Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2021/120 Esas
KARAR NO :2022/575

DAVA:Hakem Kararının İptali
DAVA TARİHİ:12/02/2021
KARAR TARİHİ:20/09/2022

Mahkememizde görülmekte olan Hakem Kararının İptali davasının yapılan açık yargılamaları sonunda :
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
Dava dilekçesi özetle şöyledir:
“….İstanbul Hal Hakem Heyeti’nin 18/01/2021 tarih ve 2021/2 Karar sayılı kararı ile davacı Belediye Başkanlığımız personelince düzenlenen 23/07/2020 tarihli B-… sayılı cezalı hal rüsum tutanağının iptaline karar verilmiştir. Kanımızca bu karar hukuka aykırı olmakla iptali gerekir şöyle ki kararına itiraz edilen İstanbul Hal Hakem Heyeti görevli mercii olmayıp öncelikle davamızın bu nedenle kabulü gerekir. Sebze Ve Meyveler İle Yeterli Arz Ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun m.10. maddesi 1, 5 ve 7. Fıkraları ile Hal Hakem Heyeti ve Toptancı Hal Konseyi Hakkında Yönetmelik’in 5. Maddesi hal hakem heyetlerinin görevlerini düzenlemektedir. Buna göre; Sayın Mahkeme’ce görüldüğü üzere amir hükümler açıkça Hal Hakem Heyetlerinin görevlerini üreticiler ile meslek mensupları arasındaki veya meslek mensuplarının kendi aralarındaki uyuşmazlıkların çözümleri ile sınırlamıştır. Bu nedenle Hal Hakem Heyeti davacı İdaremiz tarafından düzenlenen idari bir işlemin iptalini gerçekleştirebilecek bir makam değildir. Kaldı ki idare tarafından tesis edilen bir işlemin Hakem Heyeti tarafından iptal edilmesi İdare Hukukumuza aykırı olduğu gibi evrensel hukuk kurallarına da aykırıdır. Davaya konu ettiğimiz karar ile İstanbul Hal Hakem Heyeti kendisini adeta mahkeme yerine koymuş ve karar kurmuştur. Özünde itiraz edilen karar zaten hukuken de yok hükmündedir. Mahkeme’ce görev itirazımızın reddi halinde de İstanbul Hal Hakem Heyeti’nin yetkili Hal Hakem Heyeti olmaması nedeniyle yine davamızın kabulü gerekir. Davalı aleyhine 23/07/2020 tarihinde Hal Zabıta ekibimiz tarafından İlimiz … İlçesi Merkezinde yapılan yol denetimi sırasında işlem yapılmış ve B-… sayılı cezalı hal rüsum tutanağı düzenlenmiştir. Yetkili hal hakem heyeti kararına itiraz edilen Belediyemizin bulunduğu … Hal Hakem Heyeti yetkili Hal Hakem Heyeti olmalıdır. Dava konusu cezalı hal rüsum tutanağı kesin ve yürütülebilir nitelikte bir işlem değildir. Cezalı hal rüsum tutanağı sadece tespit amacıyla düzenlenmekte olduğundan Encümen Kararı alınana kadar hukuk aleminde borç doğurmayacak, icra edilemeyecektir. Bu nedenle de davanın reddi gerekmektedir. İşbu dilekçemiz ekinde sunmuş olduğumuz emsal yargı kararlarına göre de dava konusu cezalı hal rüsum tutanakları kesin ve yürütülebilir nitelikte idari işlem değillerdir. Davalı hal hakem heyetine yasal süresi içerisinde başvuruda bulunmamıştır. 23/07/2020 tarihinde saat 19:48:42’de Hal Şefliği Elemanlarımız tarafından yapılan yol denetimi sırasında … ön çekici, … arka römork plakalı aracın Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Hal Kayıt Sistemi üzerinden kontrolü yapılmış ve araçta taşınan üzüm için bildirim bulunmadığı tespit edilmiştir. Yapılan bu tespit neticesinde araçla sevk edilen 11000 kg üzüm beyaz için B-… sayılı cezalı hal rüsum tutanağı düzenlenmiştir. Araç şoförü … ve personelimiz ile birlikte Polis Memurları Sebahattin Birge ve Tayfun Tarım tarafından da tutanak imza altına alınmıştır. B- … sayılı Cezalı hal rüsum tutanağı 06/08/2020 tarihinde davalı Şirket’e tebliğ edilmiştir. 