Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2016/130 Esas
KARAR NO : 2022/761

DAVA : Menfi Tespit – İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 08/02/2016
KARAR TARİHİ : 26/10/2022

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit- İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamaları sonunda :
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle “…. Müvekkil şirketin sigorta poliçesi tanzim ettiği müşterilerinden olan alacaklarına karşılık olarak aldığı, hamili bulunduğu davaya konu çekin de içlerinde olduğu bir kısım çekler, rızası hilafına elinden çıkmıştır. Müvekkil şirket eski çalışanlarından … isimli şahsın, davaya konu çekle birlikte onlarca çeki müvekkil şirket kasasından aldığı, müşterilerden teslim aldığı bir kısım çekleri de müvekkil şirkete teslim etmeyerek muhtemelen 3. Kişilere verdiği anlaşılmış, bunun üzerine İlgili şahıs hakkında 03.11.2015 tarihinde … Polis Merkez Amirliğine şikâyette bulunulmuştur. İlgili şahıs hakkında, … 31. Asliye Ceza Mahkemesinin … esas sayılı dosyası ile dava açılmıştır. Şirket bünyesinde yapılan araştırmalarda, şikayete konu çekler dışında bir çok müşteri çekinin ve şirket çekinin de kayıp/ çalıntı olduğu anlaşılmış, şirketimizin çalıntı çeklerinden bir kısmı 3. Şahıslar tarafından bankaya ibraz edilmiş, tahsil edilmeye çalışılmış, bu çeklerde yapılan incelemede çeklerdeki imzaların müvekkil şirkete ait olmadığı görülmüş, yalnızca şirket personelinin değil, şirket dışından bir kısım kişilerinde bu eylemlere iştirak ettikleri anlaşılmış ve söz konusu çeklerle birlikte, olaya karışan tüm kişiler hakkında olayın tüm yönleriyle araştırılması ve ilgililer hakkında adli işlemlerin yapılmasını teminen … Cumhuriyet Başsavcılığı’na şikayet dilekçesi verilmiş olup, davacı hakkında da ek şikayet dilekçesi verilen bu soruşturma halen savcılığın … soruşturma numaralı dosyasında işlem görmektedir. Tüm bu işlemlerle eş zamanlı olarak, çalınan çeklerle ilgili mahkemelerden tedbirler istenerek iptal davaları açılmıştır. Çek bedeli de mahkeme kararı üzerine tevdii mahalline keşideci tarafından yatırılmıştır. Davaya konu çek hakkında da…9. Asliye Ticaret Mahkemesinin …Esas sayılı davası ile çeklerin iptali ve ödeme yasağı konulması talep edilmiştir. Mahkeme tarafından davaya konu çek hakkında ödeme yasağı kararı verilmiştir. Dosya halen derdesttir. Keşideci …Ltd.Şti. tarafından, çek hakkında ödeme yasağı kararı veren … 9. Asliye Ticaret mahkemesine başvuruda bulunularak, hakkında ödeme yasağı verilen çek bedelini ödemek için tevdii mahalli kararı verilmesi talep edilmiştir. İlgili mahkeme tarafından 01.12.2015 tarihli karar ile, TTK 757/2. Maddesi gereğince, çeklerin vadelerinde bankada çek bedeli kadar tutar bulunması halinde, banka tarafından tevdii mahalli sıfatıyla Bloke konulmasına karar verilmiştir. Şu halde, Türk Ticaret Kanunu ve Borçlar kanunu anlamında, çekin bedeli, mahkeme tarafından belirlenmiş ödeme mahalli olan çek bankasında bulunmaktadır ve bedel bu şekilde ödenmiştir. Alacaklı ise, ödeme mahalli kararı veren İstanbul Anadolu 9. Asliye Ticaret mahkemesine başvurarak, çek hakkındaki ödeme yasağı kararının kaldırılması talep edilmiştir. Söz konusu çekin, Hırsızlık mahsulü olduğu ve adli işlemlere konu olduğu bir yana, çekin davalılardan …Tic. Ltd. Şti” ne geçtiği, bu şirket tarafından da ciro edilmek sureti ile davalıya geçtiği görülmektedir. Müvekkil şirkettin ciranta …San.ve Tic.Ltd.Şti’nin ise, kayıtlarımıza bakıldığında şirketimizden bir alacağı olmadığı, aksine müvekkil şirketin bu şirketten alacaklı olduğu görülmektedir. Gerek davaya konu bu çek, gerek sahte imzalarla tahsil edilmeye çalışılan şirketimizin diğer çekleri incelendiğinde ciranta olarak …Ltd.