Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 3. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/847 E. 2023/166 K. 14.03.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/659 Esas
KARAR NO : 2023/103

DAVA : Tazminat (Sözleşmeden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 08/10/ 2021
KARAR TARİHİ : 15/02/2023

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Sözleşmeden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamaları sonunda :
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA:Davacı vekili 08/10/2021 tarihli dava dilekçesinde özetle : “. müvekkil şirket ile davalı … arasında imzalanan 01/10/2019 tarihli sözleşme gereğince davalının ciro kota taahhüdüne uymaması neticesinde sözleşmede belirlenen cezai şart ve ekipman bedellerinin tahsili talep edilmektedir. Davalıya 10/02/2021 tarihli cevabi ihtarnameyle ihtarın tebliğinden itibaren 7 gün içinde ciro kotası taahhüdüne ilişkin sözleşmenin 1. Yılı için 3500 USD+ KDV miktarındaki ürünü almaları ve sözleşmenin içinde bulunduğumuz 2. Yılı ve devam eden yıllara ilişkin ciro kota taahhüdünü yerine getirmeleri, aksi takdirde 7.080 USD meblağı talep ve tahsil yoluna gidileceği ve sözleşmenin 6.2. Maddesinde belirtilen ekipmanların derhal iadesi, iade edilmediği takdirde 751 USD karşılığı bedelinin ödenmesi, aksi takdirde ekipman bedellerinin tahsili için ayrıca yasal süreç başlatılacağı belirtilmiştir. Ancak davalı, ihtarnameye rağmen ciro kotası taahhüdüne uymamış ücretsiz olarak kendilerine teslim edilen ekipmanları geri vermemiş ve sözleşmede belirtilen tazminat miktarlarını ödememiştir. Akde aykırılık nedeniyle tek taraflı olarak feshedilen sözleşme gereği müvekkilimin alacağı olan 7080 USD cezai şart ve 751 USD ekipman bedelinin tahsili amacıyla işbu davayı açma zorunluluğu hasıl olmuştur. Taraflar arasında 01/10/2019 tarihinde imzalanan sözleşme Tarafların Hak ve Yükümlülükleri başlıklı 6. Madde gereği davalının ekipmanları teslim etmemesi nedeniyle ekipmanların bedeli olarak tespit edilen 751 USD’nin iadesi gerekmektedir.;751USD haricinde davalı şirketin sözleşme konusu taahhütlerine uymaması neticesinde sözleşmenin fesih ve sonuçları başlıklı 10. Maddesinde kararlaştırılan 7080 USD tutarında cezai şartın da tahsilini de, talep ederiz. … tarafından davalının ciro kota taahhüdünü yerine getirmemesi nedeniyle sözleşme haklı nedenle feshedilmiş bunun karşılığında davalıya verilen ekipmanların bedelinin yanında sözleşme gereği cezai şartın da tahsilini talep zorunluluğu hasıl olmuştur. Davalı tarafından sözleşmede, sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren (01.10.2019) sözleşme konusu tesisin tüketim ihtiyaçları dikkate alınarak birinci yıl için 3500 USD+KDV, ikinci yıl için 3500 USD+KDV, üçüncü yıl için 3500 USD+KDV, dördüncü yıl için için 3500 USD+KDV ve beşinci yıl için 3500 USD+KDV olmak üzere toplam 17.500 USD+KDV miktarında ürün alımı konusunda anlaşmaya varılmış olup bu ürün alım taahhüdüne uyulmamıştır. Sözleşmenin 1.yılı için dahi hiçbir şekilde ürün alımı yapılmamıştır. Bu nedenle sözleşme haklı nedenle Diversey tarafından feshedilmiştir. Davamızın kabulüne, sözleşme gereği davalı tarafa ücretsiz olarak teslim edilen ekipmanların bedeli olan 751 USD’nin dava tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, sözleşmenin müvekkil tarafından haklı nedenle feshedilmesi nediyle 7.080 USD tutarındaki cezai şartın dava tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini ” talep ve dava etmiştir.
Davalı tarafa dava dilekçesi ve tensip zaptı usulüne uygun olarak tebliğ almış, davalı tarafça cevap dilekçesi sunmamış, davalı vekili duruşmalarda davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER:
04/10/2022 tarihli bilirkişi raporu, davacı tarafın sunduğu faturalar, ilgili vergi dairesinden gelen BA ve BS formları ve tüm dosya kapsamı.
DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE:
Dava; taraflar arasındaki sözleşmeden kaynaklı olarak ciro kota taahhüdüne uyulmaması nedeniyle cezai şart ve ekipman bedeli istemine ilişkindir.
