Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/470 Esas
KARAR NO : 2023/618

DAVA : Menfi Tespit-İstirdat
DAVA TARİHİ : 17/09/2014
KARAR TARİHİ : 29/11/2023

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit- İstirdat davasının yapılan açık yargılamaları sonunda :
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; “…Müvekkili ile davalı … Şirketi arasında ticari bir ilişkinin mevcut olduğunu, nitekim müvekkili şirketin … Şirketinden hali hazırda alacaklı bulunduğunu, taraflar arasında süre gelen ticari ilişki nedeni ile müvekkilinin hesabından iki adet çeki … Şirketi adına keşide ederek avans ödemesi olarak davalı şirkete teslim ettiğini, davalılardan … Şirketinin müvekkili tarafından kendisine verilmiş olan iki adet çek karşılığında müvekkiline herhangi bir mal teslim etmediğini ya da herhangi bir hizmet ifa etmediğini, buna rağmen avans ödemesi olarak verilmiş olan iki adet çeki ciro ederek diğer davalı … …. A.Ş’ye vermiş olduğunun müvekkili tarafından haricen öğrenildiğini, müvekkili tarafından davalılardan ….Şirketine verilmiş olan dava konusu 2 adet çek karşılığında kesinlikle bir mal ya da hizmet alınmamış olup ticari defter ve belgeler incelendiği takdirde müvekkilinin davalı şirketten alacaklı durumda olduğunun anlaşılacağını, mal karşılığı verilmemiş olan çeklerin davalı … A.Ş tarafından hukuka aykırı şekilde temlik alınmış olduğunun açık olduğunu beyanla müvekkilinin çekler nedeniyle davalılara borçlu olmadığının tespitine ve yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalılara yükletilmesine karar verilmesini….” talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle; “….Müvekkili şirketin tüm işlemlerinde olduğu gibi kendisine faktoring işlemi için başvuran diğer davalı … Şirketi ile akdettiği 07/09/2011 tarihli faktoring sözleşmesine konu işlemlerde de kambiyo senedine bağlı alacakların dayanağı faturaların kendisine sunulmasıyla birlikte işlem tesis ettiğini, Faktoring Şirketlerinin Kuruluş ve Çalışma Esasları Hakkındaki Yönetmeliğin 8. maddesinin aradığı anlamda faturanın müvekkili şirkete davalı … A.Ş tarafından ibraz edilen faturalar ile diğer davalı … Şirketinin davacı …Tic. Ltd. Şti olan alacağını ispatlamış olması karşısında kredi miktarının faturalandırıldılmış gerçek bir alacak olduğunu, davacı tarafın diğer davalı … A.ş ile arasındaki ticari ilişkiden kaynaklanan alacağını alamadığını iddia ettiğini ancak asıl borç ilişkisinde meydana geldiği iddia edilen sebeplerin asıl borç ilişkisi tarafı olmayan müvekkiline karşı kambiyo ilişkisinde ileri sürülemeyeceğini, kambiyo senedini yasal yollarla elinde bulunduran hamilin ciro yoluyla almış olduğu senedin dayandığı asıl borç ilişkisini bilebilecek durumda da olmadığını, bilmesinin de beklenemeyeceğğini, bu durumun kambiyo taahhüdü vermenin ruhuna aykırı olduğunu, müvekikli şirketin diğer davalı …A.Ş’nin doğmuş olduğunu açıkça beyan ettiği ve faturalarını da ibraz ettiği alacağa karşılık davacıdan almış olduğu çeki müvekkili şirkete vererek karşılığında kredi kullandığını, iş bu çekler ile ilgili olarak müvekkili şirketin alacağının kambiyo taahhüdünden doğduğunu, müvekkili şirketin bu şekilde diğer davalıya vermiş olduğu tarştışmasız olan kredi bedelini tahsil edemeyerek zarara uğradığını, müvekkili şirketin tamamen usul, yasa ve ilgili yönetmeliğe uygun olarak aranan belgeleri edindikten sonra davalı… Şirketine kredi kullandırdığını ve alınan faturanın ödenmesi amacıyla dava konusu çeki aldığını beyanla davanın reddine ve yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini….” talep etmişti.
