Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2017/601 Esas
KARAR NO : 2022/478

DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 05/07/2017
KARAR TARİHİ : 08/06/2022

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamaları sonunda :
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
Dava dilekçesi özetle şöyledir:
“…. Müvekkil sirket basim,yayin,ciltleme, dagitim gibi alanlarda sektorunun oncu ve eski firmalarindan biridir. Bu anlamda alaninda profesyonel ve yetkin olan davaciya, 2012 yilinda davali firma birlikte calisma teklifiyle ulasmistir. Ikna kabiliyeti yuksek olan davali yan, “muvekkil gibi profesyonel bir firmayla calismak icin cok hevesli oldugunu, alaninda ilerlemek istedigini ancak muvekkil gibi firmalarin destegiyle olabilecegi vs.”seklinde beyanlariyla kitap baski ve ciltleme isinde kendisiyle calisma konusunda, davaciyi ikna etmistir. Ortak calisma hayatina baslayan taraflar ilk bir yil muhasebesel konularda sorun yasamazken, 02.04.2013 tarihinde muvekkilin davali yana 70.000TL odeme yapmasi gerekirken, kendi menfaatleri dogrultusunda bu tutara avans ekleyip, davaci yana sayet 140.000TL cek yazarsa vadeyi uzatacagini beyan etmis ve bu hususta ikna icin elinden gelen tum cabayi sarf etmistir. Gorusmeler neticesinde davalinin vade uzatma teklifi cazip gelen muvekkil, davalinin belirledigi tutar uzerinden avans ceki yazmistir. Bir sure sonra baski isleri okullarin kapanmasi ve yaz sezon itibariyla gerilemistir. Sezona yonelik yogun bir baski programi hazirlanmistir. 01.08.2013 tarihinde, 64.000TL civarinda davaci firma alacakli iken, davali yan bir kez daha muvekkili uzun vade konusunda ikna etmeyi başarmış; 20.000TL kisa vadeli- 100.000TL VE 100.000TL uzun vade olmak uzere toplam: 220.000TL avans cek almayi basarmistir. Davali yan iki kez muvekkil firmadan avans cek almayi basarirken, ikinci avans cekin ardindan, davali firma ve sahibi Ali lacin adeta sirra kadem basmis tel. Vs. İle kendisine ulasilmaz hale gelmistir. Ne yazikki, davali yanin iyiniyetten uzak bir sekilde firmayi kapattigi bilgisi muvekkil kisa bir sure icerisinde almistir. Davali yan odemelerini yerine getirmeyerek muvekkili zarara ugratmis,planli bir sekilde ve ikna kabiliyetini kullanarak, fazla tutarlarda avans cekleri yazdirarak aklinca kurnazlik yapmis, firmasini da kapatarak sirra kadem basmistir. Davali yan, muvekkili oldukca zarara ugratmasina ve borclu olmasina ragmen, sanki alacakli ve magdurmus gibi, … 13 Icra Ceza Mahkemesinin …E sayili dosyasiyla, 100.000TLe ceke iliskin olarak muvekkil aleyhine baslatmis oldugu ceza dosyasina iliskin olarak, “100.000TL borclu olmadigimizin tespiti amaciyla menfi tespit davasi acma zorunlulugu hasil olmustur. Dolayısıyla dosya kapsaminda tum deliller detayli incelendiginde acikca ortaya cikacagi uzere, 100.000TL ceke iliskin borcunun olmadiginin tespiti ve is bu cekin iptaline karar verilmesini, ayrıca davali … davalı oldugu … 2 Asliye Hukuk Mahkemesinin …e. Sayili dosyasiyla muvekkiller tanik olarak beyanda bulunulmus, davacilar … ve … kazanmis oldugu is bu davada da yine davali ayni taktikle insanlari ikna yoluyla magdur etmistir. Takdir mahk olmak uzere, incelenmek uzere dosyanin celbini talep ederiz.
Fazlaya iliskin haklarimiz sakli kalmak kaydiyla, Davali firmaya ceke istinaden 100.000TL borclu olmadigimizin tespiti amaciyla actigimiz menfi tespit davamizin kabulune,
30.10.2016 vadeli 100.000TL cekin iptaline,
%20 kotuniyet tazminatina hükmolunmasına, yargılama gideri harc vekalet ucreti vs tum harc ve masraflarin davalı yana yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir….”