Şti’ isimli şirketin yer aldığı görülmektedir. Bu şirketin, müvekkil şirketten çekleri almasını gerektiren bir alacağı olmadığı anlaşıldığından, söz konusu şirketin de hakkında dava açılan personelimizle iş birliği içerisinde olabileceği, bu çekleri ele geçirerek piyasada kullandığı menfaat elde ettiği düşüncesi ile, ilgili şirket yetkilileri hakkında da … Cumhuriyet Başsavcılığı’nın … soruşturma numaralı dosyasında şikayette bulunulmuştur. Söz konusu davalı şirketin, müvekkil şirketten bir alacağı olmadığı ticari defter ve kayıtlarımız incelendiğinde de ortaya çıkacaktır.Davaya konu çekin adli soruşturmaya ve ceza davasına konu olan çeklerden olduğu, hakkında ödeme yasağı verilmiş, tevdii mahalli belirlenmiş ve iptali istenen çeklerden olduğu yukarıda izah edilmiştir. Söz konusu çekin çekte ciranta olarak görünen … Tic.Ltd.Şti’ne şirketimiz tarafından verilmesini gerektiren bir borcumuz olmadığı ve hatta müvekkil şirketin bu şirketten alacaklı olduğu izah edilmiştir. Ancak Tüm bunlara rağmen, davalı icra takibine girişmesi halinde, müvekkil şirketin ve keşideci şirketin mal varlıklarına ve banka hesaplarına hacizler tatbik edilecek olup, her iki şirketi de neredeyse faaliyetlerini yapamaz hale getirilecektir. Öncelikle teminatsız olarak, bu olmadığı takdirde sayın mahkemenin belirleyeceği teminat karşılığında ; icra dosyasından yapılan işlemlerin hem müvekkil şirketi hem de keşideciyi etkileyeceği gözetilerek, öncelikle hem keşideci şirket hem de müvekkil şirket yönünden, bu olmadığı takdirde müvekkil şirket yönünden Dava konusu çek hakkında İcra Takibine girişilmesi halinde takibin durdurulması, icra kasasına ödenen bedellerin alacaklı/ davalıya ödenmemesi yönünde tedbir kararı verilmesini, Müvekkil şirketin davalılara borçlu olmadığının tespiti ile; davalıya bir bedel ödenmesi halinde bu bedelin ve dava konusu çekin istirdadı ile müvekkil şirkete iadesine, tevdii mahallindeki bedelin müvekkil şirkete ödenmesine, yargılama giderleri ve ücreti vekaletin davalıya tahmiline karar verilmesini..” talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı … San. Tic. Ltd. Şti.’e, dava dilekçesi usulüne uygun olarak tebliğ edilmiş, davalı cevap dilekçesi sunmamış , duruşmalara da vekil veya temsilci aracılığıyla katılmamıştır.
Davalı …Ş cevap dilekçesinde ve aşamalardaki beyanlarında davanın reddine karar verilmesini talep etmiş, UYAP üzerinden sunduğu 17/10/2018 tarihli beyan dilekçesinde ise ;”…Davacının müvekkili şirket yönünden davadan feragat edildiğinden davanın müvekkili şirket yönünden reddine, yargılama gideri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini…” talep etmiştir.
DELİLLER:
… 31. Asliye Ceza Mahkemesi’nin… ( … Eski Esası) Esas sayılı dosyası, … Bankası A.Ş’nin cevabi yazıları, 24/01/2018 tarihli bilirkişi kök raporu, 08/10/2018 tarihli bilirkişi ek raporu, çek görüntüsüne ilişkin fotokopi ve tüm dosya kapsamı.
DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE:
Dava, rıza dışı elden çıkan çek nedeniyle borçlu olunmadığının tespiti ile çek istirdatı istemine ilişkindir.
TTK’nın 792. maddesine göre, “Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790’ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.” hükmü düzenlenmiştir. Bu madde uyarınca, işbu davada çekin yetkili hamili olduğunu ve çekin rızası hilafına elinden çıktığını ileri süren davacı tarafından, çeki elinde bulunduran kişi aleyhine karşı ikame edilmesi gerekir.
… 31. Asliye Ceza Mahkemesi’nin .. Esas sayılı ( … eski esası) ı dosyasında; davacının katılan sıfatı ile yer aldığı, sanığın davacı şirket çalışanı … olduğu, .. hakkında işbu dava konusu çekin de yer aldığı çeklere ilişkin elemleri nedeniyle hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma suçundan yapılan yargılama neticesinde; mahkumiyetine karar verildiği ve verilen kararın 19/02/2020 tarihinde kesinleşmiş olduğu anlaşılmıştır.
