Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2014/952 Esas
KARAR NO : 2018/365

DAVA : Menfi Tespit (Ticari İlişkiden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 17/09/2014
KARAR TARİHİ : 04/04/2018

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Ticari İlişkiden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonucunda:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirket ile davalılardan … LTD ŞTİ arasında 17 Haziran 2013 tarihli sözleşme ile 25 adet Tekstil dikiş makinasının 64.000,00 TL bedel karşılığı alımı konusunda anlaşmaya varıldığını, anlaşmaya göre makinaların 11 Kasım 2013 tarihinde teslim edileceğini, müvekkili şirketin sözleşme gereği, malların bedeli olan 64.000,00 TL için davalı şirkete … Bankası … Şubesi … nolu hesaptan işleyen Çek No: … tarih: … bedel: 32.000,00 TL bedelli, Çek No: … tarih: 25/01/2014 bedel: 32.000,00 TL bedelli çekleri verdiğini, davalı şirketin malları süresinde teslim edemediğini ve teslim edemeyeceğini bildirdiğini, bunun üzerine tarafların tekrar bir araya gelerek, sözleşmenin feshi ve çeklerin iadesi konusunda anlaşmaya vardıklarını, 18/11/2013 tarihli bu fesih sözleşmesine göre, tarafların sözleşmeden döndüğünü, davalı … Ltd. Şti.’nin kendisine teslim edilen çekleri, diğer davalı … firmasına verdiğini ve 2 gün içinde faktoring firmasından geri alıp iade edeceğini beyan ve taahhüt ettiğini, fakat çekler bugüne kadar taraflarına teslim edilmediği gibi diğer davalı …tarafından bankadan tahsil cihetine gidilmesinin pek muhtemel olduğunu, Kambiyo senetlerinin Faktoring firmasına ciro edilmesinin mevcut yasalara göre alacağın temliki hükümlerine tabi olduğunu, alacak temlikinde asıl alacaklıya karşı ileri sürülen itiraz ve def’ilerin, alacağı temlik alana karşıda ileri sürülebileceğinin kanunlar hükmü gereği olduğunu, bu nedenle… Tekstil Mak.San.ve Tic.Ltd.Şti ne karşı haiz oldukları hakları diğer davalı … firması olan …’ye karşı da haiz olduklarını beyanla davalılara anılan çeklerle ilgili bir borçlarının kalmadığının tespitine, karşılıksız kalmış çeklerin iadesine, yargılama harç ve masraflarının karşı yan üzerine bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacı şirketin, diğer davalı … ile tekstil makinesi satın almak üzere anlaştığını, makinelerin bedeli 64.000,00 TL sını çek vermek suretiyle ödediğini, ancak makinelerin kendisine teslim edilmediğini, bu anlaşmalarını 18/11/2013 tarihli ikinci bir sözleşme ile feshettiklerini, diğer davalı …’ in aldığı bu çekleri ciro ettiği 3′ üncü kişilerden geri alarak davacıya iade edeceğini beyan ve taahhüt ettiği halde iade etmediğini, bu itibarla dava dilekçesinde işaret edilen 2 adet çekten ötürü borçlu olmadıklarını iddia edilerek, hem muhatapları… Tekstil, hem de alacağın devri( temlik) işlemi dolayısıyla müvekkiline karşı dava açtığını, müvekkiline husumet yöneltilemeyeceğini, müvekkilinin müşterisi diğer davalı … ile yaptığı faktoring işlemi ile davacıdan olan ve irsaliyeli faturaya dayanan alacağı devir ve yine bu alacağın ödeme vasıtası olan çekleri ciro suretiyle aldığını, dolayısıyla yapılmış olan factoring işleminin yasanın usul ve esasına uygun olduğunu, yapılan faktoring işleminden haberdar olan davacı şirketin muhterem huzurda dava açılıncaya kadar herhangi bir itirazı olmadığı gibi, davalı müvekkilinin faktoring işlemi nedeniyle ciro suretiyle aldığı çeklerden 24/12/2013 keşide tarihli 32.000,00 TL meblağı havi çeki de yine hiçbir itirazda bulunmaksızın ödediğini, davacı ile diğer davalı arasında akdedilen makine alım- satımı anlaşmasının, daha sonra aralarında feshedildiğinin iddia edildiğini, davalı müvekkili bu fesihten haberdar olmadığı gibi, diğerleri arasındaki feshin hiçbir şekil ve surette davalı müvekkilini ilgilendirmediğini, çekin şarta bağlı bir ciroyu içermemesi, kambiyo senedi niteliği ve ödeme aracı olarak kaydi para özelliği olması yanında, mevcut bir borcun varlığını gösteriyor olması bakımından üçüncü şahıs durumundaki davalı müvekkilinin aleyhine haksız açılan davanın reddine, yargılama masrafı ile takdir edilecek avukatlık ücretinin davacı tarafa yüklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, çek nedeniyle borçlu olmadığının tespiti-istidat talebine ilişkindir.
