Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/611 Esas
KARAR NO : 2020/386

DAVA : Alacak (Satım Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 18/05/2017
KARAR TARİHİ : 30/09/2020

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Satım Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonucunda:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalının, müvekkili ile yenilemiş olduğu bayilik mukavelesi ile müvekkilinin … bölgesinde bayiliğini üstlendiğini, taraflar arasında akdedilen sözleşme ile yükümlülüklerinin belirlendiğini, davalının, işyerinde ve devir aldığı işyerinde sair bir firmaya ait dolu tüpler tespit edildiğini, davalının akde aykırı eylemleri nedeniyle bayilik sözleşmesinin müvekkilince haklı olarak ve tek taraflı feshedildiğini, davalının işyerinde ve devraldığı işyeri ile depolarında … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … D.iş sayılı dosyası ile yapılan tespit işleminde … markası ağırlıklı olarak sair bir firmaya ait tüplerin tespit edildiğini, davalının tespit işleri sırasında tespit yapan mahkemeye vermiş olduğu beyanında da No:2/e de bulunan işyerini devraldığı ve işyerinin kendisine ait olduğunu beyan ettiğini, davalıya ait olan … adresinde bulunan işyerinin ödünde de … ve … marka tüpler tespit edildiğini, davalının, sözleşmenin 27. maddesi uyarınca müvekkili şirkete sözleşme sonuna kadar hesap edilecek mahrum kalacağı kar mahrumiyetine ilişkin tazminatını ve ayrıca sözleşmenin 28. maddesi uyarınca akdin feshine sebep olduğu için 50.000 Euro cezai şart tazminatını ödemekle yükümlü olduğunu beyanla fazlaya dair talep ve dava hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 1.000,00 TL kar mahrumiyeti tazminatının dava tarihinden itibaren işleyecek reeskont avans faizi ile birlikte, 39.000,00 TL cezai şart tazminatının temerrüd tarihi olan 13/01/2017 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile müvekkiline verilmesine, yargılama giderleri ve avukatlık ücretinin davalı yana tahmiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı tarafından müvekkili aleyhine ikame edilen kar mahrumiyeti ve cezai şart talepli davadaki talepler hukuka ve sözleşmeye aykırı olup davanın reddinin gerektiğini, davacı tarafın müvekkilinin iş yerinde delil tespiti yapılması yönündeki talebi üzerine; müvekkilinin …’ın bayiliğini sürdürdüğünün ve kendisine ait olan … adresinde yapılan delil tespiti neticesinde herhangi bir ebat, ölçü ve markada tüpe rastlanılmadığının tespit edildiğini, … markalı tüplerin haricinde farklı tüplerin tespit edildiği … adresiyle ise tespit tarihi itibariyle müvekkilin herhangi bir bağının bulunmadığını, her ne kadar müvekkili tespit esnasında bahse konu adresi de devralacağını belirtse de tespit tarihi itibariyle yapılmış resmi bir devir işlemi olmadığını, müvekkilinin … bayiliğini, farklı tüplerin bulunduğu … adresinde yapmadığını, bahse konu adresteki vergi levhasının müvekkiline ait olmadığını, müvekkili adına düzenlenmiş herhangi bir ruhsat ya da fatura bulunmadığını, davacının haksız feshe rağmen kar kaybı talebinde bulunduğunu, davayı kabul anlamına gelmemek kaydıyla davacının kar kaybını ispat etmesi gerektiğini, müvekkilinin bulunduğu bayilik bölgesinde bilirkişi incelemesi yapılarak davacı şirketin ne kadar sürede bayilik açacağının ve bu şekilde kar kaybının hesaplanması gerektiğini, cezai şart ve tazminatların tenkise tabi tutulması gerektiğini, müvekkilinin, ticari faaliyetlerini esnaf olarak idame ettirdiğini, kökleşmiş Yargıtay kararlarına göre bir tarafın ekonomik olarak yok olmasına neden olabilecek bir tazminat veya cezai şartın, taraflar tacir dahi olsalar ahlaka ve adaba aykırı kabul edildiğini, cezai şart veya tazminatın makul ölçülerde olması gerektiğini, dava konusu ve sözleşmede belirtilen ceza-i şart ve tazminatların fahiş olduğunu, müvekkili, daralan tüplü LPG piyasasında günden güne artan rekabet karşısında ayakta kalmaya çalışırken, bir de kendi dağıtım şirketi tarafından müvekkilinin esnaf faaliyeti boyutundaki iş hayatının bitirilmesinin amaçlandığını ve sözleşmenin feshine neden arayarak bayilik sözleşmesinin feshedildiğini beyanla davanın reddine ve yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacıya tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, bayilik sözleşmesine aykırılık ve sözleşmenin haksız feshi iddiası ile kar kaybı ve cezai şart bedeli talebine ilişkindir.