Davalı … A.Ş. usulüne uygun tebligata rağmen davaya cevap vermemiş, yargılama sürecinde şirketin iflasına karar verilmiştir.
DELİLLER:
… İflas Müdürlüğü’nün … esas sayılı dosyaya ait cevabi yazısı, d mahkememizin 04/11/2016 tarihli bilirkişi raporu, İ 22/01/2014 tarihli talimat bilirkişi raporu, 24/04/2015 tarihli bilirkişi ek raporu ve tüm dosya kapsamı.
DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE:
Dava; avans olarak verilen çekin mal tesliminin gerçekleşmemesi sebebiyle bedelsizlik iddiasına dayalı borçlu olmadığının tespiti, çek iptali ve ödenen meblağın iadesi istemine ilişkindir.
Mahkememizin 2014/760 Esas 2018/196 Karar sayılı dosyasına yapılan yargılama neticesinde davanın reddine karar verilmiş, verilen karara karşı davacı vekili tarafından istinaf yasa yoluna başvurulmuştur.
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 44. Hukuk Dairesi’nin 2020/1126 Esas 2022/866 karar sayılı kararı ile “.. Her ne kadar davacı ticari defterleri incelenmişse de, davalı taraf delil olarak münhasıran davacının ticari defterlerine dayanmadığından, davacı ticari defterleri yukarıda belirtilen anlamda kesin delil niteliğini taşımayacak olup, bu defterlerde davalı Selena…’dan alacaklı olarak gözükmesinin dava konusu çeklerden dolayı borçlu olmadığını kanıtlayacak kuvvette yazılı ve kesin delil olarak değerlendirilmesi mümkün değildir.
Sonuç olarak, 6100 Sayılı HMK’nın 353/1. maddesinin ikinci cümlesi uyarınca re’sen yapılan inceleme sonucunda, davacı tarafın dava dilekçesi ile deliller kısmında açıkça yemin deliline dayandığı tespit edilmiştir. Mahkemece davanın kanıtlanamadığı kanaatine varılmıştır ancak bu konuda yeminin kesin delil olduğu, yemin deliline dayanan tarafın, iddia veya savunmasının diğer delillerle ispatlanmamış olması sebebiyle bu delile sıra gelmiş olduğunu başka türlü bilemeyeceğinden mahkeme, yemin teklif etmek hakkı bulunduğunu istek sahibine hatırlatmakla yükümlü olup, kural olarak, yemin teklifi hakkı kullandırılmadan karar verilemeyeceğinden, davacı tarafa yemin delili hatırlatılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, davacı tarafa yemin delili hatırlatılmaksızın karar verilmesi sebebiyle karar usule aykırı olduğundan…” mahkememiz kararı kaldırılarak dosya yargılama yapılmak üzere mahkememize gönderilmiştir.
Mahkememiz dosyasında Bölge Adliye Mahkemesi kararı öncesinde alınan 04/11/2013 tarihli kök raporunda özetle; “…. Dosya, davalı … şirketinin ticari defterleri kapsamında inceleler yapılmış olup, davacının defterlerine ilişkin talimat bilirkişi raporu rapor düzenlenene kadar tarafımıza bulaşmamıştır, bu nedenle davalılardan … firması ile ilgili dosyada bulunan defterlerine ilişkin tutanak ve davacının defterlerinin incelenmesine ilişkin talimat raporu sonucuna göre … firmasına ilişkin borç alacak hususunda nihai değerlendirmenin takdiri Sayın mahkemeye ait olacaktır. Faktoring firmasının sunulan kayıtları ve belgeleri kapsamında davacı tarafından ödendiği belirlenen davaya konu 2 adet çekin faturaya dayalı olarak alındığı ve diğer davalı …. firmasına Faktoring bedelinin ödemesinin yapıldığı hususları belirlenmiş olup, yapılan iş bu inceleme ve tespitleri nihai takdiri mahkemenindir….” yönünde görüş bildirmiştir.
