Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 2.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 2022/163 E. 2023/69 K. 07.11.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
2. FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/163 Esas
KARAR NO : 2023/69

DAVA : Endüstriyel Tasarım (Tecavüzün Tespiti İstemli)
DAVA TARİHİ : 18/08/2022
KARAR TARİHİ : 07/11/2023

Mahkememizde görülmekte bulunan Endüstriyel Tasarım (Tecavüzün Tespiti İstemli) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesi ve aşamalardaki beyanlarında özetle; davalı tarafından müvekkilinin … tescil numaralı dava konusu tasarım ürünü ile iltibas yaratacak derecede ve hatta ayniyet derecesinde birebir benzeyen ürünlerin müvekkili tarafından kendisine herhangi bir hak tanınmaksızın veya arada herhangi bir lisans sözleşmesi olmaksızın haksız ve hukuka aykırı bir şekilde üretildiğini ve/veya satıldığını, söz konusu ürünlerin bilgilendirilmiş bir tüketici nezdinde karışıklığa yol açacak derecede birebir benzediğini, … 1. Fikri ve Sınaî Haklar Mahkemesi’nin … D.İş sayılı dosyasında keşif yapıldığını, keşif esnasında davalının “…” adresindeki “….” mağazasına gidildiğini ve davaya konu müvekkiline ait … tescil numaralı korumaya sahip abiye tasarıma birebir benzer ve karşılaştırılmaya sebebiyet verebilecek satışa hazır ürün keşif ve bilirkişi marifetiyle tespit edildiğini, alınan bilirkişi raporunda bilgilenmiş kullanıcı gözünde aynı veya benzer olarak algılanacağı bu haliyle iltibas yarattığının tespit edildiğini, davalının davaya konu müvekkiline ait … tescil numaralı tescilli abiye ürünlerinin benzerlerini ticari amaçla ürettiği, toptancı bir şekilde piyasaya sunduğu, tüketiciye arz ettiği, bu haksız kullanım sayesinde ticari kar elde ettiği ve basiretli bir tacir gibi hareket etmediği, bu taklit ürünlerin piyasada olması satışının yapılması haksız rekabete vücut verdiğini ve müvekkili şirketi zarara uğradığını, bu sebeple piyasadaki model, stil anlayışının, kalıp, detay, kumaş özelliklerinin aynıya yakın çok benzer şekilde uygulandığı görülen bu taklit ürünlerin müvekkili şirketi daha fazla zarara uğratmadan Mahkememizce ihtiyati tedbir kararı verilerek piyasadan toplatılmasını, verilecek ihtiyati tedbir kararının HMK md.390/f. II ve III maddeleri gereğince mevcut delil durumunun yeterliliği göz önüne alınarak teminat alınmaksızın ve karşı tarafa tebligat yapılmaksızın dosya üzerinde yapılacak inceleme ile esasa girilmeden evvel incelenerek verilmesini, açıklanan nedenlerle öncelikle dava konusu ürünün satışının, piyasaya arzının engellenmesi ve taklit tasarımların el konulmak suretiyle toplatılması için mevcut delil durumunun yeterliliği dikkate alınarak ihtiyati tedbir taleplerinin kabulünü, fiilin tecavüz olup olmadığının tespitini, muhtemel tecavüzün önlenmesini, tecavüz fiillerinin durdurulmasın, tecavüzün devamını önlemek üzere tedbirlerin alınması, özellikle masraflar tecavüz edene ait olmak üzere ele geçirilen ürünlerin imhasını, haklı bir sebebin veya menfaatin bulunduğu kabul edilerek, masrafları karşı tarafa ait olmak üzere kesinleşmiş kararın günlük gazete veya benzeri vasıtalarla tamamen veya özet olarak ilan edilmesi veya ilgililere tebliğ edilmesini, gerek huzurdaki işbu tescilli tasarıma yönelik tecavüzün tespiti davasının gerekse işbu dava dosyasının eki niteliğinde olan … 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin …D.İş dosyası kapsamındaki her türlü yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı taraf süresi içerisinde herhangi bir cevap dilekçesi sunmamıştır.
