Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 3. Asliye Ticaret Mahkemesi 2018/312 E. 2019/885 K. 01.11.2019 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/312 Esas
KARAR NO : 2019/885

DAVA : Alacak (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 05/04/2018
KARAR TARİHİ : 01/11/2019

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamaları sonunda :
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle : müvekkili şirketin, endüstriyel mutfak ekipmanları sektöründe bölgesinde tanınan bir şirket olduğunu, davalı şirket ile müvekkili davacı şirket uzun yıllardır ticari ilişki içerisinde olduğunu, müvekkili şirket bölgesinde davalının bayiliğini yaptığını, 10/10/2014 imza tarihli üç sayfadan ibaret 31/12/2015 tarihine kadar geçerli bayilik sözleşmesinden kaynaklanan müvekkili bayiliğinin taraflar arasında daha sonra imzalanan belgeler ve taraf uygulamaları ile devam ettiğini, davalı şirket tarafından hazırlanan 2016 yılı ürün kataloğu ve 2017 yılı fiyat listesine ilişkin ciltlerde yetkili bayili listesini gösterir sayfasında tüm Türkiye’deki bölge bayilerinin listesinin paylaşıldığını, müvekkili şirket …’da yetkili üç bayiden biri olarak gösterildiğini, 31/05/2017 tarihli davalı … Müdürü …’nın imzasını taşıyan 31/12/2017 tarihine kadar yetkili bayi olduklarını gösterir yetki belgesinin bulunduğunu, davalı 29/01/2018 tarihinde … 7. Noterliğinin … tarihli … yevmiye nolu bayilik sözleşmesinin feshine yönelik ihtarname göndererek bayilik sözleşmesini ihtarnamenin tebliği itibariyle sonlandırdığının bildirildiğini, ek olarak sunulan belgelerden ve yazışma e-maillerden anlaşılacağı üzere ciro primine ilişkin belgelerden anlaşılabileceği üzere müvekkilli şirket imzalanan bayilik sözleşmesi süresince ve sonrasında davalı şirketin bayiliğini yaptığını, bayilik sözleşmesi süresince ve davam eden yıllarda, her ciro dönemi için bir sonraki yılın şubat-mart aylarında kesilen ciro prim bedeline ilişkin fatura üzerine ciro prim bedeline ilişkin fatura bedeli davalı tarafından malen ödendiğini, bayi ciro prim uygulaması ve oranları davalı şirket tarafından bayilere bildirildiğini, 27/12/2016 tarihli bayi ciro prim uygulamasına ilişkin sirküler ile 2017 yılı ciro prim uygulaması tüm bayilere bildirildiğini, bu sirkülere göre KDV hariç net rakamlar üzerinden hesap edilecek 500.000,00-TL-1.000.000,00-TL arası ciro için %3, 1.000.000,00-TL-1.500.000,00-TL arası ciro için %5, 1.500.000,00-TL-2.500.000,00-TL arası %6, 2.500.000,00-TL üzerindeki cirolar için %7 ciro primi verileceğinin duyrulduğunu, 01/01/2017-31/12/2017 tarihleri arasında müvekkili şirket KDV hariç 1.530.292,38-TL ciro yaptığını, bayi ciro prim uygulaması sirkülerine göre %6’lık ciro prim dilimi içerisine girdiğini, davalı taraf ihtarname ile bayilik sözleşmesini feshettiğinden ve fesihten itibaren davalı şirkete ait ürünlerin müvekkili şirkete satılmayacağının ihtar edildiğinden her yıl malen ödenen ciro pirim bedelinin nasıl ödeneceği mail yolu ile davalı şirket vekiline sorularak verilen nihai cevapta müvekkili şirket ile olan ticari ilişkinin sonlandırıldığını ve de müvekkili şirkete ödenmesi taahhüt edilen sözleşmesel bir bedel olmadığından bahisle taleplerinin kabul görmediğini, bu cevaptan sonra 2017 yılı cirosu olan 1.530.292,88-TL üzerinden hesaplanan KDV dahil 108.344,73-TL ciro pirim bedelinin … tarih … sıra nolu fatura ile faturalandırılarak … 11. Noterliğinin … tarihli … yevmiye nolu ihtarnamesi ile davalı şirkete gönderildiğini, davalı taraf … 7. Noterliğinin … tarihli … yevmiye nolu cevabi ihtarnamesi ile faturanın iade edildiğini, taleplerinin kabulünün mümkün olmadığını, davalı tarafın bayilik sözleşmesinin devam ettiği 2017 yılına ilişkin ciro prim bedelini ödemekten kaçınmasının ticari örf ve adetlere uygun olmadığını ve dürüstlük ilkesine aykırı ve kötüniyetli davrandığını, açıklanan nedenlerle 2017 yılına ilişkin ciro prim bedeli olan 108.344,73-TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle