Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/304 Esas
KARAR NO : 2022/95

DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 03/04/2018
KARAR TARİHİ : 11/02/2022

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamaları sonunda :
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
Dava dilekçesi özetle şöyledir:
“…Keşidecisi …Tic. Ltd. … Bankası … Şubesine ait … İBAN … Çek nolu 30.11.2017 Tarih, 9.000 TL’lik 1 adet çek keşideci tarafından imzalanmak sureti ile alacağa mahsuben davacıya verildiğini, iş bu dava konusu çek davacıya ait … pasajında bulunan işyerinde, içinde bulunduğu çanta ile 19.08.2017 tarihinde çalındığını, en yakın Polis merkezine şikayette bulunulmuş olup soruşturma sürdüğünü, dava konusu çekin çalınması üzerine çek iptali davası açıldığını, davayı gören … 1. Asliye Ticaret Mahkemesi … E sayılı dosyası ile tedbiren ödeme yasağı kararı vermiş olup dava derdest olduğunu, dava devam ederken dava konusu çek, davalılardan … A.Ş tarafından ibraz edildiğini, çekin ibrazı üzerine çek iptal davasını gören … 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 26.03.2018 tarihli ara kararı ile TTK 758 VE 763. Maddeleri uyarınca çek iadesi davası açılması hususunda tarafınca süre verdiğini, ayrıca, dava konusu çek, … 23.İcra Müdürlüğü’nün … E sayılı dosyası ile icra takibine konu yapıldığını alacaklısı, …A.Ş olan icra takibinin, borçluları ciranta … Ltd. Şti. lehdar davacı … ve keşideci … Tic. Ltd Şti. olduğunu, İcra takibine konulmuş olan dava konusu çekin ibraz fotokopisi incelendiğinde lehdar davacı imzasının taklit edilmek sureti ile çekin ciro edildiğini, sonra …Tic. Ltd. ŞTİ.’nin cirosu ile son hamile çekin geçtiği gözüktüğünü, davacının imzası taklit edilmek sureti ile çek tedavüle sokulduğunu, özellikle davacı taklit imzası ile sonraki ciranta ….Tic. Ltd. Şti. Adına atılan imza karakteri hemen hemen aynı olduğunu, davacıdan çalınan çek bir şekilde davalılarca ele geçirildiğini, davacının imzası taklit edilmek sureti ile kötüniyetli bir şekilde tedavüle sokulduğunu, ticaretle uğraşan davalı çek hamillerinin, çekin sıhhatini araştırmak için en azından muhatap bankaya sorması ve çek hakkından bilgi alması ticaret hayatının olağan davranışlarından biri olduğunu, çek ile ticaret yapan her tacir, ticaretine karşılık almış olduğu çek’i ve keşidecisini muhatap banka nezdinde araştırdığını, keşideci tarafından muhatap bankaya dava konusu çek’in çalındığına dair bilgi verildiğini, yani, davalı çek hamillerinin çekin çalıntı olduğunu bilmemeleri mümkün olmadığını, dava konusu çekin çalıntı olduğunu bilerek hareket etmiş olup kötüniyetli olduğunu, Neticeten; dava konusu çek nedeni ile … 23.İcra Müdürlüğü’nün …E sayılı dosyası İle başlatılan takibinin dava sonuna kadar tedbiren durdurulmasına, olmaz ise icra dosyasına yatırılacak paranın davalı tarafa ödenmemesine, dava konusu … Bankası … Şubesine ait … İBAN,… çek nolu 30.11.2017 Tarih, 9.000 TL’lik 1 adet çek’in çeki elinde bulunduran davalı … AŞ.’den alınıp davacı davacıya iadesine, çekin iadesi mümkün olmaz ise davacının dava konusu çek ve … 23.İcra Müdürlüğü’nün … E sayılı dosyasına konu İcra takibi nedeni ile davalılara borçlu olmadığının tespitine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalılara yükletilmesine, karar verilmesini,…”
CEVAP:
Cevap dilekçesi özetle şöyledir;
