Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2014/288 Esas
KARAR NO : 2018/1277

DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : 29/08/2014
KARAR TARİHİ : 20/12/2018

Mahkememizde açılan davanın yapılan yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde ve aşamalardaki beyanlarında özetle; davalının maliki olduğu … ili … ilçesi Merkez mahallesinde kain ve tapu sicilinde 6263 ada 2 parselde kayıtlı bulunan gayrimenkul üzerinde müvekkili şirket lehine 775.000,00-USD +KDV bedel karşılığında 31/08/2007 tarihinden geçerli olmak üzere 15 yıl 3 ay süreyle intifa hakkı tesis edildiğini, intifa bedelinin tamamının müvekkili tarafından davalıya ödendiğini, davalı tarafça keşide edilen … 12. Noterliği’nin … tarih ve … yevmiye numaraolı ihtarı ile Rekabet Mevzuatı muafiyet süresinin 31/08/2012 tarihinde sona ereceğinin bildirildiğini, intifa hakkının 01/09/2012 tarihinde tapudan terkininin talep edildiğini, davalının söz konusu ihtarı üzerine dava konusu intifa hakkının 07/09/2012 tarihinde müvekkili tarafından tapudan terkin edilmek zorunda kalındığını, intifa hakkının tesisine dair taraflar arasında akdedilen protokolde ilgili ticaretin devamına mani herhangi bir halin zuhur etmesi halinde işlememiş süreye tekabül eden intifa ivazının 1 ay içerisinde nakten ve defaten BP’ye ödeneceğinin düzenlendiğini, bu kapsamda davalı tarafın kendisine peşin olarak ödenmiş intifa bedelinin işlememiş süresine tekabül eden kısmı olan 614.501,03-USD’yi müvekkiline ödemekle yükümlü olduğunu, iş bu davaya konu intifa bedeli ile ilgili olarak müvekkili şirket tarafından fazlaya dair haklar saklı tutularak davalı tarafa 769.000,00-TL + KDV bedelle fatura düzenlendiğini, ilgili alacağa ilişkin davalı tarafça bahse konu alacak için keşide edilen çekin bankaya ibraz edildiğini ve fakat çekin karşılıksız çıktığını, bunun üzerine söz konusu çekin … 13. İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı dosyasından takibe konu edildiğini belirterek davanın kabulü ile 614.501,03-USD alacağının tmeerrüt tarihi olan 30/09/2012 tarihinden tibaren yabancı paraya işleyecek en yüksek mevduat faizi ile birlikte 907.420,00-TL’lik kısmının … 13. İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı dosyasından tahsilde tekerrür oluşturmamak kaydı ile davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde ve aşamalardaki beyanlarında özetle; davacının iş bu dava ile tarafları, konusu ve sebebi aynı olan davayı … 14. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … esas sırasında açtığını, … 14. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2010/185-2011/121 E.K. sayılı kararı ile davanın reddine karar verildiğini, iş bu kararın kesinleştiğini, anılan karar nedeni ile iş bu davanın “Kesin Hüküm” nedeni ile reddi gerektiğini, ayrıca davacı tarafından intifa bedeli alacağı iddiası ile İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nde açılan davanın 2012/311-2013/375 E.K. sayılı kararı ile davanın reddine karar verildiğini, iş bu kararın kesinleştiğini, anılan karar nedeni ile iş bu davanın “Derdestlik” nedeni ile reddi gerektiğini, ayrıca davanın 2 yıllık zamanaşımı süresi içerisinde açılmadığını, davanın zamanaşımı yönünden reddi gerektiğini, diğer yandan müvekkilinin istasyon işleticisi olabilmek amacı ile akaryakıt istasyonu olacak gayrimenkul üzerinde 15 yıl 3 ay süreli intifa hakkını 31/08/2007 tarihinde davacıya verdiğini, ardından işletici sıfatı kazanabilmek için istasyonu kurmaya başladığını, kurulan bu istasyonda müvekkilinin BP A.Ş. Bayisi olarak 17/06/2008 tarihli bayilik intifa sözleşmesi ve ekli protokoller gereği işe başladığını, devam etmekte olan intifa akdinin müvekkili tarafından değil davacı tarafından haksız ve kötüniyetle feshedildiğini, haksız fesih ile kendisi intifa akdini sona erdiren davacının mücbir sebep maddesine dayanarak iş bu davayı açamayacağını belirterek davanın esastan reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Dava, taraflar arasında akdedilen bayilik sözleşmesinin süresinden önce sona ermesi nedeni ile bakiye süreye riayet eden intifa bedelinin iadesi talebine ilişkindir.