… 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin… D.İş sayılı dosyası üzerinden alınan bilirkişi raporunda özetle; Tespite konu adreste, “…” etiketli 28 adet ürün bulunduğu, iş yerinin “…” adına kayıtlı olduğu, iş yerinde faaliyet gösteren firmanın “…” unvanına sahip olduğu, iş yerinde “…” etiketiyle satılan elbiselerin, tespit isteyene ait TPE nezdinde … tescil numaralı .. locarno sınıfına ait … numaralı tescilli tasarım açısından yapılan karşılaştırmada, bilgilenmiş kullanıcı gözünde aynı veya benzer olarak algılanacağı, bu haliyle iltibas yarattığı, tespit isteyene ait TPE nezdinde… tescil numaralı …locarno sınıfına ait … numaralı tescilli tasarımın bir benzerine rastlanılamadığı görüş ve kanaatine ulaştıkları anlaşılmıştır.
İşbu dava; 6769 sayılı SMK hükümleri kapsamında açılmış Endüstriyel Tasarıma Tecavüzün Tespiti, Durdurulması, Önlenmesi, Ortadan Kaldırılması talebine ilişkindir.
6769 sayılı SMK’da tescilli tasarımların korunma şartları belirlenmiştir.
Tasarım ve ürün; Madde 55- (1)Tasarım, ürünün tümü veya bir parçasının ya da üzerindeki süslemenin çizgi, şekil, biçim, renk, malzeme veya yüzey dokusu gibi özelliklerinden kaynaklanan görünümüdür. Yenilik ve ayırt edicilik; Madde 56- (1)Tasarım yeni ve ayırt edici niteliğe sahip olması şartıyla bu Kanunla sağlanan haklar kapsamında korunur. (4)Bir tasarımın aynısı; a)Tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce, b)Tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce, dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise o tasarım yeni kabul edilir. Tasarımlar sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorsa aynı kabul edilir. (5)Bir tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenim; a)Tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce, b)Tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce, kamuya sunulmuş herhangi bir tasarımın aynı kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimden farklı ise bu tasarımın ayırt edici niteliğe sahip olduğu kabul edilir. (6)Ayırt edici niteliğin değerlendirilmesinde, tasarımcının tasarımı geliştirmede sahip olduğu seçenek özgürlüğünün derecesi dikkate alınır. Madde 57- (1)Kamuya sunma; sergileme, satış gibi yollarla piyasaya sürme, kullanma, tarif, yayım, tanıtım veya benzer amaçlı faaliyetleri kapsar. Tasarımın gizlilik şartıyla üçüncü bir kişiye açıklanması kamuya sunma sayılmaz. (2)Koruma talep edilen bir tasarım, BAŞVURU TARİHİNDEN VEYA RÜÇHAN TALEBİ VARSA RÜÇHAN TARİHİNDEN ÖNCEKİ ON İKİ AY İÇİNDE tasarımcı veya halefi ya da bu kişilerin izni ile üçüncü bir kişi tarafından veya tasarımcı ya da halefleri ile olan ilişkinin kötüye kullanımı sonucu kamuya sunulması hâlinde bu açıklama tasarımın yeniliğini ve ayırt edici niteliğini etkilemez. Madde 58- (1)Tasarım sahibi, kendi tasarımına kıyasla ayırt edici niteliğe sahip olmayan tasarımlara karşı bu Kanundan doğan haklarını kullanabilir. (2)Koruma kapsamının değerlendirilmesinde, tasarımcının tasarımı geliştirmede sahip olduğu seçenek özgürlüğünün derecesi dikkate alınır… Madde 59- (1)Tasarımdan doğan haklar münhasıran tasarım sahibine aittir. Üçüncü kişiler, tasarım sahibinin izni olmadan koruma kapsamındaki tasarım veya tasarımın uygulandığı ürünü üretemez, piyasaya sunamaz, satamaz, ithal edemez, ticari amaçlı kullanamaz veya bu amaçlarla elde bulunduramaz ya da bu tasarım veya tasarımın uygulandığı ürünle ilgili sözleşme yapmak için öneride bulunamaz. (2)Tescilsiz tasarım, sahibine birinci fıkrada belirtilen fiilleri engelleme hakkını sadece korunan tasarımın aynısının veya genel izlenim itibarıyla ayırt edilemeyecek kadar benzerinin kopyalanarak alınması hâlinde verir. Korunan tasarımın kendi tasarımından önce kamuya sunulduğunu makul yollarla bilmesi mümkün olmayan bir tasarımcı tarafından bağımsız olarak yapılan tasarımın koruma kapsamındaki tasarımdan kopyalanmış olduğu kabul edilmez.