23/07/2020 tarih ve B-… sayılı cezalı hal rüsumu tutanağına dayanılarak Encümenimiz tarafından 12/08/2020 tarih ve … sayılı Karar alınmıştır. Davalının yasal başvuru süresini kaçırmış olması sebebiyle de lehine kurulan karar hatalı olup iptali gerekmektedir. Açıklanan nedenlerle duruşma günü açılmaksızın dosya üzerinden yapılacak inceleme ile öncelikle ihtiyadi tedbir talebimizin kabulü ile İstanbul Hal Hakem Heyeti’nin 18/01/2021 tarih ve 2021/2 Karar sayılı Kararının yargılama süresince teminatsız olarak tedbiren durdurulmasına, İstanbul Hal Hakem Heyeti’nin GÖREVLİ olmaması nedeniyle davamızın kabulüyle İstanbul Hal Hakem Heyeti’nin 18/01/2021 tarih ve 2021/2 Karar sayılı kararın iptaline , İstanbul Hal Hakem Heyeti’nin yetkili hal hakem heyeti olmaması nedeniyle kabulü ile kararın iptaline, davalının yasal süresinde başvuruda bulunmamış olmaması nedeniyle davamızın kabulü ile İstanbul Hal Hakem Heyeti’nin 18/01/2021 tarih ve 2021/2 karar sayılı kararın iptaline, yargılama gideri ve ücreti vekaletin de davalı yana yükletilmesine karar verilmesi verilmesini…”talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davaya cevap dilekçesi sunulmamıştır.
GEREKÇE:
Dava, İstanbul Hal Hakem Heyetinin 18/01/2021 tarih ve … karar sayılı kararının iptali talebidir.
Mahkememizce Ticaret Bakanlığı İç ve Dış Ticaret Genel Müdürlüğüne müzekkere yazılmış kurumca … tarihli cevap yazısında belediye encümeni kararlarının iptali idari yargıya konu olabileceği Hal Hakem heyetlerinin görev ve yetkisinde olmadığının bildişrildiği anlaşılmıştır .
5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 10., maddesi, 2. Fıkrası ile “…Değeri elli bin Türk Lirasının altında bulunan uyuşmazlıklarda. hal hakem heyetlerine başvuru zorunludur. Bu uyuşmazlıklarda heyetin vereceği kararlar ilam hükmündedir. Bu kararlar 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun ilamların yerine getirilmesi hakkındaki hükümlerine göre yerine getirilir. Taraflar, bu kararlara karşı on beş gün içinde hal hakem heyetinin bulunduğu yerde ticari davalara bakmakla görevli asliye ticaret mahkemesine itiraz edebilir. İtiraz, hal hakem heyeti kararının icrasını durdurmaz. Ancak. talep edilmesi şartıyla hâkim, hal hakem heyeti kararının icrasını tedbir yoluyla durdurabilir. Hal hakem heyeti kararlarına yapılan itiraz üzerine asliye ticaret mahkemesinin vereceği karar kesindir…” hükmünün düzenleme konusu yapılmıştır.
… Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nın … … Şti adına 12/08/2020 tarih ve … sayılı Encümen kararı ile 13.750 TL’ lik cezalı hal rüsumunun iptali için İstanbul Hal hakem heyetine müracaat edilmiş , İstanbul Hal hakem heyeti tarafından 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 8. Maddesinin 9. Fıkrası gereğince Cezalı Hal Rüsumunun mal sahibi yada malı taşıyan dışındaki komisyoncu … … Şti adına kesilmesinin uygun olmaması sebebi ile … Büyükşehir Belediyesi tarafından düzenlenen 13.750 TL lik cezanın iptaline karar verilmiştir.