Davalı tarafın İstanbul 14. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2010/185-2011/123 E.K. sayılı ilamının “Kesin Hüküm” niteliğinde olduğunu öne sürmesi nedeni ile mahkememizce İstanbul 14. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2010/185-2011/123 E.K. sayılı ilamı getirtilmiş, incelenmesinde; davacı ….. A.Ş. tarafından davalı … Tic. Ltd. Şti. aleyhine 10/03/2010 tarihinde bayilik sözleşmesine nedeni ile davalı tarafa ödenen prim yatırım destek amaçlı olarak ödenen ticari teşvik bedeli ile teknik yatırımlar için ödenen tutarın kıstel yevm usulü ile hesap edilmiş olan 1.146.929,00-TL tutarın tahsili talebi ile dava açılmış olduğu, yargılama sonucunda dava tarihi itibari ile taraflar arasındaki sözleşmesel ilişkinin devam ettiği, bu nedenle iddia edilen sebepsiz zenginleşme olgusunun dava tarihi itibari ile oluşmadığı, davanın erken açıldığı gerekçesi ile davanın reddine karar verildiği, iş bu kararın 05/06/2012 tarihinde kesinleşmiş olduğu görülmüştür. Kesin hükmün varlığının kabul edilebilmesi için HMK 303 md. uyarınca her iki davanın tarafları, her iki davanın dava sebepleri, ilk davanın hüküm fıkrası ile ikinci davaya ait talep sonucunun aynı olması gerekir. Somut olayda, … 14. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2010/185-2011/123 E.K. sayılı ilamının mahkememizde görülen iş bu dava yönünden HMK 303 md. koşulları oluşmadığından “Kesin Hüküm” olmadığı anlaşılmıştır.
Davalı tarafın … 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2012/311-2013/377 E.K. sayılı ilamı nedeni ile “Derdestlik” itirazında bulunması nedeni ile mahkememizce … 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2012/311-2013/377 E.K. sayılı ilamı getirtilmiş, incelenmesinde; davacı-birleşen davanın davacısı … Tic. Ltd. Şti. tarafından davalı-birleşen davanın davalısı … aleyhine … 13. İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı takip dosyasına konu kambiyo senedi nedeni ile borçlu bulunulmadığının tespiti talebi ile 2 ayrı dava açılmış olduğu, yargılama sonucunda “..Asıl davada davanın kısmen kabulüne, davacının … 13. İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı takip dosyasına konu kambiyo senedi nedeni ile davalıya 907.420,00-TL borçlu olmadığının tespitine, birleşen davanın reddine…” karar verilmiş olduğu, iş bu kararın 24/12/2015 tarihinde kesinleşmiş olduğu anlaşılmıştır. HMK 114-ı maddesi uyarınca her iki davanın aynı kabul edilmesi için tarafların her iki davada da sıfatlarının aynı olması (davacı-davalı), dava konusunun, dava sebebinin aynı olması gerekmekte olup incelenen dava dosyası ile mahkememizde görülen iş bu davanın taraflarının, dava sebebinin aynı olmadığı görülmekle davalı tarafın derdestlik itirazı kabul edilmemiştir.
Dava konusu alacak taraflar arasındaki sözleşme ilişkisine dayandığından akit tarihi itibari ile yürürlükte bulunan 818 sayılı Borçlar Kanunu (mülga) 125. maddesinde öngörülen 10 yıllık zamanaşımına tabîdir. Dava tarihi itibari ile bu süre dolmamış olduğundan davalı tarafın zamanaşımı itirazı yerinde görülmemiştir.