davacı müvekkiline ödenmesine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle: davanın yetkeli olan Bakırköy Mahkemesinde açılmadığını, davanın esasına girilmeden yetki itirazlarının olduğunu, davacı yanın ileri sürdüğü iddiaların ve davacı tarafın davalı müvekkilinden alacaklı olduğu iddiasının kötü niyetli ve haksız olup gerçeği yansıtmadığını, davacı yan bayilik anlaşması gereği yüklendiği edimleri yerine getirmediğini, davacı yapılan ticari anlaşma gereği doğru ve dürüst davranma, sadakatli olma yükümlülüklerini yerine getirmekten kaçındığını, davalı müvekkilinin endüstriyel mutfak malzemeleri imalatı ve satışı sektöründe faaliyet gösteren lider firmalardan olduğunu, taraflar arasında 10/10/2014 tarihli bayilik sözleşmesinin imzalandığını, bu sözleşme 31/12/2015 tarihinde sona erdiğini, davacı taraf ticari hayatın temel ilkesi olan dürüstlük ilkesine aykırı faaliyetlerde bulunduğu ve basiretli bir tacir gibi hareket etmediği gerekçesiyle müvekkili tarafından … 7. Noterliğinin … tarih ve … yevmiye nolu ihtarnamesi ile bayilik sözleşmesi kapsamındaki cihazların satışı hizmetlerinin ifası için akdedilen sözleşmeleri sürdürmek istemediği ve bayilik sözleşmesinin feshi ile davalı işyerindeki müvekkiline şirket unvan ve tabela, logo v.s. Ekipmanı ve görsellerin kaldırılmasının ihtar edildiğini, davacı tarafından keşide edilen … 11. Noterliğinin bila tarih ve … yevmiye numaralı cevabi ihtarnamesi ve ekinde gönderilen … tarih seri … nolu fatura ile müvekkil firmadan 108.344,73-TL alacaklı olduğunu ihtar ettiğini, müvekkili tarafından da yasal ve sözleşmesel dayanağı bulunmadığını, davacıya ödenmesi gereken tahakkuk eden veya edecek bir bedelin bulunmadığını, davacıya ödenmesi gereken tahakkuk eden veya edecek bir bedelin bulunmadığı gerekçesi ile mezkur faturanın benimsenmediğini ve kayda alınmayarak … 7. Noterliğinin … tarih ve … yevmiye numaralı cevabi ihtarnamesinin ekinde davacı tarafa iade edildiğini, bunun üzerine davacı tarafından huzurdaki davanın ikame edildiğini, müvekkili tarafından keşide edilen … 7. Noterliğinin … tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile de davacı firma ile yapılan görüşmelerde, bayi ziyaretleri sırasında defalarca dile getirilmesine rağmen rakip firmaların ürünlerini satmaya devam ettiği ve iyi niyeti açıkça suistimal ettiğinin ihtar edildiğini ve ayrıca “…” adresindeki internet sitesinde “…” ürünleriyle ilgili müvekkili şirket genel satış prensiplerine ve Türkiye genelinde uygulanan fiyat politikalarına aykırı net fiyat ve özel iskonto oranları yazıldığı, bu durum ve davranışların taraflar arasında akdedilen bayilik sözleşmesine aykırı olduğu gibi müvekkili Türkiye çapında satış yapan firmalar nezdinde zor durumda bıraktığı ve zarar uğrattığı aynı ihtarname ile davaca yana bildirildiğini, bayilik sözleşmesine aykırı fiil ve faaliyetlerde bulunan ve tüm uyarılara rağmen bu faaliyetlerine devam etmekte ısrar eden davacıya ödenmesi gereken tahakkuk ettiğini veya edecek bir bedel olmadığından davacının haksız ve mesnetsiz alacak taleplerinin reddinin gerektiğini, davacı yanın iddialarının aksine müvekkili davalının davacıdan dava tarihi itibariyle 57.528,14-TL alacaklı konumda olduğunu, davayı kabul anlamına gelmemek kaydıyla davanın kabulü halinde ise takas ve mahsup defi talebinde bulunduklarını, açıklanan nedenlerle mesnetsiz ve davanın reddine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER:
1-04/03/2014 tarih Seri … sıra nolu 119.562,32-TL bedelli fatura sureti, seri … nolu 2503/2017 tarihli fatura sureti, 15/03/2017 tarih seri B 85.500,44-TL tutarlı fatura sureti, 10/04/2015 tarih … sıra nolu B seri 15.590,16-TL bedelli fatura sureti, … sıra nolu B seri fatura sureti, … sıra nolu B serili fatura sureti, … sıra nolu A Seri fatura sureti, … sıra nolu A seri fatura sureti, … nolu Seri A fatura sureti, … sıra nolu seri A fatura sureti, 11/01/2011 tarih 313963 nolu Seri A fatura sureti.
2-… 7. Noterliğinin … tarih ve … yevmiye nolu ihtarname.