CEVAP:
Davalı … vekilinin cevap dilekçesi özetle şöyledir:
“….Davacı … icra dosyasında borçlu değildir. Davacı vekilinin hem şirket hemde şirket yetkili adına dava açması usul ve yasaya aykırıdır. Zira müvekkilin davacı …’a karşı her hangi bir icra takibi söz konusu değildir. Bu nedenle … adına açılan davanın hüsümet yokluğu nedeniyle reddi gerekmektedir. Müvekkil … 2001 yılından itibaren … Sitesinde … vergi kimlik numarası ile Matbaa ve Mücellit işiyle uğraşmaktadır. Müvekkil halen daha aynı adreste ve aynı vergi kimlik numarası ile faaliyetine devam etmektedir. Bu husus ticaret odası kayıtları ve vergi dairesi kayıtları ile sabittir. Davacı tarafın müvekkilin faaliyet göstermediği ve kayıplara karıştığı iddiası tamamen mesnetsizdir. Aşağıda açıklandığı üzere davacı tarafın müvekkile dava değerinin çok üstünde borcu bulunmaktadır. Cevap dilekçemiz ekinde sunmuş olduğumuz faturalar ve taraf ticari defter ve kayıtları incelendiğinde müvekkilin davalı şirketten 186.905,00 TL alacaklı olduğu açıkça anlaşılacaktır. Davalı müvekkilin bu alacağına karşılık içinde icra takibine konu çek de dahil olmak üzere çekler vermiş, ancak söz konusu çekler karşılıksız çıkmış ve çek bedelleri davacı şirketçe de ödenmemiştir. Bu husus ilgili banka kayıtları celbedilip incelendiğinde açıkça anlaşılacaktır. Davacı şirketçe borcuna karşılık verilen keşidesicisi …Tic. Ltd. Şti olan…Bankasına ait … çek numaralı 30/10/2016 keşide tarihli 100.000,00 TL bedelli çek süresinde ibraz edilmiş ve karşılığının olmadığı anlalışması üzerine … 31. İcra Müdürlüğünün …esas sayılı dosyası ile icra takibine konu edilmiştir. Davacı Şirketçe müvekkile verilen keşidesicisi … Tic. Ltd. Şti olan Yapı Kredi Bankasına ait … çek numaralı 30/10/2016 keşide tarihli 100.000,00 TL bedelli çek yasal süresi içinde bankaya ibraz edilmiş ve karşılıksız çıkmıştır. Bu nedenle 6728 sayılı kanun ile değişik 5941 sayılı çek kanunun 5. maddesi uyarınca davacı şirket yetkilisinin karşılıksız çek keşide etmek suçundan yargılanıp cezalandırılması için … 13. İcra Ceza Mahkemesinin …esas sayılı dosyası ile şikayet edilmiş olup, iş bu dava halen derdesttir. Davacı şirket, müvekkile borçlu olmasına rağmen karşılıksız çek keşide etmek suçunu bertaraf etmek veya zaman kazanabilmek maksadıyla husurdaki haksız ve mesnetsiz davayı açmıştır. Çünkü davacı şirketin müvekkile borçlu olduğu dilekçemiz ekinde sunmuş olduğumuz faturalar ve cari hesap ekstresinden açıkça anlaşılacaktır. Bu husus taraf ticari defterleri de incelndiğinde açıkça anlaşılacaktır. Bu nedenle davacı şirketin haksız ve mesnetsiz iddiları ile beyanlarını kabul etmiyoruz ve davanın redini talep ediyoruz. Davacı şirketin yukarıda açıkladığımız üzere müvekkile 186.905,00 TL borcunun dışında, Dava dışı davacı şirketle kardeş firma olan …Tic. Ltd. Şti’nin müvekkile olan 349.419,41 TL borcuna karşılıkta müvekkile Keşidecisi davacı davacı şirket olan çekler verilmiş ve bu çeklerin hiç biri ödenmemiştir. Bu bağlamda davacı şirketin müvekkile 186.905,00 TL kendi borcu ve 349.419,41 TL de dava dışı … isimli şirketin borcuna karşılık verdiği çeklerden kaynaklı olmak üzere toplamda 536.324,41 TL borcu bulunmaktadır. Bu husus dilekçemiz ekinde sunduğumuz faturalar, cari hesap ekstreleri ile sabit olup, taraf ticari defterleri incelendiğinden de açıkça anlaşılacaktır. Davacı tarafın avans çek iddiası tamamen mesnetsiz olup, dilekçemiz ekinde sunmuş olduğumuz fatura ve kayıtlardan da anlaşılacağı üzere müvekkilin alacağı davacının vermiş olduğu çeklerden daha fazladır.Davacı şirket sırf ceza davasını uzatabilmek gayesiyle haksız ve hukuki dayanaktan yoksun iş bu davayı açmıştır. Bu nedenle huzurdaki davanın reddi ile kötü niyetli davacıların % 40’tan aşağı olmamak üzere kötüniyet tazminatına hükmedilmesi gerekmektedir. Davacı … yönünden davanın hüsümetten Reddine,
Davacıların davasının Reddine,
Davacıların haksız ve mesnetsiz açmış oldukları davadan dolayı % 20’den aşağı olmamak üzere kötü niyet tazminatına hükmedilmesine,
Yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacılar üzerine bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir….”