MADDE 77- (1) Aşağıdaki hâllerde tasarımın hükümsüz sayılmasına mahkeme tarafından karar verilir: a)55 inci maddenin birinci ve ikinci fıkralarında yer alan tanımlara uygun olmadığı, 56 ncı ve 57 nci maddelerde belirtilen şartları taşımadığı, … başvurunun kötüniyetle yapıldığı ve bir fikri mülkiyet hakkının yetkisiz kullanımını içerdiği ispat edilmişse. b)Hak sahipliğinin başka kişiye veya kişilere ait olduğu ispat edilmişse. c)Sonradan kamuya açıklanan aynı veya benzer nitelikteki bir tasarımın başvuru tarihi, tescilli bir tasarımın başvuru tarihinden önce ise…. Madde 79- (1)Tasarımın hükümsüzlüğüne ilişkin karar geçmişe etkili olup, tasarıma bu Kanunla sağlanan koruma hiç doğmamış sayılır. 2)Tasarım sahibinin ağır ihmali veya kötüniyetli hareket etmesinden zarar görenlerin tazminat talepleri saklı kalmak üzere, hükümsüzlüğün geçmişe dönük etkisi aşağıdaki durumları etkilemez: a)Hükümsüzlüğe karar verilmeden önce tasarımın sağladığı haklara tecavüz nedeniyle verilen kesinleşmiş ve uygulanmış kararlar. b)Hükümsüzlüğe karar verilmeden önce yapılmış ve uygulanmış sözleşmeler. (3)İkinci fıkranın (b) bendinde belirtilen sözleşme uyarınca ödenmiş bedelin hakkaniyet gereğince kısmen veya tamamen iadesi talep edilebilir. (4)Tasarımın hükümsüzlüğüne ilişkin kesinleşmiş karar herkese karşı hüküm doğurur.
Tasarıma tecavüz ve haksız rekabetin tespiti, durdurulması, önlenmesi talepleri yönünden;
6769 sayılı yasanın “Tasarım hakkına tecavüz sayılan fiiller” başlıklı 81. Maddesi; “(1)Aşağıda belirtilen fiiller tasarım hakkına tecavüz sayılır: a)Tasarım sahibinin izni olmaksızın bu Kanun hükümlerine göre koruma kapsamındaki bir tasarımın kullanıldığı veya uygulandığı ürünün aynısını veya genel izlenim itibarıyla ayırt edilemeyecek kadar benzerini üretmek, piyasaya sunmak, satmak, sözleşme yapmak için öneride bulunmak, ticari amaçla kullanmak veya bu amaçlarla bulundurmak, başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak, ithal işlemine tabi tutmak. b)Tasarım sahibi tarafından lisans yoluyla verilmiş hakları izinsiz genişletmek veya bu hakları üçüncü kişilere devretmek. c)Tasarım hakkını gasp etmek. (2) Başvuru, 65. maddeye göre tescil edilerek yayımlandığı takdirde, tescil sahibi, tasarım hakkına yönelik olarak bu maddede sayılan tecavüzlerden dolayı hukuk davası açma hakkına sahiptir. Tecavüz eden, başvurudan ve kapsamından haberdar edilmişse başvurunun yayımlanmış olmasına bakılmaz. Tecavüz edenin kötüniyetli olduğuna mahkeme tarafından hükmolunursa yayımdan önce de tecavüzün varlığı kabul edilir. (3) Koruma kapsamındaki tasarımın tescilli olduğuna ilişkin kaydın ürün, ambalaj veya fatura üzerine konulmamış olması, bu maddede sayılan fiilleri tasarım hakkına tecavüz olmaktan çıkarmaz. (4) Tescilsiz tasarımlar için, tasarım 57. maddeye göre kamuya sunulduğu takdirde, hak sahibi, tasarım hakkına yönelik ihlallerden dolayı dava açmaya yetkilidir.” hükümlerine amirdir.
