K. hükümleri çerçevesinde fikri bir ürünün korunmasından ziyade davacının kişilik hakkının korunması ile ilgilidir, bu nedenle somut olayda FSEK 86, Türk Medeni Kanununun 24 ve devamı maddeleri dikkate alınacaktır. Kişilik hakkının Fikir ve Sanat Eserleri Kanununda da düzenlenmesinin sebebi; fotoğrafta, resimde görüntüsü yer alan kimsenin şahsiyet haklarının, eser sahibi tarafından yaratılan resim ve fotoğraf üzerindeki haklarını belli bir ölçüde de olsa sınırlandırmasıdır.
Bir kimsenin dış görünüşü üzerinde kişilik hakkı vardır. Dış görünüşün yansıması ve tekrarı demek olan resim üzerinde de kişilik hakkı bulunmaktadır, bu nedenle resim ve portreler öncelikle kişilik hakkı olarak Medeni Kanun tarafından korunur. FSEK 86.maddesinde ise resim ve portreler özel bir hükümle korunmuştur. Kişinin fotoğrafı üzerindeki hak, Medeni Kanun ve Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu gereğince kişilik hakkı kapsamında herkese karşı ileri sürülebilen mutlak haklardandır.
FSEK 86/l maddesi: “Eser mahiyetinde olmasalar bile, resim ve portreler tasvir edilenin, tasvir edilen ölmüşse 19. maddenin birinci fıkrasında sayılanların muvafakati olmadan tasvir edilenin ölümünden 10 yıl geçmedikçe, feşhir veya diğer suretlerle umuma arz edilemez” hükmünü içermektedir.
Resim ve portreler bir kimsenin dış görünüşünü teşhis etmeye elverecek şekilde yansıtan yüzey ve cisimlerdir. FSEK 86.maddesi hükmü gereği, bir şahsın fotoğrafı, yağlı boya, karakalem portresi, resimleri, büstü vs. onun izni olmaksızın teşhir veya diğer bir şekilde umuma arz edilemez ve herhangi bir tarzda (bir ilanda, bir banknotun üstünde, ilgisiz bir haberde, bir değerlendirme yazısında, bir vitrinde veya bilboardda) bir reklam filminde, bir afişte, kullanılamaz. FSEK 86/1.maddesindeki “eser mahiyetinde olmasalar bile” tabirinden de anlaşıldığı üzere kişinin fotoğrafı, resmi ve portresi, vs. FSEK anlamında eser olmasa bile korunur.
FSEK 86/II. maddesine göre; memleketin siyasi ve içtimai hayatında rol oynayan kimselerin resimleri örneğin, milletvekilleri, sinema oyuncuları, tiyatro oyuncuları, şarkıcılar gibi kimselerin resimleri izin alınmadan yayınlanabilir. Tasvir edilen kimselerin iştirak ettiği geçit resmi veya resmi tören yahut genel toplantıları gösteren resimler ile günlük hadiselere müteallik resimler, radyo ve film haberleri için muvafakatin alınmasına gerek yoktur, ancak bu hallerde, resimlerin kamuya sunulmaları haber verme amacı içinde kalmalıdır. Örneğin, ticari amaçlarla, reklam için çekilen resimlerde, fotoğrafa dahil olanların rızaları alınmadan bunların kamuya sunulması söz konusu olamaz. Örneğin bir banka için çekilen reklam filminin fotoğrafında yer alan kimsenin resmi rızası dışında kullanılamaz, yine ünlü bir sanatçının isminin ve resimlerinin rızası olmadan ticari amaçla kullanılması, örneğin video klipte gösterilmesi kişilik haklarına saldırı oluşturur. Yine, bir siyasi partinin ya da derneğin tanıtım afişlerinde bir şahsın fotoğraflarının izin alınmadan kullanılması da kişilik haklarına aykırılık oluşturur. Toplum hayatının gerekleri, toplumun haber alma ihtiyacı, resmin ve portrenin korunmasına bazı sınırlar getirilmesini gerekli kılmıştır, ancak resimlerin kamuya sunuluşu haber verme amaçları içinde olmalıdır. Bunların reklam araçları için ya da ticari amaçla kamuya sunulması caiz değildir.