Mahkememizin 17/10/2017 tarihli celsesinde davacı taraf ticari defterleri üzerinde inceleme yapılarak rapor tanzimi için dosya bilirkişiye tevdi edilmiş, bilirkişi 24/01/2018 tarihli kök raporunda özetle “…Davacı şirketin 2016 yılı ticari defterlerinin açılış ve yılsonu kapanış tasdiklerinin yasal süresinde olduğu ve usulüne uygun tutulduğunu, davacı yanın incelenen ticari defterlerinde, davaya konu çekin 101 numaralı “alınan çekler” hesap grubu altında 03.07.2015 tarihinde kayıtlı olduğu, davacı yanın davalı yan ile aralarında ticari ilişkinin mevcut olduğu, söz konusu çekin davalı yana 01.09.2015 tarihinde verildiğine dair çek çıkış kaydının mevcut olduğu , aynı muavin hesap ekstresine göre davacı yanın davalı yandan 512.729,84 TL alacaklı olduğu, davacı yanın huzurda görülen davadaki taleplerinin, … 9. Asliye Ticaret Mahkemesinin 05.07.2017 tarih, … numaralı kararı dikkate alındığında, davaya konu çek yönünden konusuz kaldığı, 15.07.2017 tarih ve… sayılı yazısına istinaden, … Bankası … Şubesinin 15.07.2017 tarihli cevabında …Ltd. Şti tarafından keşide edilen … numaralı çek yaprağının bankaya ibraz edilmediği, yaprağın 28.09.2016 tarihinde iptal ettirildiğinin bildirildiği…” dair görüş sunulmuş, bilirkişi raporu taraflara tebliğ edilmiş, davacı vekilinin kök rapora karşı beyan ve itirazları doğrultusunda ek rapor tanzimi için dosya bilirkişiye tevdi edilmiştir.
Bilirkişi 08/10/2018 tarihli ek raporunda özetle “….Davacı yanın rapora karşı beyan ve itirazları da irdelenmek sureti ile yapılan yeniden değerlendirmeler neticesinde, gerek kök raporda gerek ise yukarıdaki paragrafta yer verilen tespitler ışığında davacı şirketin davalı …n’e çek ciro etmesini gerektirecek bir borcunun olmadığının açık olduğu, bununla birlikte davacı şirket kayıtlarında yer alan, davacı yanın huzurdaki davaya konu ettiği çek de dahil olmak üzere davalı …’ya teslim edilen çeklerin hangi amaçla teslim edildiğini, ya da şirket yetkililerinin bilgileri dışında teslim edilip edilmediği hususunun, ticari defterlerden tespit edilmesinin mümkün olmadığı, kaldı ki davacı şirket vekilinin dava dilekçesinde yer verdiği muhasebe personelinin kök raporda yer verilen ifadelerinden, işlemlerin davacı şirket yetkilisinin bilgi ve izni dahilinde yapıldığının iddia edildiği, dolayısı ile ticari defter kayıtlarında yer alan muhasebe işlemlerinin dayanakları hususunda muhasebesel inceleme ile bir kanaate varılmasının mümkün olmadığı, Nitekim Sayın Mahkemenin, … 31. Asliye Ceza Mahkemesinin … esas sayılı dosyasının celbini istediği de göz önünde bulundurularak, davacı iddialarının yerinde olmadığı…” yönünde görüş bildirilmiştir.
Dava konusu …Bankası A.Ş.- … Şubesi’ne ait keşidecisi …Şti., lehdarı …olan, … çek nolu, 08/01/2016 tarihli 20.000,00 TL bedelli çekin arkasında sırasıyla davacı şirket, davalı şirket…Ltd. Şti., ile davalı …Ş. Şti.’nin cirosu bulunduğu …9. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … esas sayılı dosyasında çeke ilişkin olarak ödeme yasağı kararı verildiği, çekin … Bankası A.Ş takas merkezine ibraz edildiği ve banka tarafından çek meblağı kadar bloke kararı verilmiş olduğu anlaşılmıştır.
Dava dışı … Ltd. Şti tarafından dosyaya sunulan beyan dilekçesi ve eklerinin incelenmesinde dava konusu çeke ilişkin olarak dava dışı şirket tarafından iş bu davanın davalısı olan …A.Ş’ye ödeme yapılmış olduğu anlaşılmıştır.
Davacı vekilinin UYAP üzerinden sunduğu 18/04/2016 tarihli dilekçesinde;”… İşbu dosya ile davalı …Ş .’ ye karşı açılan davadan feragat ettiklerini i, İşbu sebeple davalılardan yalnızca … A.Ş .’ yönünden ileri sürdüğümüz feragat talebimizin kabulüne, davanın diğer davalı yönünden devamına, dosya kapsamında verilen tedbirlerin kaldırılmasına karar verilmesini… ” talep etmiştir.
Toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; dava konusu … Bankası A.Ş.- … Şubesi’ne ait keşidecisi …Ltd Şti., lehdarı …olan, … çek nolu, 08/01/2016 tarihli 20.000,00 TL bedelli çekin davacı lehine keşide edildiği, cirantaların ise sırasıyla davacı …, davalı … ve … A.Ş olduğu, çekin davacı şirket eski çalışanı …tarafından keşideciden alınarak davacı şirket defterlerine kaydedilmeden davacının rızası dışında üçüncü kişilere verildiği, davacı tarafından açılan zayi nedeniyle iptal davasında …9. Asliye Ticaret Mahkemesinin ….Esas sayılı dosyasında ödeme yasağı kararı verildiği, … 31. Asliye Ceza Mahkemesi’nin… ( Eski …) esas sayılı dosyasında ise sanık …’ın davacı şirketin alacaklı olduğu çekleri alarak muhasebe kayıtlarına girmediği, çekleri davacı şirketin rızası dışında başkalarına vererek kullandığı tespit edilerek hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma suçundan cezalandırılmasına karar verildiği ve verilen mahkumiyet kararının kesinleşmiş olduğu, mahkememizce davacının ciranta imzası üzerinde imza incelemesi yaptırılmamış olsa da, …’ın el yazılı beyanında ciro imzasının kendisi tarafından atıldığını ve çekin davalı firmaya kendisi tarafından verildiğinin ceza dosyası içeriğinde kabul ettiği, davacının ise çekte yetkili hamil olduğu ve çekin rızası dışında elinden çıktığı hususlarının kanıtlandığı, davacı tarafın ticari defter ve kayıtları üzerinde yapılan bilirkişi incelemesi neticesinde dava tarihi itibariyle, davacının davalı … şirketine borcunun bulunmadığı, hatta takip tarihi itibarıyla alacaklı olarak göründüğü anlaşılmakla menfi tespit davasının kabulü ile davacı tarafın, … Bankası A.Ş.- … Şubesi’ne ait keşidecisi … Tic. Ltd Şti., lehdarı …olan, … çek nolu, 08/01/2016 tarihli 20.000,00 TL bedelli çek nedeniyle davalı … San. Tic. Ltd. Şti.’e borçlu olmadığının tespitine; dava konusu çekin dava tarihinde davalılardan … nezdinde olduğu, dava tarihinde istirdat istemine konu çeki davalı … Ltd Şti’nin elinde bulundurmadığı, çek bedelinin de dava dışı keşideci … Ltd. Şti tarafından iş bu davanın davalısı … A.Ş’ye ödendiği, davalı … Ltd Şti’ne ödeme yapılmadığı bu sebeple davacının çek bedelinin istirdadını bu davalıdan talep edemeyeceği anlaşılmakla çek bedelinin istirdadı talebinin reddine, davacının davalı …Ş aleyhine açtığı davanın ise, davacı vekilinin feragat dilekçesi ve beyanı doğrultusunda davalı …Ş aleyhine açılan davanın ise feragat nedeniyle reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM : Ayrıntısı ve gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere :
1-Davalı …Ş aleyhine açılan davanın FERAGAT NEDENİYLE REDDİNE
2- Davacının, menfi tespit talebinin KABULÜ ile davacı tarafın, … Bankası A.Ş.- … Şubesi’ne ait keşidecisi …Ltd Şti., lehdarı …olan, … çek nolu, 08/01/2016 tarihli 20.000,00 TL bedelli çek nedeniyle davalı … San. Tic. Ltd. Şti.’e borçlu olmadığının tespitine,
3-Davacının çek bedelinin istirdatı talebinin REDDİNE
4-Davalı …Ş. Aleyhine açılan davanın feragat nedeniyle reddine karar verildiğinden ilgili davalı hakkında vekalet ücreti ve yargılama gideri takdirine yer olmadığına,
5-Karar tarihi itibariyle yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereği alınması gereken 1.366,20-TL harçtan peşin alınan 341,55-TL harcın mahsubu ile bakiye 1.024,65-TL karar ve ilam harcının davalı … San. Tic. Ltd. Şti.’den alınıp hazineye gelir kaydına,
6-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihi itibariyle yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi Gereği takdir ve tayin olunan 9.200,00-TL nisbi vekalet ücretinin davalı … San. Tic. Ltd. Şti.’den alınıp davacıya verilmesine,
7-Davalı …Ş kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihi itibariyle yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi Gereği takdir ve tayin olunan 9.200,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya
8-Davacı yargılama gideri 887,40-TL (posta/tebligat/bilirkişi) ile 341,55-TL ilk harç ve masraflar olmak üzere toplam 1.228,95-TL yargılama giderinin davalı … San. Tic. Ltd. Şti.’den alınıp davacıya verilmesine,
9-Taraflarca yatırılan gider ve delil avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde HMK 333 maddesi uyarınca ilgili tarafa iadesine,
Dair; davacı vekilinin yüzüne karşı, davalıların yokluğunda verilen gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde mahkememize veya bulunulan yer asliye ticaret mahkemesine dilekçe ile başvurmak koşuluyla İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere karar verildi. 26/10/2022

Katip …
E-imza

Hakim …
E-imza