Mahkememizce … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … değişik iş sayılı dosyası celp edilmiş, taraflarca sunulan ve celp edilen deliller ile tarafların ticari defterleri üzerinde inceleme yapılarak rapor tanzim edilmek üzere dosya mali müşavir bilirkişiye tevdi edilmiştir. Bilirkişi raporunda özetle; davacı tarafın incelemeye sunulan ticari defterlerinin usulüne uygun olarak tutulmuş olduğunu, davacının defterlerinde davalının alıcılar hesabında takip edildiğini, 2016 yılından 252,06 TL alacak bakiyesi devredildiğini, 2017 yılında 5.000,00 TL tutarında ziraat açıklamalı alacak kaydının yapıldığını ve davalının teminatının nakde çevrildiğini, 12/01/2017 tarihli 5.252,06 TL tutarlı borç kaydı ile cari hesap bakiyesinin sıfırlandığını, dava tarihi itibariyle borç alacak bakiyesinin sıfır olduğunu ancak virman yapılan hesapta davacının davalıya dava tarihi itibariyle 5.252,06 TL borçlu olduğunu, davalının ticari defterlerinin Denizli ilinde olması sebebiyle incelenemediğini, taraflar arasında 17/07/2013 tarihli Tüplü Lpg Bayilik Sözleşmesinin imzalandığını, … Genel Müdürlüğü’nden gelen cevabi yazıda 1 ton LPG satış fiyatının 28/10/2016 tarihi itibariyle kdv hariç 2.384,14 TL olduğunun bildirildiğini, davacının sözleşmeyi haklı olarak feshettiğinin kabul edilmesi halinde, mahrum kalması muhtemel kar tutarının 10.351,42 TL, cezai şart tutarının ise 50.000,00 EURO karşılığı 202.095,00 TL olduğunu, cezai şart bedelinin davalının ekonomik olarak mahvına sebep olmayacağını tespit ve beyan etmiştir. Rapor taraflara tebliğ edilmiş, Mahkememizce denetime açık ve hüküm kurmaya elverişli görülmüştür. Davacı vekili 01/06/2020 tarihli dilekçesi ile talebini bilirkişi raporu doğrultusunda artırarak 1.000,00 TL kar mahrumiyeti ile 189.000,00 TL cezai şart bedelinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Tüm dosya kapsamının değerlendirilmesi neticesinde; taraflar arasında 17/07/2013 tarihli Tüplü Lpg Bayilik Sözleşmesi’nin imzalandığı, bu sözleşme ile davalının … adresinde davacının bayiliğini yapmayı ve davacıya ait … markalı likit petrol gazının tanıtılması, satılması ve servis hizmetlerinin yerine getirilmesi işini üstlendiği, sözleşmenin 4. maddesinde yer alan,
“A) davalı bayinin, … Lpg’nin hususi markasını taşıyan ve taşımadığı halde … Lpg’ye aidiyeti taraflarca bilinen çeşitli hacimlerde depozitolu Lpg tüplerinden başka bir Lpg kalıbını kullanmaz, bu tüplerde Lpg tevzii ve satışı yapamaz, tüpleri … Lpg’nin tesislerinden başka bir dolum tesisinde doldurtamaz, kendisi dolum yapamaz,
B) Bayi, diğer Lpg dağıtım firmalarının tüplerini işyerlerinde, depolarında ve mülkiyetinde olan veya üçüncü şahıslardan bayilik faaliyeti için kiraladığı araçlarda bulunduramaz,
C) Bayi, Lpg depozitolu tüp ve diğer emtianın … Lpg’de bulunmadığı veya yeteri kadar verilmediği ve benzeri gerekçelerle de başka firmaların gazını, gaz tüpü ve emtiasını satamaz, sattıramaz, aracılığını yapamaz.” düzenlemesi ile davalının işyerinde, araçlarında davacının markası dışında Lpg’li tüpleri satamayacağı ve bulundurmayacağının kabul edildiği, 26. maddesinde davacıya, davalının sözleşme ile üstlendiği borç ve mükellefiyetlerinden birinin ihlali halinde sözleşmeyi derhal fesih hakkının, 27. maddesinde davacıya, sözleşmenin davalı