Mahkememizce intifa hakkı tesisine konu taşınmazın tapu kaydı, intifa hakkının tesis ve terkinine ilişkin resmî senetler getirtilmiş, taraflar arasında akdedilen sözleşme, protokol ve taraflarca dosyaya sunulan deliller incelenmiş, uyuşmazlığın sözleşme ilişkisinden kaynaklanması nedeni ile bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır. 12/07/2016 tarihli bilirkişi raporunda özetle “tarafların 2012 yılına ait ticari defterlerinin TTK’nun amir hükümlerine göre sahipleri lehine delil olma vasfını haiz olduğu, dava konusu talebin davacının intifa sözleşmesinde yer alan süre için ödediği intifa bedelinden intifanın erken terkininden kaynaklı davalı şirkete yöneltebileceği sebepsiz zenginleşmeden kaynaklı bir alacağının olup olmadığı yönünde toplandığı, bu hususta yapılan kıstelyevm hesaplaması ile kalan süre olan 3.743 gün için 520.763,59-USD intifa bedeli hesaplandığı, zenginleşme ve iade borçlusu 12/03/2009’da öğrenilmiş olduğu halde iş bu dava 29/08/2014 tarihinde açılmış olmakla 12/03/2010 tarihine kadar dava açmayan davacının söz konusu talebinin zamanaşımına uğradığı…” yönünde görüş bildirilmiştir. Tarafların bilirkişi raporuna itirazlarının değerlendirilmesi için ek rapor alınmasına karar verilmiştir. Bilirkişi heyetinin 05/12/2017 tarihli ek raporunda özetle “…Davacı şirket tarafından davalı şirkete başlangıçta intifa bedeli ile birlikte ödenen %18 KDV bir maliyet unsuru değildir. Bu sebeple kıstelyevm uygulanmak sureti ile kalan süreye ilişkin intifa bedelinin KDV hariç olarak talep edilmesi gerekmektedir ancak mahkemenin takdiri ile kalan intifa bedelinin davacıya iadesine karar vermesi halinde bu mahkeme kararına istinaden davacı şirketin davalı şirkete kalan intifa bedelini fatura düzenlemek sureti ile talep etmesi halinde karara bağlanan intifa bedeline %18 KDV ilave edileceği muhakkaktır şeklinde izahat edilmiştir. KDV hesaplanabişlmesi için alacağın fatura ile tevsik edilmesi gerekmektedir. Bu sebeple davacının talebinin kabulü halinde alacak mikytarının fatura düzenlemek sureti ile talep etmesi halinde intifa bedeline KDV ilave edilmesi gerektiği, dava konusu talepbin kıstelyevm hesaplaması ile kalan 3.743 gün için 520.763,59-USD olarak hesaplandığı, intifa bedelinin davacıya ödenmesine karar verilmesi halinde alacak miktarının fatura düzenlemek sureti ile talep edilmesi halinde intifa bedeline %18 KDV ilave edilmesi gerektiği…” yönünde görüş bildirilmiştir. Dava konusu intifa hakkının 07/09/2012 tarihinde terkin edildiği, bilirkişi raporunda 31/08/2012 tarihi üzerinden hesaplama yapıldığı anlaşılmakla 07/09/2012 tarihi üzerinden hesaplama yapılması için bilirkişilerden ek rapor alınmıştır. 18/12/2018 tarihli bilirkişi heyeti 2. ek raporunun sonuç kısmında “…Dava konusu intifa hakkı için ödenen bedelden 07/09/2012 terkin tarihinden itibaren kalan süresi için intifa hakkı bedelinin (KDV hariç) 518.789,68-USD olduğu, KDV’sinin 93.562,14-USD olduğu, KDV dahil tutarının 613.351,82-USD olduğu…” yönünde görüş bildirilmiştir.