Davalı tarafın ticari defter ve kayıtları üzerinde inceleme yapılarak rapor tanzimi için … Asliye Ticaret Mahkemesi’ne talimat yazılmış, yapılan tebligata rağmen davalı tarafça ticari defter ve kayıtların ibraz edilmemiş olması nedeniyle davalı taraf ticari defter ve kayıtları üzerinde inceleme yapılamamıştır.
Mahkememizin 13/04/2022 tarihli ara kararı uyarınca dosya bilirkişi heyetine tevdi edilmiş, bilirkişi heyeti 04/10/2022 tarihli raporunda özetle; “…2019 tarihinde davalıya satışı gerçekleştiği görülen 47.582,62 -TL değerindeki faturanın davalı adına düzenlenmiş, söz konusu fatura içeriğinin mal alımına yönelik değildir. 12/09/2019 tarihli “PROTOKOL” başlıklı sözleşme 25.000 USD olarak kararlaştırılan promosyon bedelinden o tarihe kadar yapılan alımlar düşülerek ve %50 indirim ile 7.074,43 USD sözleşme tazminat bedeli olarak belirlenmiş ve davalının cari hesabına borç kaydedilmiştir.Akabinde, 01/10/2019 tarihli sözleşme imzalanmıştır. Bu sözleşmenin 6.1 maddesinde 7.080 USD, cari hesap borcundan mahsup etmek suretiyle alıcının düzenleyeceği sözleşme karşılığı yatırımbedeli faturası karşılığında promosyon amaçlı kullandırmayı taahhüt etmiştir. 01/10/2019 tarihlisözleşmeden sonra davalının cari hesabında hiç alım faturası bulunmadığı görülmektedir. Sözleşme fesih bedeli faturası 47.582,62 TL, sözleşme uyarınca davalı adına borç kaydedilmiş,davalı tarafından sözleşmeye uygun olarak kesilen, 41.418,00 TL bedelli sözleşme karşılığı yatırım bedeli faturasının da cari hesaba işlenerek, davalının cari hesap bakiyesi devreden 6.164,62 TL olarak devrettiği, davalının ise hiç ürün alımı yapmadığı görülmektedir. taahhüdüne uymayan davalının davacı tarafından sözleşmeyi haklı nedenle fesih ettiği değerlendirilmektedir. Davacı taraf defterinde 2020 tarihinde davalının hiç alım gerçekleştirmediği, davalı BA/BS kayıtlarında da davacıdan alım yapmadığının görüldüğü, 2021 yılında davacı kayıtlarında davalının hiç alım gerçekleştirilmediği, davalı BA/BS kayıtlarında da ilgili yılda davacıdan alım gerçekleştirmediği anlaşılmaktadır. Huzurdaki davanın konusu, davalının sözleşme gereği üzerine düşen alım taahhüdün yerine getirip getirmediği yönünde tespiti olup; Sözleşme gereği davalının üzerine düşen kota taahhüdünü yerine getirmediği görülmektedir. sözleşmenin 5 yıl için imzalanmış olduğu, ilgili madde gereği, Sözleşmenin 1. Yılı için 3.500.-USD+KDV, Sözleşmenin 2. Yılı için 3.500.-USD +KDV, Sözleşmenin 3. Yılı için 3.500.-USD+KDV, Sözleşmenin 4. Yılı için 3.500.-USD+KDV, Sözleşmenin 5. Yılı için 3.500.-USD+KDV, Olmak üzere toplamda 17.500-USD+KDV Ödenmesi yönünde anlaşmaya vardıkları halde davacının, 7.080.-USD alacak ve 751 .-USD ekipman bedelinin tahsilini talep ettiği görülmektedir. Davacı tarafından davalı adına 10.02.2021 tarihli 20004 yevmiye nolu ihtarname keşide edilerek; ciro kota taahhüdünde bulunan davalının sözleşmeye göre üzerine düşen edimi yerine getirmesini, cari hesap borcu bulunan davalının iş bu borcunu ödemesi yönünde davalıyı ihtar etmiştir. Davacı tarafından sunulan kayıtlara göre davalının, alım taahhüdünde bulunduğu ürünlerdesözleşmede belirtilen miktarı sağlamadığı görüldüğünden; akdedilen sözleşmenin 6.1. maddesigereği davacının talebi olan 7.080.-USD ve sözleşmenin 6.2. maddesi ile teslimi gerçekleşenekipmanların iade edilmemesi sebebi ile 751.-USD bedelin davacıya ödenmesi gerekeceği, Davalı tarafından yasal defter ve belgeler ibraz edilmediğinden sözleşme gereği davalı tarafındanyapılması gereken ödemelerin yapılması halinde davalı yana ait 2020 yılı Kurumlar Vergisi Beyannamesi incelendiğinde; 2020 yılında şirketin özkaynaklarını yitirdiği, diğer bir ifadeyle şirketin borcunun şirketin varlıklarını 520.420,58.-TL kadar aştığı ve borca batık hale geldiği, dolayısıyla davalı tarafından sözleşme gereği yapılması gereken ödemenin davalının mahfına sebep olabileceği Davacı şirket tarafından ibraz edilen yasal defterlerin açılış ve kapanış tasdiklerinin yasal süresi içinde yapılmış ve sahibi lehine delil olma özelliğine haiz olduğu görülmüştür. Taraflarca imza altına alınan sözleşme gereği davacı tarafından davalı adına satışı planlanan ürünlerin satışının gerçekleşmediği, Davacının taleple bağlılık ilkesi gereği 7.080 .USD bedeli kota taahhüdünden dolayı ve davalınınekipmanları teslim etmemesinden ötürü de sözleşme gereği 751 USD bedelin davalıdan talep edebileceği, Davalıya ait 2020 yılı Kurumlar vergisi beyannamesinin dava dosyasına celp edildiği ve davalının öz kaynaklarını yitirmiş olduğu, borca batık olduğu, davacıya ödemesi gereken bedel ile davalının zor duruma düşeceğinin görüldüğü.. ” yönünde görüş bildirilmiştir.
Toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; davacı ile davalı arasında 01/10/2019 tarihinde 5 yıl süreli olarak sözleşme imzalandığı, sözleşmenin 4.1 maddesi uyarınca davalı tarafın sözleşmenin 1. yılı için 3.500.-USD+KDV, sözleşmenin 2. yılı için 3.500.-USD +KDV, sözleşmenin 3. yılı için 3.500.-USD+KDV, sözleşmenin 4. yılı için 3.500.-USD+KDV, sözleşmenin 5. yılı için 3.500.-USD+KDV, olmak üzere toplamda 17.500-USD+KDV tutarında alım yapılacağının taahhüt edildiği, taraflar arasındaki sözleşmenin 10. maddesi ise ciro kota taahhüdünün yerine getirilmemesi halinde davalı tarafça 7.080 USD cezai şartın ödeneceğinin kararlaştırıldığı, yine taraflar arasındaki sözleşmenin 6.2 maddesi uyarınca sözleşmenin sona ermesi durumunda davalı tarafa teslim edilen ekipmanların derhal iadesinin, aksi takdirde ekipman bedeli olarak 751 USD’nin ödenmesinin kararlaştırıldığı, mahkememizce hükme esas alınan ve denetlenebilir bilirkişi heyeti raporuna göre davalı tarafça sözleşmenin imzalandığı 01/10/2019 tarihinden itibaren hiç bir alım yapılmadığı, ciro kota taahhüdünün yerine getirilmediği, bu nedenle davacı tarafın sözleşmede belirlenen 7.080 USD cezai şartın ve ekipman bedeli olarak 751 USD’nin ödenmesini talep edebileceği ancak yine bilirkişi raporundaki tespitlere göre 7.080 USD cezai şartın davalı tarafın ekonomik olarak mahvına sebebiyet vereceği anlaşılmakla mahkememizce takdiren 7.080 USD cezai şartta % 50 oranında indirim yapılarak davanın kısmen kabulü ile 3.540 USD cezai şartın ve 751 USD ekipman bedelinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, takdiri indirim yapılmış olması nedeniyle red edilen kısım açısından davalı taraf lehine vekalet ücretine ve yargılama giderine hükmedilmemesine dair aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM : Ayrıntısı ve gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere :
1-Davanın KISMEN KABULÜ İle 3.540 USD cezai şartın ve 751 USD ekipman bedelinin dava tarihinden itibaren 3095 Sayılı Yasanın 4/a maddesi uyarınca USD ye kamu bankalarınca uygulanan 1 yıllık en yüksek mevduat faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin REDDİNE
2- Karar tarihi itibariyle yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereği alınması gereken 2.614,62 TL harçtan peşin alınan 1.190,00 TL harcın mahsubu ile bakiye 1.424,62 TL karar ve ilam harcının davalıdan alınıp hazineye gelir kaydına,
3-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihi itibariyle yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereği takdir ve tayin olunan 12.969,12 TL nisbi vekalet ücretinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan 2.000,00 TL bilirkişi ücreti, 1.190,00 TL peşin harç ve 476,50 TL posta tebligat masrafı olmak üzere toplam 3.666,5 TL’nin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
5-6325 Sayılı Yasa’nın 18/A-14 maddesi ile Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği’nin 26. Maddesine göre; Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanan 1.320,00-TL arabuluculuk ücretinin davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
6-Taraflarca yatırılan gider ve delil avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatıran tarafa iadesine,
Dair; davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzüne karşı, verilen gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde mahkememize veya bulunulan yer asliye ticaret mahkemesine dilekçe ile başvurmak koşuluyla İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere karar verildi. 15/02/2023

Katip
E-imza

Hakim
E-imza