Açıklanan nedenlerle; davacının açık veya örtülü rızası yok ise vaki kullanım hukuka aykırı olacaktır. Sunulan bilgi ve belgelerden; davacının, davalıya ait işyerinde daha önce çalıştığı, dava konusu fotoğrafın çalıştığı sırada çekilerek kullanıldığı, fotoğrafın davacıyı teşhise elverişli olduğu, davacıdan izin alındığına dair herhangi bir yazılı ya da sözlü muvafakatnameye rastlanmadığı, her ne kadar dava konusu fotoğrafın; davacının izni ile çekildiği anlaşılmakta ise de, davacı işten ayrıldıktan sonra da fotoğrafının kullanımına izin verdiğine dair davalı tarafça delil sunulmadığı dikkate alındığında vaki kullanımın FSEK 86 ve TMK 24.maddeleri hükmünü ihlal ettiği kanaatine varıldığından, tecavüzün ref’i talebinin kabulüne; davacıya ait fotoğraf ve görsellerin davalı şirkete ait işyeri/işyerlerinden ve davalıya ait internet siteleri/sosyal medya hesaplarından kaldırılmasına karar verilmiştir.
Kısa kararda: Tecavüzün ref’i talebinin kabulüne; davacıya ait fotoğraf ve görsellerin davalı şirkete ait işyeri/işyerlerinden ve davalıya ait internet siteleri/sosyal medya hesaplarından kaldırılmasına yazılması gerekirken, sehven davacıya ait internet siteleri/sosyal medya hesaplarından kaldırılmasına şeklinde yazıldığı görülmekle, bu husus düzeltilmiştir.
Davacı, manevi tazminat talebinde bulunmuştur. FSEK 86/III maddesi gereğince; manevi tazminat Türk Borçlar Kanununun 56. maddesine göre tayin edilecektir. Davacının fotoğrafının, davalıya ait işyerinde izinsiz kullanılmasının kişilik haklarına aykırılık oluşturacağı, bu nedenle manevi tazminatın koşullarının oluştuğu kanaatine varıldığından, somut olayın özelliği, tarafların sosyal ve ekonomik durumu dikkate alınarak, manevi tazminat talebinin kısmen kabulüne; 20.000 TL manevi tazminatın, davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM:Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere
DAVANIN KISMEN KABULÜNE,
1-Tecavüzün ref’i talebinin kabulüne; davacıya ait fotoğraf ve görsellerin davalı şirkete ait işyeri/işyerlerinden ve davalıya ait internet siteleri/sosyal medya hesaplarından kaldırılmasına,
2-Manevi tazminat talebinin kısmen kabulüne; 20.000 TL manevi tazminatın, davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine,
3-1.366,20 TL ilam harcından peşin harcın mahsubu ile fazla 341,55 TL harcın davacıya iadesine,
4-Tecavüzün ref’i talebi yönünden; Avukatlık Asgari Ücret tarifesi uyarınca 25.500,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Manevi tazminat talebi yönünden; Avukatlık Asgari Ücret tarifesi uyarınca 20.000,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Manevi tazminat talebinin kısmen reddi nedeniyle; Avukatlık Asgari Ücret tarifesi uyarınca 20.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
7-Davacı tarafça yatırılan başvuru harcı ve peşin harç olmak üzere toplam 1.420,60 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8-Davacının yaptığı 242,00 TL tebligat ve müzekkere masrafı, 2.500 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 2.742,00 TL yargılama giderinden; davanın kabul/ret oranına göre 548,40 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, kalan yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
9-Davalının yaptığı 85,00 TL yargılama giderinden; davanın kabul/ret oranına göre 68,00 TL’sinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
10-Taraflarca fazla yatırılan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talepleri halinde iadesine,
Dair taraf vekillerinin yüzüne karşı HMK 345/1.maddesi gereğince gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde Mahkememize veya başka bir yer mahkemesine dilekçe ile başvurmak ve İstinaf harcı ile gerekli giderlerin tamamı ödenmek sureti ile, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine İSTİNAF YOLU AÇIK olmak üzere verilen karar, açıkça okunup usulen anlatıldı. 12/10/2023
Katip
¸e-imzalıdır
Hakim
¸e-imzalıdır