“…. davacı tarafın dava konusu çeki çaldırmış olduğu iddiasının bir an için doğru olduğu kabul edilse dahi bu hırsızlık hadisesi def-i veya itiraz olarak müvekkile karşı ileri sürülemez. zira müvekkıl, dava konusu çekin meşru, haklı ve iyiniyetli hamilidir. Müvekkil şirket ile davacı arasında ticari ilişki bulunmamakla birlikte müvekkil şirket çekin çalındığını bilmemektedir. Dava konusu çek, … Ltd.Şti. tarafından cirolanarak müvekkil şirkete verilmiş olup çek incelendiğinde şeklen müteselsil ve birbirine bağlı ciroların mevcut olduğu görülecektir. TTK m. 790′ un ” Cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır. Çizilmiş cirolar yazılmamış hükmündedir. Bir beyaz ciroyu diğer bir ciro izlerse, bu son ciroyu imzalayan kişi çeki beyaz ciro ile iktisap etmiş sayılır ” şeklinde hükmü uyarınca müvekkil, yetkili hamildir. )TTK m.792′ nin “ Çek herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790 ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür ” şeklindeki hükmü uyarınca müvekkil ancak ağır kusuru veya kötüniyeti söz konusu olduğunda çeki geri vermekle yükümlüdür. Davacı müvekkilin kötü niyetli olduğu iddiasındaysa bu husus hiç bir şüpheye yer bırakmayacak şekilde kesin delillerle ispat etmek zorundadır. müvekkil yukarıda metni yer alan kanun maddesi uyarınca iyi niyetli meşru hamil olup, çeki elinde bulunduran hamil sıfatıyla çeki edinme sebebini kanıtlamakla dahi yükümlü değildir. Bu husus yüksek mahkemenin yerleşik içtihatlarıyla sabittir ve kıymetli evrak hukukunun temel ilkesi olan “ MÜCERRETLİK İLKESİ ” nin gereğidir. Mahkemede görülmekte olan davada davacı tarafın anlatımları dava konusu çekin çalınarak piyasaya kullanılmış olduğu temeline dayanmaktadır. Bu noktada beyanlar doğru ise müvekkil ile davacı hırsızlık olayının mağdurlarıdır. sorunun hukuki olarak çözümü çeki çaldıran davacının mı yoksa çalıntı çeki iyi niyetle bilmeden iktisab etmiş olan üçüncü kişi konumundaki müvekkilin mi menfaatinin korunacağı noktasındadır. usul ve yasaya aykırı davanın reddine,
yargılama giderleri ile ücreti vekaletin de karşı tarafa tahmiline karar verilmesini…”
GEREKÇE:
Dava, İİK’nın72. ve TTK’nın 792. maddelerine göre menfi tespit talebidir.
… 23. İcra Müdürlüğü’nün …E. sayılı dosyasının celp edilip incelenmesinde; Davalı … AŞ. tarafından dava dışı …Tic. Ltd. Şti. ve davacı … ile diğer davalı … Tic. Ltd. Şti. aleyhine 21.01.2018 tarihinde … 23. İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı dosyası ile 9.000,00 TL Asıl Alacak, 120,21 TL Avans Faizi, 900,00 TL %10 Çek Tazminatı, 27,00 TL 33 TIK.’ya göre Komisyon, 10.047,21 TL toplam alacağın İc. Mas. Üc. Vek. Ve asıl alacağa işleyecek yıllık değişen oranlarda avans (%9,75) faizi ile tahsilini talep etmiştir.
Tarafların iddia ve savunmaları, sundukları deliller, dosya kapsamı belgeler ve tüm taraflara ait ticari defterleri üzerinde inceleme yapılarak davacının dava konusu çeki davalı …’ya vermesini gerektiren, …’nın da bu çeki diğer davalı …’ e vermesini gerektiren reel bir ticari ilişkinin bulunup bulunmadığı hususunda bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verildiği, bilirkişice sunulan 21/05/2019 tarihli raporun sonuç kısmında “…Davacının 2017 yılı ticari defterlerinin lehine delil niteliğinin bulunduğu, Davalılara usulüne Uygun tebligat yapılmasına karşın mahkemenin tayin ettiği 28.09.2018 tarihli incelemeye katılmamış ve ticari defter-belge ibraz etmedikleri, Davaya konu … Bankası … Şubesine ait … İBAN … nolu 30.11.2017 Tarihli, 9.000,00 TL tutarlı çekin davacı ticari defterlerine kayıtlı olmadığı, davacı yanın incelenen ticari defterlerinde, davalı … Ltd. Şti. ve … ve arasında ticari ilişkinin mevcut olmadığı, davacının dava konusu çek ve … 23. İcra Müdürlüğü’nün … E sayılı dosyasına konu İcra takibi nedeni ile davalılara borçlu olmadığına…”dair rapor düzenlenmiştir.