Davacı tarafça… Tesktil Makinaları San. ve Tic. Ltd. Şti. ile aralarında yaptıkları dikiş makinası alım satım sözleşmesinde belirlenen bedelin ödenmesi için… Tesktil’e verilen çeklerin davalı … şirketine devredildiği ancak… Teksil ile bir araya gelerek sözleşmeyi feshettikleri, çeklerin iade edileceğinin de kabul edildiği, bu nedenle bedelsiz oldukları iddia edilmiş, bu kapsamda 17/06/2013 tarihli sözleşme ile fesih protokolü sunulmuştur. Davalı tarafça da çeklerin… Tesktil’den faktoring sözleşmesi kapsamında alındığı, faktoring işlemlerinin usulüne uygun olduğunu iddia edilerek davanın reddi talep edilmiş, bu kapsamda faktoring sözleşmesi, fatura, alacak bildirim formu sunulmuştur. Mahkememizce… Tektil yönünden açılan dava davacının davayı takip etmemesi ve… Tekstil’in de duruşmada kendisini temsil ettirmemesi sebebiyle işlemden kaldırılmış ve bu dosyadan tefrik edilerek ayrı bir esasa kaydedilmesine karar verilmiştir. … Bankasına yazılan müzekkereye cevaben … nolu çekin 02/01/2014 tarihinde, … nolu çekin 03/02/2014 tarihinde davalı … şirketi tarafından ibraz edilerek ödendiği bildirilmiştir. Davacı tarafça sunulan sözleşme ile fesih protokolünde yer alan imzaların aidiyeti hususunda… Tekstil’e isticvap davetiyesi çıkarılmış, tebligata rağmen şirket yetkilisi duruşmaya katılmamış olduğundan imzanın ve sözleşme ile fesih protokolünün içeriğinin kabul edildiği kabul edilmiştir.
Dosya kapsamı ile tarafların ticari defterleri üzerinde mali müşavir bilirkişi aracılığı ile inceleme yapılmış, rapor alınmıştır. Bilirkişi raporunda özetle; tarafların ticari defterlerinin usulüne uygun olarak tutulduğunu, davacı tarafça satıcılar hesabı sunulmadığından makinelerin faturası ile… Tekstil tarafından davalıya verilen faturanın kayıtlarında olup olmadığının tespit edilemediğini, çeklere ilişkin kayıtlarında veriliş kaydı olmadığını, çeklerin ve… Tekstil tarafından davalı alacak bildirim formu ile bildirilen … ve … numaralı faturaların davalı şirket defterlerinde kayıtlı olduğunu, davalının… Tekstil’e 26/08/2013 tarihinde 97.300,00 TL eft yaptığını, davalının temlik aldığı faturaların davacı ile… Tekstil arasında düzenlenen sözleşmedeki fatura olmadığını tespit ve beyan etmiştir. Davacı vekili tarafından rapordan sonra sunulan belgeler üzerinde bilirkişiye ek inceleme yaptırılarak rapor alınmıştır. Bilirkişi ek raporda özetle; … ve … numaralı faturaların davacının defterlerinde kayıtlı olduğunu tespit etmiştir.