GEREKÇE:
Dava, İİK 72. maddesine göre keşidecisi … Şti olan … Bankasına ait … çek numaralı 30/10/2016 keşide tarihli 100.000,00 TL bedelli çek nedeniyle borçsuzluğunun tespiti talebidir.
İcra dosyasının celp edilip incelenmesinde özetle şöyledir:
“…30.10.2016 keşide tarihli 100.000,00 TL tutarlı … Bankası …Şb … nolu …LDT.ŞTİ ödemeli çek için Davalı …’ nin 12.01.2017 tarihinde 98.710,00 TL çek, faiz, çek komisyonu ve çek tazminatı adı altında toplam 110.879,73 TL icra takibinde bulunduğu görülmüştür…”
03/06/2020 tarihli bilirkişi raporu özetle şöyledir:
“….Davada uyuşmazlık konusunun, davacı hakkında … 31 İcra Dairesi’nin … Esas sayılı dosyası ile 30.10.2016 vadeli 100.000,00 TL çeke karşılık açılan takibe, borçlu olmadığına dair menfi tespit davası olduğu, Davacı taraf 2012 ve 2013 yıllarına ait ticari defterlerini TTK 64. Maddeye göre zamanında açılış ve kapanış Noter tasdiklerini yaptırmış olup, kendi lehine olacağı, Davalı taraf 2012 ve 2013 yıllarına ait ticari defterlerini TTK 64. Maddeye göre zamanında açılış ve kapanış noter tasdiklerini yaptırmış olup, kendi tehine olacağı, Davacın defter kayıt belgelerinde davalıdan 284.626,79 TL ALACAKLI olduğu, Davalının defter kayıt belgelerinde davacıya 55.826,79 TL BORÇLU olduğu, Dava konusu 30.10.2016 vadeli yapı kredi bankasına ait … nolu 100.000,00 TL çekten dolayı borcu olmadığı, talep edilen icra inkar tazminatının mahkemenin takdirinde olduğuna dair görüş sunulmuştur…”
01/04/2021 tarihli bilirkişi ek raporu özetle şöyledir:
“….Davacı-Alacaklı taraf 2012 ve 2013 yıllarına ait ticari defterlerini TTK 64. Maddeye göre zamanında açılış ve kapanış Noter tasdiklerini yaptırmış olup, kendi lehine olacağı, Davalı- borçlu taraf 2012 ve 2013 yıllarına ait ticari defterlerini TTK 64. Maddeye göre zamanında açılış ve kapanış noter tasdiklerini yaptırmış olup, kendi lehine olacağı, Davacın defter kayıt belgelerinde davalıdan 284.626,79 TL ALACAKLI olduğu, Davalının defter kayıt belgelerinde davacıya 55.826,79 TL BORÇLU olduğu, Dava konusu 30.10.2016 vadeli … bankasına ait … nolu 100.000,00 TL çekten dolayı 55.373,00 TL alacaklı olduğu, Talep edilen icra inkar tazminatının mahkemenin takdirinde olduğuna dair görüş sunulmuştur….”
Davacılardan …, diğer davacı… Şti.nin yetkilisidir. Davalı … ise, … unvanı vergi mükellefi olarak ticari faaliyet yürütmektedir. Her iki taraf da basın, yayın, ciltleme ve dağıtım alanında faaliyet göstermekte olup taraflar arasında ticari ilişki mevcuttur.
Davacı şirket yetkilisi, kendisi ve temsil ettiği şirket adına yönelttiği menfi tespit davası ile davaya konu keşidecisi … Tic. Ltd. Şti olan…Bankasına ait … çek numaralı 30/10/2016 keşide tarihli 100.000,00 TL bedelli çek nedeniyle borçsuzluğunun tespitine karar verilmesini talep etmiştir. Davacı taraf, söz konusu çekin taraflar arasındaki ticari ilişki kapsamında avans çek olarak verildiğini, söz konusu çek bedeli kadar borcunun olmadığını, davalının ticari yükümlülüklerini yerine getirmediğini, avans olarak aldığı çeki yasal takibe konu ettiğini belirtmektedir. Davalı ise, söz konusu çekin yasal süresi içinde ibraz edildiğini ancak karşılıksız kaldığını, çeke ilişkin icra ceza mahkemesinde şikayette bulunduğunu, ticari ilişkiden kaynaklı olarak söz konusu çek bedeli yönünden alacağının bulunduğunu savunmuştur.