Dosyanın … çek nolu 30/11/2017 tarihli 9.000,00-TL’lik çek üzerindeki imza ve yazının davacıya ait olup olmadığı hususunda inceleme yapılmak üzere İstanbul Adli Tıp Kurumuna gönderilmiş olup … sayılı raporun sonuç kısmı özetle şöyledir:
“….İnceleme konusu çekteki birinci ciro imzası ile …’nun mukayese imzaları arasında; tersim biçimi, işleklik derecesi, alışkanlıklar, istif, eğim, doğrultu, seyir, hız ve baskı derecesi bakımından farklılıklar saptandığından söz konusu imzanın mevcut mukayese imzalarına kıyasla …’nun eli ürünü olmadığı, Yazı incelemesi isteniyorsa ise …’na huzurda inceleme konusu belge kendisine gösterilmeden incelenmesi istenen yazıların aynı tip harflerle büyük küçük harflere dikkat edilerek dikte suretiyle ve normal yazma hızıyla birçok kez yazdırılması ile elde edilecek tutanakların temin edilerek, mevcutlar ve adli dosya ile birlikte kurumumuza gönderilmesinin gerektiğine…”
Davaya konu çek üzerinde ilk ciroya sahip Davalılardan … Şti. ile davacı … arasında ticari ilişki, alacak borç ilişkisi bulunmadığı konusunda dosya kapsamında herhangi bir ihtilaf bulunmamaktadır. Somut yargılamada temel uyuşmazlık, davalı …’dan bu çeki iktisap eden diğer davalı …A.Ş.nin söz konusu işlemi kötü niyetli gerçekleştirip gerçekleştirmediği hususunda yoğunlaşmaktadır. Söz konusu çekin davacının rızası hilafında elinden çıktığına dair yürütülen bir ceza soruşturması ve ayrıca … 1. Asliye Ticaret Mahkemesinde görülmekte olan …E. sayılı kıymetli evrak zayi davası mevcuttur. Mahkememizce, taraflar arasındaki reel ticari ilişkinin tespiti ve davacının iddialarının değerlendirilmesi amacıyla defter incelemesi yapılmasına karar verilmiş; davalılar defter ibrazından kaçınmıştır. Davalı taraflardan … yargılama sürecine hiç katılmamış; diğer davalı ise kötü niyet iddiasının davacı tarafından ispatı gerektiğini, senedin meşru hamili olduğunu ve davanın kabulü gerektiğini savunmuştur. Yapılan yargılama ve toplanan deliller neticesinde, davacının ticari kayıtlarında davalı … ile herhangi bir ticari ilişkisinin bulunmadığının tespit edildiği, davalıların ticari kayıtlarının inceletmekten kaçındıkları, davalılardan … ile diğer davalı … arasında reel bir ticari ilişki olup olmadığının tespit edilemediği görülmektedir. Yerleşik içtihatlara göre, menfi tespit davasında ispat külfeti davacıdadır. Bununla birlikte, somut davada her iki davalı da tacir olup, ticari defter tutma yükümlülüğü altındadır. Davalıların, temlik aldıkları davaya konu çeki ticari defterlerine işleme zorunluluğu bulunmakta olup kendilerine tanınan kesin sürede bu konuda herhangi bir delil sunmamışlardır. Dolayısıyla, somut dava kapsamında, davalıların müşterek hareket ettiği ve davaya konu çeki kötü niyetli olarak iktisap ettikleri kanaatine ulaşılmış ve davanın kabulüne dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Ayrıntısı ve gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere :
1-Davanın KABULÜNE,
2- … 23. İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı icra takibinde davacının borçsuzluğunun tespitine,
2-Karar tarihi itibariyle yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereği alınması gereken 614,79-TL harçtan peşin alınan 153,70-TL harcın mahsubu ile bakiye 461,09-TL karar ve ilam harcının davalıdan alınıp hazineye gelir kaydına,
3-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihi itibariyle yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi Gereği takdir ve tayin olunan 5.100,00-TL nisbi vekalet ücretinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
4-Davacı yargılama gideri 194,80-TL ilk harç ve masraflar, 1.875,95-TL(posta/tebligat/bilirkişi/ATK rapor bedeli) olmak üzere toplam 2.070,75-TL yargılama giderinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
5-Taraflarca yatırılan gider ve delil avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde HMK 333 maddesi uyarınca ilgili tarafa iadesine,
Dair; davacı ve davalı … vekilinin yüzüne karşı diğer davalının yokluğunda gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde istinaf yasa yolu açık olmak üzere karar verildi. 11/02/2022

Katip …
E-imza

Hakim …
E-imza