Tüm dosya kapsamının değerlendirilmesi neticesinde; davacı ile… Tekstil arasında imzalanan 17/06/2013 tarihli sözleşme ile 64.000,00 TL bedelli 25 adet dikiş makinasının satımı hususunda anlaşmaya varıldığı, sözleşmede dava konusu edilen çeklerin sözleşme tarihinde davacı tarafından Bşaran Tekstil’e teslim edildiğinin sözleşmede kabul edildiğini, 17/06/2013 tarihli fesih protokolünde de malların… Tekstil tarafından teslim edilmesi gereken tarihte teslim edilmemesi nedeniyle tarafların sözleşmeni feshi ve karşılıksız kalan çeklerin davacıya teslim edileceği hususunda anlaştıkları, çeklerin lehdarı olan… Tekstil tarafından ciro edilerek davalı şirkete verildiği, sözleşme ve fesih protokolündeki imzaların ve içeriklerin… Tekstil tarafından isticvap ile kabul edilmiş, bu şekilde dava konusu çekler nedeniyle davacının davalı …’e borcunun olmadığının anlaşılmıştır.
6361 Sayılı yasanın 9/3 maddesindeki hüküm Faktoring işleminin köşeleri olan fatura alacaklısı, fatura borçlusu ve Faktoring şirketi dışındaki kambiyo senedinde ciro silsilesinde yer alan diğer kambiyo borçluları bakımından getirilmiş bir hükümdür. Kanunun 9/3. Maddesi hükmünün Faktoring işleminin tarafları arasında yer almayan kambiyo borçlularını ilgilendirdiği madde gerekçesinden anlaşılmaktadır. Zira gerekçenin son cümlesinde “bu bağlamda 6102 sayılı TTK’nun def’iler başlıklı 687. Maddesi ile paralellik sağlanması hedeflenmiştir.” denmiştir. 6102 Sayılı TTK’nun 687/2. Maddesinde “alacağın temliki hükümleri saklıdır” hükmü yer almaktadır. 6361 sayılı kanunun 9/2. Maddesi hükmünden hareketle Faktoring işleminin taraflarından olan kambiyo borçluları hakkında alacağın temliki hükümlerinin uygulanacağı aynı kanunun 9/3. Maddesi hükmünün ise Faktoring işleminin taraflarından olmayan ve ciro silsilesinde yer alan diğer kambiyo borçluları bakımından uygulanabileceği anlaşılmaktadır.
Davacının Faktoring işleminin taraflarından olan kambiyo borçlusu olduğu, dava konusu çeklerin bedelsiz kaldığı anlaşılmakla Yargıtay 19. Hukuk Dairesinin 2015/18300 Esas 2016/9294 Karar sayılı emsal kararı nazara alınarak takip konusu çekler nedeniyle davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine ve ödenen çek bedelinin istirdadına dair aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM : Ayrıntısı ve gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere :
1-Davanın KABULÜNE, davacının davalı …yönünden … Bankası … şubesine ait … çck numaralı 24/12/2013 tarihli 32.000 TL bedelli çek ile … çek numaralı 25/01/2014 tarihli 32.000 TL bedelli çek yönünden davalıya borçlu olmadığının tespiti ile … çek numaralı çekin bedelinin 02/01/2014 ,… çek numaralı çekin bedelinin 03/02/2014 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile davalıdan istirdatı ile davacıya verilmesine,
2-Karar ve ilam harcı 4.371,84 TL’den peşin alınan 1.093,00 TL’nin mahsubu ile kalan 3.278,84 TL harcın davalıdan alınarak Hazineye gelir kaydedilmesine,
3-Davacı tarafından yapılan 650,00 Tl bilirkişi ücreti, 315,35 TL tebligat ve posta masrafından oluşan 965,35 TL yargılama gideri ile peşin harç 1.117,30 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca hesaplanan 7.170,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Taraflarca yatırılan gider avansından kalan kısmın karar kesinleştiğinde iadesine,
Dair; davalı … vekilinin yüzüne karşı davacının yokluğunda gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yasa yolu açık olmak üzere karar verildi.04/04/2018

Katip …

Hakim …
E-İmza