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın, davaya konu … Bankasına ait … çek numaralı 30/10/2016 keşide tarihli 100.000,00 TL bedelli çeke ilişkin davacının davalıya borcunun bulunup bulunmadığı, bir başka ifadeyle söz konusu çekin avans olarak verilmesine karşılık karşılığında hizmetin sunulmaması nedeniyle borçsuzluğun tespitinin gerekip gerekmediğine ilişkin olduğu konusunda taraflar arasında bir ihtilaf bulunmamaktadır. Durum böyle olunca, tarafların ticari kayıtları üzerinde mali müşavir marifetiyle inceleme yapılması ve taraflar arasındaki borç-alacak durumunun ortaya konulması gerekmiştir.
Tarafların ticari kayıtları üzerinde yapılan inceleme neticesinde, mahkememizce hükme esas alınmaya elverişli olduğu değerlendirilen Ek Bilirkişi raporunda Davacın defter kayıt belgelerinde davalıdan 284.626,79 TL alacaklı olduğu, Davalının defter kayıt belgelerinde davacıya 55.826,79 TL borçlu olduğu, dava konusu 30.10.2016 vadeli …Bankasına ait … nolu 100.000,00 TL çekten dolayı 55.373,00 TL alacaklı olduğu yönünde tespitte bulunulmuştur. Davacının, söz konusu çeki avans olarak verdiği yönündeki iddiasını destekleyen herhangi bir yazılı delil, mutabakat ya da tarafların ticari kayıtlarında bu yönde bir tespite rastlanılmamıştır. Bu durumda, davalının davaya konu çekten dolayı, ticari kayıtlarına göre 55.373,00 TL tutarında alacaklı olduğunun kabulü karşısında, davacı keşideci şirketin anılan çek yönünden kalan bakiye olan 44.627,00-TL’lik kısmı için borçsuzluğunun tespitine karar vermek gerekmiştir. Öte yandan, her ne kadar davaya konu çekin karşılıksız kalması nedeniyle icra ceza mahkemesinde görülen ceza davasında tüzel kişi yetkilisi sanık sıfatını almış olsa bile anılan şirket yetkilisi …’ın taraflar arasındaki ticari uyuşmazlık yönünden taraf sıfatı bulunmamaktadır. Nitekim, davaya konu … 31. İcra Müdürlüğünün …esas sayılı dosyasında da davacı … borçlu sıfatını haiz değildir. Bu nedenle, …Tic. Ltd. Şti.nin yetkilisinin kendi adına borçsuzluğun tespiti davası açmasında hukuki yarar bulunmadığı gözetilerek bu davacı yönünden davanın usulden reddine karar verilmiş; ayrıca taraflar arasındaki menfi tespit isteminde alacak-borç durumunun belirlenmesi yargılamayı gerektirdiğinden tarafların tazminat istemleri kabul edilmemiştir.
HÜKÜM : Ayrıntısı ve gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere :
1-DAVACI …TİC. LTD. ŞTİ. yönünden açılan menfi tespit davasının kısmen kabulü ile davacının davaya konu … 31. İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyasıyla takibe konu edilen …Bankasına ait … çek numaralı 30/10/2016 keşide tarihli 100.000,00 TL bedelli çek yönünden 44.627,00-TL’lik kısmı için borçsuzluğunun tespitine,
Fazlaya ilişkin istemin reddine,
2-DAVACI … yönünden açılan davanın usulden reddine,
3-Karar tarihi itibariyle yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereği alınması gereken 3.048,47-TL harçtan peşin alınan 1.707,75-TL harcın mahsubu ile 1.340,72-TL karar ve ilam harcının davalıdan alınıp hazineye gelir kaydına,
4-Davacılar kendilerini vekil ile temsil ettirmediğinden lehlerine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
5-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihi itibariyle yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereği takdir ve tayin olunan 7.998,49-TL nisbi vekalet ücretinin davacılardan alınıp davalıya verilmesine (Davacı … yönünden davanın usulden reddedilmesi nedeniyle sorumluluğunun maktu vekalet ücreti olan 5.100,00 TL ile sınırlı olmasına),
6-Davacılar tarafından yapılan 1.700,00-TL(posta/tebligat/bilirkişi)’den kabul ve red durumuna göre davalılar hisselerine düşen 758,65-TL ile 1.743,75-TL ilk harç ve masraflar olmak üzere toplam 2.502,40-TL’nin davalıdan alınıp davacı … Tic. Ltd. Şti.ne verilmesine, bakiyesinin davacılar üzerinde bırakılmasına,
7-Davalı … tarafından yapılan 64,95-TL yargılama giderinden kabul ve red oranına göre 35,96-TL’sinin davacılardan müşterek ve müteselsilen alınıp davalı …’e verilmesine,
8-Taraflarca yatırılan gider ve delil avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde HMK 333 maddesi uyarınca ilgili tarafa iadesine,
Dair; davacı asilin ve davalı vekilinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde mahkememize veya bulunulan yer asliye ticaret mahkemesine dilekçe ile başvurmak koşuluyla İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere karar verildi. 08/06/2022

Katip …
E-imza

Hakim …
E-imza