Tüm delillerin değerlendirilmesi sonucunda; davacı şirket ile davalı arasında bilâ tarihli PROTOKOL akdedildiği, protokol gereği taraflar arasındaki bayiilik sözleşmesine konu istasyonun bulunduğu … ili … ilçesinde kain tapu sicilinde 235F2A pafta, 62, 63 ada 2 parselde kayıtlı taşınmaz üzerinde 31/08/2007 tarih 7939 yevmiye ile taşınmazın tamamı üzerine … lehine 15 yıl 3 ay süreli olarak 775.000,00-USD karşılığı 1.006.880,00-TL’sine intifa hakkı tesis edildiği, intifa hakkının 07/09/2012 tarih 10923 yevmiye ile terkin edildiği, lehine tesis edilmiş bulunan intifa hakkının terkininin hak sahibi …’nin vekaletname ile yetkili kıldığı temsilcisi tarafından 07/09/2012 tarihinde yapılmış olup, terkin işlemine ilişkin resmi akit tablosunda “Yapılan istem: yukarıda özellikleri belirtilen taşınmaz üzerindeki lehtarı olduğumuz 31/08/2007 tarih ve 7939 yevmiyeli intifa hakkının tamamının 425.000,00-USD (425.000,00 Amerikan Doları karşılığı 769.000,00-TL, Yediyüz Altmış Dokuz Bin Türk Lirası) bedel ile çıplak mülkiyet malikleri lehine terkinini talep ederim.” şeklinde beyanda bulunulmuş, bu beyan sonunda intifa hakkının tapu kaydından terkin edildiği anlaşılmıştır. Bu durumda intifa hakkı davacının talebi ile 425.000,00-USD karşılığı 769.000,00-TL bedel ile terkin edildiğine göre davacının bu bedelden fazlasını isteyemeyeceğinin kabulü gerekir. (Yargıtay 19. Hukuk Dairesi’nin 2015/12031-2016/5462 E.K. sayılı emsâl ilamı kıyas yolu ile nazara alınmıştır.) Bu nedenle kalan süreye tekabül eden intifa hakkı bedeli talebinin kısmen kabulüne karar verilmiştir. Diğer yandan ilgi nedeni ile … 1. ATM’nin 2012/321-2013/375 E.K. sayılı ilâmına konu … 13. İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı takip dosyasında tahsilde tekerrür oluşturmamak kaydı ile karar vermek gerektiği kanaatine varılmakla aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM / Ayrıntısı ve gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın kısmen kabulüne, (… 13. İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı dosyasında tahsilde tekerrür oluşturmamak kaydı ile) 425.000,00-USD’nin 03/09/2012 tarihinden itibaren işleyecek 3095 sayılı kanunun 4/A maddesi gereğince T.C. Merkez Bankası’nın 1 yıl vadeli USD mevduata verdiği en yüksek faiz oranı ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine,
2-Harçlar Kanunu uyarınca kabul edilen dava değeri üzerinden alınması gereken 62.969,87-TL nispi harçtan peşin alınan 22.761,80-TL harcın mahsubu ile bakiye 40.208,07-TL nispi karar harcının davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
4-Davacı tarafından yapılan 2.300,00-TL bilirkişi ücreti, 644,00-TL tebligat posta gideri olmak üzere toplam 2.944,00-TL üzerinden davanın kabul ve red oranına göre hesaplanan 2.036,12-TL ile 22.790,80-TL harç gideri olmak üzere toplam 24.826,92-TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, kalan kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
5-Avukatlık asgari ücret tarifesi uyarınca kabul edilen dava değeri üzerinden davacı vekili lehine hesaplanan 50.823,00-TL nispi vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
6-Avukatlık asgari ücret tarifesi uyarınca reddedilen dava değeri üzerinden davalı vekili lehine hesaplanan 30.391,11-TL nispi vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
7-Davacı tarafından yatırılan gider avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
Dair; davacı vekilinin yüzüne karşı davalı tarafın yokluğunda kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere oybirliği ile karar verildi. 08/01/2019

Başkan …
e-imza
Üye …
e-imza
Üye …
e-imza
Katip …
e-imza