3-… 7. Noterliğinin … tarihli … yevmiye nolu ihtarname.
4-… 11. Noterliğinin … tarihli … yevmiye nolu ihtarnamesi.
5-27/12/2016 tarihli 2017 bayi ciro pirimi uygulaması sirküler, 10/10/2014 tarihli sözleşme.
6-… 3. Asliye Ticaret Mahkemesinin … talimat sayısıyla Mali Müşavir … tarafından sunulan 04/10/2018 tarihli kök ve … Talimat sayısıyla sunulan 01/04/2019 tarihli ek bilirkişi raporu.
7-Mahkememizce atanan Marmara Ünv. Öğr. Üyesi Doç. Dr. … ve Mali Müşavir … tarafından müşterek sunulan 27/09/2019 tarihli bilirkişi raporu.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Davacı taraf dava dilekçesinde özetle, taraflar arasında bayilik sözleşmesi olduğunu ve bu sözleşme nedeniyle ciro prim alacağına hak kazandığını belirterek alacak talebinde bulunmuş, davalı taraf davacının bayilik sözleşmesine aykırı davrandığından bahisle sözleşmenin kendileri tarafından feshedildiğini ve davacının prim alacağına hak kazanmadığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Dava taraflar arasında akdeline bayilik sözleşmesinden kaynaklaklı ciro prim alacağı, davası mahiyetinde olduğu olduğu anlaşılmıştır.
Davacı ve davalı taraf delilleri toplanmış ve defterler üzerinde inceleme yapılmıştır.
Buna göre tüm dosya kapsamı değerlendirildiğinde, davacı şirketin … firmasın ile bayilik sözleşmesi imzaladığı ve ondan mal tedarik etmesi gerektiği fakat daha önceki yıllarda da dava konusu edilen yıla göre daha fazla rakip firmalardan mal tedarik ettiği, 2014-2015-2016 yıllarında da rakip firmalardan mal almasına karşılık … ile karşılıklı mutabakat yaparak ciro prim faturalarının kesildiği, davacı … Endüstriler’in bulaşık makinası alış ve satışlarında örnekleme alarak hazırlanan kar zarar durumuna göre %43 oranında karlılık ve satış yaptığı, düşük kar marjı ile satışları bulunmadığı, esas olarak davalının sözleşmeyi haksız rekabet nedeniyle haklı feshettiğinin değerlendirildiği ancak taraflar arasındaki sözleşmenin 9.3.maddesi hükmünün bir cezaî şart niteliğinde olduğu ve davalının daha önce de cezai şart uygulama imkanı varken 3 yıl boyunca uygulamayarak artık davacının rakip firma ürünlerini de satın alması halinde cezai şart hükmünü uygulamayacağı yönünde davacıda haklı bir güven oluşturduğu, böylece 9.3.maddesi hükmünün taraflar arasındaki uygulama ile zımnen revize edildiğinin kabul edilmesi gerektiği, cezai şartın değişen şartlara göre yürürlüğe konmasının taraflar arasındaki dengeyi bozacağı ve somut olayda tehdit aracı olarak kullanılmaya çalışıldığı ve aynı uygulama devam ederken davalının daha önce uygulamadığı hükmü, cezai şart hükmünü uygulayarak davacının hak kazandığı ciro prim alacağını ödemekten kaçınmasının TMK m.2’deki dürüstlük kurallarına aykırı olarak değerlendirildiği, hakkın dürüstlük kurallarına aykırı kullanımı hukuken koruma alanı bulamayacağı, bu itibarla, davalının cezai şart hükmünü uygulayamayacağı ve davacının 2017 yılına ilişkin ciro prim alacağını talep edebileceği değerlendirilmekle 27/09/2019 bilirkişi raporundaki hesaplama hükme esas ttutulmuş ve taleple bağlı kalınarak davanın kabulüne karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Ayrıntısı ve gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere :
1-Davanın KABULÜ İLE 108.344,73-TL ciro prim alacağının dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Karar tarihi itibariyle yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereği alınması gereken 7.401,02-TL harçtan peşin alınan 1.850,26-TL harcın mahsubu ile bakiye 5.550,76-TL karar ve ilam harcının davalıdan alınıp hazineye gelir kaydına,
3-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihi itibariyle yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereği takdir ve tayin olunan 11.417,58-TL nisbi vekalet ücretinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
4-Davacı yargılama gideri 1.850,26-TL ilk harç, 2.250,00-TL bilirkişi ücreti, 195,00-TL posta ve tebligat gideri olmak üzere toplam 4.295,26-TL yargılama giderinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
5-Taraflarca yatırılan gider ve delil avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatıran tarafa iadesine,
Dair; davacı ve davalı vekilinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde istinaf yasa yolu açık olmak üzere karar verildi. . 01/11/2019

Katip …
E-imza

Hakim …
E-imza