Hal Hakem Heyeti ve Toptancı Hal Konseyi Hakkında Yönetmeliğin 5. Maddesinin 1. Fıkrasında; Hakem heyetinin üreticiler ile meslek mensupları arasında veya meslek mensuplarının kendi aralarında Kanunun uygulanmasıyla ilgili olarak ortaya çıkan uyuşmazlıklara çözüm bulmakla görevli ve yetkili olduğu, 2. Fıkrasında: Kanunun 14. Üncü maddesinde öngörülen idari para cezası dışındaki tüm uyuşmazlıkların hakem heyetinin görev ve yetkisi kapsamında olduğu düzenleme konusu yapılmıştır.
5957 Sayılı Kanunun İ. maddesinde kanunun amaç ve kapsamına yer verilmiş. tanımlar başlıklı 2. maddesinde hal rusumunun malları satın alanlarca toplam satış bedeli üzerinden ödenen meblağı ifade ettiği, Hal rusumu başlıklı 8. maddesinde ne şekilde alınacağının gösterildiği, aynı maddenin 8. fıkrasında cezalı hal rusumunun kesilmesi gereken haller açıklandıktan sonra (ç) bendinde hal rusumunun ceza olarak alınmasına belediye encümenince karar verileceği düzenlenmiştir.
07/07/2012 tarih 28346 sayılı RG’de yayınlanarak yürürlüğe giren ilgili yönetmeliğin 23/2. fıkrasına göre belediyelerin ilgili yönetmelik hükümleri saklı kalmak ve yetki alanları içinde olmak kaydıyla, toptancı hali dışında bu yönetmelik hükümleri çerçevesinde arasında hal zabıtası olacak şekilde denetim yapma yetkisine haizdir. Aynı yönetmeliğin 47/1. fikra (a) bendinde ise sisteme bildirilmeden toptan alınıp satılan ya da toptancı halinde satılmak üzere bildirimde bulunup toptancı hali dışında toptan satılan mallar için mal rusumu tespitin yapıldığı yerdeki toptancı halinde o mallar için oluşan bir önceki gün birim fiyatının en yükseği, bir önceki gün fiyat oluşmamışsa o mallar için oluşan en son birim fiyatının en
yükseği alınarak belirlenen toptan satış bedelinin 9025’i oranında cezalı alınacağı hüküm altına alınmıştır.
Dava konusu işlemle ilgili mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde hal rusumunun cezalı olarak istenmesi ve söz konusu cezanın belediyeye ait bir gelir niteliğinde olması nedeniyle davaya konu … Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından kesilen Cezalı Hal Rüsumunun iptaline ilişkin yapılan müracaatları değerlendirme görevinin Hal Hakem Heyetlerine ait olmadığı, Hal Hakem Yönetmeliğinin 5. Maddesi uyarınca: Hakem heyeti üreticiler ile meslek mensupları arasında veya meslek mensuplarının kendi aralarında Kanunun uygulanmasıyla ilgili olarak ortaya çıkan uyuşmazlıklara çözüm bulmakla görevli ve yetkili olup, Belediye Başkanlığı tarafından düzenlenen Cezalı Hal Rüsumunun iptali talebine bakmakla görevli olmadığı anlaşıldığından İstanbul Hal Hakem Heyetinin 2021/02 nolu 18/01/2021 tarihli kararının iptaline karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Ayrıntısı ve gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere :
1-İstanbul Hal Hakem Heyetinin 2021/02 nolu 18/01/2021 tarihli kararının İPTALİNE,
2-Karar tarihi itibariyle yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereği alınması gereken 80,70-TL harçtan peşin alınan 59,30-TL harcın mahsubu ile bakiye 21,40-TL karar ve ilam harcının davalıdan alınıp hazineye gelir kaydına,
3-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihi itibariyle yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi Gereği takdir ve tayin olunan 9.200,00-TL nisbi vekalet ücretinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
4-Davacı yargılama gideri 244,80-TL ilk harç ve masraflar ile 59,60-TL (posta/tebligat) olmak üzere toplam 304,40-TL yargılama giderinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
5-Taraflarca yatırılan gider ve delil avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde HMK 333 maddesi uyarınca ilgili tarafa iadesine,
Dair; davacı vekilinin yüzüne karşı davalının yokluğunda kesin olmak üzere karar verildi. 20/09/2022

Katip …
E-imza

Hakim ..
E-imza