tarafın ihlali nedeniyle feshi veya davalı bayinin sözleşmeyi süresinden önce feshetmesi halinde sözleşmenin süre sonuna kadar mahrum kaldığı kar kaybını talep hakkının tanındığı, 28. maddesi ile davalı bayinin, sözleşmeye aykırı eylemleri nedeniyle sözleşmenin feshine sebep olması veya süre sonundan önce sözleşmeyi feshetmesi halinde 50.000,00 EURO cezai şart bedeli ödemeyi kabul ettiği, … Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından 2017/1 değişik iş sayılı dosya üzerinden 06/01/2017 tarihinde yapılan keşifte davalıya ait olduğu belirlenen işyeri ve depoda … ve … markalı tüplerin satış için bulundurulduğunun tespit edildiği, bundan sonra davacı tarafından davalıya … 54. Noterliği’nin … tarihli ihtarnamesi ile sözleşmenin feshedildiğinin, kar mahrumiyetinin tazmini için dava açılacağının ve 50.000,00 EURO cezai şart bedelinin derhal ödenmesinin ihtar edildiği, davalının işyerinde anılan sözleşmenin 4. maddesine aykırı olarak davacının markası dışında başka marka Lpg tüpleri bulundurduğu, bu nedenle davacının sözleşmeyi feshetmekte ve yine sözleşmenin mezkur maddeleri uyarınca davalının, sözleşmenin süresinden önce feshine sebep olması sebebiyle süre sonuna kadar hesaplanacak kar mahrumiyeti ile cezai şart bedelini talep etmekte haklı olduğu, alınan bilirkişi raporunda sözleşmeye uygun olarak …’dan gelen yazı cevabı ve satış miktarları nazara alınarak davacının talep edebileceği kar mahrumiyetinin 10.351,42 TL, cezai şart bedelinin ise 202.095,00 TL olarak belirlendiği, talep edilen cezai şart bedelinin davalının incelenen beyannamelerine göre ekonomik olarak mahvına sebep olmayacağının tespit edildiği, davacının dava ve ıslah dilekçesi ile 1.000,00 TL kar mahrumiyeti ve 189.000,00 TL cezai şart bedeli talep ettiği anlaşılmakla taleple bağlı kalınarak 1.000,00 TL kar mahrumiyetinin davalıya gönderilen ihtarnamede talep edilmiş olmadığı ve davadan önce temerrüt gerçekleşmediğinden dava tarihinden, 189.000,00 TL cezai şart bedelinin ise 39.000,00 TL’sine 13/01/2017, 150.000,00 TL’sine ise 01/06/2020 tarihinden itibaren işletilecek avans faizi davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM : Ayrıntısı ve gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere:
1-Davanın KABULÜ ile 1.000,00 TL kar mahrumiyetinin dava tarihi olan 18/05/2017 tarihinden, 189.000,00 TL cezai şart bedelinin 39.000,00 TL’sine 13/01/2017, 150.000,00 TL’sine ise 01/06/2020 tarihinden itibaren işletilecek avans faizi ile davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Karar ve ilam harcı 12.978,90 TL’den peşin alınan 3.244,73 TL harcın mahsubu ile kalan 9.734,17 TL’nin davalıdan alınarak Hazineye gelir kaydedilmesine,
3-Davacı tarafından yapılan 233,15 TL posta ve tebligat masrafı, 700,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 933,15 TL yargılama gideri ile 3.276,13 TL ilk harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarına hesaplanan 21.750,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Taraflarca yatırılan gider avansından kalan kısmın karar kesinleştiğinde iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık yasal süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesinde istinaf yasa yolu açık olmak üzere karar verildi. 30/09/2020

Katip …
E-imza

Hakim …
E-imza