Mahkememiz dosyasında Bölge Adliye Mahkemesi kararı öncesinde alınan 22/01/2014 tarihli raporunda özetle;”…. Davacı … Şti’nin 25/05/2013 tarihi itibariyle Davalı … Aş.den 490.730,31 TL ve şüpheli alacaklar hesabına kayıtlı 178.600 TL olmak üzere toplam 669.330, 31 TL alacaklı olduğu, çeklere ilişkin olarak 17/08/2011 tarihinde 5 adet 50.000 TL bedelli toplam 250.000 TL olduğu görüşmüş, dava konusu çeklerin verilen çeklerden 2 adet bu davaya ilişkindir. Davacının resmi defter kayıtlarında 17/08/2011 tarihinde davalı …Tic. A.Ş hesabına borç kaydedilerek 3054 madde numarası ile; yine aynı çeklere ilişkin olarak … tarihinde … yevmiye numaralı ile 50.000 TL’lik 07/02/2012 tarihinde 431 yevmiye numaralı ile 50.000 TL’Lik çeklerin ödemelerine ilişkin kaydın; davacı … Ltd.’nin resmi defterlerine kayıtları yapıldığı görülmüştür. Dava dosyasında bulunan ve davacı adına düzenlenmiş olan …tarihli … numaralı fatura yapılan aramalarda kayıtlarda böyle bir faturaya rastlanmamıştır….” yönünde görüş bildirmiştir.
Mahkememiz dosyasında Bölge Adliye Mahkemesi kararı öncesinde alınan 24/04/2015 tarihli ek raporunda özetle; “….Çeklerin Tahsiline İlişkin; Davacı tarafından 21.67. 2014 tarıhli dilekçe ile çeklerin bankadan takas yoluyla tahsil edildiği ve … nolu hesaptan paranın çekildiği sunulan banka hesap dökümü ve dekont suüretlerinde görülmüştür.. çek numaralı 03.02.2012 tarihli 50.000,00 tutarındaki Banka çeki tahsil dekontu ve … çek numaralı 07.02.2012 tarihli , 50.000,00 tutarındaki Banka çeki tahsil dekontu. Yapılan iş bu ek incelemeye konu değerlendirmeler neticesinde davacının davaya konu edilen çekler sebebiyle Faktoring işlemi yaptıran … firmasından herhangi mal ve hizmet almadığı, başka bir ifade ile davalı … şirketinin temlik aldığı fatura konusu işin tesliminin davacıya yapıldığına dair davacı defiterlerinde kayıt bulunmadığı, bu kapsamda söz konusu çeklerden dolayı … firmasına karşı davacının borçlu olmadığı, faktoring firmasına ilişkin takdirin Sayın Mahkereye ait olacağı hususları değerlendirilmiştir. Davaya konu çekler yukarıdaki tarihlerde de görüldüğü üzere davadan sonra ödenmiş bulunmaktadır. Nihai takdir mahkemenindir….” yönünde görüş bildirmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kararı doğrultusunda davacı şirkete yemin delili hatırlatılmış, davacı tarafça yemin deliline dayanılacağı belirtilmiş, müflis şirketin iflas idare memurlarının ( Yargıtay 23. Hukuk Dairesi’nin 2014/5164 Esas ve 2014/4666 Karar sayılı ilam ve Ankara Bölge Adliye Mahkemesi’nin 2018/2170 esas ve 2021/490 karar sayılı karaları doğrultusunda) yemin metni doğrultusunda yeminlerinin yaptırılarak beyanlarının alınması için … Asliye Ticaret Mahkemelerine talimatlar yazılmış, iflas idare memurlarının usulüne uygun tebligat yapılmasına rağmen talimat mahkemesinde duruşmaya katılmamış olmaları nedeniyle talimat evrakları bila ikmal iade edilmiştir.
Toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; davacı tarafça davaya konu çeklerin avans çeki olarak verilmiş olduğu ve çeklere ilişkin malların teslim edilmemiş olması nedeniyle çeklerin bedelsiz kaldığı iddiasıyla iş bu davanın açılmış olduğu, davacı tarafça sunulan ticari defter ve kayıtlar ile dava konusu çeklerin avans çeki olduğu ve çeklerin bedelsiz kaldığı iddiasının yazıl deliller ile ispat edilemediği, davacı tarafın yemin deliline dayanılmış olması nedeniyle yemin hakkı hatırlatıldığı ve davacı tarafça yemin deliline başvurulacağının belirtilmesi üzerine, çekin lehdarı olan şirketin yargılama sürecinde iflas etmiş olması nedeniyle ve müflis şirketin yemin teklif edildiği dönemdeki şirket yetkilileri tarafından( Yargıtay 23. Hukuk Dairesi’nin 2014/5164 Esas ve 2014/4666 Karar sayılı ilam ve Ankara Bölge Adliye Mahkemesi’nin 2018/2170 esas ve 2021/490 karar sayılı karaları doğrultusunda iş bu davada iflas idare memurlarınca) eda edilmesi gerektiğinden müflis şirket iflas idare memurlarına yemin teklifine ilişkin talimat mahkemesi aracılığıyla yemin teklif edildiği ancak yeminin eda edilmediği, dolayısıyla dava konusu çeklerin avans çeki olarak verildiği ve malların teslim edilmemiş olması nedeniyle çeklerin bedelsiz kaldığının ve çeklerden dolayı davalı tarafa borçlu olunmadığı iddiasının kesin delil olan yemin ile ispat edilmiş olduğu, davalı …. ile davalı … AŞ.’nin sözleşme kapsamında faturalara konu alacağın temlik ederek faktoring finansmanı sağladığı, fatura ile tevsik edilmiş alacağın temlik alındığı şahsi defiler ( bedelsizlik ) Faktoring şirketi olan davalıya karşı da ileri sürülebileceği, dava konusu çeklerin 03/2/2012 ve 07/02/2012 tarihlerinde davalı …’ye ödenmiş olduğu ve çek bedellerinin davacıya iade edilmesinin gerektiği anlaşılmakla davanın kabulüne, koşulları oluşmayan kötü niyet tazminatı talebinin reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM : Ayrıntısı ve gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere :
1-Davanın KABULÜ ile davacının, … Bank A.Ş’ye ait … tarihli … seri numaralı 50.000,00 TL bedelli çekten ve …tarihli … seri numaralı 50.000,00 TL bedelli çeklerden kaynaklı olarak davalılara borçlu bulunmadığının TESPİTİNE
-… tarihli … seri numaralı çeke ilişkin olarak ödenen 50.000,00 TL’nin 03/02/2012 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte 07/02/2012 tarihli 17726 seri numaralı çeke ilişkin olarak ödenen 50.000,00 TL’nin 07/02/2012 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı …’den alınarak davacıya verilmesine
2-Koşulları oluşmayan kötü niyet tazminatı talebinin reddine
3-Karar tarihi itibariyle yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereği alınması gereken 6.831,00 TL harçtan peşin alınan 1.485,00 TL harcın mahsubu ile bakiye 5.346,00 TL karar ve ilam harcının davalılardan müştereken ve müteselsilen alınıp hazineye gelir kaydına,
4-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihi itibariyle yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereği takdir ve tayin olunan 17.900,00 TL nisbi vekalet ücretinin davalılardan müşterek ve müteselsilen alınıp davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan 4.581,75 TL yargılama gideri( bilirkişi ücreti, talimat gideri, posta ve tebligat gideri) ile 1.485,0 TL Peşin olarak ödenen harç olmak üzere toplam 6.066,75 TL yargılama giderinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınıp davacıya verilmesine,
6-Taraflarca yatırılan gider ve delil avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde HMK 333 maddesi uyarınca ilgili tarafa iadesine,
Dair; davacı vekilinin davalı … vekilinin yüzüne karşı ve davalı İflas idaresi vekilinin yokluğunda verilen gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde mahkememize veya bulunulan yer asliye ticaret mahkemesine dilekçe ile başvurmak koşuluyla İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere karar verildi. 29/11/2023

Katip …
E-imza

Hakim …
E-imza