Kanunun 149. maddesinde “Sınai mülkiyet hakkı tecavüze uğrayan hak sahibi, mahkemeden aşağıdaki taleplerde bulunabilir: a)Fiilin tecavüz olup olmadığının tespiti. b)Muhtemel tecavüzün önlenmesi. c)Tecavüz fiillerinin durdurulması. ç)Tecavüzün kaldırılması ile maddi ve manevi zararın tazmini. d)Tecavüz oluşturan veya cezayı gerektiren ürünler ile bunların üretiminde münhasıran kullanılan cihaz, makine gibi araçlara, tecavüze konu ürünler dışındaki diğer ürünlerin üretimini engellemeyecek şekilde elkonulması. e) (d) bendi uyarınca elkonulan ürün, cihaz ve makineler üzerinde kendisine mülkiyet hakkının tanınması f)Tecavüzün devamını önlemek üzere tedbirlerin alınması, özellikle masraflar tecavüz edene ait olmak üzere (d) bendine göre elkonulan ürünler ile cihaz ve makine gibi araçların şekillerinin değiştirilmesi, üzerlerindeki markaların silinmesi veya sınai mülkiyet haklarına tecavüzün önlenmesi için kaçınılmaz ise imhası. g)Haklı bir sebebin veya menfaatinin bulunması hâlinde, masrafları karşı tarafa ait olmak üzere kesinleşmiş kararın günlük gazete veya benzeri vasıtalarla tamamen veya özet olarak ilan edilmesi veya ilgililere tebliğ edilmesi” şeklinde düzenleme bulunmaktadır.
Tüm dosya kapsamı, sunulan tescil belgeleri, … 1. FSHHM’nin … numaralı değişik iş dosyası ile izahı yapılan mevzuat kapsamı bir arada değerlendirildiğinde; davacı tarafa ait … numaralı … Locarno sınıfına ait … numaralı tescilli tasarımı ile davalı tarafın adresinde bulunmuş olan dava konusu ürünlerin bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin benzerliklerin bulunduğu, davalının bahse konu tasarım tescilli ürünü herhangi bir izin, lisans, sözleşme olmaksızın piyasaya sunduğu, izinsiz kullanım olgusunun değişik iş dosyası ile dosya kapsamındaki delillerle ispatlandığı ve davalı tarafından mevcut durumunun aksinin ispat olunamadığı anlaşılmakla davacının sübut bulan davasının kabulüne karar vermek gerekmiş aşağıdaki şekilde hüküm tesis olunmuştur.
HÜKÜM: Ayrıntısı ve gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın KABULÜ ile,
-Davalı tarafça piyasaya sürüldüğü iddia olunan ve dosya kapsamı itibari ile Mahkememizce bu yönde kanaat oluşan ürünlerin davacıya ait … numaralı …Locarno sınıfına ait … numaralı tescilli tasarıma tecavüz teşkil ettiğinin tespitine, tecavüzün durdurulmasına, önlenmesine, ortadan kaldırılmasına, taklit ürünlerin davalı uhdesinde olmak kaydı ile toplatılarak YEDDİ EMİNE TEVDİNE,
2-Karar kesinleştiğinde masrafları davalıya ait olmak üzere ürünlerin İMHASINA, bu ürünlerin üretiminde kullanılan başkaca ürün üretimine yaramayan kalıp ve üretim araçlarına el konularak karar kesinleştiğinde masrafları davalıya ait olmak üzere İMHASINA,
3-Bilirkişi raporunun kararın eki sayılmasına,
4-Harçlar kanunu gereğince alınması gereken 269,85 TL harçtan peşin alınan 80,70 TL harcın mahsubu ile eksik kalan 189,15 TL harcın davalıdan alınarak hazineye irad kaydına,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap olunan 25.500,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan; 80,70 TL Başvuru Harcı, 80,70 TL Peşin/Nisbi Harcı, 228 TL Tebligat Posta ve diğer masraflar olmak üzere toplam 389,40 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-Davacı tarafça … 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin… D.İş sayılı dosyası üzerinden yapılan 1.094,00 TL (Bilirkişi Reddiyatı + Posta-Tebligat Gideri) yargılama gideri ile 225,20 TL harç giderinden oluşan toplam 1.319,20 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8-Masrafı davalıdan alınmak üzere kesinleşen hüküm özetinin yurt çapında yayın yapan tirajı en yüksek üç gazeteden birinde bir kez ilanına,
9-Fazla yatan gider avansının talep halinde yatıran tarafa iadesine,
Dair davacı vekilinin yüzüne karşı, davalının yokluğunda, (HMK 345/1 md. gereğince) gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde Mahkememize veya başka bir yer mahkemesine dilekçe ile başvurmak ve istinaf harcı ile gerekli giderlerin tamamı ödenmek suretiyle, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup usulen anlatıldı. 07/11/2023

Katip …
¸

Hakim …
¸